default-image

Ένας "ακτιβιστής" του λογισμικού στην Κρήτη

Κρήτη
Ένας "ακτιβιστής" του λογισμικού στην Κρήτη

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Χθες το βράδυ το Πανεπιστήμιο Κρήτης, σε συνεργασία με τη μη κερδοσκοπική Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα, διοργάνωσε εκδήλωση µε τίτλο "Ελεύθερο λογισμικό και μία ελεύθερη ψηφιακή κοινωνία" µε κεντρικό ομιλητή το δρα Richard Μ. Stallman.

Ο δρ Stallman είναι επιφανής και διεθνούς φήμης επιστήμονας, ιδρυτής του κινήματος ελεύθερου λογισμικού, του λειτουργικού συστήματος GNU και εισηγητής της έννοιας του copyleft. Είναι ακτιβιστής του ελεύθερου λογισμικού, χαρακτηριζόμενος από πολλούς ως «θρύλος» στην παγκόσμια κοινότητα λογισμικού, έχοντας συνεισφέρει στην τεχνολογική ανάπτυξη του διαδικτύου και στη δημιουργία κοινοτήτων ελεύθερου λογισμικού. Αγωνίζεται για την ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο, στη γνώση και την πληροφορία, µε γνώμονα το σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο διευθυντής του Κέντρου Υπηρεσιών και Υποδομών ΤΠΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης και οικοδεσπότης της εκδήλωσης, καθηγητής Ιωάννης Τόλλης, με το δρα Richard M. Stallman στο δείπνο που παρατέθηκε προς τιμήν του δρος Stallman μετά το πέρας της εκδήλωσης.

Η εκδήλωση, η οποία διοργανώθηκε από το Κέντρο Υπηρεσιών και Υποδομών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Πανεπιστημίου Κρήτης και ήταν ανοικτή στο ευρύ κοινό, αποτέλεσε αφορμή και ευκαιρία για προβληματισμό, ανταλλαγή απόψεων αλλά και ανάδειξη της αξίας και της σημασίας της ελευθερίας και των δικαιωμάτων στον ψηφιακό κόσμο. Κεντρικό στοιχείο ήταν η ανάδειξη της συμβολής που μπορεί να έχει η ενσωμάτωση ελεύθερου λογισμικού σε ποικίλους τομείς της καθημερινότητας, αλλά και ο ρόλος του στην προώθηση της γνώσης και της καινοτομίας.

Copyright ή Copyleft;

Copyleft είναι το όνομα ενός τύπου αδειών χρήσης για ό,τι αφορά τα πνευματικά δικαιώματα, όπως συμβαίνει και με τα δικαιώματα λογισμικού. Αυτός ο τύπος άδειας επιχειρεί να δώσει επιπλέον δικαιώματα στο χρήστη ενός έργου, στην προκειμένη περίπτωση στο χρήστη του λογισμικού, σε αντίθεση με τους περιορισμούς που δίνει ο νόμος για τα πνευματικά δικαιώματα. Ουσιαστικά μια άδεια copyleft παραχωρεί ελευθερίες στη χρήση, την τροποποίηση, και τη διανομή του λογισμικού. Ως νέα λέξη δημιουργήθηκε αλλάζοντας την αγγλική λέξη copyright για να φανεί ότι έχει αντίθετη έννοια, ενώ έχει και το λογοπαίγνιο στα Αγγλικά της αριστεράς (left), με την έννοια και της πολιτικής τοποθέτησης, αν και η λέξη right στο copyright έχει την έννοια "δικαίωμα" και όχι "δεξιά".

Το ελεύθερο λογισμικό, ή αλλιώς λογισμικό ανοικτού κώδικα, είναι το λογισμικό που θεωρητικά ο καθένας μπορεί ελεύθερα να χρησιμοποιεί, να αντιγράψει, να διανέμει και να τροποποιεί ανάλογα με τις ανάγκες του. Έχει προωθηθεί ως ένα εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης και χρήσης λογισμικού σε σχέση με το γνωστότερο στους περισσότερους από εμάς που χρησιμοποιούμε έναν υπολογιστή, το οποίο έχει εισαχθεί και επικρατήσει από τις μεγάλες εταιρείες λογισμικού. Τα τελικά προϊόντα του, οι εφαρμογές πληροφορικής που εγκαθιστούμε στους υπολογιστές και στα κινητά τηλέφωνά μας αντιλέγεται ότι δεν έχουν την ποιότητα των προϊόντων κλειστού λογισμικού, επιχείρημα το οποίο ακούγεται λογικό, καθώς οι πόροι που προσφέρονται για την ανάπτυξη τέτοιων προϊόντων είναι ψίχουλα μπροστά σε εκείνους που διατίθενται από τα αναγνωρισμένα μεγαθήρια στο χώρο της πληροφορικής και της τεχνολογίας. Λιγότεροι πόροι σημαίνει λιγότερη επιχειρηματικότητα και ελάχιστα κέρδη για να συνεχίσει κάποιος τον αγώνα του, και αναπόφευκτα δεν υπάρχει ο έντονος επιχειρηματικός ανταγωνισμός και η επιζητούμενη από τον τελικό καταναλωτή ποιότητα. Και έτσι η μάχη προς το παρόν φαντάζει με εκείνη του Γολιάθ και του Δαβίδ.

