Η saga (ο περιπετειώδης... θρύλος) του Γιάνη Βαρουφάκη συνεχίζεται! Την ώρα που ξεκινά η διαπραγμάτευση (με προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα...) για την οριστικοποίηση του τρίτου και χειρότερου μνημονίου, την ώρα που η ελληνική οικονομία συνεχίζει να βρίσκεται στο βαθύ βούρκο των capital controls, το αγαπημένο θέμα όλων παραμένει ο Βαρουφάκης, τα Plan Β του, οι... μυστικές ομάδες εργασίες και το υπόλοιπο κακό συναπάντημα της όλης υπόθεσης.
Ο για ολίγο "τσάρος της ελληνικής οικονομίας", έχοντας αποπεμφθεί/παραιτηθεί από τη θέση του, βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε ρόλο ελεύθερου σκοπευτή και συνεχίζει να παίζει παιχνίδια, τα οποία μπορεί να τον κάνουν πρωτοσέλιδα όχι μόνο σε ελληνικά, αλλά και διεθνή media, ωστόσο πολύ αμφιβάλλουμε για τον αν προσθέτουν κάτι ή βοηθούν σε αυτήν την εξόχως δυσάρεστη κατάσταση που βρισκόμαστε.
Και πλέον ο Βαρουφάκης απέκτησε και ένα άλλο προσωνύμιο: το Βαρουχάκερ! Αφού σύμφωνα με το εναλλακτικό σχέδιο (το Plan B, ντε!) σκόπευε να "χακάρει" τις βάσεις δεδομένων των ΑΦΜ, προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στα στοιχεία αυτά (και να εκδώσει τα... εθνικά pin), δίχως να πάρει είδηση η γραμματέας Δημοσίων Εσόδων.
Όχι, δεν είναι σενάριο του Mission Impossible 4, αυτό έχει πολύ λιγότερες... απιθανότητες από τα σενάρια καθημερινής τρέλας που υπογράφει ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή...
Ο super star οικονομολόγος
Πολύς κόσμος είχε εκφράσει εύλογες απορίες όταν ο Γιάνης Βαρουφάκης έγινε μέλος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Όχι ως προς την επιστημονική του επάρκεια - για να λέμε του στραβού το δίκιο, ως οικονομολόγος είναι τρεις κλάσεις πάνω από τον καλύτερο οικονομολόγο του Eurogroup, μάλιστα οι περισσότεροι ευρωπαίοι ΥΠ.ΟΙΚ. δεν είναι καν ειδικοί στα οικονομικά, νομικοί είναι οι πιο πολλοί - αλλά ως προς την ορθότητα επιλογής για μια τόσο καθοριστική θέση ενός ανθρώπου που γενικά εθεωρείτο όχι ιδιαίτερα αξιόπιστος και μάλλον λίγο... φευγάτος.
Η πρώτη έκφραση που ερχόταν στο μυαλό αφού σκεφτόσουν λίγο την επιλογή Βαρουφάκη ήταν "περίσπαση": ο λαμπερός, τηλεοπτικός Γιάνης θα αναλάμβανε να... απασχολεί τα μίντια με τα καμώματά του, θα δημιουργούσε ένα σούσουρο γύρω του, θα έκανε το σόου του την ώρα που άλλοι (λ.χ. Δραγασάκης, Τσακαλώτος) θα αναλάμβαναν τα "ουσιώδη".
Η πρόβλεψη αυτή επαληθεύτηκε κατά το ήμισυ: ο Γιάνης Βαρουφάκης ναι μεν άρχισε το σόου (κάποια στιγμή έδινε 10-12 συνεντεύξεις τη μέρα!), αλλά ταυτόχρονα... ήταν και το κύριο πρόσωπο στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους.
Μέχρι να εκνευριστούν... αρκετά οι Ευρωπαίοι από το δασκαλίστικο ύφος και τη διάθεσή του να τους κάνει... μάθημα στα Eurogroup και να ζητήσουν αλλαγή - από τότε ανέλαβε τις διαπραγματεύσεις ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος τελικά και τον αντικατέστησε όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου στη θέση του ΥΠ.ΟΙΚ.
