Μια μονολεκτική απάντηση («ναι» ή «όχι») σε οποιασδήποτε φύσης δημοψηφιστικό ερώτημα είναι εγγενώς διχαστική. Αυτή η απάντηση επιπρόσθετα μπορεί να είναι και εντελώς μη αξιοποιήσιμη, καθώς από τη μία αποκρύπτει το πλαίσιο ή αλλιώς τις προϋποθέσεις από τις οποίες εξαρτάται, από την άλλη ενδεχομένως να μην μπορεί να προκαθορίσει τα μελλούμενα ιδιαίτερα σε σύνθετα περιβάλλοντα.
Του Νίκου Δασκαλάκη
Κάτω από τέτοιες συνθήκες, η κοινωνία καθίσταται ευάλωτη σε προσπάθειες χειραγώγησης μέσω του φόβου και της ανασφάλειας σε αχαρτογράφητα τα «νερά» του αύριο ως προς τις συνέπειες από την όποια επιλογή.
Επί του προκειμένου, ήτοι του δημοψηφίσματος που προγραμματίζεται για την Κυριακή 5 Ιουλίου 2015, έστω για παράδειγμα ότι κάποιος επιθυμεί την Ευρώπη των λαών και όχι των αγορών, απαντώντας όχι, πώς υπηρετεί άραγε ότι θα συνεχίσει η χώρα να είναι κομμάτι της Ευρώπης;
Με το δεδομένο ότι θα έχουμε συνέχιση της διαπραγμάτευσης, η εκκίνηση μπορεί να είναι άλλη από τα μέχρι σήμερα συμφωνηθέντα και όσων διαμηνύονται μέσω της επιστολής του πρωθυπουργού της χώρας (01-07-2015 προς τους θεσμούς), τι το διαφορετικό προσθέτει στη «λαϊκή δυναμική», αφού η κυβέρνηση έχει ήδη νωπή εντολή για την καλύτερη δυνατή λύση και σκληρή διαπραγμάτευση μέσα στο ευρώ;
Άραγε η όποια λύση εντός μιας Ευρώπης που κυριαρχείται από τη συντήρηση και τον οικονομικό νεοφιλελευθερισμό και η όποια συμφωνία δε θα έχει έντονα υφεσιακό, αντικοινωνικό και αντιαναπτυξιακό χαρακτήρα και δε θα είναι ένα νέο μνημόνιο ίδιας κοπής με τα προηγούμενα; Αυτό δεν προκύπτει από τα μέχρι σήμερα προσυμφωνηθέντα;
Ποια συμφωνία ή προσυμφωνηθέντα θα απορρίψει το «όχι»; Η μέχρι σήμερα στάση-απόφαση της κυβέρνησης δεν ήταν η απόρριψη της πρότασης των δανειστών, θέση την οποία στηρίζει ο ελληνικός λαός;
Μήπως δημιουργηθούν από ένα ισχυρό «όχι» προσδοκίες για καλύτερο αποτέλεσμα που θα εγκλωβίσουν τους κυβερνητικούς χειρισμούς και θα οδηγήσουν την όποια «διαπραγμάτευση» σε αδιέξοδο;
Απαντώντας «ναι», πώς αποφεύγεις να προσφέρεις εμμέσως στήριξη στις αγορές που καταφέρνουν σήμερα να υποσκάπτουν θεμελιώδη ευρωπαϊκά ιδεώδη και αρχές;
Δεν επικροτείς μ' αυτόν τον τρόπο τη στάση των δανειστών-θεσμών; Και πώς συμβάλλεις στην κατεύθυνση αλλαγής των συσχετισμών για μια άλλη Ευρώπη της Δημοκρατίας, της ανάπτυξης και της κοινωνικής αλληλεγγύης;
Στην ίδια λογική, λοιπόν, μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας, από τη μια πλευρά, δεν μπορεί να αναγνωρίσει σε καμιά εκ των 2 μονολεκτικών απαντήσεων αυτή που εκφράζει αυτό που επιθυμούν, από την άλλη νιώθει εγκλωβισμένος σε μια πόλωση δίχως ουσιαστικό νόημα, καθότι δεν αισθάνεται ότι αυτός θα ρυθμίσει την όποια έκβαση με συνεχώς αυξανόμενες διχαστικές συνέπειες για την ορθολογική διαχείριση της επόμενης ημέρας, όποια και αν είναι αυτή (με περισσότερη, λιγότερη ή χωρίς Ευρώπη).
