Ο κόσμος είπε «ναι στην ενότητα» και «όχι στο διχασμό». Σε ήπιο κλίμα και με διαδικασίες εξπρές, τουλάχιστον σε όσα εκλογικά τμήματα βρέθηκε η "Νέα Κρήτη", διεξήχθη χθες το δημοψήφισμα. Ένα δημοψήφισμα το οποίο έγινε τελικά αποδεκτό από το λαό, αφού η συμμετοχή ήταν τόση, ώστε όχι μόνο δεν ακυρωνόταν, αλλά ήταν και σαφές υπέρ του "όχι".
Γι' άλλη μια φορά αποδείχθηκε πως ο Έλληνας δείχνει να είναι της τελευταίας στιγμής, καθώς η κίνηση ήταν υποτονικότατη κυρίως τις μεσημεριανές ώρες και μέχρι και τις 5 το απόγευμα σε αρκετά εκλογικά τμήματα στην ενδοχώρα του νομού Ηρακλείου, όπως για παράδειγμα στα χωριά του πρώην δήμου Παλιανής είχαν ψηφίσει λιγότεροι από τους μισούς. Μόνο περίπου μία με μιάμιση ώρα πριν το κλείσιμο της κάλπης η κίνηση αυξήθηκε και πάλι, με τη νεολαία όμως να δείχνει απών.
Όσον αφορά στο κρίσιμο ερώτημα του δημοψηφίσματος, δηλαδή αν πρέπει να γίνει αποδεκτό ή μη το σχέδιο συμφωνίας της 25ης Ιουνίου, καταγράψαμε και τις δύο απόψεις. Και οι δύο πλευρές όμως παράλληλα παραδέχτηκαν πως ήδη τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα για τον ελληνικό λαό.
Το "Σφίξε κι άλλο το ζωνάρι, Θανάση", η γνωστή παλιά ασπρόμαυρη ομώνυμη ελληνική ταινία με τον Θανάση Βέγγο, υιοθετήθηκε τόσο από τους μεν, όσο και από τους δε. Και οι δύο πλευρές των ψηφοφόρων, όπως μας ανέφεραν, γνωρίζουν καλά πως τα τελευταία χρόνια η οικονομική λιτότητα ήταν δυσβάσταχτη και η ανάπτυξη είχε παγώσει.
Επίσης, γνωρίζουν πως όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, η ζωή τους θα συνεχίσει να είναι δύσκολη για μακρύ χρονικό διάστημα. Μάλιστα, αν βγούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ, όπως υποστηρίζουν πολλοί, θα ισοδυναμεί με ανεπανόρθωτη καταστροφή.
Όμως όλοι επισήμαναν πως πλέον, όπως έχουν οδεύσει τα πολιτικοοικονομικά δρώμενα, το σημερινό πρωινό θα πρέπει να μας βρει πρωτίστως μονιασμένους και αποφασισμένους για μια συνέχιση της ενότητας αυτής, η οποία θα αποτελέσει και τη μοναδική διέξοδο για το δρόμο της ανάπτυξης και της ευημερίας της χώρας μας.
«Το "ναι" είναι παραμονή στο ευρώ και όχι καταδίκη, απομόνωση και θάνατος», ανέφεραν με επιχειρήματα όσοι ενέκριναν το δημοψήφισμα.
«Αν ψηφίσω "όχι" στα μέτρα έχουμε ξαφνικό θάνατο της κυβέρνησης, διότι δεν πιστεύω ότι θα δεχτούν οι Ευρωπαίοι καλύτερη συμφωνία από αυτή που έβαλε στο δημοψήφισμα. Σκέψου να μην μπορείς να βρεις οτιδήποτε. Από φάρμακα και φυτοφάρμακα μέχρι τρόφιμα. Δε θα μπορούμε πλέον να κάνουμε εισαγωγές. Ένα σωρό πράγματα στη χώρα μας είναι πληρωμένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δε θα έχουμε ποτέ ξανά αναπτυξιακά προγράμματα», ανέφεραν κάποιοι ψηφοφόροι.