Πάντως, περιμέναμε σύντομη αντικατάστασή του (με το τέλος των διαπραγματεύσεων) και σε αυτό δε διαψευστήκαμε.
Υπήρχαν... και άλλα σχέδια
Όμως τελικώς ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν ήταν μόνο... περίσπαση. Δεν ήταν απλώς ένας σόουμαν σε έναν ρόλο που έπαιξε με αρκετή επιτυχία (αν και ακόμη παραμένει εξαιρετικά θολό το τι ακριβώς σκοπό είχε αυτός ο ρόλος - μόνο περίσπαση, αποκλείεται).
Ο ίδιος, μετά την αποπομπή του, άρχισε να μιλά για "plan b", που επεξεργαζόταν "με μια μικρή ομάδα εντός του ΥΠ.ΟΙΚ." και να αφήνει υπόνοιες ότι επρόκειτο για το εναλλακτικό σχέδιο εφόσον δεν "περπατούσαν" οι διαπραγματεύσεις. Τελικώς αποκαλύφθηκε ότι το εν λόγω σχέδιο περιλάμβανε... και διάφορα "τζέιμσμποντ - ΙΚΑ", όπως... χακεριές!
Αλλά ας αφήσουμε τον ίδιο να τα πει (από το περίφημο πλέον απόσπασμα της ομιλίας του στο φόρουμ OMFIF):
«Πριν κερδίσουμε τις εκλογές, ο πρωθυπουργός [Αλέξης Τσίπρας], πριν γίνει πρωθυπουργός, μου είχε δώσει το πράσινο φως να επινοήσω ένα "σχέδιο Β".
Συγκρότησα μια ομάδα πέντε ανθρώπων και εργαζόμασταν από τέλη Δεκεμβρίου, αρχές Ιανουαρίου.
Η δυσκολία ήταν να πάμε από τους πέντε ανθρώπους που το σχεδίαζαν στους 1.000 ανθρώπους που θα έπρεπε να το εφαρμόσουν. Γι' αυτό χρειαζόμουν μια νέα εντολή (authorization), την οποία ποτέ δεν έλαβα. Το σχέδιο αυτό δεν το ήξεραν οι φορολογούμενοι.
Με βάση τα ηλεκτρονικά φορολογικά στοιχεία των πολιτών, σχεδιάζαμε να δημιουργήσουμε αποθεματικούς λογαριασμούς (reserve accounts), που θα συνδέονταν με κάθε φορολογικό αρχείο. Αυτό θα μας επέτρεπε να δίνουμε αριθμούς ΡΙΝ σε όλους τους φορολογούμενους και να συγκροτήσουμε ένα παράλληλο τραπεζικό σύστημα για πληρωμές, αφού έκλεισαν οι τράπεζες λόγω της επιθετικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Οι φορολογούμενοι και οι δημόσιοι οργανισμοί θα μπορούσαν να κάνουν μεταφορές χρημάτων και πληρωμές.
Αυτοί οι λογαριασμοί θα ήταν σε ευρώ, αλλά με το πάτημα ενός κουμπιού θα μπορούσαν να μετατραπούν σε μια νέα δραχμή.
Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων ελέγχεται από την τρόικα.
Διόρισα έναν καλό παιδικό μου φίλο, που είχε γίνει καθηγητής Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, μια εβδομάδα αφού πήγαμε στο υπουργείο, με κάλεσε και μου είπε πως αυτός ελέγχει τα μηχανήματα, αλλά το λογισμικό ελέγχεται από την τρόικα. Μου είπε πως, αν ρωτούσε τη γ.γ. Δημοσίων Εσόδων, θα καταλάβαιναν αμέσως ότι σχεδιάζαμε να φτιάξουμε ένα σύστημα παράλληλων πληρωμών.
Θα διαψεύσω αν βγει κάτι από αυτά που λέω.
Αποφασίσαμε να χακάρει το υπουργείο μου, ώστε να αντιγράψει το φορολογικό σύστημα και να μπορέσει να δουλέψει για το σχεδιασμό και την εφαρμογή του παράλληλου τραπεζικού συστήματος.
Και ήμασταν έτοιμοι να πάρουμε το πράσινο φως από τον πρωθυπουργό, όταν έκλεισαν οι τράπεζες. Να πάμε στα γραφεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, που δεν ελέγχεται από εμάς, να συνδέσουμε το λάπτοπ και να ενεργοποιήσουμε αυτό το σύστημα».
