Θαυμάσια προϊόντα τυποποιημένα σε βαζάκια ή σε διάφορες συσκευασίες, απλές και εύχρηστες, θα μπορούν να διακινούν πλέον όχι μόνο οι οργανωμένες σε ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς γυναίκες, αλλά και οι μεμονωμένες γυναίκες που επιθυμούν να ασχοληθούν με την οικοτεχνία για να αποκτήσουν έξτρα εισόδημα, μέσα από τη σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση που θα εκδοθεί σύντομα, μετά την τροποποίηση του νόμου που έγινε από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Στην οικοτεχνία, χάρη στις προσπάθειες και τις πιέσεις της Περιφέρειας Κρήτης, έχουν τη δυνατότητα με την πιστοποίηση που τους παρέχει να διακινούν πλέον και οι τυροκόμοι τα τυριά τους, κάτι που επεκτείνεται σε όλους τους κλάδους της φυτικής και ζωικής παραγωγής, παρά την αρχική μικρή γκάμα αγαθών που προέβλεπε το υπουργείο!
Υπάρχει σε ένα αγροτικό νοικοκυριό άφθονη παραγωγή κάθε χρόνο σε βερίκοκα; Ή σε ροδάκινα; Μπορεί η νοικοκυρά του σπιτιού ή και ο άνδρας πάρα πολύ εύκολα και απλά να τα αξιοποιήσει για την παραγωγή γλυκού και μαρμελάδας. Και με μια πιστοποίηση που θα λάβει από την Περιφέρεια Κρήτης να μπορεί μέσα σε συσκευασίες να διακινεί το προϊόν του σε τοπικό επίπεδο, είτε απευθείας στους καταναλωτές είτε σε άλλα καταστήματα λιανικού εμπορίου.
Τα ίδια ισχύουν, βέβαια, και σε μια σειρά προϊόντων, όπως για παράδειγμα στη σταφίδα. που αντί να πωλείται στα τσουβάλια και να καταλήγει στις εγκαταστάσεις των σταφιδεξαγωγέων σε χαμηλές τιμές, θα μπορεί ο παραγωγός να τη συσκευάζει μόνος του και να την πουλάει, αφού πρώτα βέβαια ακολουθήσει τις προβλεπόμενους διαδικασίες, με απαραίτητο βεβαίως τον έλεγχο του χώρου του, για την τήρηση των υποτυπωδών συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας.
Η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέντζου ασχολήθηκε μέχρι και σήμερα και εξακολουθεί να ασχολείται δυναμικά και ακατάπαυστα με τις διαδικασίες αυτές, θεωρώντας ότι η οικοτεχνία σε επίπεδο Κρήτης αποτελεί έναν βοηθητικό αλλά πολύ ουσιαστικό παράγοντα για πολλά νοικοκυριά, που παράγουν διάφορα προϊόντα και έχουν τη διάθεση να τα διακινήσουν οργανωμένα και επώνυμα στους καταναλωτές.
Μιλώντας στη "Νέα Κρήτη" για την ενδιαφέρουσα όσο και σοβαρή αυτή υπόθεση, η αρμόδια και δραστήρια αντιπεριφερειάρχης Κρήτης τόνισε: «Η Περιφέρεια Κρήτης έκανε πρόταση στο υπουργείο για να συμπεριληφθούν στον ισχύοντα νόμο το σύνολο των προϊόντων φυτικής και ζωικής παραγωγής που έχουμε στην Κρήτη, γιατί θεωρούμε ότι πραγματικά η οικοτεχνία θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη του τόπου. Και τελικά έγινε αποδεκτή η πρότασή μας αυτή και αυτό αποτελεί μια πάρα πολύ σημαντική εξέλιξη».
Η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση θα εκδοθεί στο αμέσως προσεχές διάστημα.
Στήριξη "μικρών"
Και έχει ενδιαφέρον να ξεκαθαρίσουμε ότι ουσιαστικά η Περιφέρεια Κρήτης έρχεται να υλοποιήσει τη στήριξη των "μικρών" παραδοσιακών παραγωγών και της οικοτεχνίας στο νησί μέσα από οργανωμένο και θεσμικά κατοχυρωμένο σχεδιασμό. Στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, όταν ψηφίστηκε η σχετική πρόταση για την πιστοποίηση με το brand name "Κρήτη" των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων που παράγουν "μικροί" παραγωγοί, είχαν αναφερθεί προϊόντα όπως το λουκάνικο, το απάκι, τα γλυκά κουταλιού, οι μαρμελάδες, το ελαιόλαδο, το γιαούρτι, ευρύτερα προϊόντα ζωικής και φυτικής προέλευσης.
