default-image

Εκλέγεται σήμερα ο νεος Μητροπολίτης Πέτρας;

Κρήτη
Εκλέγεται σήμερα ο νεος Μητροπολίτης Πέτρας;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μετά από ένα λεπτό παιχνίδι ισορροπιών, παρασκηνίου και τακτικής, που ακόμη και η πολιτική σκηνή θα ζήλευε ως προς την αποτελεσματικότητά του, όλα δείχνουν ότι σήμερα που έχει οριστεί η Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης για την εκλογή νέου Μητροπολίτη Πέτρας και Χερρονήσου. Είναι πολύ πιθανόν, εκτός απροόπτου (διόλου ασύνηθες στα εκκλησιαστικά πράγματα), να έχουμε και το νέο δεσπότη, στη λογική της επικράτησης κατά πλειοψηφία και ολιγότερο ομόφωνα.  

Τα όσα προηγήθηκαν μέχρι την 8η Δεκεμβρίου αναδεικνύουν από πλευράς τμήματος των συνοδικών ιεραρχών μια υψηλή γραφή τακτικής, στη λογική στα θεωρούμενα φαβορί απαντάμε με «ισοδύναμες» κινήσεις (πότε σε συμμαχία με τον έναμ πότε σε συμμαχία με τον άλλο, έναντι αυτού που κάθε φορά θεωρείται φαβορί, αλλά όχι η προτίμησή μας), με στόχο η ισορροπία να παραπέμπει σε αδυναμία εκλογής, ώστε αποσύροντας τις όποιες αρχικές επιλογές, τελικά οι "πλείονες" έστω να καταλήξουν σε μια υποψηφιότητα που να «ικανοποιεί τους περισσότερους» σε σχέση κυρίως με τις όποιες μελλοντικές εξελίξεις για τους ίδιους τους εκλέκτορες και τους συσχετισμούς σε ανώτερα αξιώματα.

Με άλλα λόγια, οι όποιες επιθυμίες της τοπικής κοινωνίας στην κενή έδρα της Μητροπόλεως Πέτρας μετά την εκδημία του μακαριστού Νεκτάριου, έρχονται σε δεύτερη μοίρα, αφού για την Ιεραρχία σε σχέση με τη σημερινή και αυριανή πορεία της Εκκλησίας Κρήτης εκτιμάται ότι διακυβεύονται πολύ περισσότερα από την εκλογή ενός Μητροπολίτη.

Το Φανάρι ζήτησε γρήγορη εκλογή

Οι εξελίξεις πυροδοτήθηκαν τόσο από ένα κλίμα διαμόρφωσης συσχετισμών πλειοψηφίας αλλά όχι ομοφωνίας μεταξύ των ιεραρχών, έπειτα από μια τρίμηνη ζύμωση, ακόμη και εν ζωή του Νεκτάριου, αλλά με μη αναστρέψιμη πορεία υγείας, όσο και από τη δημόσια τοποθέτηση του ίδιου του Οικουμενικού Πατριάρχη, κατά τον εσπερινό επί των Ονομαστηρίων του Αγίου και Αποστόλου Ανδρέα, εορτής Θρονικής για το Φανάρι.

Εκεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης, δημόσια και παρουσία και αντιπροσωπίας από την Κρήτη από τους Μητροπολίτες Κισσάμου και Ιεραπύτνης, ζήτησε η εκλογή στη Μητρόπολη Πέτρας να γίνει, όπως η πρόσκληση ήδη του Αρχιεπισκόπου Κρήτης όριζε, το συντομότερο δυνατόν, ακόμη και στις 8 Δεκεμβρίου (σήμερα δηλαδή), προκειμένου η υπόθεση να κλείσει χωρίς "τραυματισμούς" στην ενότητα της Εκκλησίας. Μάλιστα, το Φανάρι διαμήνυσε ότι στην εκλογή δε θα έχει καμία ανάμειξη, αλλά ζήτησε αυτή να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν.