Παράλληλα πρόσθεταν: «Με το να ψηφίσουμε "ναι" έχουμε μια κυβέρνηση να κάνει μια συμφωνία της προκοπής. Πιστεύω ίσως υπάρξει καλύτερη συμφωνία από τη μέχρι τώρα ή στη χειρότερη αν γίνει μια οικουμενική κυβέρνηση. Το ελατήριο είναι στον πάτο. Νομίζω ότι πρέπει να δείξουμε τη στοιχειώδη σοβαρότητα, έστω και την ύστατη στιγμή.
Δεν το χωράει το μυαλό μου αυτό που έγινε. Έτσι κι αλλιώς, αύριο (σ.σ. σήμερα) μαζί θα είμαστε όλος ο λαός. Γιατί όλοι μαζί θα είμαστε στην ουρά και το επόμενο διάστημα να βγάζουμε χρήματα από τα ΑΤΜ, που ουσιαστικά δε θα έχουν λεφτά από το βράδυ της Δευτέρας, όπως ακούγεται», ανέφεραν πολλοί ψηφοφόροι, οι οποίοι ήταν αποφασισμένοι με τη θετική ψήφο τους να εγκρίνουν τα όσα κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogoup της 25ης Ιουνίου του 2015».
Όσοι ψήφισαν "όχι" στις «μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού» και στην «προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους», ανέφεραν πως «υπάρχει μια ελπίδα να υπάρξει συμφωνία στα μέτρα μας».
Με το "ναι", όπως είπαν, δεν υπάρχει καμία ελπίδα. Εμφανίζονταν βέβαιοι πως τα πράγματα αποκλείεται να είναι χειρότερα απ' ό,τι είναι ήδη. Επισήμαναν πως δεν αντέχει άλλο να πληρώνει ο ελληνικός λαός.
«Ήδη τόσα χρόνια τώρα τα μνημόνια τον έχουν ισοπεδώσει. Οι αυτοκτονίες εκτινάχθηκαν. Έκλεισαν σπίτια. Χάθηκαν περιουσίες. Μειώθηκαν συντάξεις και μισθοί. Από την άλλη, η ανεργία αυξάνεται. Συνεχίζουμε να χρωστάμε παντού. Έφυγαν οι νέοι και τα παιδιά μας στο εξωτερικό. Απομακρυνθήκαμε από οικογένειες και φίλους. Ξεχάσαμε τι θα πει ελεύθερος χρόνος και η λέξη χαρά», και σημείωναν πως με το "όχι" δε θα πληρώνουν τριπλάσιους φόρους.
Ωστόσο, ξεκαθάριζαν πως με το "όχι" δηλώνουν ότι δεν εξουσιοδοτούν την κυβέρνηση να υπογράψει τη συμφωνία που πρότειναν οι δανειστές, με την οποία «οι φτωχοί θα πληρώνουμε ένα χρέος που όλοι συμφωνούν ότι δεν είναι βιώσιμο».
Έκαναν λόγο ότι στις προτάσεις των δανειστών προβλέπονται απάνθρωπα μέτρα λιτότητας. «Θα είναι διαρκής η εξαθλίωση, η ανεργία και η φτώχια», τόνιζαν χαρακτηριστικά κάποιοι ψηφοφόροι, ενώ δεν παρέλειψαν να πουν ότι το "όχι" αποτελεί «όχι στην ταπείνωση ενός ολόκληρου λαού από την τρόικα, στα τελεσίγραφα και στους εκβιασμούς των δανειστών, στην καταδίκη της επόμενης γενιάς, στην Ευρώπη των λίγων και ισχυρών».
Γάλλοι στο Βενεράτο: «Πρέπει να μείνετε στην ευρωζώνη»
Ακόμη και ένα ζευγάρι Γάλλων τουριστών, που ρωτήσαμε όταν έτυχε να τους συναντήσουμε στο Βενεράτο, όπου περιόδευαν, μας ανέφερε πόσο πολύ λυπάται για την επικρατούσα κατάσταση και πως είναι καλύτερα, όπως πιστεύει, η Ελλάδα να ψηφίσει "ναι" στο δημοψήφισμα. «Να παραμείνει έτσι στην ευρωζώνη», ανέφεραν χαρακτηριστικά οι δύο ξένοι και πρόσθεσαν: «Αλλιώς πιστεύουμε θα υπάρχει για τη χώρα σας απομόνωση».