Με τον τρόπο αυτό, όπως υπογράμμισε σε δηλώσεις της η αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέντζου, «επιδιώκουμε να προσφέρουμε νέες ευκαιρίες ενίσχυσης, συμπλήρωσης των εισοδημάτων των μικρών παραγωγών του τόπου μας, μέσα από τη δυνατότητα της μικρο-μεταποίησης των προϊόντων τους, θωρακίζοντάς τους για πρώτη φορά με νομικό πλαίσιο και διασφαλίζοντας τους καταναλωτές σε θέματα υγείας και ποιότητας.
Προτείνουμε, έτσι, για πρώτη φορά τη δημιουργία νομικού πλαισίου κατοχύρωσης της οικοτεχνίας και της επιτόπιας μεταποίησης προϊόντων, ανοίγοντας ουσιαστικά νέες ευκαιρίες απασχόλησης στον αγροτικό χώρο, κάνοντας τον πιο ελκυστικό ιδιαίτερα για τους νέους που αναζητούν διέξοδο. Πιστεύοντας ότι η Αυτοδιοίκητη Περιφέρεια δεν αποτελεί θεσμό που διεκπεραιώνει ή διαχειρίζεται μόνο τις τοπικές υποθέσεις, καλούμαστε να αποδείξουμε και στην πράξη ότι μπορεί να έχει και πρωταγωνιστικό και διεκδικητικό ρόλο ανοίγοντας νέα θέματα και νέα πεδία», υπογράμμισε η αντιπεριφερειάρχης Κρήτης.
Για πρώτη φορά, όπως είπε η κ. Βρέντζου, δημιουργείται το πλαίσιο που θα κατοχυρώνει τους "μικρούς" παραγωγούς, οι οποίοι με πολύ απλές διαδικασίες, υποστηριζόμενοι από την Περιφέρεια, θα μπορούν να πιστοποιούν τα προϊόντα τους με το brand name "ΚΡΗΤΗ" και να τα διαθέτουν στην αγορά.
Είχε από τότε επισημανθεί ότι ανάλογο μοντέλο στήριξης της παραδοσιακής οικοτεχνίας ακολουθεί με ιδιαίτερη επιτυχία η Περιφέρεια της Ιταλίας, Βιτόριο Βένετο, που μέχρι σήμερα έχει πιστοποιήσει περισσότερους από 250 μικροπαραγωγούς που διαθέτουν οι ίδιοι τα προϊόντα τους στην αγορά.
Απλές δεσμεύσεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στην εφημερίδα μας, εξάλλου, η κ. Βρέντζου, το κοστολόγιο της διαδικασίας αυτής είναι μικρό. Απλά υπάρχει μια προϋπόθεση. Να τηρούνται οι συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων. Τα προϊόντα αυτά στη συνέχεια τα τυποποιούν, στη συνέχεια πιστοποιούνται από την Περιφέρεια Κρήτης και από 'κει και μετά, όσοι ενταχθούν σε αυτήν την προσπάθεια μπορούν να διακινούν τα προϊόντα τους παντού.
Σε ό,τι αφορά τα τυροκομεία, υπήρχε μια αναστάτωση, που τελικά λύθηκε. «Επειδή, όσον αφορά στα μικρά τυροκομεία, οι αρμόδιοι του υπουργείου είπαν να διατίθενται τα προϊόντα μόνο από τα τυροκομεία στους χώρους της λαϊκής αγοράς, στους χώρους των παραγωγών, εμείς ζητήσαμε να μπορούν να διατίθενται και στα καταστήματα λιανικής της περιφέρειάς τους για να έχει ένα ενδιαφέρον επί της ουσίας ο παραγωγός».
Η οικοτεχνία αποτελεί θέμα του στρατηγικού σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης. «Ο νόμος περί οικοτεχνίας είχε ψηφιστεί το 2014. Είναι ο 4235, που αρχικά είχε προβλέψει να ενταχθούν κάποια προϊόντα μόνο φυτικής παραγωγής και αυτά ελάχιστα. Εμείς όμως αναλάβαμε την πρωτοβουλία να πιέσουμε ώστε να μπορούν να εντάσσονται τόσο τα προϊόντα της φυτικής όσο και τα προϊόντα της ζωικής παραγωγής», είπε στην εφημερίδα μας η κ. Βρέντζου.
Στη Βενετία
Για να πάρουν ιδέες και να μπορέσουν έτσι να τεκμηριώσουν κατάλληλα τις προτάσεις τους, η Θεανώ Βρέντζου και τα υπόλοιπα στελέχη της Περιφέρειας πραγματοποίησε ταξίδι στη Βενετία με τη βοήθεια του Δημήτρη Ψαρρά (τον εκπρόσωπο της εταιρείας "ΦΟΙΝΙΞ"), που ζει κατά ένα μεγάλο μέρος του χρόνου στην Ιταλία.
