default-image

15η Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα Κακοποίησης των Ηλικιωμένων

Κρήτη
15η Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα Κακοποίησης των Ηλικιωμένων

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η 15η Ιουνίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Κακοποίησης των Ηλικιωμένων, προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί το παγκόσμιο κοινό, όσον αφορά την κακομεταχείριση που υφίστανται οι ηλικιωμένοι ακόμα και μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, από τους ανθρώπους της οικογένειας τους ή ανθρώπους υπεύθυνους για τη φροντίδα τους γενικότερα.

Γράφει η κ. Μάγδα Δρακωνάκη*

Σύμφωνα με τη διακήρυξη του Τορόντο (2002), η κακοποίηση των ηλικιωμένων ορίζεται ως μια μεμονωμένη ή επαναλαμβανόμενη πράξη, που σημειώνεται ανάμεσα σε άτομα με οποιαδήποτε σχέση και η οποία προκαλεί βλάβη ή συνεπάγεται κίνδυνο για ένα ηλικιωμένο άτομο.

Η κακοποίηση των ηλικιωμένων ατόμων αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο σαν μείζον κοινωνικό πρόβλημα, γιατί καθώς περνούν τα χρόνια, οι ηλικιωμένοι γίνονται λιγότερο ικανοί να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους, καθώς οι ικανότητες της όρασης, της ακοής και της σκέψης τους φθίνουν, αλλά και οι σωματικές και ψυχικές τους παθήσεις τους κάνουν πιο επιρρεπείς ώστε να τους εκμεταλλεύονται κάποιοι.

Παρ' όλα αυτά, όμως, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι απαραβίαστη.

Η ηλικία και η ανάγκη υποστήριξης δεν μπορούν ποτέ να είναι η αφορμή για επιβολή περιορισμών, αφαίρεσης ανθρώπινων δικαιωμάτων και αρχών ελευθερίας του ατόμου, που ορίζονται από ένα δημοκρατικό σύνταγμα.

Η κακοποίηση των ηλικιωμένων μπορεί να πάρει τις εξής μορφές:

• Σωματική κακοποίηση: είναι η οποιαδήποτε πράξη βίας ή απρόσεκτου χειρισμού, η οποία μπορεί πιθανά να οδηγήσει σε σωματικές βλάβες και προκαλεί σωματικό πόνο ή δυσφορία.

Μπορεί να περιλαμβάνει: σπρώξιμο, χτύπημα, χαστούκι τράβηγμα του τριχωτού της κεφαλής, δάγκωμα, τσίμπημα, κάταγμα, μώλωπες, κοψίματα, εγκαύματα, ή άλλου είδους σημάδια.

• Ψυχολογική-συναισθηματική κακοποίηση: είναι η συμπεριφορά που περιορίζει την ταυτότητα, την αξιοπρέπεια και την αυτοεκτίμηση του ηλικιωμένου.

Η ψυχολογική κακομεταχείριση μπορεί να περιλαμβάνει: λεκτικές επιθέσεις, απειλές, ύβρεις, εκφοβισμό, απειλή ιδρυματοποίησης, κοινωνική απομόνωση, εξαναγκασμό και αφαίρεση της δυνατότητας συμμετοχής σε αποφάσεις που αφορούν τον ηλικιωμένο.

• Σεξουαλική κακοποίηση: ορίζεται ως ο εξαναγκασμός σε σεξουαλική επαφή του ηλικιωμένου και περιλαμβάνει ανάρμοστες συζητήσεις, ανεπιθύμητο άγγιγμα ή χάδι, βιασμό. Μπορεί, όμως, να λάβει και τη μορφή της έκθεσής του σε πορνογραφικό υλικό ή του εξαναγκασμού της παρακολούθησης μιας σεξουαλικής δραστηριότητας.

• Οικονομική εκμετάλλευση: αυτή απορρέει από τη μη εξουσιοδοτημένη χρήση των χρημάτων ή της περιουσίας του ηλικιωμένου από το άτομο που έχει αναλάβει να το φροντίζει, με σκοπό το προσωπικό του κέρδος του δεύτερου.

• Παραμέληση-εγκατάλειψη: είναι η εκούσια ή ακούσια αποτυχία του φροντιστή να καλύψει τις ανάγκες του ηλικιωμένου, για την επίτευξη της σωματικής και ψυχικής του ευεξίας. Μπορεί να περιλαμβάνει αδυναμία τροφής, ένδυσης, στέγης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, προσωπικής υγιεινής.

Αυτοί που κακοποιούν, κακομεταχειρίζονται ή εκμεταλλεύονται ηλικιωμένους δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν.

Επιπρόσθετα τα θύματά τους μπορεί σωματικά ή πνευματικά να μην είναι ικανά ή να είναι απομονωμένα ή να φοβούνται ή να ντρέπονται να αναφέρουν αυτά που υφίστανται.