Για το ελεύθερο λογισμικό έχουν ειπωθεί και άλλα πολλά, θετικά και αρνητικά, που εστιάζουν στα τεχνολογικά προτερήματα, στην "ανοικτότητα" του κώδικα, ώστε να μπορεί εύκολα να γίνει έλεγχος στο εάν, για παράδειγμα, σε παρακολουθεί κάποιος ή ο υπολογιστής σου στέλνει εικόνες χωρίς τη συναίνεσή σου, και γενικότερα στην υποστήριξη της κοινότητας, καθώς, εάν κάποιος συνεισφέρει, τότε κερδίζουν όλοι. Ευρισκόμενοι, όμως, σε μία εποχή όπου τα οικονομικά κυριαρχούν της πολιτικής, η απαλλαγή από σημαντικά κόστη απόκτησης και αναβάθμισης που απαιτούν τα κλειστά λογισμικά αποτελεί μάλλον το σημαντικότερο λόγο διάχυσης και υποστήριξης της πορείας του. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κράτη κυρίως της Λατινικής Αμερικής έχουν εδώ και καιρό αρχίσει να το αξιοποιούν στη διοίκηση, σε δημόσιες επιχειρήσεις και σε σχολεία. Σε αυτό το χορό μάλιστα η Ευρώπη έρχεται δειλά και καθυστερημένα να παρακολουθήσει το ρυθμό.

Περιέργως, η εξοικονόμηση χρημάτων που υποθέτει η μη αγορά αδειών για τη χρήση ιδιόκτητου λογισμικού δεν είναι το κυρίαρχο κίνητρο της αλλαγής αυτής σε επίπεδο κυβερνήσεων. Οι λόγοι που παρουσιάζουν και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τη χώρα μας είναι η τεχνολογική ανεξαρτησία έναντι των πολυεθνικών και η ασφάλεια που προσφέρει το ανοιχτό λογισμικό, επιτρέποντας να δεις πηγαίο κώδικα. Στα παραγόμενα οφέλη, η ανάπτυξη μιας τοπικής βιομηχανίας πληροφορικής, καθώς οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πληροφορικής αποκτούν το πάνω χέρι σε περιπτώσεις επιλογής αυτού του είδους λογισμικού.

Κάθε στρατηγική επιλογή έχει τα υπέρ και τα κατά της. Τα τελευταία χρόνια το ελληνικό κράτος μέσω των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων έχει ξοδέψει δισεκατομμύρια σε προμήθειες υποδομών και λογισμικών μεγάλων εταιρειών πληροφορικής που δεν έχουν αποδώσει.

Την ίδια περίοδο πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις πληροφορικής έβαλαν λουκέτα, άνθρωποι με ταλέντο στην επιστήμη της πληροφορικής, που εκπαιδεύτηκαν στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια με κρατική χρηματοδότηση, αναζητούν άλλο τύπο εργασίας ή εργασία σε άλλη χώρα. Μάλιστα το κράτος καλείται ανά περιόδους να επαναλαμβάνει τη χρηματοδότηση για τις ίδιες προμήθειες, χωρίς η εγχώρια επιχειρηματικότητα να καρπώνεται μέρος αυτών των επενδύσεων και να παράγει γνώση προς όφελός της.

Παρέμβαση Κώστα Φωτάκη: Ηθική και κατάχρηση σε καιρό παγκοσμιοποίησης

Ειδικά όσον αφορά τη γνώση και την καινοτομία, ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης, γνωστός για την ευαισθησία του σε θέματα έρευνας και καινοτομίας με ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο, από τον οποίο ζητήσαμε ένα σχόλιο για την πολύ ξεχωριστή αυτή εκδήλωση με την παρουσία του διάσημου στο πλανήτη "ακτιβιστή του λογισμικού" δρα Stallman, δήλωσε στη "Νέα Κρήτη":

«To διεθνές τοπίο όπου αναπτύσσονται η έρευνα και καινοτομία σήμερα, πέρα από την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, χαρακτηρίζεται και από την παγκοσμιοποίηση της γνώσης, γεγονός που δημιουργεί ειδικές συνθήκες ανταγωνισμού και θέματα ηθικής που διέπουν την επιστήμη και τη γνώση. Το ελεύθερο λογισμικό βρίσκεται στην καρδιά του τοπίου αυτού.

Ο κ. Κώστας Φωτάκης

Από τη μια μεριά η καλή χρήση του μπορεί να συντελέσει στη βελτίωση της πληροφόρησης, του πλουραλισμού και της δημοκρατίας και από την άλλη πλευρά, αυτήν της κατάχρησης, μπορεί να δημιουργηθούν ανεπιθύμητες καταστάσεις ελέγχου της πληροφορίας και αθέμιτου ανταγωνισμού. Το θέμα είναι σοβαρό από φιλοσοφική και ηθική άποψη και η προσέγγισή του χρήζει ιδιαίτερης προσοχής».

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News