Ξέρουν άραγε οι κάτοικοι της Κρήτης ότι, με βάση το τελικό σχέδιο για το Χωροταξικό, θα γίνουν στις περιοχές τους παρεμβάσεις τουριστικού ενδιαφέροντος, ή αλλού θα "φιλοξενήσουν" Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως και μονάδας εξόρυξης μεταλλευμάτων; Κι όμως. Θεωρητικά, έληξε η χρονική περίοδος για τη δεύτερη φάση του Χωροταξικού, που θα είναι το εργαλείο ανάπτυξης της Κρήτης, αλλά στην πράξη δε φαίνεται να έχει γίνει αντικείμενο ενημέρωσης και προβληματισμού για τις τοπικές κοινωνίες και τους φορείς τους, προκειμένου να έχουν το ρόλο και το λόγο που δικαιωματικά θα έπρεπε να έχουν για να μην αποφασίζουν άλλοι... για τη δική τους ζωή!
Το τελικό σχέδιο για το Χωροταξικό της Κρήτης τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, με βάση τις ανακοινωθείσες ενέργειες και πρακτικές. Το ερώτημα που θέτει όμως και ο εκπρόσωπος της Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Οργάνωση "Φοίνιξ" Εφαρμογών Βιώσιμης Ανάπτυξης Δημήτρης Ψαρράς είναι αν και κατά πόσο έχουν ενημερωθεί οι κατά τόπους Δήμοι και οι τοπικές κοινωνίες και έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους προς τα αρμόδια όργανα, ώστε να προχωρήσει σταδιακά και η υλοποίηση του Χωροταξικού. Να προχωρήσει, φυσικά, αν και εφόσον συμφωνήσουν. Γιατί προφανώς και πέφτει λόγος σε μια περιοχή για το σχεδιασμό που βρίσκεται στα σκαριά, να γίνει για παράδειγμα μεταλλευτική ζώνη ο χώρος τους, σβήνοντας για πάντα οποιαδήποτε άλλη χρήση γης, που θα παρήγαγε φυτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα για τη διατροφή του κόσμου. Εκτός και αν πρόκειται για μια άγονη περιοχή. Τόσο... άγονες περιοχές όμως, ώστε να μην έχουν παραγωγικότητα που θα συνέβαλλε στη διατροφή του κόσμου, προφανώς είτε δεν υπάρχουν, είτε σπανίζουν στην Κρήτη.
Η αναθεώρηση
Να αναφέρουμε ότι, με βάση τις ανακοινώσεις της Περιφέρειας Κρήτης, η διαδικασία της αναθεώρησης του υφιστάμενου Χωροταξικού της Κρήτης έχει ξεκινήσει από το Μάιο του 2012, με ανάθεση από το υπουργείο Ανάπτυξης σε ομάδα μελετητών.
«Το πλαίσιο αυτό αποτελεί ένα θεμελιώδες ζήτημα και είναι το σημαντικότερο εργαλείο για την ισόρροπη κατανομή των δραστηριοτήτων στο γεωγραφικό χώρο, ώστε να εξασφαλίζονται η βιώσιμη ανάπτυξη, η προστασία του περιβάλλοντος, η κοινωνική συνοχή, η αντιμετώπιση των συγκρούσεων στις χρήσεις γης κ.λπ.», όπως έχει ανακοινωθεί, ενώ με την έναρξη της εφαρμογής του Χωροταξικού, σύμφωνα με την Περιφέρεια Κρήτης, θα δοθεί η δυνατότητα σχεδιασμού και αξιοποίησης με τον καλύτερο τρόπο των πόρων που προβλέπονται για το νησί μας τα επόμενα χρόνια.
