default-image

Οι ελληνικοί βάτραχοι σε κίνδυνο λόγω φονικού μύκητα

Οι ελληνικοί βάτραχοι σε κίνδυνο λόγω φονικού μύκητα

 Σε συναγερμό βρίσκονται οι φορείς διαχείρισης των ελληνικών υγροτόπων μετά τον εντοπισμό για πρώτη φορά στην Ελλάδα του επικίνδυνου μύκητα Batrachochytrium dendrobatidis στη λίμνη Βιστωνίδα της Θράκης και στο οικοσύστημα της Στροφιλιάς στη Δυτική Πελοπόννησο.

Ο χυτριδιομύκητας Batrachochytrium dendrobatidisήδη απειλεί με εξαφάνιση πολλά είδη αμφιβίων σε όλο τον κόσμο, ενώ η εξάπλωσή του στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα καταγραφεί.

Τα δείγματα από τη Βιστωνίδα και τη Στροφιλιά συλλέχθηκαν από τον διδάκτορα της Κτηνιατρικής Πάνο Ασμάνη και τον βιολόγο Ηλία Στραχίνη (δημιουργό του διαδικτυακού τόπου για τα ελληνικά ερπετά και αμφίβια herpetofauna.gr) και εν συνεχεία εστάλησαν σε εργαστήριο της Γερμανίας όπου επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη του μύκητα.

Ο άκρως μεταδοτικός μύκητας ανακαλύφθηκε μόλις το 1998, και έκτοτε έχει εξολοθρεύσει μεγάλους πληθυσμούς βατράχων σε Βόρειο και Νότιο Αμερική, Ευρώπη και Αυστραλία.

Παραμένει ωστόσο ασαφές πόσο παθογόνος είναι ο B.dendrobatidis για τα ελληνικά είδη, καθώς ορισμένοι πληθυσμοί αμφιβίων σε άλλες χώρες παρουσιάζουν ανθεκτικότητα.

Πιστεύεται ότι εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο από το νοτιοαφρικανικό βάτραχο Xenopus laevis, ο οποίος τις δεκαετίες του 1930 και 1940 χρησιμοποιούνταν ευρέως σε τεστ εγκυμοσύνης: το αμφίβιο ήταν γνωστό ότι περνά σε ωορρηξία όταν εκτίθεται στις ορμόνες που υπάρχουν στα ούρα των εγκύων γυναικών.

Ο X.laevis σταμάτησε αργότερα να χρησιμοποιείται σε τεστ εγκυμοσύνης, το κακό όμως είχε ήδη γίνει.

Ο χυτριδιομύκητας αναπτύσσεται στο ευαίσθητο δέρμα των αμφιβίων, διαταράσσοντας την ισορροπία ηλεκτρολυτών όπως το κάλιο και το νάτριο. Η έλλειψη μπορεί να διαταράξει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και να προκαλέσει τελικά ανακοπή.

—Ο κίνδυνος επιδημίας

Όπως δήλωσε στο in.gr o Παναγιώτης Παφίλης, ερπετολόγος του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας το μόνο που μπορεί να γίνει προκειμένου να αποτραπεί μια γενικευμένη επιδημία είναι να εμποδιστεί η εξάπλωση του μύκητα σε νέες περιοχές.

«Αν για παράδειγμα πάει κανείς για ψάρεμα και δεν πλύνει τις γαλότσες του, κινδυνεύει να μεταφέρει τον χυτριδιομύκητα σε άλλες περιοχές» είπε.

Η ομάδα του Δρ Παφίλη έχει ήδη ενημερώσει τα δασαρχεία και τους φορείς διαχείρισης και απέστειλε έγγραφο στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ζητώντας να ληφθούν μέτρα απολύμανσης όσων δραστηριοποιούνται στα ελληνικά υδατικά οικοσυστήματα.

Ήδη, ο Φορέας Διαχείρισης Στενών και Εκβολών ποταμών Καλαμά-Αχέροντα προειδοποιεί τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής Θεσπρωτίας, Πρέβεζας και Ιωαννίνων να είναι προσεκτικοί και να αναφέρουν τυχόν περιστατικά νεκρών αμφιβίων.

