Όσοι έβλεπαν "λίγο παρακάτω", είχαν επισημάνει ήδη πριν από τις εκλογές, ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετωπίσει εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις και ότι θα αναγκαστεί σε πολύ οδυνηρές αποφάσεις - είτε έτσι, είτε αλλιώς.
Του Γιώργου Ψαρουλάκη
Οι πιο διορατικοί και "πονηρεμένοι", που αντιλαμβάνονται πως λειτουργεί το σύστημα και πως χρησιμοποιεί τις εφεδρείες του, είχαν κατανοήσει εξαρχής προς τα που πήγαινε το πράγμα. Το "σπρώξιμο" του νέου "κεντροαριστερού" παίχτη το παιχνίδι (Ποτάμι) είχε εξαρχής ως στόχο να... δώσει στον ΣΥΡΙΖΑ έναν κυβερνητικό εταίρο που θα μοιραζόταν πολλές από τις θέσεις του αριστερού κόμματος στα κοινωνικά και ανθρωπιστικά ζητήματα, αλλά ταυτόχρονα θα ομνύει στην οικονομική ορθοδοξία του νεοφιλελευθερισμού. Μια - αν θέλετε - "ρεαλιστική διέξοδο συνεργασίας" για τον Αλέξη Τσίπρα.
Ο τελευταίος γνώριζε φυσικά (όπως γνώριζαν και οι επιτελείς του) τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Και επέλεξε (καθώς το εκλογικό σώμα του έδωσε αυτήν την δυνατότητα, βάζοντας τους ΑΝΕΛ στην Βουλή) ένα κόμμα που βρίσκεται χέρια-πόδια στο "αντιμνημονιακό" στρατόπεδο ως στρατηγικό εταίρο για το ξεκίνημα της κυβερνητικής του θητείας.
Είχα γράψει τότε δύο πράγματα: αφενός, ότι η συμμαχία αυτή είναι η μόνη (με τους δεδομένους συσχετισμούς δυνάμεων στη Βουλή) που του επιτρέπει να πάει σε πραγματική διαπραγμάτευση με τους δανειστές και αφετέρου, ότι αυτή η συμμαχία είναι θνησιγενής, καθώς κάποια στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ θα κληθεί να αντιμετωπίσει ορισμένα ζητήματα που οι ΑΝΕΛ δεν θα μπορούσαν να αποδεχτούν. Και δεν αναφερόμουν ούτε στους μετανάστες, ούτε στον γάμο των ομοφυλόφιλων…
Η παράταση και οι "στόχοι"
Η κυβέρνηση μπορεί να πέτυχε μια "παράταση" δια της τετράμηνης συμφωνίας, αλλά καθώς φαίνεται οι "φίλοι και εταίροι" μας, δεν σκοπεύουν να της δώσουν την ευκαιρία έστω να εξαντλήσει αυτό το τετράμηνο. Και τραβάνε το σχοινί (το οποίο έχει σχηματίσει μια θηλιά στον λαιμό του ελληνικού λαού) και το τραβάνε και το ξανατραβάνε... προκαλώντας εύλογη ασφυξία, με προφανείς στόχους.
Είχα γράψει για τους "στόχους" αυτούς ήδη πριν από τις εκλογές και τους είχα αναφέρει ξανά αμέσως μετά. Με δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ακριβώς "αντικαπιταλιστικό" κόμμα (παρά τις... φοβίες αρκετών, που πίστευαν ότι "έρχονται οι κομμουνιστές" πριν αναλάβουν την κυβέρνηση οι της "ροζ αριστεράς) και το δόγμα του είναι "αστική διαχείριση με ανθρωπιστικό πρόσημο", είναι αρκετά εύκολο να "αλωθεί" και να "μπει στο σακούλι" της αστικής διαχείρισης.
