Στα χέρια τους παίρνουν πολλοί ελαιοπαραγωγοί του νομού Ηρακλείου την προστασία της ελαιοπαραγωγής τους από το δάκο. Μετά την παρέλευση του καύσωνα, από προχθές Σάββατο και κυρίως χθες άρχισαν και πάλι ο αέρας, οι χαμηλότερες θερμοκρασίες, οι υγρασίες κ.λπ., που ευνοούν το έντομο.
Την ίδια ώρα, τα συνεργεία των εργολάβων ψεκάζουν στη βάση ενός Ελαιοκομικού Μητρώου που φτιάχτηκε το 1998 και από τότε δεν έχει ανανεωθεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον πραγματικό αριθμό ελαιοδέντρων που πρέπει να ψεκάσουν, σε σχέση με τον καταγεγραμμένο αριθμό που είναι υποχρεωμένοι να ψεκάσουν, μέσα από το όλο κακό - όπως όλοι συμφωνούν - σύστημα της κρατικής δακοκτονίας!
Η "Νέα Κρήτη" δέχεται καθημερινά παράπονα από ελαιοπαραγωγούς του νομού Ηρακλείου, που λένε πως ανησυχούν έντονα για την εξάπλωση και την εξέλιξη του δάκου της ελιάς, σε μια χρονιά που εμπορικά εξελίσσεται ως "χρυσάφι" για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο της Κρήτης και θα πρέπει πάση θυσία να προστατευτεί τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά.
Κίνδυνος
Τι συμβαίνει, όμως, στ' αλήθεια; Η εφημερίδα μας στο φύλλο του περασμένου Σαββάτου έφερε στη δημοσιότητα ένα κείμενο, σύμφωνα με το οποίο, οι τελευταίες καταμετρήσεις που έγιναν σε ελαιόδεντρα από την εταιρεία "ΔΑΚΟΦΑΚΑ - Ευρικλής Φιτσάκης" διαφαίνεται ότι το μέλλον της φετινής εσοδείας οδεύει μάλλον προς την καταστροφή.
«Τα αποτελέσματα των μετρήσεων που έγιναν στις περιοχές Ροδιά και Τσαγκαράκη Μετόχι ήταν ιδιαίτερα ανησυχητικά. Στα κορυφαία τμήματα των ελαιοδέντρων η δακοπροσβολή υπερβαίνει το 36,5% και οι έξοδοι του εντόμου το 23%. Τι σημαίνει αυτό; Τις επόμενες ημέρες οι ωοτοκίες θα είναι τόσο μεγάλες, που μάλλον θα βρεθούμε προ εκπλήξεων, με τις πλέον δυσάρεστες συνέπειες για το εθνικό μας προϊόν.
Εξαιτίας του μεγέθους του καρπού και του ότι ο δάκος αυτήν την εποχή έχει βιολογικό κύκλο 22 ημέρες, η ζημία από τις νέες γεννήσεις δε θα είναι ορατή για αρκετές ήμερες, παρά μονό με ανάλυση δείγματος καρπών».
Μειωμένη χρηματοδότηση
Η δακοκτονία, λοιπόν, για την καταπολέμηση του δάκου είναι και φέτος ελλιπέστατη. Η φετινή μείωση της χρηματοδότησης για το έργο της δακοκτονίας στην Κρήτη οφείλεται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και όχι στην Περιφέρεια Κρήτης.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Περιφέρειας Κρήτης, η χρηματοδότηση είναι μειωμένη κατά 1,5 εκατ. ευρώ περίπου σε ολόκληρη την Κρήτη. Το ποσό αυτό μοιράζεται ως εξής: 704.898 για την Π.Ε. Χανίων και 794.000 ευρώ για την Π.Ε. Ηρακλείου.
Ο περιφερειάρχης με έγγραφό του από 5 Μαρτίου είχε επισημάνει το πρόβλημα στον υπουργό, και είχε ζητήσει αυξημένες πιστώσεις για όλη την Κρήτη. Επίσης έχει ζητήσει από το υπουργείο οι πιστώσεις της δακοκτονίας να δίνονται στην Περιφέρεια και όχι ανά Περιφερειακή Ενότητα, οπότε θα είχαμε τη δυνατότητα να κάνουμε ανακατανομή στη χρηματοδότηση.
Η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέντζου είχε εκδώσει και σχετική ανακοίνωση από αρχές Ιουλίου και είχε πει ότι ο Σταύρος Αρναουτάκης είχε ζητήσει αύξηση του σχετικού ποσού κατά 1,5 εκατ. ευρώ τουλάχιστον.
Στο μεταξύ, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο δάκος προκαλεί τεράστια ζημιά στο ελαιόλαδο. Συγκεκριμένα, οι ζημιές που προκαλούνται είναι δύο ειδών, ποσοτικές και ποιοτικές. Η ποσοτική αφορά την πρώιμη συγκομιδή της ελιάς πριν την κανονική περίοδο συλλογής της. Η ποιοτική αφορά την οξύτητα του ελαιολάδου και την αλλοίωση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του, όπως είναι η γεύση. Ο δάκος γεννά κυρίως τρεις φορές το χρόνο. Εναποθέτει τα αβγά του ένα σε κάθε καρπό.