Η ουσία του πράγματος
Κάποια άλλη στιγμή θα πρέπει να δούμε και από λίγο πιο κοντά το ζήτημα των δήθεν "ανεξάρτητων Αρχών", οι οποίες έχουν γίνει ανεξάρτητες προκειμένου να... λογοδοτούν μόνο στους δανειστές (Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων, ΕΛ.ΣΤΑΤ., για παράδειγμα). Επί του παρόντος, όμως, να μη χάσουμε την ουσία, που είναι... ο Βαρουχάκερ.
Και να αναρωτηθούμε φωναχτά: Για ποιον λόγο ο Γιάνης Βαρουφάκης επιλέγει σήμερα να βγάλει στα φόρα όλες αυτές τις λεπτομέρειες, όλα αυτά τα στοιχεία που δε γνωρίζουμε ποιους σκοπούς εξυπηρετούν;
Δε μιλάμε πλέον απλώς για το σόου ενός ανθρώπου που... γουστάρει τη δημοσιότητα, που αρέσκεται να δημιουργεί θόρυβο γύρω από τον εαυτό του, που συνεχίζει να κάνει σόου ακόμη και τώρα.
Για να μην παρεξηγηθούμε:
- Δεν είναι "κακό" που η κυβέρνηση είχε ένα «Plan B» σε περίπτωση που όλα πήγαιναν στραβά με τους δανειστές. Αντίθετα, ήταν επιβεβλημένο να έχει και, εφόσον δεν είχε, θα ήταν ένοχη ακραίου αριβισμού και απίστευτης ανευθυνότητας.
Οπότε, το ότι ακούμε ότι υπήρχε ένα Plan B και μάλιστα στα στεγανά μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, ώστε να μη βγει προς τα έξω (και, όντως, μέχρι την αποκάλυψή του από τον ίδιο τον Γιάνη Βαρουφάκη, είχε παραμείνει μυστικό), δεν είναι κατ' ανάγκην κακό. Ανεξαρτήτως του αν ήταν διατεθειμένη να το χρησιμοποιήσει αυτό το Plan B (όπως αποδεικνύεται, δεν ήταν). Ωστόσο, η ύπαρξή του δείχνει βαθμό υπευθυνότητας υψηλότερο απ' αυτόν (τον εξαιρετικά χαμηλό) που παίρνει γενικά η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.
- Αυτό που είναι και μάλιστα πάρα πολύ βλαπτικό είναι να βγαίνει ΤΩΡΑ αυτή η υπόθεση στον αέρα, που ακόμη βρισκόμαστε σε μια ρευστή κατάσταση, με εξαιρετικά ευαίσθητες ισορροπίες και δίχως να έχουν ξεκαθαρίσει τα πράγματα ούτε με τους δανειστές, ούτε με την κυβερνητική προοπτική. Και μάλιστα με τον τρόπο αυτό, καθώς ο τέως ΥΠ.ΟΙΚ. ούτε λίγο-ούτε πολύ δηλώνει ότι θα... εξαπατούσε μια άλλη υπηρεσία του Δημοσίου για να φέρει εις πέρας το σχέδιό του!
Σαφώς και είναι απαραίτητο κάποια στιγμή να γίνουν γνωστές ΟΛΕΣ οι πτυχές της διαπραγμάτευσης και του παρασκηνίου πίσω απ' αυτήν. Αν μη τι άλλο, ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτόν τουλάχιστον τον τομέα δεν τα έχει κάνει θάλασσα: υπάρχει αρκετή (ενίοτε και υπερβολική) διαφάνεια. Όμως ΤΩΡΑ να γίνεται τόσο θόρυβος για κάτι τέτοιο δείχνει ότι... κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας.
Επί του παρόντος, ας το αποδώσουμε στην ανευθυνότητα, τη διάθεση για αυτοπροβολή, αλλά και τη διάθεσή του να μη σπιλώσει την υστεροφημία του, του πρώην ΥΠ.ΟΙΚ.
Αύριο-μεθαύριο, που θα καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός, μάλλον θα έχουμε να πούμε περισσότερα...
Γιώργος Ψαρουλάκης
