«Μια αναμπέλωση στο... ποδάρι θα την πληρώσουμε πολύ ακριβά μέσα σε λίγα χρόνια, αφού θα βλέπουμε τα καινουργιοφυτεμένα αμπέλια να ξεραίνονται», τονίζει με κατηγορηματικό τρόπο, λέγοντας μάλιστα πως «είναι καλύτερα να μην ανταποκριθεί το κράτος στο αίτημα που έχει υποβάλλει η Ομάδα Εργασίας της Περιφέρειας Κρήτης», ο γνωστός γεωπόνος, πρώην ερευνητής Αμπέλου Βαγγέλης Βαρδάκης.
Χωρίς εξυγιασμένο φυτωριακό υλικό, σύμφωνα με το γνωστό επιστήμονα, αλλά και μητρική φυτεία στη συνέχεια που θα προκύψει από αυτό το υλικό, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε φυτεύσεις αμπελιών, αν θέλουμε πραγματικά να δημιουργήσουμε αμπέλια που να είναι ανθεκτικά σε ιώσεις και άλλες επικίνδυνες ασθένειες, και τα οποία θα μας εξασφαλίζουν τα επόμενα χρόνια τις μεγάλες παραγωγές σταφυλιών που είχαμε σε προηγούμενες δεκαετίες!
Εξυγιασμένο υλικό
Υπάρχει ακόμα μέχρι σήμερα εξυγιασμένο φυτωριακό υλικό στις εγκαταστάσεις του ΕΘΙΑΓΕ; Η Περιφέρεια Κρήτης επιμένει ότι υπάρχει αυτό το υλικό στη Γεωργική Σχολή Μεσαράς. Επομένως, δεν έχουμε τη βάση για να κάνουμε το ξεκίνημα; Η απάντηση του Βαγγέλη Βαρδάκη έχει ως εξής: «Έστω αν υπάρχει στα γλαστράκια τέτοιο υλικό, που δεν το ξέρω εγώ ότι υπάρχει, γιατί αυτό το υλικό που υπήρχε στις εγκαταστάσεις του ΕΘΙΑΓΕ στον Κατσαμπά το πήραν και το μετέφεραν στη Γεωργική Σχολή Μεσαράς - άρα δεν ξέρω τι γίνεται σήμερα - τότε θα πρέπει να δημιουργηθούν μητρικές φυτείες. Και αν φτιαχτούν οι φυτείες, χρειάζονται τρία χρόνια για να το χρησιμοποιήσουμε αυτό το υλικό. Και αναφερόμαστε σε τουλάχιστον 3 χρόνια, δημιουργώντας μητρικές φυτείες για να πάρει ο παραγωγός τα μοσχεύματα αυτού του εξυγιασμένου υλικού».
Σύμφωνα με τον Βαγγέλη Βαρδάκη, «αν αυτό το υλικό βρίσκεται μέσα στους θαλάμους και έχουν μέσα στους δοκιμαστικούς σωλήνες τα φυτά αυτά ή σε γλαστράκια θαλάμων αναπτύξεως, θα είναι καλά τα φυτά αυτά. Αλλά για να χρησιμοποιηθούν αυτά θα πρέπει να φυτευτούν στο χωράφι, να γίνουν 3-4 και 5 χρόνων για να μπορέσει ο παραγωγός να πάρει από αυτά τα φυτά τα μοσχεύματα».
Τι πρέπει να γίνει
Και στο σημείο αυτό, στους παραγωγούς που δηλώνουν ανυπόμονοι στη διεκδίκηση κάποιας αναμπέλωσης στην Κρήτη, ο κ. Βαρδάκης τονίζει: «Εγώ λέω να μη γίνει καμία φύτευση αμπελιών τουλάχιστον για τα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια. Κι αν θέλουν να προχωρήσουν, να πιέσουν την κατάσταση όσο πιο δυναμικά μπορούν ούτως ώστε να προχωρήσει η παραγωγή του εξυγιασμένου φυτωριακού υλικού».
Μάλιστα, αν υποθέσουμε ότι τελικά το υπάρχον φυτωριακό υλικό αποδειχτεί ως μη εξυγιασμένο, θα πρέπει από τώρα και μετά να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για να εξυγιανθούν. «Και μόνο για να εξυγιανθούν χρειάζονται μέχρι 120 μέρες να είναι μέσα στο θερμοθάλαμο. Από 'κει για να μπουν στους δοκιμαστικούς σωλήνες και στη συνέχεια για να μπουν στα γλαστράκια χρειάζονται άλλα δύο χρόνια. Μετά για να φυτευτούν στο χωράφι για να βγάλουν μοσχεύματα χρειάζονται άλλα τρία χρόνια. Επομένως, πριν από 5 χρόνια δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν υλικό οι αμπελουργοί για να κάνουν αναμπέλωση».
