Προχθές, ένα ρώσικο μαχητικό αεροσκάφος κατέρριψε η Τουρκία και πολλά δημοσιεύματα κάνουν λόγο για τη γέννηση ενός μίσους που θα επέλθει στις σχέσεις των δύο κρατών, που μπορεί να απειλήσει τη συνοχή των διεθνών σχέσεων. Για να βάλουμε σε μια σειρά τα δεδομένα μας.
του Νίκου Κοσμαδάκη
Όταν ένα αεροσκάφος δεν ανήκει στην επικράτεια της κρατικής εξουσίας και εισβάλλει στον εναέριο χώρο, τότε αυτό αποτελεί παράβαση των κανόνων της εσωτερικής νομοθεσίας του κράτους. Ο εναέριος χώρος είναι ιδιοκτησία του κάθε κράτους. Η Τουρκία αντέδρασε με υπερβολικό τρόπο, ασχέτως εάν έβγαλε στη δημοσιότητα πως το αεροσκάφος είχε ειδοποιηθεί ότι θα εκτιναχθεί εάν δεν οπισθοχωρήσει. Αρκεί να θυμηθούμε πως στο Αιγαίο τούρκικα αεροσκάφη σε τακτά χρονικά διαστήματα εισβάλλουν για πολλά λεπτά. Τότε, εμείς τι πρέπει να κάνουμε;
Να ξεκινήσουμε τις επιθέσεις εναντίον τους; Σε κάθε περίπτωση, η επίθεση της Τουρκίας είναι καταδικαστέα.
Την επίθεση στο ρωσικό αεροσκάφος την ερμηνεύω σαν ένα πολιτικό μήνυμα με προσπάθεια μετάφρασης σε ευρωπαϊκές προεκτάσεις. Ο Ερντογάν φαίνεται πως θέλει να έχει ενεργό ρόλο στα ευρωπαϊκά πράγματα. Ο ίδιος φαίνεται να μη βλέπει με θετικό μάτι τη μεταστροφή της Ευρώπης να αφήσει το θέμα του Άσαντ και να ασχοληθεί με τον πόλεμο της τρομοκρατίας που γίνεται στο όνομα του θρησκευτικού φονταμενταλισμού. Ο Ερντογάν αποδεικνύεται δυνατός παίκτης και αυτό είναι κάτι στο οποίο συμβάλλει και η εκλογική ενίσχυσή του, καθώς ο τουρκικός λαός αποφάσισε να δείξει την εμπιστοσύνη του στο Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης που βγήκε αυτοδύναμο στις εκλογές, αλλά και ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζει στο προσφυγικό. Οι πρόσφυγες της Μέσης Ανατολής ξεκινούν το μεγάλο τους ταξίδι από την Τουρκία, με αποτέλεσμα η Ευρώπη να επιθυμεί μια αρμονική συνεργασία με την Άγκυρα.
Η Ρωσία, από την άλλη, είναι ένας δυνατός παίκτης στο διεθνές προσκήνιο. Ο Πούτιν είναι ένας πολιτικός που δεν μπορεί να δεχθεί χτύπημα χωρίς να απαντήσει. Ο ίδιος δήλωσε πως το εναέριο χτύπημα δεν είναι χτύπημα που προήλθε από τρομοκράτες και αποκάλεσε την Τουρκία ως τη μήτρα των τζιχαντιστών, ανεβάζοντας τους τόνους. Ο ίδιος πιστεύω πως θα περιμένει να δει την τύχη των δύο επιβατών του αεροσκάφους και αναλόγως θα πράξει. Σε κάθε περίπτωση, δεν αναμένω κλιμάκωση της έντασης στις διμερείς σχέσεις των δύο κρατών, καθώς το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο απ' ό,τι τα οφέλη.
Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ καταδίκασαν την πιθανότητα κλιμάκωσης και τήρησαν αποστάσεις και από τις δύο πλευρές. Σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούν ένα δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο. Η Τουρκία δεν επικαλέστηκε το ΝΑΤΟ.
Η Ελλάδα, από την άλλη, βρίσκεται σε περίεργη κατάσταση. Δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση που έχει ταλανίσει τον ελληνικό λαό, είναι και το προσφυγικό, με αποτέλεσμα να τη βρίσκει σύμμαχο κάθε πολιτική που διευκολύνει την καιγόμενη κατάσταση της Συρίας. Οι επόμενες ώρες είναι σημαντικές και σε συνδυασμό με τον πόλεμο που έχει κηρύξει η Ευρώπη στη νέα γενιά τρομοκρατών ίσως να ανοίγεται μπροστά μας μια νέα σελίδα σε επίπεδο ευρωπαϊκής συνεννόησης.