Έτσι, σήμερα, κατά τη διάρκεια της Συνόδου, οι 8 ιεράρχες, έχοντας μπροστά τους τον κατάλογο των υποψηφίων, εφόσον διακριβώσουν την ύπαρξη συμπαγούς έστω πλειοψηφίας, είναι βέβαιο ότι θα προχωρήσουν στο τριπρόσωπο των επικρατέστερων και αμέσως μετά στην εκλογή νέου δεσπότη. Μόνο αν η συζήτηση που θα προηγηθεί οδηγεί στην εκτίμηση πως η συμπαγής πλειοψηφία δεν είναι ακόμη εξασφαλισμένη (ως τέτοια ορίζεται πάνω από 4 ψήφους στον έναν υποψήφιο, ώστε να υπάρχει και ενδεχόμενο διεύρυνσης των ψήφων μετά το τριπρόσωπο), ενδέχεται να έχουμε αναβολή εκλογής σε επόμενη Σύνοδο.

Το επικρατέστερο Τριπρόσωπο

Στη συνέχεια του ρεπορτάζ θα δούμε πώς διαμορφώθηκαν οι μέχρι σήμερα συσχετισμοί και το παρασκήνιο που τους συνόδευσε. Όμως το σίγουρο αυτή τη στιγμή, που η Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης συνεδριάζει για την εκλογή Μητροπολίτη Πέτρας και Χερρονήσου, είναι πως το επικρατέστερο τριπρόσωπο υποψηφίων είναι εντελώς διαφορετικό από το προ δύο μηνών θεωρούμενο ως οι τρεις υποψηφιότητες φαβορί.

Καθοριστικό ρόλο γι' αυτό έπαιξε η «αριστοτεχνική σχεδόν χειρουργική τακτική» δύο τουλάχιστον ιεραρχών, που όχι μόνο κατάφεραν να ανατρέψουν τους εις βάρος των υποψηφίων που φάνηκε αρχικά να στηρίζουν συσχετισμούς, αλλά τελικά να επανέλθουν με πρόταση σε πρόσωπο έξω από το αρχικά θεωρούμενο ως «επικρατέστερο τριπρόσωπο», εμφανίζοντάς το μετά την απόσυρση των υποτίθεται δικών τους επιλογών ως τη μόνη «ενωτική λύση».

Σήμερα το "επικρατέστερο" τριπρόσωπο φέρεται να το αποτελούν:

1) Ο ηγούμενος της Μονής Αγκαράθου Γεράσιμος Μαρματάκης, που φέρεται να έχει τη βέβαιη στήριξη των Μητροπολιτών Αρκαλοχωρίου, Γορτύνης, Κισσάμου, Ρεθύμνης και Λάμπης (με άλλους ιδίως της αδελφότητας Αγκαράθου «σκληρά» δίπλα του και άλλους με ερωτηματικά).

2) Ο ηγούμενος της Μονής Επανωσήφη Βαρθολομαίος Βογιατζόγλου, που φέρεται να στηρίζουν οι Μητροπολίτες Ιεραπύτνης και Κυδωνίας (αν και αρχικά άλλον στήριζαν) και

3) Ο ηγούμενος της Μονής Παναγίας Αγγέλων-Γουβερνέτου, Ειρηναίος Βερυκάκης, που στηρίζεται από τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης (επιλογή νέα του Κρήτης, μετά την αλλαγή του επικρατέστερου τριπρόσωπου).

Η Σύνοδος λοιπόν δεν έχει ομόφωνη θέση, αλλά έχει ήδη αλλάξει το θεωρούμενο επικρατέστερο τριπρόσωπο προ διμήνου, με ένα άλλο, χάρη στην τακτική που ακολούθησαν πιστά δύο τουλάχιστον Συνοδικοί εξαρχής. Το εντυπωσιακό στην υπόθεση είναι πως, ενώ η «ανατροπή» στο τριπρόσωπο ήρθε από αλλού, σήμερα κάποιοι επιχειρούν να εμφανίσουν ακόμη και «άρωμα εμπλοκής» στη διαδικασία, τη φερόμενη επιθυμία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης υπέρ του Ηγούμενου Ειρηναίου Βερυκάκη. Προφανώς έτσι θεωρούν ότι θα ενταθεί η πίεση προς τον Αρχιεπίσκοπο, ώστε να καμφθεί και να συναινέσει στην υποψηφιότητα που στηρίζουν ως το πλειοψηφικό φαβορί, ώστε, αν φτάσει στους 6 εκλέκτορες και οι άλλοι δύο που απομένουν, να ομονοήσουν στο όνομα μιας ομόφωνης εκλογής σήμερα.