Με δεδομένο ότι σήμερα στην Ελλάδα η σοσιαλδημοκρατία έχει "καεί" με την άγαρμπη πολιτεία του Γιώργου Παπανδρέου και την προσκόλληση στην πολιτική των μνημονίων έκτοτε, το σύστημα έχει ανάγκη από μία "αριστερή" εναλλακτική. Η Νέα Δημοκρατία κάνει την δουλειά του, αλλά... δεν αρκεί. Και δεν αρκεί, διότι ένα σύστημα χρειάζεται τουλάχιστον δύο πόλους για να είναι σταθερό. Και επίσης, διότι σε διαφορετική περίπτωση ο κόσμος συνεχίζει να (πιστεύει ότι) έχει εναλλακτικές.
Η προσπάθεια για δημιουργία "νέας κεντροαριστεράς" απέτυχε, για λόγους που έχουν να κάνουν τόσο με το ότι ο χώρος έχει καεί ήδη (αφού όλα τα στελέχη της είναι αναμιγμένα στα μνημόνια και στην πορεία που μας έφερε σε αυτά) όσο και με τις φιλοδοξίες κάποιων εξ αυτών. Γι' αυτό και τα μεγάλα συμφέροντα "έσπρωξαν" στην σκηνή ένα κόμμα δίχως αυτά τα βαρίδια, που μάλιστα κάτω από ένα "απολιτίκ" και "κοινωνικά προοδευτικό" προσωπείο, έχει υιοθετήσει όλα τα νεοφιλελεύθερα, μισανθρωπικά και οικονομικά ...θανατηφόρα στοιχεία της κεντροαριστεράς και των νεοφίλ γκρουπούσκουλων τύπου Δράση, Δημιουργία Ξανά κλπ. - μιλάμε φυσικά για "το Ποτάμι".
Αλλά βεβαίως ακόμη και οι αφανείς... ιδιοκτήτες του Ποταμιού, γνωρίζουν ότι το κόμμα τους δεν έχει δυνατότητα να προσεγγίσει ευρείες μάζες, τουλάχιστον όχι πριν εφαρμοστεί... σε εθνική κλίμακα ένα πρόγραμμα μαζικής λοβοτομής.
Οπότε, η μόνη εναλλακτική μεσοπρόθεσμα (δεν φαίνεται να υπάρχει αντίστοιχος μακροπρόθεσμος σχεδιασμός...) είναι να προσεταιριστεί το σύστημα το κόμμα που φιλοδοξεί να το διαχειριστεί "εξ αριστερών". Δηλαδή, τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο δρόμος προς την άλωση
Για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ κάθε άλλο παρά... άτρωτη εμπρός στην διαφαινόμενη άλωση είναι. Ίσα-ίσα. Η ένταξη πλήθους πασοκογενών στα ψηφοδέλτια (και συνακόλουθα στην κοινοβουλευτική ομάδα) είναι ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Το ότι κρατήθηκε ανοιχτή η πόρτα προς το Ποτάμι (Σταύρος και Αλέξης έχουν πολύ καλές προσωπικές σχέσεις, όπως και ο Σταύρος με τον Γιάνη επίσης...) το ίδιο. Το ότι ο Αλέξης Τσίπρας αποφάσισε να κάνει άνοιγμα στην καραμανλική πτέρυγα της ΝΔ, τόσο με απευθείας συζητήσεις με τον Κώστα Καραμανλή όσο και με την υπερψήφιση του Προκόπη Παυλόπουλου ως Προέδρου της Δημοκρατίας, είναι ένα ακόμη βήμα. Οι "υπερατλαντικές συμμαχίες", είναι ένα ακόμη βήμα (αρκετά σημαντικό μάλιστα).
Όλα αυτά τα βήματα, δείχνουν ότι για την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, το plan b μάλλον δεν είναι η "επιστροφή στη δραχμή" ή "η προσέγγιση με τους Ρώσους" ή οτιδήποτε άλλο φοβούνται κάποιοι, αλλά... η προσέγγιση με τις πολιτικές δυνάμεις εκείνες που ομνύουν στα μνημόνια και στον ευρωμονόδρομο "πάση θυσία". Και συνακόλουθα, η πλήρης υποταγή στις καταστροφικές πολιτικές που εκπορεύονται από το Βερολίνο και οι οποίες έχουν οδηγήσει στην φτωχοποίηση του 60% του ελληνικού λαού στα χρόνια των μνημονίων.
