Στο δρόμο της ξενιτιάς πάνω από 100.000 επιστήμονες

Θλιβερές είναι οι διαπιστώσεις που προκύπτουν για την ελληνική οικονομική κρίση, όπως μαρτυρούν τα στοιχεία-σοκ γύρω από την εξαγωγή δυνατών μυαλών σε Ευρώπη και Αμερική, καθώς η φυγή Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό ξεπερνά σε αριθμό τις 100.000 μέσα μόλις σε 6,5 χρόνια.

Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η διαπίστωση ότι αυτό το μεγάλο "κύμα" επιστημόνων που διεκδίκησε μια θέση εργασίας με καλύτερες συνθήκες εργασιακού περιβάλλοντος, αμοιβή και βεβαίως εργασιακές προοπτικές δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα, ενώ άγνωστο παραμένει αν αυτό συμβεί στο άμεσο μέλλον. Και αυτό τη στιγμή που μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι οι θέσεις εργασίας που ανοίγονται με χρήματα Ευρώπης στη χώρα μας, όταν αντίθετα σε Ευρώπη και Αμερική ανοίγονται από 20.000 έως 30.000 θέσεις. Αριθμοί που παραμένουν σχεδόν σταθεροί σε ημερήσια βάση, με μισθούς που μπορεί να φτάσουν και τις 4.000 ευρώ μηνιαίως.  

Το κύμα μαζικής φυγής επιστημόνων από τη χώρα μας ξεκίνησε το 2009, όπως αποκαλύπτει ο συντονιστής του Ελληνικού Δικτύου EURAXESS και παράλληλα υπεύθυνος μονάδας οριζόντιων προγραμμάτων ευρωπαϊκών πολιτικών και δικτύων του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης Δημήτρης Σανόπουλος, λέγοντας συγκεκριμένα πως «οι Έλληνες επιστήμονες που εγκατέλειψαν τη χώρα επιλέγουν συνήθως τη βόρεια Ευρώπη», υπογραμμίζοντας πως κατά πλειονότητα φεύγουν για πάντα. Σύμφωνα μάλιστα με το προφίλ τους, πρόκειται για νέους επιστήμονες - μηχανικοί, γιατροί, Πληροφορικής, χημικοί και φυσικοί - στην παραγωγική ηλικία των 30-35 ετών, οι οποίοι εργάζονται σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα σε Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αμερική, Σουηδία, Ολλανδία και Βέλγιο.

«Χάνουμε σπουδαία μυαλά στην Πληροφορική, για παράδειγμα, ενώ ξέρω πολλές αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις Πληροφορικής εδώ που, ενώ δίνουν μεγάλους μισθούς, δε βρίσκουν τις ειδικότητες που χρειάζονται και μας ζητούν να φέρουμε από το εξωτερικό. Τώρα, όταν μιλάμε για νέες θέσεις εργασίας, αναφερόμαστε ακόμα και σε συμβάσεις με ανάθεση έργου σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα που διαρκούν λίγους μήνες. Όσοι πάντως έρχονται με υποτροφία "Μαρί Κιουρί", επειδή είναι χρήματα τα οποία πληρώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μπορεί να φτάσουν ένα μηνιαίο ύψος αποδοχών της τάξεως των 3.500-4.000 ευρώ», συμπλήρωσε ο κ. Σανόπουλος.

Πάντως, σε ό,τι αφορά τους απόδημους επιστήμονες που επέστρεψαν στην Ελλάδα για εργασία τα τελευταία 6,5 χρόνια, δεν ξεπερνούν τους χίλιους, με τον κ. Σανόπουλο να συνεχίζει λέγοντας πως «πρόσφατα συντόνισα ένα πρόγραμμα το οποίο αφορούσε στη διασπορά. Στείλαμε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο έλαβαν γύρω στους 6.000 ερευνητές. Από αυτούς το 70% δήλωσε ότι θέλει να επιστρέψει. Όμως, δεν μπορούν να το κάνουν γιατί δε θα είναι εξασφαλισμένη η εργασία τους στη χώρα μας».

Ψάχνουν δουλειά - Αυξημένη κινητικότητα

Πάντως, εδώ και αρκετά χρόνια το δίκτυο EURAXESS - το οποίο είναι ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο, λειτουργεί σε 40 χώρες και σε αυτό συμμετέχουν περισσότεροι από 300 ερευνητικοί οργανισμοί και πανεπιστήμια, μεταξύ αυτών το ΙΤΕ και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, υπουργεία και άλλοι φορείς από την Ευρώπη και όλο τον κόσμο - παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες στους μετακινούμενες ερευνητές και τις οικογένειές τους.

«Έχουμε μια αυξημένη κινητικότητα επειδή και οι Ευρωπαίοι ερευνητές είναι πάρα πολύ κινητικοί. Δηλαδή θέλουν να μετακινούνται σε άλλες χώρες. Και γι' αυτό το λόγο το συγκεκριμένο εργαλείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παίζει πολύ σημαντικό ρόλο», δήλωσε η προϊσταμένη του τμήματος ευρωπαϊκού χώρου Έρευνας της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας Ε.Ε. Fabien Gotie.

Ο διευθυντής του Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου Κρήτης, υπεύθυνος στο δίκτυο EURAXESS στο Ηράκλειο Αρτέμης Σαϊτάκης, μιλώντας για το EURAXESS, υπογράμμισε από την πλευρά του πως «αποτελεί σημαντική βοήθεια για τους ανθρώπους που αναζητούν δουλειά, καθώς ο ρόλος του είναι να υποστηρίξει τη διαδικασία της μετακίνησης. Επίσης, αναρτώνται θέσεις εργασίας που προκηρύσσονται από πανεπιστήμια και επιχειρήσεις. Και αυτήν τη στιγμή έχει περίπου 48.000 θέσεις εργασίας, ενώ αναρτημένα είναι περίπου 14.000 βιογραφικά».

Γεωργία Μακάκη