Στον κυβερνητικό, κοινοβουλευτικό, πολιτικό βίο της χώρας, την τελευταία 20ετία, έχουμε μια αντίληψη που δε συνάδει με το αυτονόητο δημοκρατικό περιεχόμενο της πολιτικής έννοιας, δηλαδή τις εκλογές κάθε 4 χρόνια, κυβερνητικό έργο κρινόμενο στην 4ετία. Αυτό το έλλειμμα πολιτικού πραγματισμού για το αυτονόητο, στα έξι χρόνια της κρίσης, δημιούργησε μια αρνητική διεύρυνση, αλλάζοντας έξι πρωθυπουργούς, χωρίς να ολοκληρώνονται κυβερνητικές θητείες.
Άρθρο-παρέμβαση του Γιώργου Ζερβάκη*
Η αποκάλυψη αυτής της αδυναμίας βασικής πολιτικής αντίληψης, η οποία εκδηλώνεται από την επόμενη μιας εκλογικής αναμέτρησης, δημιουργεί εκ των πραγμάτων όχι μόνον υστερήσεις στην κυβερνησιμότητα, αλλά και στο πώς μπορούν να επιτευχθούν συνθέσεις και συγκλίσεις απαραίτητες, τα απαραίτητα διακυβεύματα πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής κατεύθυνσης.
Το Φεβρουάριο του 2015, στη Σύνοδο του Εurogroup, οι Ευρωπαίοι εταίροι κατέληξαν σε μια ουσιαστική συμφωνία με τη νέα ελληνική κυβέρνηση, συμφωνία συγκεκριμένων στόχων, όρων, προσεγγίσεων και κατευθύνσεων. Συμφωνία υποχρεώσεων και δεσμεύσεων. Παρά τη συγκεκριμένη αυτή κατεύθυνση, αυτή η συμφωνία δεν αξιοποιήθηκε, καθώς δεν εφαρμόστηκε όπως όφειλε να γίνει, καθώς στο εσωτερικό κυβερνητικό επίπεδο αδρανοποιήθηκε ανεξήγητα, μέσα από πολιτικές εμμονές, καθυστερήσεις, πολιτικές αντιφάσεις, επιφέροντας πολιτική και οικονομική αστάθεια.
Η πορεία προς αυτές τις εκλογές, με τη διάσπαση του αριστερού κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ, από μια πολιτική συνιστώσα σταθερά αντίθετη στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, οι τάσεις που δημιουργούνται, εμπεριέχουν μια βασική συνισταμένη και ιδιομορφία: αυτήν της ευρύτατης και διευρυμένης κοινοβουλευτικής υπερψήφισης επί ενός νέου Μνημονίου, που ήρθε όμως ως αποτέλεσμα ανακολουθιών, καθυστερημένων αντανακλαστικών, αδυναμίας εφαρμογής συμφωνηθέντων. Μια συμφωνία, που τόσο πριν, όσο και μετά την 20ή Σεπτεμβρίου κλείνει οριστικά το κεφάλαιο της περίφημης διαπραγμάτευσης ή αναδιαπραγμάτευσης του ανοίγματος ενός αέναου φαύλου κύκλου περί προαπαιτούμενων, που χρησιμοποιείται σαν όρος όταν τείνουμε να υπεκφεύγουμε επί των συμφωνηθέντων.
Οδεύοντας προς τις κάλπες της 20ής Σεπτεμβρίου, η συζήτηση περί παλιού και νέου δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά στα αιτήματα για το αύριο της χώρας, για την πορεία της στο ενοποιητικό περιβάλλον της Ευρώπης, όπως δεν απάντησαν τόσο το δημοψήφισμα όσο και η εκ νέου προσφυγή στις κάλπες, από μια πολιτική κυβερνητική λογική που, παρά την υπογραφείσα Συμφωνία του περασμένου Φεβρουαρίου, αφέθηκε στην ασάφεια και στην αδράνεια της εφαρμογής της, με γνωστά τα όσα επακολούθησαν. Μέχρι που μια ισχυρή πλειοψηφία εντός του Κοινοβουλίου, με τη στήριξη όλων των φιλοευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων της αξιωματικής και ελάσσονος αντιπολίτευσης, διαμόρφωσε συνθήκες υπερψήφισης μιας συμφωνίας, του 3ου Μνημονίου, που οριοθετεί πλέον ως πρόγραμμα τις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις της χώρας.