Όσο απίστευτο και αν φαίνεται, σε πολλές περιπτώσεις, αυτοί που κακοποιούν ηλικιωμένους είναι μέλη της οικογένειάς τους.

Χρειάζεται εγρήγορση για την ανίχνευση κακομεταχείρισης και οποιασδήποτε μορφής.

Είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων των ανθρώπων να ζουν με ασφάλεια και χωρίς το φόβο της κακοποίησης, παραμέλησης ή γενικότερα της εκμετάλλευσης.

Το προχωρημένο της ηλικίας, σε καμία περίπτωση, δεν επιτρέπει στέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι συμπεριφορές κακοποίησης ενός ηλικιωμένου ατόμου αποτελούν ποινικό αδίκημα και όποιος το αντιλαμβάνεται έχει υποχρέωση να το καταγγείλει.

Τα ηλικιωμένα άτομα θα πρέπει να συνεχίσουν να ζουν και να αντιμετωπίζονται ίσα με τα υπόλοιπα μέλη μιας κοινωνίας και να προστατεύουν πάντα το απαράβατο δικαίωμά τους να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους.

Πρέπει συνέχεια να φροντίζουμε να υπενθυμίζουμε στους ηλικιωμένους μας ότι δεν είναι μόνοι τους και ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν και πρέπει να έχουν τη βοήθεια που χρειάζονται.

Πώς αναγνωρίζουμε-ανιχνεύουμε πιθανά περιστατικά κακοποίησης

Άτομα που είναι κοντά σε ηλικιωμένο, που δέχεται κακοποίηση, πιθανά να νιώσουν ότι κάτι δεν πάει καλά ή να έχουν παρατηρήσει κάποιες αλλαγές στον ηλικιωμένο:

Αλλαγές στη συμπεριφορά του ηλικιωμένου όπως να είναι θλιμμένος, θυμωμένος ή μελαγχολικός.

Αλλαγές στην εμφάνισή του, όπως το να φοράει τα ίδια ρούχα και να μην πλένεται.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής, καθημερινά ή κατά περίσταση, να αρνείται πια να βγαίνει έξω, να μην καλοδέχεται επισκέπτες ή να ισχυρίζεται ότι δεν αντέχει πια να κάνει πράγματα που έκανε πριν.

Τραυματισμοί, οι οποίοι εμφανίζονται συχνά, όπως μελανιασμένα μάτια, μελανιές σε άλλα σημεία του σώματος ή σημάδια από μαχαίρι ή άλλο αιχμηρό αντικείμενο.

Αδικαιολόγητη ή ασυνήθιστη δυσκολία στα οικονομικά του, όπως απλήρωτοι λογαριασμοί ή άλλα χρέη.

Υπερβολικά ανήσυχη αντίδραση σε οτιδήποτε φυσιολογικό και συνηθισμένο.

Αναζήτηση της προσοχής πολλών ανθρώπων, σημάδι ότι ο ηλικιωμένος νιώθει περισσότερο ασφαλής όταν έχει πολλούς ανθρώπους γύρω του.

Σημάδια φόβου, όταν κάποιο συγκεκριμένο άτομο εισέρχεται στο δωμάτιο που βρίσκεται ο ηλικιωμένος.

Εμφανή σημάδια έλλειψης σωστής σίτισης, όπως απώλεια βάρους.

Στην περίπτωση, που κάποιος αντιληφθεί ότι ένας γνωστός του ηλικιωμένος παρουσιάζει ορισμένες από τις παραπάνω ενδείξεις, πρέπει να τον πλησιάσει και να τον βοηθήσει να καταφέρει να ανοιχτεί και να πει το πρόβλημά του, ώστε να του παρασχεθεί βοήθεια.

Δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να αγνοηθούν τα σημάδια που βλέπει κάποιος.

Πώς αντιμετωπίζουμε-διαχειριζόμαστε περιστατικά κακοποίησης

Αν ανησυχούμε για κάποιον, ας μιλήσουμε μαζί του για οτιδήποτε υποψιαζόμαστε πως βιώνει.

Ας δώσουμε στον ηλικιωμένο την ευκαιρία να μιλήσει. Ας τον κάνουμε να νιώσει ότι είμαστε πρόθυμοι να τον ακούσουμε.

Κάποιος ηλικιωμένος πιθανά να θέλει να μιλήσει, αλλά ίσως να ανησυχεί για το πώς μπορεί να αντιδράσουμε. Είναι σημαντικό να παραμείνουμε ήρεμοι, όταν ο ηλικιωμένος αρχίσει να μας μιλάει για την κακοποίηση που δέχεται.