Η οικοτεχνία, συγκεκριμένα, βρίσκεται και σε πολύ καλό και προχωρημένο στάδιο. «Πήρα τα στελέχη της Περιφέρειας Κρήτης και πήγα στην Περιφέρεια της Βενετίας, όπου και πήγαμε αξιοποιώντας τις γνωριμίες του Δημήτρη Ψαρρά και βρήκαμε εκεί τον περιφερειάρχη, τον αντιπεριφερειάρχη της Βενετίας και είχαμε την ανάλογη ενημέρωση», επισημαίνει στη "Νέα Κρήτη" η αντιπεριφερειάρχης Κρήτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη που έκανε στη συνέχεια η Περιφέρεια Κρήτης για ανάπτυξη της οικοτεχνίας έφτανε περίπου τις 1.200 σελίδες. Πέρασε από το Περιφερειακό Συμβούλιο, εγκρίθηκε και στη συνέχεια προωθήθηκε δυναμικά στην Αθήνα, όπου και υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση, και σήμερα η νέα κυβέρνηση ετοιμάζεται να εφαρμόσει το νόμο αυτό, εκδίδοντας τη σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση που απαιτείται.
Ένθερμοι υποστηριχτές
Οι γεωτεχνικοί, μάλιστα, ήταν από την αρχή ένθερμοι υποστηριχτές αυτής της προσπάθειας. Μιλώντας στη "Νέα Κρήτη" χθες, ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέκος Στεφανάκης μάς είπε χαρακτηριστικά ότι «είναι μια προσπάθεια που ξεκίνησε από την Περιφέρεια Κρήτης, με πρωτεργάτη την κ. Βρέντζου, με ατελείωτη δουλειά και των εμπλεκόμενων φορέων, ιδιαίτερα από το διευθυντή Κτηνιατρικής Ζαχαρία Σωμαρά και τη δικιά μου υποστήριξη ως Επιμελητήριο. Κατατέθηκε αυτή η πρόταση που δίνει τη δυνατότητα να μπορεί κάποιος να μεταποιηθεί, να μεταποιήσει και να επεξεργαστεί την πρώτη του ύλη, φτιάχνοντας για την τοπική κοινωνία προϊόντα. Και αν σκεφτούμε ότι ο στόχος μας είναι οι τουρίστες που έρχονται εδώ να θυμούνται Κρήτη για να διαφοροποιηθούμε, όταν αναπτυχθούν αυτές οι μικρές δουλειές, οι οποίες δε θέλουν υπερβολικά χρήματα για να στηθούν, υπάρχει η υλοποίηση της καθετοποίησης της παραγωγής».
Και όπως εξηγεί ο Αλέκος Στεφανάκης, όταν λέμε καθετοποίηση μέσα στον πρωτογενή τομέα, εννοούμε ότι «κάποιος κτηνοτρόφος που παράγει γάλα να μπορεί να το κάνει τυρί ή κάποιος άλλος που παράγει ένα φρούτο να μπορεί να το κάνει γλυκό κουταλιού ή να κάνει μαρμελάδα, ή να κάνει σταφίδα και διάφορα άλλα προϊόντα. Αυτό είναι όλο, και για μένα υποστηρίζει τη φιλοσοφία της ανάπτυξης της Περιφέρειας Κρήτης και τη διασύνδεση του τουρισμού με τον πρωτογενή και το δευτερογενή τομέα».
Όπως διευκρινίζει ο Αλέκος Στεφανάκης, «αυτές είναι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται σε τοπικό επίπεδο. Γιατί δεν μπορεί, για παράδειγμα, να πάρει κωδικό από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορεί όμως, παράγοντας το προϊόν, να το διακινήσει σε τοπικό επίπεδο στη λιανική κατανάλωση. Ή να το διακινήσει στο χώρο του αγροτοτουρισμού, και πάει λέγοντας».
Δοκιμασμένη επιτυχία… Το παράδειγμα του Αγίου Μύρωνα
Μια από τις περιοχές όπου έχει γίνει καλή δουλειά σε επίπεδο γυναικείων συνεταιρισμών και αποτελεί λαμπρό παράδειγμα και για την υπόλοιπη κοινωνία είναι για παράδειγμα η περιοχή του Αγίου Μύρωνα. Ο πρόεδρος της περιοχής Μιχάλης Χαιρέτης είπε χαρακτηριστικά χθες στην εφημερίδα μας: «Έχουμε το Συνεταιρισμό "Μελισσάνθη", που παράγει τα βουτήματα, τα καλλιτσούνια και γενικά διάφορα παραδοσιακά είδη».