Η δημόσια συζήτηση για την επόμενη ημέρα των εκλογών, για την χώρα και την Κοινωνία, οριοθετεί το πεδίο της ανάπτυξης, ως εκείνο που μαζί με την καινοτομία, την εξωστρεφή δράση του επιχειρείν και με ένα κράτος που θα υποχρεωθεί να αναδιαμορφώσει τις ελλειμματικές του δομές, καθορίζοντας όλα τα παραπάνω ως τους κινητήριους άξονες για μια αλλαγή πορείας.
Η ανάπτυξη όμως δεν μπορεί να προσδιορίζεται από την ανεπάρκεια που έχουμε επιδείξει επί σειρά ετών και που τώρα χρειάζεται τον χαρακτήρα μιας ώριμης, εξελικτικής μεταρρύθμισης. Ανάπτυξη που δε θα αποτελεί τη συνέχεια μιας πρακτικής περιορισμένης πολιτικής ευθύνης, τόσο στο κεντρικό κράτος, όσο και στην αυτοδιοίκηση, στην αποκέντρωση. Κατανοώντας ότι η ανάπτυξη δε συνάδει με την πρωτοτυπία της διατήρησης θέσης γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η ανάπτυξη δε συνάδει σε μια μελλοντική κυβερνητική συνεργασία, με το καθεστώς ποσοστιαίας κατανομής κρατικών θέσεων, στελέχωση της διοίκησης σε μονάδες υγείας από μη εκλεγέντες πολιτευτές. Ανάπτυξη δεν αποτελεί η επίδειξη υστέρησης εφαρμογής θεσμικών αλλαγών, γιατί οι βαθιά ριζωμένες παραδοξότητες του πολιτικαντισμού εξακολουθούν να επιφέρουν αδιέξοδα.
Ο πολιτικός λόγος οφείλει να κινηθεί πάνω σε άλλους κανόνες και προϋποθέσεις, αυτόν της αναγκαιότητας να παρουσιαστούν σε όλη την ατζέντα εκείνα που πρέπει να παραχθούν την επόμενη μέρα μετά τις εκλογές. Μια επόμενη ημέρα που χρειάζεται τη συμβατότητα μιας φιλοευρωπαϊκής προγραμματικής πολιτικής σύνθεσης, μια προγραμματική συμφωνία 4ετίας, ορθολογισμού. Μια επόμενη ημέρα που θα διαμορφώσει νέα παραδείγματα και πρότυπα, μια που αυτά της γενιάς του Πολυτεχνείου και των εκπροσώπων της που κυριάρχησαν στη μεταπολιτευτική περίοδο το μόνον που κάνουν σήμερα είναι να γαντζώνονται από το βάθρο της εξαργύρωσης του μεταπρατικού μεταπολιτευτικού σύμπαντος.
Εάν θέλουμε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος, οφείλουμε να εγκαταλείψουμε τα στερεότυπα, τις αντιθέσεις και τις αντιπαραθέσεις στον τρόπο άσκησης πολιτικής, στον εφήμερο τρόπο διαχείρισης των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων. Να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε ανάγκη από υπεύθυνες στοχεύσεις, επισημάνσεις, ρεαλιστικές αναγωγές. Να ξεφύγουμε από τη στασιμότητα της διαχειριστικής αδράνειας που πολλές φορές σημαντικούς κοινοτικούς πόρους δεν μπόρεσε να τους καταστήσει κινητήριο μοχλό ανάπτυξης, διαιωνίζοντας ταυτόχρονα μια επεκτατική μεγέθυνση ενός δυσλειτουργικού και δυσκίνητου κράτους.
Η επόμενη ημέρα διαχέει μια και μοναδική ελπίδα: Να κατευθύνει τα πράγματα προς την οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, τη λήψη αποφάσεων μακριά από στερεότυπα, απροσδιόριστες αντιπαραθέσεις και εύκολες λύσεις που θεοποιήθηκαν στις πλατείες του άγονου, στείρου και χωρίς κατεύθυνση δημαγωγικού λόγου, δίνοντας "άσυλο" σε ακροδεξιά και άλλα ετερώνυμα μέτωπα φανατισμού, μισαλλοδοξίας και βίας, που σήμερα προκαλούν ξανά.
