"Όπλο" κατά του καρκίνου, της υπέρτασης, του σακχαρώδους διαβήτη, της χοληστερίνης και λοιπών ασθενειών «της σύγχρονης εποχής μας» αποτελεί η μεσογειακή και πολύ περισσότερο η κρητική διατροφή, που συνοψίζεται σε μια δίαιτα, τη λεγόμενη υπολιπιδαιμική, που προλαμβάνει αλλά μπορεί και να θεραπεύσει κάποιες ασθένειες μέσα από το φαγητό που λαμβάνει ο ανθρώπινος οργανισμός.
Όλοι οι γιατροί, όταν πρέπει να συμβουλέψουν τους ασθενείς τους, η διατροφή που τους συνιστούν περιγράφεται σε μια πυραμίδα, με τη βάση της να έχει τα τρόφιμα εκείνα που πρέπει να καταναλώνουμε καθημερινά και στην κορυφή της εκείνο που θα πρέπει να καταναλώνουμε σπανιότερα και συγκεκριμένα το κόκκινο κρέας, που βρίσκονται ακριβώς στην κορυφή, και τα γλυκά, που είναι αμέσως παρακάτω!
Συγκεκριμένα, στη βάση της πυραμίδας έχουμε τα τρόφιμα που χρειαζόμαστε καθημερινά, στο κέντρο είναι τα τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνουμε μερικές φορές την εβδομάδα, όπως τα λευκά κρέατα, τα ψάρια και τα θαλασσινά σε μέτριες ποσότητες. Και στην κορυφή βρίσκεται το κόκκινο κρέας, δηλαδή μοσχάρι, αρνί ή χοιρινό, που πρέπει να καταναλώνονται περίπου μία φορά κάθε 10 ημέρες.
Πολυετείς έρευνες έχουν αποδείξει ότι αυτή η διατροφή θεωρείται ως ο πλέον υγιεινός τρόπος διατροφής, αφού προστατεύει από καρδιακές προσβολές, καρκίνο (π.χ. παχέος εντέρου), παχυσαρκία κ.ά.
Μιλώντας στη "Νέα Κρήτη" ο διατροφολόγος από το Ρέθυμνο Χάρης Χαρωνίτης, λέει χαρακτηριστικά: «Η κρητική διατροφή πρώτα απ' όλα μπορεί να λειτουργήσει θετικά στην πνευματική και ψυχική μας υγεία. Μετά είναι η σωματική υγεία και η ομορφιά μας και η απόδοση στην εργασία μας». Ποια είναι λοιπόν αυτή η διατροφή;
Ο κ. Χαρωνίτης εξηγεί: «Χρειαζόμαστε ποικιλία επιλογής απ' όλες τις ομάδες των τροφίμων». Σύμφωνα με τον κ. Χαρωνίτη, η κρητική διατροφή στηρίζεται στα αγαθά εκείνα που έτρωγαν οι πρόγονοί μας, οι οποίοι λόγω ανέχειας... έτρωγαν σωστά. Το ψωμί το έφτιαχναν μόνοι τους. Το λίπος που έτρωγαν τότε που έσφαζαν το χοίρο τα Χριστούγεννα και έφτιαχναν την τσιλαδιά, ή έσφαζαν το αρνί το Πάσχα κ.λπ., ήταν αναγκαίο για τον οργανισμό τους. Γιατί δεν είχαν πηγές λίπους. Είχαν μόνο το ελαιόλαδο σαν λίπος. Πρέπει όμως να υπάρχει ισορροπία στο λίπος. Και το φυτικό από το ελαιόλαδο και το ζωικό από τα ζώα μάς χρειάζεται. Το ζωικό λίπος μας χρειάζεται γιατί έχει κι αυτό κάποια λιπαρά οξέα που τα φέρνουμε σε ισορροπία με το ελαιόλαδο, αλλά βεβαίως το κυριότερο είναι ότι από τα ζώα παίρνουμε τη ζωική πρωτεΐνη που είναι υψηλής βιολογικής αξίας».
