default-image

Ρίκη Ματαλλιωτάκη: Η τέχνη της συγγραφής

Πολιτισμός
Ρίκη Ματαλλιωτάκη: Η τέχνη της συγγραφής

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

"Η Σμυρνιά" είναι ο τίτλος του τελευταίου βιβλίου της Ρίκης Ματαλλιωτάκη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "ΟΣΤΡΙΑ" και είναι βασισμένο σε αληθινή ιστορία. Τους δύο πρωταγωνιστές της ιστορίας γνώρισε πριν 20-25 χρόνια η συγγραφές προς το τέλος της ζωής τους. Της έκαναν τόση εντύπωση οι προσωπικότητές τους, που αποφάσισε να τις περάσει στο χαρτί. Πρόκειται για μια γυναίκα πολύ δυναμική, πολύ έξυπνη κι αφάνταστα μπροστά από την εποχή της, καθώς και για τον άντρα της, που ως γιατρός υπήρξε το στήριγμα μιας ολόκληρης περιφέρειας σε δύσκολους καιρούς.

Συνέντευξη στην Ιωάννα Βλαχάκη

Μαζί με την ιστορία της ζωής αυτών των δύο ανθρώπων λοιπόν, κι όλων των υπολοίπων που αναφέρονται παράπλευρα στο βιβλίο, ξετυλίγεται και η ταραχώδης ιστορία της Ελλάδας από την καταστροφή της Σμύρνης. Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της βιβλίου, η κ. Ματαλλιωτάκη μιλά σήμερα στη "Ν.Κ." για την τέχνη της συγγραφής...

* Κυρία Ματαλλιωτάκη, εκτός από συγγραφέας είστε και δημοσιογράφος της Κρήτης. Πώς επιλέξατε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο επάγγελμα;

«Δεν επέλεξα, με επέλεξε, αλλά αυτό είναι μια πολύ μεγάλη ιστορία που ίσως, αν τύχει, θα την πούμε κάποια άλλη φορά».

* Ανήκετε, δηλαδή, στην κατηγορία των συγγραφέων που περνούν τη μισή τους ζωή γράφοντας για το πάθος τους και την άλλη μισή γράφοντας για βιοποριστικούς λόγους. Θεωρείτε ότι θα γράφατε καλύτερα, σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνία εννοώ, αν η συγγραφή ήταν η μοναδική σας απασχόληση ή έστω αν κάνατε κάποιο άλλο επάγγελμα;

«Δε ξέρω, βασικά όμως πιστεύω ότι είναι θέμα χαρακτήρα... Εκείνο που ξέρω είναι ότι εγώ, είτε έτσι είτε αλλιώς, έχω μια πολύ μεγάλη ευκολία στο να γράφω. Πιστεύω όμως ότι η δημοσιογραφία συσσωρεύει μέσα σου πλούτο εμπειριών που θες δε θες σου δίνει ένα υλικό πέρα από αυτό που έχει η ψυχή σου ως άτομο από άλλες, προσωπικές πηγές. Πιστεύω λοιπόν ότι η δημοσιογραφία όχι μόνο δε μου πήρε από τη συγγραφή, αλλά αντίθετα μου πρόσφερε».

* Ανήκετε στους συγγραφείς της περιφέρειας. Θεωρείτε ότι αυτό έχει σταθεί τροχοπέδη σε κάποια πράγματα που ίσως θα θέλατε ή θα μπορούσατε να κάνετε, αλλά η περιφέρεια σάς εμπόδισε να τα κάνετε;

«Δυστυχώς, το να ζει κανείς στην επαρχία αυτόματα το παιχνίδι δεν είναι fair play, αφού ως γνωστόν "όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη", με αποτέλεσμα άλλες δυνατότητες να έχει ο συγγραφέας που ζει στην Αθήνα από χίλιες απόψεις. Στην περιφέρεια δεν υπάρχει αυτό που λέμε "περιρρέουσα ατμόσφαιρα", η οποία να μπορεί να βοηθήσει κάποιον που γράφει. Έστω κι έτσι όμως, έστω κι αν ξέρω πως σίγουρα θα μπορούσα να κάνω πολύ περισσότερα πράγματα αν είχα τις δυνατότητες του κέντρου, δε νομίζω πως, εκούσια τουλάχιστον, θα αποφάσιζα να ζήσω στο χάος που λέγεται Αθήνα. Λέω εκούσια όμως, δε λέω ποτέ, γιατί το ποτέ είναι μια λέξη που συνήθως δε χρησιμοποιώ, μια και το μόνο σίγουρο είναι ότι κανείς μας δεν ξέρει τι του ξημερώνει το αύριο».

* Πιστεύετε ότι ο τόπος που ζει κανείς εμπλέκεται στο μηχανισμό της έμπνευσης;

«Φυσικά! Αυτό δεν το συζητώ καν, αφού τι άλλο γράφουμε πέρα από αυτό που ζήσαμε; Τη ζωή μας γράφουμε, κι όταν λέω τη ζωή μας δεν εννοώ αναγκαστικά ότι κάνουμε αυτοβιογραφία, αλλά τη ζωή που είναι γύρω μας. Αυτό που μας έχει δώσει χαρά, ή αυτό που μας έχει δώσει λύπη, και τη χαρά ή τη λύπη από τον τόπο που έχουμε ζήσει την έχουμε και αντλήσει».