Εισάγουμε μολυσμένα
Στο μεταξύ, ο πρώην ερευνητής Αμπέλου - που και κατά τη δεκαετία του '80 τα έλεγε στην πρώτη αναμπέλωση και δεν τον άκουγαν - καταγγέλλει ότι το φυτωριακό υλικό που μας έρχεται από το εξωτερικό δεν είναι εξυγιασμένο. «Κι αυτό συμβαίνει δεδομένου ότι στη Γαλλία, που παράγεται αυτό το "εξυγιασμένο" φυτωριακό υλικό, ο ιός της βοτρίωσης του ξύλου δεν προκαλεί εκεί ζημιές, επομένως δεν εξυγιαίνεται από τη Γαλλία και τα άλλα ευρωπαϊκά εργαστήρια, ενώ όταν αυτά τα φυτώρια έρθουν εδώ θα εκδηλωθεί η ασθένεια σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα».
Μάλιστα, κατά την αναμπέλωση-σκάνδαλο της δεκαετίας του '80, μετά την απόλυτη καταστροφή της κρητικής αμπελουργίας από τη φυλλοξήρα, όπως επισήμανε ο κ. Βαρδάκης, «το ότι φυτέψαμε μη εξυγιασμένο φυτωριακό υλικό ήταν το αποτέλεσμα και των δικών μας ευθυνών. Διότι εμείς, ακριβώς, με αποφάσεις δικές μας, των τότε κυβερνήσεων και του υπουργείου Γεωργίας, αποφασίσαμε να εισαχθεί αυτό το υλικό».
«Ας αρχίσουμε από τώρα βλέποντας το μέλλον»
Πρόταση του Βαγγέλη Βαρδάκη προς τους αμπελουργούς είναι να αρχίσουν από τώρα, χωρίς να χάνεται άλλος χρόνος, να καθαρίζουν τα χωράφια τους, να τα κρατούν καθαρά, για να φιλοξενήσουν μετά από μερικά χρόνια τα εξυγιασμένα αμπέλια, με την προϋπόθεση βέβαια ότι ταυτόχρονα θα γίνονται και οι προαναφερθείσες ενέργειες.
«Να ετοιμάζουν τα χωράφια τους, να είναι καθαρά από νηματώδεις, ούτως ώστε να μπορούν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια καλή αμπελουργία. Και για να γίνει αυτό, θα πρέπει να φυτέψουμε μέσα στα χωράφια αυτά, κατά προτίμηση βρόμη. Η βρόμη έχει την ιδιότητα να καθαρίζει το έδαφος καλύτερα απ' όλα τα άλλα σιτηρά».
Κίνδυνος χολέρας
Τι γίνεται όμως με τις τελευταίες βροχές; Πόσο επικίνδυνες είναι οι συνθήκες για την πρόκληση ασθενειών στα αμπέλια και τι θα πρέπει να κάνουν οι αμπελουργοί; Ο πρώην ερευνητής Αμπέλου απαντά: «Οι βροχές αυτές δεν έχουν κανένα κίνδυνο όσον αφορά στον περονόσπορο. Για να δημιουργηθούν οι πρώτες κηλίδες περονόσπορου χρειάζεται να βρέξει ξανά μετά από τρεις-τέσσερις μέρες, χρειάζεται η θερμοκρασία να είναι μικρότερη των 28 βαθμών Κελσίου και επομένως, κατά την αντίληψή μου, σήμερα δεν υπάρχει κίνδυνος περονόσπορου. Αλλά υπάρχει οπωσδήποτε ο κίνδυνος της χολέρας, που κάθε χρόνο προκαλεί καταστροφές λόγω πλημμελούς αντιμετώπισης από τους παραγωγούς. Εκεί πρέπει να δώσουμε προσοχή. Χρειάζεται θειάφι και ψέκασμα με ειδικά διασυστηματικά φάρμακα που διαρκούν πάνω από 13 με 15 μέτρα, τα οποία μας προσφέρουν μια πολύ καλή προστασία. Δε χρειάζεται να ανησυχούμε σήμερα για άλλες ασθένειες».
Χριστόφορος Παπαδάκης