Στο σημείο αυτό, ο γνωστός διατροφολόγος εξηγεί ότι «δεν είναι τυχαίο που ακόμα και σήμερα, που τόσο έχει αλλάξει η διατροφή μας, επειδή κρατάμε στην Κρήτη μερικά χαρακτηριστικά, όπως κυρίως το ελαιόλαδο, βοηθάει τους Κρητικούς να έχουν χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από ασθένειες της εποχής».
Φλεγμονές, χοληστερίνη, πίεση…
Ανάλογα με το τι τρώμε προλαμβάνουμε καταστάσεις
«Αυτή η διατροφή», λέει χαρακτηριστικά ο Χάρης Χαρωνίτης, «μπορεί να μας προστατεύσει. Στην ουσία είναι η ασπίδα πρόληψης που μπορούμε να έχουμε στις ασθένειες της εποχής. Η αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μάς δίνει ακριβώς τα αντιοξειδωτικά στοιχεία εκείνα που έχουμε ανάγκη. Βιταμίνες όπως είναι η C, η Ε, η Α, οι οποίες λειτουργούν και συνεργικά. Δηλαδή η μία βοηθάει την άλλη και στηρίζουν τον οργανισμό και αποφεύγουμε έτσι φλεγμονές που μπορεί να προκαλέσουν ασθένειες της εποχής. Υπάρχουν μέσα στοιχεία που ρίχνουν τη χοληστερίνη, μας ισορροπούν την πίεση. Μπορούμε λοιπόν μετά βεβαιότητας να πούμε τεκμηριωμένα, και υπάρχουν και έρευνες που το επιβεβαιώνουν, ότι μπορούμε με αυτή τη διατροφή να προλαμβάνουμε καταστάσεις».
Η πυραμίδα της ζωής
Σε ό,τι αφορά τη διατροφική πυραμίδα, ο διατροφολόγος από το Ρέθυμνο Χάρης Χαρωνίτης μάς λέει: «Το κάτω μέρος της πυραμίδας, το πιο πλατύ, έχει τα τρόφιμα που καταναλώνονται σε μεγαλύτερη συχνότητα, σε καθημερινή βάση. Μπορούμε να τρώμε ψωμί και δημητριακά σε καθημερινή βάση, για παράδειγμα. Προτιμούμε, βεβαίως, τα δημητριακά να είναι ολικής άλεσης, κατά κύριο λόγο στο ψωμί, επειδή στο φλοιό βρίσκονται αρκετές βιταμίνες και δεν το θέλουμε αποφλοιωμένο».
Στη συνέχεια στη δεύτερη σειρά της πυραμίδας είναι τα λαχανικά και τα φρούτα, τα οποία πρέπει να καταναλώνουμε επίσης καθημερινά. Στην πιο πάνω έχουμε τα τυριά, τα γαλακτοκομικά, τα αβγά, το άσπρο κρέας κ.λπ.
Λιγότερο
«Όσο ανεβαίνουμε προς τα πάνω και στενεύει η πυραμίδα τα τρόφιμα τα οποία είναι προς την πάνω μεριά είναι αυτά που θα πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερο. Ένα επίπεδο πριν την κορυφή της πυραμίδας, λοιπόν, θα δούμε τα γλυκά, τα οποία πρέπει να καταναλώνονται σε μικρότερη ποσότητα. Και στην κορυφή της πυραμίδας έχουμε το κόκκινο κρέας».
Παγωτά
Σύμφωνα με τον κ. Χαρωνίτη, προς την κορυφή, εκεί που αναφέρονται τα γλυκά και τα αβγά, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι περιλαμβάνονται και τα παγωτά, τα οποία είναι φτιαγμένα από κακής ποιότητας υλικά και θα πρέπει να αποφεύγονται όσο γίνεται περισσότερο.
Ασπίδα
Εφόσον ο σύγχρονος άνθρωπος καταναλώνει την τροφή του κατά τα πρότυπα της πυραμίδας, τότε ακολουθεί μια σωστή διατροφή, η οποία αποτελεί ασπίδα απέναντι στις σύγχρονες ασθένειες. Μεταξύ αυτών και η παχυσαρκία, η οποία αποτελεί μάστιγα και αυξάνεται ραγδαία και στην Κρήτη, ακόμα και μεταξύ παιδιών ηλικίας έως 10 ετών.
Του Χριστόφορου Παπαδάκη