Αυτό είναι βεβαίως και η επιθυμία εκείνης της μερίδας της ελληνικής αστικής τάξης που στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα έχει βρει το νέο "αριστερό άλλοθι" του συστήματος μετά το ΠΑΣΟΚ και που πιστεύουν ότι γενικά η καλύτερη πολιτική δύναμη για να εφαρμόζει "σκληρά αντιλαϊκά μέτρα" δεν είναι η Δεξιά (που δεν έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία, ως κατεξοχήν κόμμα της αστικής τάξης, και βάλλεται για κάθε τι που κάνει πολύ πιο εύκολα) αλλά η Αριστερά ή τέλος πάντων "μια κάποια αριστερά", με ισχυρότατη κεντροαριστερή εσάνς.
Και βλέπουμε τις τελευταίες βδομάδες να κλιμακώνεται ένα κλίμα στα ελεγχόμενα από τους φορείς του πλούτου συστημικά media, το οποίο εν ολίγοις παροτρύνει τον Αλέξη Τσίπρα να "κάνει το βήμα" και να δεχτεί τις απαιτήσεις των δανειστών, προκειμένου "να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη" και την "ομαλοποίηση". Τα σχετικά δημοσιεύματα και λογύδρια εκκινούν από διάφορες αφετηρίες (από την "σκληρά νεοφιλελεύθερη" άποψη ότι "κακώς τα κάνατε όλα αυτά τα καραγκιοζλίκια, καιρός είναι να σοβαρευτείτε και να κάνετε αυτό που πρέπει" έως πιο "αριστερά ρεαλιστικές" του τύπου "εντάξει, λογικό είναι να προσπαθείτε να πετύχετε το καλύτερο για τον ελληνικό λαό, αλλά αφού οι εταίροι δε μασάνε, καιρός είναι να πάτε με τα νερά τους, γιατί θέλουμε ευρώ πάση θυσία") αλλά η κατάληξη είναι η ίδια: Επιδείξτε "ρεαλισμό", δεχτείτε το πρόγραμμα των μνημονίων και... πάμε παρακάτω.
Οι δύσκολες αποφάσεις
Υπάρχει εδώ ένα μικρό πρόβλημα. Ή μάλλον... περισσότερα του ενός: μπορεί η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ να βρίσκεται κοντά στον "ρεαλισμό", αλλά δε συμβαίνει το ίδιο και με ένα μεγάλο μέρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του, πολλώ δε μάλλον του κομματικού του μηχανισμού. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανδρώθηκε ως κίνημα αντίδρασης στα μνημόνια και τις πολιτικές φτωχοποίησης. Με αυτό το δεδομένο, η πλειοψηφία των στελεχών του αλλά και της κοινοβουλευτικής του ομάδας ανήκουν στο λεγόμενο "αντιμνημονιακό στρατόπεδο".
Επίσης, παρότι δεν είναι λίγα τα κορυφαία στελέχη που φλερτάρουν με τη σοσιαλδημοκρατία (ή και έχουν πλήρως προσχωρήσει σε αυτήν - λ.χ. η "ομάδα Δραγασάκη" που είναι άλλωστε εκείνη που ελέγχει την κατάσταση εντός του ΣΥΡΙΖΑ) υπάρχουν ακόμη περισσότερα στελέχη που βρίσκονται σε πολύ πιο "σοσιαλιστικές" ή ακόμη και "κομμουνιστικές" (εντάξει, πολύ λίγοι οι τελευταίοι, αλλά υπάρχουν) κατευθύνσεις. Κάποιοι, σαφώς, θα βάλουν νερό στο κρασί τους και θα ψηφίσουν οτιδήποτε φέρει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα με την επίκληση "εθνικού κινδύνου" - η πρακτική έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία και... από άλλους. Ωστόσο, όχι όλοι. Πολλοί θα κλωτσήσουν ανεξαρτήτως της επιχειρηματολογίας της ηγεσίας.