Το κλίμα στα χωριά: Στις κάλπες με μαντινάδες
Από τα χωριά δεν έλειπαν και οι μαντινάδες, προσαρμοσμένες στο κλίμα των ημερών. Χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων ανέφεραν για τον Σόιμπλε: «Ανάθεμά σε Σόιμπλε, άδικο να σου δώσει, που να σε πάρει ο διάολος μαζί με το καρότσι».
Κάποιοι χαρακτήριζαν τις κινήσεις Τσίπρα ότι μοιάζουν με του γερο-Βενιζέλου. Κάποιοι τόνιζαν πως χάθηκε η υπερηφάνεια του ελληνικού λαού. Κάποιοι ότι ψηφίζουν «όχι» για την «αξιοπρέπειά μας».
Πάντως, όλοι τόνιζαν πως το θέμα είναι από το αποτέλεσμα που θα βγει από το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου «να προκύψει μια δυναμική που να βοηθήσει την κυβέρνηση που θα διαπραγματευτεί να φέρει από την Ευρώπη την καλύτερη συμφωνία, ώστε να υπάρξει ανάπτυξη. Ήδη έχει υπάρξει τεράστιος διχασμός στη χώρα και πρέπει οι Έλληνες να καταλάβουν ότι μόνο ενωμένοι θα πάνε μπροστά».
Όλοι ήλπιζαν, στο μεταξύ, να ανοίξουν οι τράπεζες και να κυλήσουν ομαλά έστω από 'δω και στο εξής τα πράγματα.
Τι δήλωσαν οι πολίτες
«Κάνω τέσσερις δουλειές για να ζήσω την οικογένειά μου. Δε φοβάμαι. Η Ελλάδα ποτέ δεν κρυώνει. Ο λαός πρέπει να είναι ενωμένος».
Γιώργης Συμεουδάκης
«Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, ευελπιστώ να μείνουμε ενωμένοι για την οικονομική ανάπτυξη των Ελλάδας».
Γιώργος Τζερεμάκης
«Μετά τη μεγάλη πόλωση της εβδομάδας, ελπίζω να υπάρξει ενότητα και ομοψυχία, ανεξαρτήτου αποτελέσματος, με μόνο γνώμονα τα συμφέροντα της χώρας».
Γιώργος Ζερβάκης
«Ψηφίζουμε "όχι" για την αξιοπρέπειά μας. Έτσι κι αλλιώς, τα πράγματα είναι χάλια. Από το 1981 έχω να πωρωθώ με εκλογές».
Μαρία Βαρβεράκη
«Ήδη έχει διχαστεί ο λαός, ακόμη και ολόκληρες οικογένειες. Θα πρέπει να υπάρξει μετά το δημοψήφισμα ενότητα για το καλό του τόπου».
Γιάννης Βλαχάκης
«Πρώτη φορά ψήφισα. Το μέλλον είναι αβέβαιο ειδικά για τους νέους. Μετά από το δημοψήφισμα ανεξαρτήτου αποτελέσματος αρχίζουν τα δύσκολα».
Μανόλης Βλαχάκης
«Η χώρα μας περνά ιστορικές στιγμές. Τουλάχιστον, θα πρέπει να μην υπάρχει διχασμός και να μείνουν οι Έλληνες ενωμένοι».
Γιάννης Τυράκης
«Μόνο ενωμένοι μπορούμε να προχωρήσουμε και να πετύχουμε. Φοβάται ο κόσμος να εκδηλωθεί, από σεβασμό στο διπλανό, στον αδελφό, στους κουμπάρους και φίλους».
Γιάννης Περάκης
«Δύσκολα περνούμε, με τα ΑΤΜ να στερεύουν από το βράδυ της Δευτέρας και την κυβέρνηση να προσπαθεί να κλείσει συμφωνία μέσα σε 48 ώρες».
Κωστής Βελεγράκης
«Η αγωνία του ελληνικού λαού είναι μεγάλη. Πάνω από όλα τα παιδιά μας. Αυτά είναι τα θύματα. Ας μείνουμε τουλάχιστον ενωμένοι».
Ελένη Βελεγράκη
Ιωάννα Βλαχάκη