Αντίστοιχη έκκληση έχει απευθύνει ο ΦΔ όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού.

—Τι συστήνει η Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία

Μέτρα βιοασφαλείας

Τα μέτρα εφαρμόζονται σε μετακινήσεις μεταξύ περιοχών άνω του ενός χιλιομέτρου.

• Περιορισμός των επισκέψεων σε λοιμύποπτα υδατικά οικοσυστήματα στο μικρότερο δυνατό αριθμό.

• Αποφυγή αναίτιου/άσκοπου χειρισμού, σύλληψης ή μεταφοράς ζωντανών αμφιβίων.

• Αποφυγή επαφής με νεκρά αμφίβια.

• 'Αμεση απολύμανση οποιουδήποτε υλικού δειγματοληψίας (δίχτυα, κουβάδες, μπότες κ.α.)

• Προτείνεται η εναλλακτική χρήση δύο ζευγαριών υποδημάτων (μπότες), ανά περιοχή και περίοδο δειγματολειψίας.

• Στάθμευση οχημάτων σε περιοχές με σκληρό έδαφος (χαλίκι) και χωρίς βλάστηση.

• Αν δεν προβλέπεται ο χειρισμός αμφιβίων, η χρήση γαντιών δεν κρίνεται απαραίτητη. Σε αντίθετη περίπτωση, συνίσταται η χρήση γαντιών βινυλίου (όχι λάτεξ) μιας χρήσης.

Συνιστώμενο πρωτόκολλο απολύμανσης

• Υλικά: Για την απολύμανση θα χρειαστείτε έναν περιέκτη (κουβά), μια βούρτσα, απολυμαντικό (χλωρίνη, Virkon S, άλλο) γάντια μιας χρήσης ή πλαστικά γάντια κουζίνας, σακκούλες αποριμμάτων.

Απολυμάνετε μπότες, δίχτυα, υλικά παγίδευσης και ότι άλλο υλικό έχει έρθει σε επαφή με αμφίβια ή νερό.

Για την ανασύσταση του απολυμαντικού μπορεί να χρησιμοποιηθεί νερό λίμνης/ποταμιού, εφόσον δεν περιέχει αυξημένο ποσοστό οργανικής ύλης/βένθου (μειωμένη δραστικότητα απολυμαντικού).

Για χρήση χλωρίνης: 1 μέρος χλωρίνης με 9 μέρη νερού

Για χρήση Virkon S ή άλλου απολυμαντικού: 10 mg/ml ή ανάλογα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.

• Ακολουθήστε τα εξής στάδια:

- Με την βούρτσα τρίψτε καλά και απομακρύνετε όλη την λάσπη, άμμο, φυτικό υλικό.

- Ξεπλύνετε με νερό λίμνης.

- Απολυμάνετε τα υλικά με εμβαπτισμό σε διάλυμα χλωρίνης για 15 λεπτά ή για 2 λεπτά σε Virkon S ή άλλο απολυμαντικό.

• Για τον ιματισμό πεδίου (ρούχα, υφασμάτινα γάντια κα) πλύσιμο με απορρυπαντικό στους 40oC με υψηλή στροφικότητα στραγγίσματος. Τα δίχτυα, εφόσον το επιτρέπουν οι προδιαγραφές τους, να τοποθετούνται σε βραστο νερό για 10 λεπτά ή να ψεκάζονται με χλωρίνη και να αφήνονται σε καλά αεριζόμενο χώρο.

- Ξεπλύνετε με καθαρό νερό και αφήστε τα υλικά να στεγνώσουν πριν την επόμενη χρήση.

- Διατηρείτε τον εξοπλισμό πεδίου και δειγματοληψίας σε πλαστικές σακκούλες κατά την μεταφορά και αποθήκευση.

• Ιδανικά η απόρριψη του απολυμαντικού πρέπει να γίνεται σε αποχετευτικό σύστημα. Στο πεδίο συστήνεται είτε η συλλογή του υγρού και απορρίψη του στον πλησιέστερο αποχετευτικό αγωγό ή σε περιοχές μακριά απ' την λίμνη, χωρίς βλάστηση. Τα χρησιμοποιημένα υλικά/γάντια μπορούν να απορριφθούν σε κάδο οικιακών απορριμάτων.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News