Προσωπικά θεωρώ ότι αν τεθεί θέμα αποδοχής των υπαρχόντων μνημονίων ή ενός τρίτου μνημονίου (εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα, πλέον) που θα κινείται στην ίδια πορεία, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χάσει πολλούς βουλευτές του. Οχι 4-5-6 ή 10, αλλά 30 ή 40 ή και περισσότερους. Οι οποίοι δεν πρόκειται να δεχτούν την τόσο βάναυση αλλαγή πορείας.
Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος της ΚΟ των ΑΝΕΛ επίσης θα κλωτσήσει σε μια τέτοια περίπτωση. Αφήνοντας την κοινοβουλευτική πλειοψηφία... μειοψηφία στο σημερινό κοινοβούλιο. Οι σημερινοί 164 βουλευτές, υπό όρους μπορεί να γίνουν ακόμη και... 110! Πως ακριβώς θα πορευτεί η κυβέρνηση έτσι;
Μα... με άπλετο ρεαλισμό! Το λένε τα σενάρια, το έχουμε προβλέψει και προεκλογικά, το λέει και η λογική. Εφόσον η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ολοκληρώσει την "δεξιά στροφή" που ξεκίνησε, αρχικά αργά το 2012 και... με καταιγιστικούς ρυθμούς στη συνέχεια και ιδιαίτερα από τότε που ανέλαβε την κυβέρνηση, τότε ανοίγει ο δρόμος για συνεργασία με άλλες δυνάμεις που επίσης ομνύουν στον ευρωμονόδρομο.
- τη Νέα Δημοκρατία, εφόσον απαλλαγεί από το "βαρίδι" του Αντώνη Σαμαρά και των πλείστων όσων ακροδεξιών συμμετείχαν στις τελευταίες κυβερνήσεις. Ήδη έχει ξεκινήσει η προσπάθεια αμφισβήτησης του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος συνεχίζοντας να ελπίζει στο σενάριο της "αριστερής παρένθεσης" παραμένει γαντζωμένος στην καρέκλα του, αλλά κάποιοι έχουν βγάλει τα πριόνια και ήδη έχουν πιάσει δουλειά. Αν πρόκειται να ενεργοποιηθεί το σενάριο για το οποίο μιλάμε εδώ (της "ευρείας συναίνεσης") θα πρέπει να περιμένουμε τα πριόνια να κάνουν... υπερωρίες τις επόμενες ημέρες.
- Το ΠΑΣΟΚ ομοίως, δίχως το "βαρίδι" του Βαγγέλη Βενιζέλου. Ο τελευταίος έχει θεωρητικά δρομολογήσει ήδη τις διαδικασίες αποχώρησης του από την ηγεσία, αλλά... χρονοτριβεί χαρακτηριστικά.
- Το Ποτάμι, που είναι και η "άμεσης χρήσης εφεδρεία", εφόσον χρειαστεί αυτές τις 15 επιπλέον ψήφους για να περάσει οτιδήποτε από τη Βουλή.
Μια τέτοια συνεργασία βεβαίως, θα σημάνει βεβαίως την εξαφάνιση του ΣΥΡΙΖΑ ως πολιτική δύναμη, πιθανότατα με ρυθμούς... ΠΑΣΟΚ και παράλληλα την άνοδο ενός άλλου, αριστερού, κινήματος που θα προέρχεται από τους συριζαίους που δεν θα θελήσουν να μπουν στο "σακούλι". Και είναι μοιραίο, διότι συνέχιση των υφεσιακών πολιτικών ΔΕΝ θα φέρει ανάπτυξη και λοιπά παραμύθια, αλλά θα συνεχίσει την καταστροφή που συντελείται εδώ και πέντε χρόνια στην ελληνική κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κατεξοχήν "αντιμνημονιακή" δύναμη, δεν μπορεί να επιβιώσει της... εφαρμογής μνημονίων. Σε καμία περίπτωση. Δηλαδή, θα είναι μια προσωρινή λύση που ανάλογα με τις αντιδράσεις "από τα κάτω" θα έχει ορίζοντα από μια τετραετία στην καλύτερη περίπτωση, έως ...μερικούς μήνες στην χειρότερη. Μετά; Ε, μετά το σύστημα θα κινητοποιήσει τις… άλλες εφεδρείες του. Έχει κι άλλες. Με φαιό πρόσημο αυτές…
Τα σενάρια της ρήξης
Βεβαίως το σενάριο της "εθνικής ομάδας" (sic!) είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι το σενάριο της ρήξης. Το οποίο επίσης φαίνεται να εξετάζεται από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ - ίσως αυτό να είναι το plan C, ίσως ...και το plan A.