Η επόμενη ημέρα για τη χώρα απαιτεί, πρώτα και κύρια, ανάκτηση της αξιοπιστίας μας εντός της Ε.Ε. Τώρα που ανοίγουν οι μεγάλες συζητήσεις για το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον, που ζητήματα όπως το μεταναστευτικό οριοθετούν την αναγκαιότητα για περισσότερη, αποτελεσματικότερη και φυσικά δημοκρατικότερη Ευρώπη, η Ελλάδα, οι φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις της οφείλουν να εργαστούν για την ενίσχυση της παρουσίας της χώρας στην οικοδόμηση του πολιτικού χαρακτήρα της ενοποίησης.
Η επόμενη ημέρα προϋποθέτει και χρειάζεται υπεύθυνη στόχευση, επισήμανση ουσίας, ρεαλιστική αναγωγή στο να βρούμε λύσεις στα προβλήματα που έρχονται από το χθες, να ξεπεράσουμε τη διαιώνιση ενός ιδιόμορφου τρόπου άσκησης λειτουργίας της δημόσιας ζωής που έχει επεκταθεί και έχει υπηρετηθεί με διαφοροποιήσεις σε όλο το εύρος, μήκος και πλάτος της. Να καταστήσουμε τους κοινοτικούς πόρους πραγματικό μοχλό ανάπτυξης, αφού αλλάξουμε τις λογικές του κατακερματισμού στον εθνικό και στον περιφερειακό σχεδιασμό, που δημιουργούν στεγανά, διευρύνοντας τις περιφερειακές και τοπικές ανισότητες, υπονομεύοντας την ανάπτυξη και την συνοχή.
Σήμερα, έχουμε την υποχρέωση να κινηθούμε με πράξεις και δεσμεύσεις υψηλού συμβολισμού, διατηρώντας μια κατεύθυνση αμοιβαίας συνεννόησης, που θα βασίζεται στα αξιακά στοιχεία εξεύρεσης κοινών αντιλήψεων που θα διατηρούν όμως την πολιτική διαφορετικότητα, λειτουργώντας μακριά από περιπλοκές και επιπλοκές, από έναν λανθάνων αντικατοπτρισμό, από άκαιρες και ανέξοδες εθνικολαϊστικές παρορμήσεις. Το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον της επόμενης ημέρας έχει ήδη ξεκινήσει - σε αυτήν την πορεία οφείλουμε να διαμορφώνουμε έναν δημιουργικό προβληματισμό ταύτισης και αλληλοσυμπλήρωσης, μακριά από αποσπασματικές προσεγγίσεις και αντικρουόμενα διλήμματα που δεν αγγίζουν τις αναγκαιότητες της χώρας και της κοινωνίας.
Οι εικόνες μιας χώρας ευρισκόμενη στο capital control της αδράνειας, της στασιμότητας και της αντιμεταρρύθμισης πρέπει να εκλείψουν, και μαζί με αυτές να τελειώσουν οριστικά οι πολιτικές ψευδαισθήσεις, να εργαστούμε μεθοδικά, συλλογικά και υπεύθυνα για την Ελλάδα της δημιουργικής ανάπτυξης, με μια Δημόσια Διοίκηση που θα είναι απαλλαγμένη από τα καθηλωμένα και αδρανή στοιχεία, από τη μηχανιστική αμηχανία, που θα διαμορφώνεται από την προσαρμοστικότητα των θετικών αλλαγών. Οι διαρκείς αλλαγές, τα σήματα των ανανεωμένων βιώσιμων πολιτικών και σύγχρονων αναζητήσεων, σηματοδοτούν τον χαρακτήρα των στοιχημάτων του αύριο, για τη χώρα, για την Κοινωνία, για την ευρωπαϊκή μας πορεία. Γιατί, αύριο που ανοίγει ένας νέος ιστορικός κύκλος, με θυσίες που δεν μπορούν να πάνε χαμένες, η πολιτική υπευθυνότητα θα προσδιορίζεται από τα εμφανή διέξοδα και τους ορίζοντες που ανοίγονται συνθέτοντας και όχι από τα συνασπισμένα ανακυκλωμένα αδιέξοδα.
*Ο κ. Γιώργος Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης (το άρθρο έχει γραφεί αποκλειστικά για το portal neakriti.gr).
