Ο άστεγος που βλέπουμε στη φωτογραφία είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες του Ηρακλείου. Χρόνια τώρα, μικροί και μεγάλοι έχουμε στο μυαλό μας την εικόνα του να "κόβει χιλιόμετρα" σ' ολόκληρη την πόλη. Το πρόσωπό του συνοδεύεται από πολλούς αστικούς μύθους, ενώ το παράδειγμά του αποτελεί την πιο τρανή επιβεβαίωση της ανυπαρξίας των κοινωνικών υπηρεσιών.
Ο γνωστός μας... άστεγος κατά διαστήματα εξαφανίζεται από την πόλη. Όπως τότε που είχε πάει στα Μάλια. Και είχε βρεθεί κατά τη διάρκεια ερευνών να κοιμάται στο προαύλιο Ιερού Ναού. Κάποιοι νόμισαν πως επρόκειτο για τον εξαφανισμένο Βρετανό Στίβεν Κουκ, πράγμα φυσικά που δεν ισχύει.
Πάντα, όμως, επιστρέφει στο Ηράκλειο. Στην πόλη που διανύει καθημερινά πολλά χιλιόμετρα με τα πόδια, άλλες φορές από επιλογής και άλλες εξ ανάγκης. Όπως έχει αναφερθεί στη "Νέα Κρήτη", κάποιες φορές δεν του επιτρέπεται η επιβίβαση σε λεωφορείο επειδή βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ και επειδή αναδίδει έντονη δυσοσμία.
Άνθρωποι που έχουν προσπαθήσει να τον προσεγγίσουν και να τον βοηθήσουν πέφτουν πάνω σε τοίχο. Η μόνη "βοήθεια" που δέχεται ευχαρίστως είναι αλκοόλ. Κάποιες φορές ίσως πάρει και φαγητό, ποτέ όμως δε δέχεται να πλυθεί ή να αλλάξει ρούχα. Δε δέχεται ούτε καν παπούτσια που του προσφέρονται κατά καιρούς από συνανθρώπους και δείχνει να προτιμά συχνά να περπατάει με πλαστικές σακούλες δεμένες στα πέλματά του.
Πολλοί απ' όσους έχουν έρθει σε επαφή μαζί του έχουν αποκαρδιωθεί. Νιώθουν τελείως ανήμποροι απέναντι σ' αυτόν τον άνδρα, που «κάποτε πρέπει να ήταν πολύ όμορφος»... Η επικοινωνία είναι σχεδόν αδύνατη, καθώς συχνά βγάζει μόνο άναρθρες κραυγές.
Όλοι συμφωνούν πως αντιμετωπίζει ψυχιατρικά προβλήματα. Της ίδιας άποψης είναι και άνθρωποι στο Κέντρο Αστέγων, όπου καταφεύγει κάποιες φορές. Όσο κι αν έχουν προσπαθήσει να του προσφέρουν κάτι παραπάνω από ένα πιάτο φαγητό, δεν τα καταφέρνουν. Αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι τοίχο, απέναντι σε έναν άνθρωπο που επιμένει να ζει στους δρόμους.
Η περίπτωσή του είναι χαρακτηριστικό δείγμα της ανυπαρξίας των κοινωνικών υπηρεσιών. Ένας άνθρωπος άρρωστος, με σοβαρά προβλήματα υγείας, κυκλοφορεί εδώ και τόσα χρόνια στο Ηράκλειο, επειδή... "έτσι επέλεξε"! Εκτός από το ψυχιατρικό πρόβλημα, φέρεται να είναι και εθισμένος στο αλκοόλ.
Όπως υποστηρίζουν άνθρωποι που τον ξέρουν από το κέντρο του Ηρακλείου, ο συγκεκριμένος άνθρωπος μπαίνει στα μαγαζιά τους, ενώ είναι ήδη μεθυσμένος και ζητά να τον κεράσουν κι άλλο αλκοόλ. Όταν τους ρωτήσαμε τι προτιμά να πίνει, μάς είπαν αφοπλιστικά: «Τα πάντα». Στην κεντρική αγορά, όπου του έχουν κολλήσει καλοπροαίρετα το παρατσούκλι «υπουργός υγιεινής», λόγω της έντονης δυσοσμίας που αναδίδει, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν προσπαθήσει να τον βοηθήσουν πολλές φορές και με διάφορους τρόπους. Μάταια όμως...
Αστικοί μύθοι: «Έχασε την οικογένειά του και του σάλεψε»
Ο άστεγος επανεμφανίστηκε πριν από δύο μήνες στο Ηράκλειο. Προσπαθώντας να μάθουμε περισσότερα γι' αυτόν, καταλάβαμε πόσο άγνωστος μας είναι ο γνωστός μας... άστεγος. Επί της ουσίας το μόνο στο οποίο όλοι μοιάζουν να συμφωνούν είναι πως πρόκειται για αλλοδαπό. Για την εθνικότητά του, όμως, οι απόψεις διίστανται. Άλλοι λένε πως πρόκειται για Σκανδιναβό, άλλοι για Ολλανδό και άλλοι για Γάλλο.
Ανάμεσα στους πολλούς αστικούς μύθους που τον συνοδεύουν, ο πιο συνηθισμένος είναι ο εξής: Ο συγκεκριμένος άνθρωπος λέγεται πως ήταν ευκατάστατος και ήρθε για διακοπές στην Κρήτη με την οικογένειά του. Είχαν μισθώσει αυτοκίνητο, όμως έπεσαν θύματα ενός φοβερού τροχαίου. Σκοτώθηκαν επιτόπου η σύζυγος και το παιδί του και τότε, λέει, το μυαλό του ανθρώπου σάλεψε. Δεν επέστρεψε ποτέ στη χώρα του. Ζει στον κόσμο του, τριγυρνώντας σαν αγρίμι...
Ελένη Σταυρουλάκη
