Στις 26 Αυγούστου 2015, οι εργαζόμενοι στα κέντρα πρόληψης του παραρτήματος κεντρικής Μακεδονίας, στο κέντρο Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας νόμου Πιερίας «», αναφέρθηκαν στον τρόπο λειτουργίας των ΚΠ, τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, στην αναγκη ενημέρωσης των παιδιών για τα ναρκωτικά, στην αναγκαία στήριξη της «Ατράκτου», την ανυπαρξία θεσμικού πλαισίου για τα ΚΠ και γενικά τα προβλήματα των εργαζομένων σε αυτά.
Όπως δήλωσε ο Τσούνης Ανδρέας: «Σε κάθε επαφή μας με τα ΜΜΕ μιλάμε γενικότερα για τα Κέντρα Πρόληψης. Στην Κεντρική Μακεδονία υπάρχουν 10 Κ.Π. και η «Άτρακτος» είναι από τα πολύ παλιά (18 χρόνια λειτουργίας).
Ο ακριβής τίτλος των δομών είναι «Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας» είναι λίγο μεγάλος, αλλά ίσως έτσι περιγράφεται κάπως αυτό που κάνουμε. Στην πορεία της εξέλιξης τα Κ.Π. εφάρμοζαν αρχικά προγράμματα αγωγής υγείας για τις εξαρτήσεις και συν τω χρόνω προχώρησαν στην εποπτεία ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων στην εκπαίδευση και στην διοργάνωση επιμορφωτικών ομάδων γονέων και των άλλων ενδιάμεσων σημαντικών ενηλίκων για τη διαπαιδαγώγηση.
Οι δουλειά των Κ.Π. έχει πολλαπλασιαστικό χαρακτήρα με τον ευέλικτο τρόπο που λειτουργούν. Σταδιακά έχει αποκτήσει και συμβουλευτικό χαρακτήρα. Εδώ και αρκετά χρόνια αξιολογείται θετικά από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία.
Παρά την ευελιξία στον τρόπο εργασίας όμως τα Κ.Π. χαρακτηρίζονται από δυσλειτουργία στη θεσμική τους συγκρότηση. Οι αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες είναι ένα αρκετά δύσκαμπτο μοτίβο λειτουργίας το οποίο δημιούργησε προβλήματα στη χρηματοδότηση συστηματικά και διαχρονικά και αυτό αφορά μία κατάσταση που ξεκίνησε πριν από την εφαρμογή του μνημονίου.
Βεβαίως η υποχρηματοδότηση αφορά και στα λειτουργικά έξοδα εκτός από τις μισθοδοσίες και ανακύπτει συχνά. Τη δεδομένη χρονική στιγμή το Κ.Π. «Άτρακτος» αντιμετωπίζει τις μεγαλύτερες δυσκολίες στο ζήτημα αυτό».
«Ως εργαζόμενοι στην πρόληψη πάντοτε φροντίζουμε το δίκτυό μας στην πρόληψη με την τοπική κοινωνία. Για το λόγο αυτό παρευρίσκονται σήμερα και οι εκπρόσωποι της Τ.Α. Πιερίας στους οποίους θα δώσω το λόγο», δήλωσε ο Σταθακιός Αλέξανδρος.
Η Ελευθεριάδου Ροδή δήλωσε: «ο Δήμος Κατερίνης είναι διαρκώς αρωγός στο έργο αυτό, η πρόληψη είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων, είναι απαραίτητη και σημαντική η ενεργοποίηση των γονέων και χρειάζεται να είναι διατεθειμένοι να συμμετέχουν όλοι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί στην πρόληψη καθώς αυτός είναι και ένας από τους στόχους της δομής και ο δήμος θα προσφέρει κάθε στήριξη σε αυτό».
Ο Μπιτόπουλος Στέφανος υπογράμμισε «το Κ.Π. «Άτρακτος» είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης του προβλήματος που ατόνησε για πολλούς λόγους και, με προσπάθεια μηνών από τη συνεργασία της αντιπεριφερειάρχη Πιερίας κ Μαυρίδου με τον Δήμαρχο Κατερίνης κ. Χιονίδη και τον περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας κ Τζιτζικώστα έφτασε σε καλό τέλος. Θέλω να πιστεύω ότι θα γίνουν ενέργειες ξεμπλοκαρίσματος».
Ο Φάκας Γιάννης συνέχισε: «Στο πλαίσιο της απαξίωσης των δομών υγείας τα τελευταία χρόνια χρειάζεται να προχωρήσουμε στο ξεβάλτωμα για να σταματήσει η παρακμή. Γι' αυτό είμαστε εδώ να υποστηρίξουμε την «Ατρακτο» και τα υπόλοιπα Κέντρα Πρόληψης, διότι είναι σημαντικές δομές ψυχο-κοινωνικής υγείας στην Περιφέρεια».