Τα φαβορί και τα αουτσάιντερ

Η αλήθεια είναι όμως ότι μέχρι πριν ενάμιση μήνα, όταν το επικρατέστερο τριπρόσωπο υποψηφίων ήταν άλλο, οι: 1) Τίτος Ταμπακάκης, Πρωτοσύγκελος της χηρεύουσας Μητρόπολης Πέτρας, 2) Κύριλλος Διαμαντάκης, Αρχιγραμματέας της Συνόδου και 3) Μεθόδιος Βερνιδάκης, Πρωτοσύγκελος της Αρχιεπισκοπής, ο Αρχιεπίσκοπος ήταν αυτός που ζητούσε γρήγορη εκλογή στη βάση της πλειοψηφίας για τον επικρατέστερο και άλλοι ήταν οι Συνοδικοί που δήλωναν ότι, αν δεν υπάρξει ομοφωνία και μάλιστα με αποκλεισμό συγκεκριμένων προσώπων του τότε επικρατέστερου τριπρόσωπου, δεν πρόκειται να εμφανιστούν στη Σύνοδο για εκλογή.

Πίεζαν έτσι τον Αρχιεπίσκοπο να μην ορίσει Σύνοδο, στην προοπτική να εκλεγεί μεν τότε δεσπότης με όποια πλειοψηφία, αλλά χωρίς την παρουσία όλων των ιεραρχών στην εκλογή, κάτι που θα τραυμάτιζε την εικόνα της Εκκλησίας της Κρήτης. Με αυτήν την τακτική όμως, η εκλογή δεν προχώρησε με την τότε ήδη διαμορφωμένη πλειοψηφία, έτσι συγκεκριμένοι ιεράρχες κέρδισαν χρόνο και με κινήσεις υψηλής τακτικής φτάσαμε σήμερα σε ένα νέο τριπρόσωπο, με «φαβορί» και αουτσάιντερ της δικής τους επιθυμίας.

Το παρασκήνιο και η αριστοτεχνική τακτική

Στην εκκίνηση μετά τη χηρεία της Μητρόπολης Πέτρας, οι 8 ιεράρχες γνώριζαν ότι οι συσχετισμοί που είχαν διαμορφωθεί για τους επικρατέστερους υποψηφίους στο τριπρόσωπο ήταν αυτοί που και ο Τύπος είχε αναφέρει κατ' επανάληψη. Αυτό στην πορεία από κάποιους Συνοδικούς, που δεν τους έβγαιναν οι συσχετισμοί, έγινε «άλλοθι» για να μην εξελιχθούν έτσι τα πράγματα, με κεντρικό σύνθημα της τακτικής αυτής: «Επειδή τα ΜΜΕ αναφέρουν το τριπρόσωπο φαβορί, δεν έπεται ότι αυτό είναι έτσι...». Μόνο που και οι ίδιοι εσωτερικά είχαν εκδηλώσει τις προτιμήσεις τους επί αυτού του τριπρόσωπου.

Ειδικότερα σε αυτή τη φάση, τον Τίτο Ταμπακάκη, Πρωτοσύγκελο της χηρεύουσας Μητρόπολης Πέτρας, δήλωναν ότι θα στήριζαν ως «πνευματικό παιδί» του Νεκτάριου, το επίσης «πνευματικό του παιδί» Ευγένιος Ρεθύμνης (δήλωνε όμως ότι σε περίπτωση εμπλοκής, τότε θα έλεγε ναι σε λύση ενότητας), ο Κισσάμου Αμφιλόχιος, ο Λάμπης Ειρηναίος (ως πάλαι ποτέ ενιαία στάση με τον αοίδιμο Νεκτάριο), ενώ και ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης στην προοπτική πλειοψηφίας το σκέφτονταν με βάση και τις επιθυμίες της τοπικής κοινωνίας του Μεραμβέλλου, αφού είναι και ο τοποτηρητής της χηρεύουσας Μητρόπολης. Τον Κύριλλο Διαμαντάκη, Αρχιγραμματέα της Συνόδου, στήριζαν ο «πνευματικός του πατέρας» Ευγένιος Ιεραπύτνης και ο Κυδωνίας Δαμασκηνός, και τον Μεθόδιο Βερνιδάκη, Πρωτοσύγκελο της Αρχιεπισκοπής, οι Αρκαλοχωρίου Ανδρέας και Γορτύνης Μακάριος.

