Είναι παράξενο, αλλά είναι γεγονός. Η παραδοσιακή αλληλογραφία δεν απειλείται μόνο από τη σύγχρονη τεχνολογία. Απειλείται εξίσου ισχυρά και από την... αρχαία. Όσο αρχαία είναι και η τέχνη της επικοινωνίας με τα ειδικά εκπαιδευμένα... ταχυδρομικά περιστέρια. Θα πείτε βέβαια πως κάποιοι επιμένουν στην τέχνη μόνο για να "περνάνε την ώρα τους" και πως αυτοί βρίσκονται μόνο στο εξωτερικό. Λάθος.
Ο Λασιθιώτης Δημήτρης Φούσκης είναι ο μοναδικός Κρητικός που τα τελευταία 30 χρόνια κάνει αυτό το χόμπι και παράλληλα ο μοναδικός σε όλη την Ελλάδα που συμμετέχει στη 10η κατά σειρά παγκόσμια διοργάνωση αγώνων για ταχυδρομικά πουλιά που θα γίνει στην Τενερίφη.
Συμμετέχει με τον Ερωτόκριτο, τον Μίνω, τον Σαρπηδόνα, τον Ραδάμανθυ και τον Νέαρχο. Τα πέντε ταχυδρομικά περιστέρια του, με εμπνευσμένα τα ονόματά τους από την ιστορία της Κρήτης.
Το πάθος του και την αγάπη του για τα ζώα την κληρονόμησε, όπως μας είπε, από τον παππού του, που ήταν αγρότης. Αντί να κυνηγά με το αεροβόλο, όπως έκαναν συνήθως τα παιδιά στην ηλικία του, ο ίδιος τα πρώτα περιστέρια που έπιασε στα χέρια του άρχισε να τα φροντίζει σε ηλικία μόλις δέκα ετών και ήταν δώρο από μια φίλη της γιαγιάς του. Ήταν κοινά περιστέρια και ο νους του τότε δεν είχε πάει ούτε καν στα περιστέρια ομορφιάς, στα ακροβατικά περιστέρια ή στα ταχυδρομικά περιστέρια, με τα οποία ασχολήθηκε τελικά. Ο πατέρας του, τυπογράφος στην εφημερίδα "Ανατολή". Ο ίδιος έμαθε τη δουλειά, όμως τον μάγεψε ο χορός και εξαιτίας του μετανάστευσε στο εξωτερικό για κάποια χρόνια.
Όταν γύρισε από φαντάρος, αλλά και από την Αγγλία όπου βρίσκονταν χορεύοντας επαγγελματικά, αποφάσισε να κρατήσει το τυπογραφείο-βιβλιοπωλείο του πατέρα του στον Άγιο Νικόλαο και να ασχοληθεί ενεργά με το χόμπι του, που δεν ήταν άλλο από το μεγάλωμα και την εκπαίδευση των περιστεριών. Εξάλλου, τα πρώτα περιστέρια του τα έφερε από την Αγγλία με μεγάλες θυσίες και κόπους.
Σχεδόν 30 χρόνια πέρασαν από τότε και πάνω στην ταράτσα του σε 7 περιστερώνες συνεχίζουν να μεγαλώνουν γενιές και γενιές από καλές οικογένειες όπως οι Janssen-Arendonk Dynasty, Nasty, Busschaert, Sions, Kikrpatrick, F. Wildemeersch, Jan Aarden, Huyskens - Vain Riels, Tournier, Braakhiuis, Van der Rhee, Jan and Engels, Dordin, Cattrysse, Theelen, Ludo Claessems, Best of the Best, Rvessa-Maitfllyele. Περιστέρια που έχουν πετάξει όχι μόνο από ολόκληρη την Κρήτη, αλλά και από ολόκληρο το Αιγαίο.
Περιστέρια "σκληρά", παντός καιρού, ορισμένα από τα οποία πετούν και τη νύχτα! «Όταν βρέχει και δε βλέπεις στα 10 μέτρα και ξαφνικά αντικρίζεις το περιστέρι να έρχεται και να μπαίνει από το πορτάκι του περιστεριώνα γίνεται να μην το αγαπάς;», αναφέρει ο 49χρονος από τον Άγιο Νικόλαο. Όταν μάθει το περιστέρι πού είναι το σπίτι του, όσο μακριά και να το πας, πάντα γυρίζει πίσω. «Δεν ξεχνά με τίποτα το σπίτι του», λέει ο ίδιος φέρνοντας ως παράδειγμα ένα μικρό περιστέρι του, που κάποτε κατά λάθος έστειλε μαζί με άλλα πουλιά στην Αθήνα και γύρισε μετά από δύο χρόνια στον περιστερώνα του στον Άγιο Νικόλαο.