Αλλά εκτός από την περιοχή του Αγίου Μύρωνα και στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν ανάλογα παραδείγματα. Όπως μας είπε ο κ. Χαιρέτης, «έχουμε έναν άλλο συνεταιρισμό γυναικών στις Κάτω Ασίτες με τα ίδια παραδοσιακά προϊόντα. Και απ' ό,τι ξέρω δουλεύουν και οι δύο συνεταιρισμοί. Μάλιστα, εκτός από τα καλλιτσούνια, τα τιριβιδάκια, τα κουλουράκια κ.λπ., οι Ασίτες βγάζουν και ψωμί».
Αλλά υπάρχουν και μεμονωμένες γυναίκες στην περιοχή, σύμφωνα με τον Μιχάλη Χαιρέτη, που έχουν κι αυτές ξεκινήσει σιγά-σιγά και φτιάχνουν στο σπίτι τους διάφορα προϊόντα, τα οποία είναι δικής τους παραγωγής, για να τα διακινήσουν στη συνέχεια στην αγορά. Τέτοια προϊόντα είναι τα αμπελόφυλλα ή οι ελιές, οι χοχλιοί, αλλά και διάφορα γλυκά κ.ά.
Ο κ. Χαιρέτης μάς είπε ότι αυτή η προσπάθεια του φαίνεται πολύ καλή. «Πιστεύω ότι θα βοηθήσει στη συμπλήρωση του αγροτικού εισοδήματος των γυναικών της περιοχής. Για παράδειγμα, μια γυναίκα που ζει στο χωριό θα μαζέψει χόρτα και θα φτιάξει χορτοπιτάκια, τα οποία μπορεί να τα συσκευάσει και να τα διακινήσει στην τοπική αγορά, στο πλαίσιο του συγκεκριμένου νόμου. Και ταυτόχρονα», όπως λέει ο Μιχάλης Χαιρέτης, «έχουμε και τη διατήρηση και διάδοση της παράδοσης στα παραδοσιακά προϊόντα».
Στο ερώτημα που του υποβάλαμε για το αν θα μπορούσε και ο Δήμος να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση, ο κ. Χαιρέτης μάς απάντησε θετικά. «Ο Δήμος θα μπορούσε, φυσικά. Και στην προώθηση και σε νομικά ζητήματα αν χρειαστεί, μέσα από τη Νομική Υπηρεσία που διαθέτει».
Καταλήγοντας, δίνει έμφαση στην προώθηση που μπορεί να στηρίξει ο Δήμος Ηρακλείου και κάθε νομική Αρχή. «Για παράδειγμα, ο προηγούμενος αντιδήμαρχος Ηρακλείου Αριστείδης Μπολάκης είχε δημιουργήσει εκθετήριο τέτοιων παραδοσιακών προϊόντων. Το εκθετήριο αυτό λειτουργεί στις εγκαταστάσεις της κεντρικής λαχαναγοράς του Ηρακλείου και σκοπό έχει να κάνει γνωστή στον κόσμο αυτή τη δραστηριότητα».
Ζητούν στήριξη οι συνεταιρισμοί
Βέβαια, όλοι επισημαίνουν την ανάγκη να υπάρχει υποστήριξη των προσπαθειών που καταβάλλουν οι δυναμικές γυναίκες, είτε μέσα από ομάδες και συνεταιρισμούς, είτε μεμονωμένα οι ίδιες οι τοπικές κοινωνίες.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι από το 2010 και μετά έκλεισαν αρκετοί συνεταιρισμοί στο νομό Ηρακλείου, ενώ πάνω από δέκα, ακόμη, παραμένουν και αγωνίζονται να επιβιώσουν, ζητώντας από τις κοινωνίες τους, αλλά και από τους καταναλωτές των προϊόντων με τα οποία ασχολούνται τη στήριξή τους με κάθε τρόπο και ευκαιρία!
Εξάλλου, παράλληλα τονίζεται και η ανάγκη, μέσα από έρευνες που έχουν γίνει σε πανελλαδικό επίπεδο, ότι οι γυναίκες της υπαίθρου θα πρέπει να αλλάξουν τη στάση τους και την αντίληψή τους για θέματα επιχειρηματικότητας και θα πρέπει να υιοθετήσουν έναν άλλο τρόπο επιχειρηματικής συμπεριφοράς, η οποία θα βασίζεται στις σύγχρονες επιχειρηματικές μεθόδους...
Χριστόφορος Παπαδάκης