Ο ηλικιωμένος πιθανά να μας ζητήσει να του υποσχεθούμε ότι δεν θα φανερώσουμε το πρόβλημά του σε κάποιον άλλον.

Να είμαστε πάντα ειλικρινείς μαζί του και ποτέ να μην του δώσουμε ψεύτικες υποσχέσεις.

Θα πρέπει να ρωτήσουμε τον ηλικιωμένο τι θα ήθελε να γίνει γι' αυτήν την περίπτωση.

Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να του εξηγήσουμε ποιος θα μπορούσε να τον βοηθήσει, προτείνοντάς του σε ποιον θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε εκ μέρους του, αν ο ίδιος δεν μπορεί να το κάνει.

Πολλοί άνθρωποι που βιώνουν κακοποίηση μπορεί να χρειαστούν πολύ χρόνο, μέχρι να βρουν το κουράγιο να ανοιχτούν και να ζητήσουν βοήθεια.

Ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότερες από τις συμπεριφορές κακοποίησης ενός ηλικιωμένου ατόμου αποτελούν ποινικό αδίκημα και όποιος το αντιλαμβάνεται έχει υποχρέωση να το καταγγείλει.

Είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων των ανθρώπων να ζουν χωρίς φόβο, πιθανής ή υπαρκτής κακοποίησης, παραμέλησης ή γενικότερα εκμετάλλευσης.

Όλοι έχουμε το δικαίωμα να νιώθουμε ή να ζούμε με ασφάλεια και όποιος θελήσει βοήθεια πρέπει να μπορεί να απευθυνθεί στον αρμόδιο φορέα φροντίδας.

Επικοινωνήστε με τη "Φροντίδα στο Σπίτι" - Δεν είστε μόνοι!

Καθημερινά 9 π.μ. έως 1 μ.μ.

Τηλέφωνο: 2810 - 390414

Email: [email protected]

Δωρεάν υπηρεσίες συνηγορίας, διαμεσολάβησης, ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης, συμβουλευτικής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης

Τηλέφωνα φορέων υποστήριξης: 1065 ή 197 ή 15900

Η "Φροντίδα στο Σπίτι"

Η "Φροντίδα στο Σπίτι", κοινωφελής μη κερδοσκοπική εταιρεία νομού Ηρακλείου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Κακοποίησης των Ηλικιωμένων - σήμερα Δευτέρα 15 Ιουνίου - προβαίνει στις παρακάτω δραστηριότητες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας:

1. Έκδοση και διανομή αφίσας και υλικού ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης.

Η έκδοση της αφίσας τελεί υπό την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης- Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου.

2. Επισκέψεις-συζητήσεις με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς υλοποίησης κοινωνικής πολιτικής για ηλικιωμένους, στα πλαίσια της προπαγάνδισης της δημιουργίας Δικτύου φορέων νομού Ηρακλείου παροχής υπηρεσιών φροντίδας στην τρίτη ηλικία.

3. Ευαισθητοποίηση κοινωνικών φορέων φροντίδας ηλικιωμένων νομού Ηρακλείου στην κατεύθυνση της επιμόρφωσης των επαγγελματιών υγείας-πρόνοιας που απασχολούν.

Πρόταση σχεδιασμού & συνδιοργάνωσης ημερίδας με θέμα "Αναγνώριση , αντιμετώπιση - σωστή διαχείριση, περιστατικών κακοποίησης ηλικιωμένων - Καλές πρακτικές".

4. Προσπάθεια ευαισθητοποίησης στην κατεύθυνση του σχεδιασμού δημοτικών σχεδίων δράσης για την αντιμετώπιση της κακοποίησης των ηλικιωμένων στους ΟΤΑ του Ν. Ηρακλείου, ενταγμένων στα επιχειρησιακά του σχέδια, για την παρακολούθηση του προβλήματος, την πρόληψη του φαινομένου, την ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας- πρόνοιας και των δημοτών, την αναγνώριση και σωστή διαχείριση, την εφαρμογή - προσαρμογή της νομοθεσίας, την προστασία τυχών κακοποιημένων ηλικιωμένων δημοτών.

5. Συμμέτοχη στη διημερίδα ενάντια στη βία και την οπλοκατοχή, που πραγματοποιείται στο Προφήτη Ηλία στις 26 και 27 Ιουνίου 2015

6. Καμπάνια συμμετοχής εθελοντών-συνεργατών, στις κοινωνικές μας δράσεις: ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, νοσηλευτών, νομικών, διερμηνέων κ.λπ.

Η "Φροντίδα στο Σπίτι" είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου φορέα και ατόμων, για συνεργασία σε κοινές κοινωνικές δράσεις για την τρίτη ηλικία

* Η κ. Μάγδα Δρακωνάκη είναι κοινωνική λειτουργός, υπεύθυνη ενημέρωσης και επικοινωνίας

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News