Στο παραπάνω πλαίσιο, το δημοψήφισμα της Κυριακής, ανεξαρτήτως του όποιου αποτελέσματος, δημιουργεί δημοκρατικό αδιέξοδο (όσο παράδοξο και αν φαίνεται), καθώς δε βοηθά στη συγκρότηση ενός αναγκαίου κοινωνικο-παραγωγικού πολιτικού μετώπου αντιμετώπισης και σταδιακής επίλυσης των δυσβάστακτων και χρόνιων προβλημάτων της πατρίδας μας.
Σε μια κρίσιμη στιγμή που πρέπει να συναντηθούμε, να αναμετρηθούμε με τα λάθη του πρόσφατου παρελθόντος μας και να τα υπερβούμε, να διαμορφώσουμε μια συνεκτική πρόταση εξόδου από την κρίση, χτίζουμε τείχη και αποκλεισμούς, διαταράσσουμε δεσμούς σε πολλαπλά επίπεδα, προτάσσουμε αχρείαστες ατομικότητες, αναζητώντας ματαιόδοξες δικαιώσεις που τελικά θέτουν σε αμφισβήτηση τα όποια κεκτημένα της κοινωνίας.
Το μόνο που επιτυγχάνουμε να δικαιώνουμε τούτη την ώρα είναι η απάντηση στο ερώτημα τι είναι μαύρο και μεγαλώνει (η απάντηση φυσικά είναι το χάλι μας).
Αυτήν την ώρα δεν μπορεί και δεν πρέπει να κυριαρχήσει η έξαρση του εθνικολαϊκίστικου παραληρήματος αξιοπρέπειας!
Αυτήν τη στιγμή οφείλουμε στην πατρίδα, στην ευρωπαϊκή μας ιστορία, να επιστρέψουμε στις διαπραγματεύσεις που διακόπηκαν, μιας και σε αυτές ελπίζουμε και σκοπεύουμε ούτως ή άλλως να επιστρέψουμε μετά το δημοψήφισμα.
Αυτονόητα η κυβέρνηση με τη νωπή λαϊκή εντολή οφείλει να ηγηθεί άμεσα μιας τέτοιας επιστροφής που θα είναι επιστροφή νίκης, προσκαλώντας μαζί της και όλους τους άλλους που θέλουν να την ακολουθήσουν, με κυρίαρχο στόχο την παραμονή της χώρας στην Ευρώπη.
Οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί καθιστούν τους χειρισμούς πολύ δύσκολους. Το δημοψήφισμα, το μόνο σίγουρο, δε θα λύσει το πρόβλημα!
Ας ενωθούμε:
Για μια Ευρωπαϊκή Ένωση που δίνει προτεραιότητα στη βιώσιμη ανάπτυξη, όχι στη λιτότητα, με κοινές αναπτυξιακές πολιτικές που κατατείνουν στην ενδυνάμωση των πιο αδύναμων οικονομιών και επιτυγχάνουν ουσιαστική σύγκληση των κοινωνιών της.
Για μια Ελλάδα της δημοκρατίας, της διαφάνειας και της δικαιοσύνης απαλλαγμένη από εξαρτήσεις με οικονομία παραγωγική και όχι παρασιτική που μας επιτρέπει να σταθούμε στα δικά μας πόδια.
Για την Ελλάδα της αλλαγής.
Για την αλλαγή της Ευρώπης.
* Ο Νίκος Δασκαλάκης είναι εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος
σε θέματα Πρωτογενούς Τομέα στην Π.Ε. Λασιθίου.