«Χρειάζονται αποφάσεις»
Ο μεγαλοπαραγωγός ελαιολάδου και στέλεχος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου Μύρος Χιλετζάκης τονίζει κατηγορηματικά στη "Ν. Κρήτη" ότι το σημερινό σύστημα της δακοκτονίας θα μπορούσε να ισχύει μόνο για τους ερασιτέχνες παραγωγούς ελαιολάδου. Και οι επαγγελματίες να απαλλάσσονται από την υποχρέωση να πληρώνουν ποσοστό από την έκθλιψη του ελαιοκάρπου τους για την πληρωμή της δακοκτονίας και να αναλαμβάνουν να κάνουν μόνοι τους τούς ψεκασμούς για την καταπολέμηση του δάκου.
«Τα καιρικά φαινόμενα φέτος ευνόησαν το δάκο. Αλλά ο μηχανισμός από την άλλη δεν μπορεί να λειτουργήσει με τον τρόπο τον οποίο λειτουργεί. Εμένα η πρότασή μου είναι ο κάθε παραγωγός κι απάνω του. Και να αφήσουμε τη δακοκτονία να την κάνει το κάθε υπουργείο και η κάθε Περιφέρεια. Να αφαιρούνται τα λεφτά - που πρόκειται για χιλιάδες ευρώ στο ελληνικό κράτος - και να κάνει τους ψεκασμούς ο κάθε παραγωγός από μόνος του. Δακοκτονία με δημόσιους ελεγκτές και δακοκτονία με δημόσια κονδύλια δεν μπορεί να γίνεται. Οι παραγωγοί που σώζουν την παραγωγή τους τη σώζουν γιατί τη ραντίζουν έξτρα. Δηλαδή περισσότερες φορές απ' ό,τι ραντίζουν τα συνεργεία».
«Αργήσαμε πάλι»
Στο σημείο αυτό, ο κ. Χιλετζάκης λέει ότι «αργήσαμε και φέτος. Περιμένουμε βεντέμα. Όλα τα μηνύματα από την αγορά είναι θετικά προς το ελληνικό ελαιόλαδο και γι' αυτή τη χρονιά. Η σεζόν που διανύσαμε ήταν μία από τις καλύτερες του ελαιολάδου την τελευταία τετραετία».
Έτσι, όπως λέει ο συνεταιριστής, φέτος οι παραγωγοί, επειδή πήραν ικανοποιητικό εισόδημα από την περυσινή χρονιά, φέτος έχουν δείξει έναν υπερβάλλοντα ζήλο.
«Δεν τον ενδιαφέρει καθόλου η δακοκτονία που γίνεται από κρατικούς μηχανισμούς μέσω εργολάβων. Ο επαγγελματίας παραγωγός ραντίζει μόνος του και καλό θα ήταν να διαχωρίσει το κράτος τους επαγγελματίες παραγωγούς με τους μη επαγγελματίες παραγωγούς. Και κακά τα ψέματα. Κατά κύριο επάγγελμα αγρότες είναι λίγοι.
Κατά κύριο επάγγελμα ελαιοπαραγωγοί πάλι λίγοι. Ελαιοπαραγωγοί όμως είναι πάρα πολλοί. Είναι οι ελαιοπαραγωγοί που κάνουν και δεύτερο επάγγελμα. Είναι οι ελαιοπαραγωγοί που ζουν εκτός Κρήτης και κατεβαίνουν μια φορά το χρόνο και μαζεύουν τις ελιές τους. Σε αυτούς τους ανθρώπους, που δεν είναι επαγγελματίες, καλά το κάνει ο κρατικός μηχανισμός και κάνει τη δουλειά του όπως την κάνει».
Νομός Ηρακλείου: Χιλιάδες "αδήλωτα" ελαιόδεντρα
Σύμφωνα με τον Μύρωνα Χιλετζάκη, υπάρχουν χιλιάδες ελαιόδεντρα, ειδικά στο νομό Ηρακλείου, που είναι αδήλωτα. Και έτσι η Περιφέρεια Κρήτης κάνει μεγάλο αγώνα για να αντεπεξέλθει στις πραγματικές ανάγκες με τα πολύ λιγότερα από τα αναγκαία φάρμακα που της δίνουν.
«Τα φάρμακα που της δίνουν είναι για έναν αριθμό ελαιοδέντρων, που είναι γραμμένος στα μητρώα της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας νομού Ηρακλείου. Υπάρχουν όμως χιλιάδες ελαιόδεντρα που δεν έχουν δηλωθεί στο Ελαιοκομικό Μητρώο. Με αυτόν τον τρόπο δεν μπορεί να διεκδικήσει χρήματα για έξτρα φάρμακα, για έξτρα ραντίσματα, η Περιφέρεια. Επομένως, καλό θα ήταν οι παραγωγοί να πάνε και να δηλώσουνε τα ελαιόδεντρά τους για να έχουμε μια εικόνα».
Ο κ. Χιλετζάκης λέει ότι θα πρέπει να φτιαχτεί το Ελαιοκομικό Μητρώο ξανά. Μόνο έτσι θα ξεκαθαρίσει η πραγματική εικόνα των ελαιοδέντρων και θα μπορέσουμε να δούμε τις υπάρχουσες ανάγκες.
«Βάλτε χρώμα»
Ο κ. Χιλετζάκης τονίζει ότι στη δακοκτονία θα έπρεπε να γίνονται διαγωνισμοί όχι μόνο για τους εργολάβους, αλλά και για τα φάρμακα. Και στα φάρμακα να μπαίνουν χρωστικές ουσίες. Έτσι σε κάθε ψεκασμό να ανακοινώνεται η χρωστική ουσία και να μπορεί ο παραγωγός να βλέπει αν στα φύλλα των ελιών του υπάρχει αυτό το χρώμα, ώστε να γνωρίζει ότι το συνεργείο πράγματι πέρασε και ψέκασε.
Χριστόφορος Παπαδάκης