Τέλος ο Σταθακιός Αλέξανδρος είπε: «τα Κ.Π. ιδρύθηκαν με ένα υβριδικό νομικό καθεστώς χωρίς παρόμοιο του στην Ελλάδα. Με πρωτοβουλίες των τοπικών κοινωνιών δημιουργήθηκαν τα πρώτα Κ.Π. λόγω της κατακόρυφης ανόδου των ναρκωτικών στην Ελλάδα τη δεκαετία του ΄90 και την απουσία του κράτους μέχρι τότε στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Μετά ιδρύθηκε και ο ΟΚΑΝΑ, ο οποίος βρήκε για τα Κ.Π. ένα υποτυπώδες θεσμικό καθεστώς ίδρυσης και λειτουργίας, που προέβλεπε τη χρηματοδότηση των Κ.Π. από πλευράς του μέσω του Υπουργείου Υγείας κατά το ήμισυ καθώς και την παροχή εποπτείας και το άλλο ήμισυ από την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία. Αμέσως φάνηκαν τα προβλήματα αυτού του σχήματος.
Για παράδειγμα προβλέπονταν τεράστιοι προϋπολογισμοί, όμως στην πραγματικότητα δεν καταβάλλονταν αυτά τα ποσά από τους φορείς μέλη της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας. Η νομική αυτή μορφή (αστική μη κερδοσκοπική εταιρία) προβλέφθηκε ως προσωρινή. Μέσα στα 3 πρώτα χρόνια ιδρύθηκαν με το καθεστώς αυτό περίπου 50 Κ.Π.
Ο μεγάλος αυτός αριθμός διόγκωσε το πρόβλημα και τότε προς επίλυσή του αποφασίστηκε η σύναψη κεντρικής προγραμματικής σύμβασης για 5 χρόνια μεταξύ Υπουργείων Υγείας και Εσωτερικών ΚΕΔΚΕ (τότε) και ΟΚΑΝΑ με όρο τη χρηματοδότηση 50% εκάστου των δύο υπουργείων και με τη δέσμευση να λυθεί το ζήτημα ανυπαρξίας του θεσμικού πλαισίου των Κ.Π., το οποίο όμως δεν επιλύθηκε ακόμη, ενώ έχουν συναφθεί άλλες τρεις παρόμοιες προγραμματικές συμβάσεις, οι οποίες προβλέπουν σε γενικές γραμμές τον ίδιο όρο.
Στις αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες Κ.Π. λοιπόν συμμετέχουν άνθρωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης άλλοι ευαισθητοποιημένοι, όπως φαίνεται με τους παριστάμενους, αλλά και αδιάφοροι ως εχθρικοί με το έργο μας, καθώς με την αντιμετώπιση των ναρκωτικών καθένας έχει μια πρόχειρη άποψη, χωρίς ωστόσο να είναι η επιστημονικά ενδεδειγμένη'.
Παράλληλα ο ΟΚΑΝΑ ξέφυγε από την αρχική του πορεία αντιμετώπισης των εξαρτήσεων συνολικά και έδωσε βάση στις δικές του μονάδες χορήγησης υποκατάστατων, όσον αφορά στην πρόληψη δημιούργησε μόνο το Τμήμα Παρακολούθησης των Κέντρων Πρόληψης, το οποίο παραμένει πάντα υποστελεχωμένο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ανταποκριθεί σε όσα προβλέπουν οι νόμοι και οι σχετικές συμβάσεις. Αυτό επιβαρύνει ένα ήδη όπως έχετε καταλάβει ασαφές και δύσκαμπτο πλαίσιο.
Από την άλλη συχνά ο ΟΚΑΝΑ- που είναι ο ίδιος μονίμως
υποχρηματοδοτούμενος- κρατάει από τη χρηματοδότηση που δίνει το Υπουργείο Υγείας για τα Κ.Π. πόρους για δικές του δομές.
Από το 2006 μέχρι το 2009 ποσά 12 εκ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας για τα Κ.Π. που προβλέπονταν στις σχετικές συμβάσεις που υπέγραφε το κράτος με τις αστικές εταιρείες δεν αποδόθηκαν επειδή το Υπουργείο Υγείας έλεγε ότι «τα έδωσα στον ΟΚΑΝΑ» και ο ΟΚΑΝΑ έλεγε «μα αυτά είναι για μένα και δεν μου φτάνουν». Η δημιουργία ενός ειδικού κωδικού στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας για τη χρηματοδότηση των Κ.Π. είναι επιτυχία του σωματείου μας.
Να σημειωθεί ότι ακόμα και από τον κωδικό αυτόν ο ΟΚΑΝΑ έχει παρακρατήσει 5,5 εκ. ευρώ.
Η εισαγωγή έστω στο νομικό μας σύστημα του σχετικού με τα Κέντρα Πρόληψης, αλλά προβληματικού και ανεπαρκούς άρθρου 61 του κώδικα νόμου για τα ναρκωτικά, που τροποποιήθηκε με πιέσεις του σωματείου πολλές φορές είναι επίσης επιτυχία του συνεχούς, ακάματου, ακομμάτιστου, ενωτικού, πρωτοποριακού αγώνα των εργαζομένων των Κ.Π.
Και βεβαίως αποτέλεσμα του έργου τους που το βλέπουν οι τοπικές κοινωνίες, καλή ώρα εδώ που οι συνάδελφοι πάνε απλήρωτοι στο Λιτόχωρο με βενζίνες από την τσέπη τους για συζητήσουν με τους γονείς και να τους στηρίξουν, αυτόν τον δύσκολο καιρό της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης στο μεγάλωμα των παιδιών τους».