Έλλειψη ενημέρωσης
«Το Χωροταξικό της Κρήτης», όπως λέει ο Δημήτρης Ψαρράς, «είναι ένα εργαλείο για το μέλλον, το οποίο προσπαθεί να βάλει σε μια τάξη τις δραστηριότητες που υπάρχουν στο νησί. Θεμιτό. Το λέμε χρόνια. Το θέμα είναι ότι η μελετήτρια είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει τις προδιαγραφές των νόμων. Και τα τοπικά χωροταξικά για κάθε δραστηριότητα. Διότι έχουμε χωροταξικό για τις ΑΠΕ. Ένα για τη βιομηχανία. Έχουμε ένα για τον τουρισμό κ.λπ.».
Στο σημείο αυτό, ο κ. Ψαρράς επισημαίνει ότι «από τη στιγμή που στην Ελλάδα δεν υπάρχει χωροταξικό που να αναφέρεται στην παραγωγή των αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων, η μελετήτρια ποιο νόμο θα πρέπει να ακολουθήσει; Να ακολουθήσει μια λογική του στυλ "κάντε ό,τι θέλετε";».
Ο εκπρόσωπος της εταιρείας "Φοίνιξ" δεν αμφισβητεί βέβαια ότι στην Κρήτη έχουν γίνει προσπάθειες πολύχρονες και σημαντικές προς την κατεύθυνση της εκπόνησης ενός χωροταξικού σχεδιασμού για το νησί μας, αλλά από την άλλη θέτει ερωτήματα- "φωτιά". «Είναι δυνατόν να μπορούμε να δεχτούμε ότι έχουμε πέντε Χωροταξικά στην Κρήτη, τα οποία το ένα μπαίνει στα πόδια του άλλου; Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε στα βουνά το σχεδιασμό για ΑΠΕ ταυτόχρονα με καταλύματα αγροτοτουρισμού, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και πάει λέγοντας».
Στο σημείο αυτό, ο ίδιος πιστεύει ότι «το Χωροταξικό Κρήτης δε θα μπορέσει με τον τρόπο που προωθείται να έχει αποτέλεσμα, γιατί πάλι θα έχουμε συγκρούσεις».
Για να γίνει σωστά η όλη διαδικασία θα έπρεπε, κατά τον ίδιο, να διευθετηθούν πρώτα τα ιδιοκτησιακά προβλήματα, να γίνει Χωροταξικό Πρωτογενούς Τομέα, όπου να μπει η αγροτική γη, να μπουν οι περιοχές Νατούρα κ.ά. Διότι, χωρίς όλα αυτά, η όποια προσπάθεια θα βρίσκει διαρκώς μόνο εμπόδια.
«Με βάση τον τρόπο που ακολουθείται σήμερα», όπως λέει ο κ. Ψαρράς, «θα μπορεί οποιοσδήποτε να πάει μέσα σε μια γη υψηλής παραγωγικότητας και να κάνει ό,τι θέλει»!
Μαλεβίζι: Άραγε ξέρουν οι κάτοικοι;
Καταλήγοντας, ο Δημήτρης Ψαράς διερωτάται τι θα κάνουν άραγε οι δήμαρχοι.
«Ξέρουν στο Μαλεβίζι, για παράδειγμα, ότι όλη την περιοχή από τον Αρόλιθο μέχρι σχεδόν και τις Αλόιδες, νότια του δρόμου, τη δίνουν για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας; Ξέρουν ότι βόρεια του δρόμου είναι για μεταλλευτικές δραστηριότητες; Και μιλάμε για όλη την περιοχή. Μια περιοχή που είναι γεμάτη από κτηνοτρόφους. Τα ξέρουν αυτά οι κάτοικοι; Αλλά και οι κατά τόπους δήμαρχοι, καθώς έχουν αλλάξει. Δε θα έπρεπε να είχαν γίνει 3-4 δημοτικές συνελεύσεις σε κάθε δήμο και μετά να δρομολογηθούν αποφάσεις με τη σύμφωνη γνώμη των κατοίκων; Βέβαια, επειδή η μελετήτρια κατεβαίνει χρόνια τώρα, κάποιες συζητήσεις έχουν γίνει. Δεν έχουν γίνει όμως στην έκταση και στο βαθμό που θα έπρεπε».
Χριστόφορος Παπαδάκης