* Από πού μπορείτε να πάρετε ιδέες για να γράψετε ένα μυθιστόρημα;

«Κατά ένα περίεργο τρόπο νομίζω ότι τα θέματα στη λογοτεχνία προϋπάρχουν μέσα σε κείνον που τα γράφει, όσο δε για την έμπνευση, αυτή επιδρά κυρίως σε ό,τι αφορά την επιλογή απ' αυτήν την παρακαταθήκη... υπάρχει δηλαδή μέσα μας ένας όγκος πραγμάτων κι έρχεται η έμπνευση που επιλέγει κατά καιρούς κάποια. Έρχεται όμως, δεν το προαποφασίζουμε. Έρχεται και μοιάζει με μια αίσθηση σαν κάτι όταν σε κεντρίζει... σαν κάτι όταν σε τσιμπά... Βέβαια, αυτό που λέμε έμπνευση είναι κάτι πολύ μικρό σε μέγεθος που, αν αποφασίσεις να το καταγράψεις, δε νομίζω ότι θα ξεπεράσει τη μια σελίδα!».

* Κι από τη μια σελίδα πώς μπορεί να δημιουργηθεί ένα βιβλίο;

«Υπάρχει ένα αρχικό σχέδιο στο μυαλό μας και στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της γραφής, μπαίνουν πρόσωπα, πράγματα, γεγονότα, φαντασίες που επινοούμε και που ούτε είχαμε σκεφτεί στην αρχή, σε σημείο που πολλές φορές να αναρωτιόμαστε κι εμείς οι ίδιοι: "αυτό τώρα από πού βγήκε; Πώς ξεφύτρωσε;". Εκείνο ωστόσο που πάνω απ' όλα μετράει είναι το πόσο θα καθίσεις να δουλέψεις την ιδέα, είναι θέμα και δουλειάς, δηλαδή, και όχι μόνο έμπνευσης».

* Όταν ξεκινάτε ένα κείμενο στο μυαλό σας έχετε ήδη πλήρη εικόνα της εξέλιξής του;

«Κατά ένα μεγάλο ποσοστό θα έλεγα ναι, όμως δεν είναι και λίγες οι φορές που, πέρα από αυτό που αποφασίζεις εσύ, το κείμενο σε οδηγεί από μόνο του».

* Είναι μοναχική τέχνη η συγγραφή;

«Απολύτως! Η συγγραφή είναι μοναχική δουλειά... την ώρα που δουλεύεις θέλεις να είσαι μόνος σου... εσύ κι οι ήρωές σου. Μοναχική δουλειά όμως είναι και του ζωγράφου, του γλύπτη... Νομίζω και του συνθέτη».

* Την ώρα που γράφετε περνά απ' το μυαλό σας ότι αυτό που γράφετε μπορεί να γίνει μπεστ σέλερ;

«Αν νοιαζόμουν για πωλήσεις κι αναγνωσιμότητες, πιθανόν να έγραφα κι άλλα πράγματα, ή ακόμα και να έκανα άλλα πράγματα... γράφω όμως αυτό που θέλω κι όχι για να κερδίσω χρήματα ή δόξα...».

* Έχει να ωφεληθεί ένας αναγνώστης αν γνωρίσει από κοντά το συγγραφέα που αγαπά;

«Δε θα το έλεγα... το αντίθετο μάλιστα... Κάπου διάβασα πως το να επιθυμείς να συναντήσεις από κοντά ένα συγγραφέα επειδή σου αρέσουν τα βιβλία του είναι σαν να θέλεις να γνωρίσεις διά ζώσης μια πάπια επειδή κάνει καλό πατέ... Προτιμότερο είναι να διαβάσεις τα βιβλία του, εκεί θα υπάρξει το όφελος κι όχι βλέποντας πώς μιλάει, πώς φέρεται κ.λπ., δε νομίζω πως υπάρχει κέρδος εκεί, μιας και με την εκ του σύνεγγυς επαφή γίνεται απομυθοποίηση κι η γνωριμία χάνει!».

ΒΡΑΒΕΙΑ

"Κριτής ο χρόνος"

* Για τη λογοτεχνική σας προσφορά έχετε βραβευτεί πολλές φορές από το Δήμο Ηρακλείου. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για τις διακρίσεις σας;

«Δεν έχω να πω κάτι ιδιαίτερο, πλην μόνο ένα μεγάλο ευχαριστώ στους ανθρώπους που με τίμησαν. Ένα βραβείο όμως δε σημαίνει και πολλά πράγματα, πιστεύω, δεν αφαιρεί βέβαια, αλλά ούτε και προσθέτει σε ένα έργο η κρίση μόνο μιας επιτροπής... Ο μέγας και ο των πάντων κριτής για μένα είναι ο χρόνος!».

*Πείτε μας πόσα βιβλία έχετε γράψει κι αν υπάρχει κάποιο που ξεχωρίζετε;

«Έχω δέκα βιβλία στο ενεργητικό μου, αλλά για το αν ξεχωρίζω τώρα, θα σας απαντήσω με το κοινό "είναι όλα τους παιδιά μου..."».

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News