Σε αυτό το κλίμα, δύο συνοδικοί διαμήνυσαν τότε πως δεν προτίθενται να παραστούν σε Σύνοδο εκλογής, αν δεν υπάρχει ομοφωνία, ενώ λίγο αργότερα έθεσαν «βέτο» στην περίπτωση του φερόμενου τότε να πλειοψηφεί. Μάλιστα, απαγκιστρώθηκαν από τη φερόμενη δική τους αρχική προτίμηση και έδειξαν έτοιμοι να στηρίξουν την εκλογή του Κύριλλου Διαμαντάκη.

Μπροστά σε αυτήν την κίνηση δύο από τους τρεις συμπαγείς μέχρι τότε ιεράρχες, υπέρ της υποψηφιότητας Τίτου, άρχισαν τις διαβουλεύσεις ώστε να βρεθεί άλλο πρόσωπο με στόχο να μην υπάρξει εκλογή που ενδεχομένως, όπως εκτιμούσαν, θα ενοποιούσε τις Μητροπόλεις Ιεραπύτνης και Πέτρας ουσιαστικά σε ενιαίο διοικητικό κέντρο, με ό,τι θα σήμαινε αυτό και στις μελλοντικές εξελίξεις ακόμη και για τη θέση του νέου Αρχιεπισκόπου, όποτε φυσικά θα προέκυπτε ένα τέτοιο θέμα. Εκεί κάπου δέχτηκαν να μετακινηθούν από την αρχική τους προτίμηση οι δύο άλλοι Συνοδικοί, που ήδη είχαν μετακινηθεί από τη φερόμενη δική τους αρχική προτίμηση στον Μεθόδιο υπέρ Κυρίλλου, είδαν τη μετατόπιση αυτή και τότε έπεσε στο τραπέζι των μεταξύ τους συνομιλιών το όνομα του Ηγούμενου της Αγκαράθου Γεράσιμου Μαρματάκη, ως κοινή αναγκαία λύση αμοιβαίων υποχωρήσεων.

Έτσι φτάσαμε στο σημερινό τριπρόσωπο, όπου ο ηγούμενος της Αγκαράθου φέρεται ως "φαβορί". Μετά από αυτό και η πλευρά των Ιεραπύτνης και Κυδωνίας μετακινήθηκε, από την αρχική στήριξη στον Κύριλλο, στον ηγούμενο του Επανωσήφη Βαρθολομαίο, σε μια πιθανότητα να μπορέσει να φέρει προς την πλευρά της είτε τον Λάμπης, είτε τον Αρχιεπίσκοπο και ποντάροντας ότι αυτήν την ώρα η στήριξη του "φαβορί" ηγουμένου της Αγκαράθου, στο νέο τριπρόσωπο, δεν είναι ακόμη διαπιστωμένη προ της Συνόδου, άρα μπορεί να υπάρχουν διαρροές.

Σε αυτό το σημείο ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης φαίνεται πλέον να επιλέγει μια άλλη ρότα, μένοντας για την ώρα στη στήριξη του ηγούμενου της Μονής Παναγίας Αγγέλων-Γουβερνέτου, Ειρηναίου Βερυκάκη. Κάπου εδώ αρχίζουν οι πιέσεις, ώστε το τριπρόσωπο να οδηγήσει σε ομοφωνία από την μία και η τυχόν οριακή επισφαλής πλειοψηφία σε αναβολή αποφάσεων από την άλλη.

Το κλίμα της σημερινής Συνόδου εκλογής

Υπό κανονικές συνθήκες και χωρίς μελλοντικούς υπολογισμούς και συσχετισμούς στο εσωτερικό της Ιεραρχίας, η βούληση της τοπικής κοινωνίας στην κενή έδρα της Μητρόπολης Πέτρας και Χερρονήσου θα είχε τη δική της δυναμική. Η αλήθεια είναι πως αυτή η τοπική κοινωνία - και ίσως αυτή να ήταν και μία από τις παρακαταθήκες του αοίδιμου Νεκτάριου - με αυτοπειθαρχία παρέμεινε να αγωνιά για την επικείμενη στελέχωση της θεσμικής υποδομής της τοπικής Εκκλησίας, επιθυμώντας όχι την εγκατάσταση μιας απλής διαχειριστικής απλότητας κάπου στη μέση, αλλά μια λύση από την Εκκλησία της Κρήτης, η οποία να μη θυμίζει σε τίποτα ένα τυπικά και παραδοσιακά οριζόμενο σύστημα εκκλησιαστικής εξουσίας, αλλά μια σύγχρονη δομή πνευματικής και κοινωνικής δύναμης.