Αν και αρκετές φορές διάφορα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν "πετάξει" κάτι για "εκλογές ή δημοψήφισμα", η πρώτη πραγματικά σοβαρή και άμεση "απειλή" προς αυτήν την κατεύθυνση, ήταν η αποστροφή Βαρουφάκη στην σημερινή του συνέντευξη στην Coriere dela sera. Όπου είπε, στην ουσία, ότι αν οι Ευρωπαίοι εμμείνουν στον ωμό εκβιασμό τους με "μοχλό" την ΕΚΤ και δεν δεχτούν το ελληνικό σχέδιο, η κυβέρνηση έχει και τις εναλλακτικές του να πάει στις εκλογές ή σε δημοψήφισμα.
Αν ήμασταν απολύτως καλόπιστοι, θα λέγαμε ότι ένα δημοψήφισμα είναι η λύση, τελικά. Τουλάχιστον ως προς την εφαρμογή της απόφασης της πλειοψηφίας. Διότι μπορεί η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος (περί το 55%) να ψήφισε κόμματα που δεν ομνύουν στον ευρωμονόδρομο και τα κόμματα που λένε «ευρώ πάση θυσία» να περιορίστηκαν σε ένα ποσοστό λίγο πάνω από 40%, αλλά με δεδομένη την "μια έτσι, μια γιουβέτσι" ρητορική του μεγαλύτερου κόμματος, του ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορείς να είσαι σίγουρος αν ο κόσμος ψήφισε "όχι στο ευρώ". Τα γκάλοπ λένε ότι ο κόσμος θέλει "έξοδο από τα μνημόνια και παραμονή στο ευρώ", αλλά όπως έχουμε ξαναπεί, αυτό μπορεί να αποδειχτεί παντελώς αδύνατο.
Οπότε θα πρέπει και ο λαός να αναλάβει τις ευθύνες του και να πει τι ακριβώς θέλει. Επιθυμεί παραμονή στο ευρώ με μνημόνια ή τερματισμό των μνημονίων αλλά έξοδο από το ευρώ;
Θεωρώ ότι αυτή θα ήταν η μόνη τίμια λύση, καθώς είναι καιρός πλέον να σταματήσουν τα παραμύθια ένθεν κι ένθεν και να πουν στον κόσμο την αλήθεια - μια αλήθεια που το μόνο από τα κοινοβουλευτικά κόμματα που την λέει, είναι το ΚΚΕ. Το οποιο προς τιμήν του, δεν ωραιοποιεί τα πράγματα και ξεκαθαρίζει ότι οι νεοφιλελεύθερες "μεταρρυθμίσεις" είναι μονόδρομος εντός της ευρωζώνης.
Οι υπόλοιποι παραμυθιάζουν τον κόσμο, είτε με την ανάπτυξη που τέσσερα χρόνια τώρα έρχεται και όλο... μακριά παραμένει, είτε με την "σκληρή διαπραγμάτευση" που είναι φάρμακο δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν.
Δυστυχώς, φθάνει η ώρα που τα παραμύθια θα πρέπει να τελειώνουν και η αλήθεια θα πρέπει να λεχθεί. Φρονώ ότι αυτή είναι η μοναδική ΤΙΜΙΑ λύση για αυτήν την κυβέρνηση. Μια άμεση ρήξη με την ευρωζώνη και έξοδος από το ευρώ, δεν είναι αυτό για το οποίο την ψήφισε ο κόσμος, ο οποίος όμως ταυτόχρονα δεν την ψήφισε και για να συνεχίσει τα μνημόνια - εντός ή εκτός "εθνικής ομάδας".