Βέβαια, πολλά λέγονται και ακόμη περισσότερα έγιναν στο παρασκήνιο (φυσιολογικό και θεμιτό να υπάρχει και αυτό για τις απαραίτητες ζυμώσεις) για την επικείμενη εκλογή. Τελευταία φάνηκε ότι αρκετοί εκ των ιεραρχών διέρρεαν σε συζητήσεις και με απλό κόσμο ότι «είχε βρεθεί ο τρόπος να κινηθούν (οι ιεράρχες) για το καλό της Εκκλησίας και το συμφέρον της περιοχής».

Μόνο που η περιοχή, οι άνθρωποί της και η βούλησή τους δε φαίνεται να υπάρχει πουθενά στους σχεδιασμούς, στους τρόπους και στις κινήσεις τους. Όλα αυτά αδικούν κατάφωρα, υποστηρίζουν κάποιοι, την Εκκλησία της Κρήτης και τους ιεράρχες της. Παρουσιάζεται μια Ιεραρχία περίκλειστη σε υψηλής, η αλήθεια είναι, κινήσεις τακτικής.

Είναι αλήθεια ότι για την επικείμενη εκλογή υπάρχουν αρκετοί αξιολογότατοι υποψήφιοι, προβεβλημένοι και μη. Υποψήφιοι με θεολογική συγκρότηση, διοικητικές ικανότητες και ήθος. Σίγουρα υπήρξαν και εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και τώρα αναμενόμενες, υγιείς από κάθε άποψη, διαφορετικές προσεγγίσεις και οπτικές σε αυτές τις υποψηφιότητες.

Στα πλαίσια όμως της δημοκρατικής συνοδικής λειτουργίας, αναμένουμε ότι τελικά θα αποκρυσταλλωθεί και θα ωριμάσει μια τάση, μια δυναμική και μια απόφαση τέτοια, η οποία θα ικανοποιεί ταυτόχρονα, την επόμενη μέρα στην Εκκλησία Κρήτης, τον κανόνα της δημοκρατίας, της αποτελεσματικότητας σε συνάρτηση με την τοπική εκκλησιαστική και κοινωνική συγκυρία, αλλά και του κοινού περί δικαίου αισθήματος του λαού.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι οχλοκρατική Εκκλησία, όπως είναι η Προτεσταντική. Δεν είναι όμως και παπική Εκκλησία, δηλαδή αντικοινωνική, δεσποτοκρατική και απολυταρχική, με «πονηρούς τρόπους» εκλογής, όπου οι «ιδιωτικές βουλήσεις» πνίγουν τον εκκλησιαστικό δημόσιο χώρο.

Είμαστε λοιπόν τώρα στο σημείο ακριβώς αυτό που πρέπει να γίνουν επιλογές, να ληφθούν αποφάσεις. Η σύναξη της Ιεραρχίας για την εκλογή του νέου Επισκόπου είναι μια από τις κορυφαίες στιγμές στη ζωή της Εκκλησίας και, βεβαίως, μια από τις σημαντικότερες και πλέον απαιτητικές και υπεύθυνες λειτουργίες του συνοδικού μας συστήματος.

Φυσικά, επειδή με τους εκκλησιαστικούς κανόνες και όρους ποτέ δεν ξέρεις, επειδή το ένστικτο της αυτοσυντήρησης είναι αυτό που στο τέλος παίζει καθοριστική σημασία στις επιλογές διαχρονικά της Εκκλησίας, η σοφή λαϊκή παροιμία ίσως τελικά να σηματοδοτεί είτε το ανέλπιστο, είτε το προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα της ημέρας και της Συνόδου: «Η νύχτα βγάζει Επίσκοπο και η αυγή Μητροπολίτη».

Γιώργος Σαχίνης

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News