Πριν κάποια χρόνια τέτοιες ημέρες καμιά εικοσαριά από τα περιστέρια του κ. Δημήτρη γνώρισαν μαθητές του δημοτικού. Μάλιστα, αφέθηκαν από τα ίδια τους τα χέρια, με το καθένα να πετά σηκώνοντας και από ένα "γράμμα" στο πόδι του για τον Άγιο Βασίλη. Τα περιστέρια γύρισαν στον περιστερώνα τους και ο κ. Δημήτρης έδωσε τα γράμματα στη δασκάλα κι εκείνη με τη σειρά της στους γονείς των παιδιών για να προνοήσουν για τα δώρα τους.
Τα περιστέρια που ταξίδεψαν τις προηγούμενες ημέρες για τον αγώνα που θα γίνει τους επόμενους μήνες στην Τενερίφη έχουν γεννηθεί μόλις το 2014. Μάλιστα, θα είναι "χρονιάρικα" το Μάρτιο και είναι "άβγαλτα". Δεν έχουν πετάξει ποτέ έξω από τον περιστεριώνα στον Άγιο Νικόλαο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση δε θα κάθονταν στον άλλο περιστερώνα για τους αγώνες. Είναι η ράτσα τους τέτοια, όπως εξήγησε ο κ. Δημήτρης.
Ο Νέαρχος, όπως αναφέρουν τα πρώτα στοιχεία, κατά τη διάρκεια των προπονήσεων μέχρι στιγμής δεν έχει επιστρέψει στη βάση του. Φαίνεται πως χάθηκε ή χτυπήθηκε από κάποιο γεράκι. «Το μετάνιωσα που δεν έστειλα μια θηλυκιά. Ήταν πολύ ήσυχος ο Νέαρχος».
Ένα περιστέρι μπορεί να ζήσει μέχρι και δύο δεκαετίες, ίσως και δύο, με πέντε χρόνια παραπάνω. Ο κ. Δημήτρης είχε περιστέρι 23 ετών. Ήταν από την Αγγλία και του φόρεσε τη χάντρα το 1989, μόλις λίγες ημέρες μετά τη γέννησή του. Το εν λόγω περιστέρι το είχε στείλει σε αγώνες και πέταξε Σκοτία-Λονδίνο, με το πέταγμα να γίνεται μέσα από καταιγίδες.
Από αριστερά ο "Νέαρχος", ο "Ραδάμανθυς" και ο "Σαρπηδόνας"Το σημαντικό, όπως τονίζει ο κ. Δημήτρης, είναι να παρατηρείς πολύ τα περιστέρια και να προλαμβάνεις για να μην αρρωστήσουν. Ο ίδιος έχει συνεχώς το νου του, ενώ έχει τον αδελφικό του φίλο, τον Μάριο, που χωρίς αυτόν δε θα τα είχε καταφέρει, όπως μας λέει, και τα προσέχει από το πρωί μέχρι τις 3 το μεσημέρι, όταν θα πάει ο ίδιος και θα μείνει μαζί τους μέχρι να νυχτώσει. Έχει φτιάξει κι ένα "νοσοκομείο" για τα περιστέρια του, καθώς, όταν αρρωσταίνουν, πρέπει να δέχονται τις φροντίδες σε ειδικό χώρο. Η φροντίδα τους μεγάλη και πολυέξοδη, καθώς μόνο για το τάισμά τους ο κ. Δημήτρη ξοδεύει 3.000 ευρώ το χρόνο, δίχως τα φάρμακά τους και την καθαριότητα που πρέπει να έχουν.
Ελληνικές οι ρίζες τους... Περιστέρια σε ρόλο "κομάντο" και νοσηλευτή
Υπάρχουν πάρα πολλά είδη περιστεριών σε ολόκληρο τον κόσμο. Το ταχυδρομικό περιστέρι ο κ. Δημήτρης θα έλεγε ότι είναι το περιστέρι που συγκεντρώνει τα περισσότερα προσόντα, ενώ οι ρίζες του είναι καθαρά ελληνικές. Έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς σε πάρα πολλές αποστολές, είτε αυτές έχουν στρατιωτικούς σκοπούς, όπως φωτογραφήσεις εχθρικών γραμμών, φορώντας στα πουλιά μικροκάμερες, είτε σαν μέσο επικοινωνίας επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μέχρι και σήμερα, όπως αναφέρει, υπάρχουν ταχυδρομικά περιστέρια στους στρατούς ορισμένων χωρών. «Σήμερα, εκτός των αγώνων, χρησιμοποιούνται για να μεταφέρουν αίμα για διάφορους λόγους σε πόλεις όπως το Λονδίνο, από νοσοκομείο σε νοσοκομείο, αποφεύγοντας την κίνηση των δρόμων σε ελάχιστο χρόνο».
Το ταχυδρομικό περιστέρι έχει την ικανότητα να πετά 10-14 ώρες την ημέρα ασταμάτητα, με ταχύτητα περίπου 120 χιλιόμετρα την ώρα, και να βλέπει σε 73 μίλια ευδιάκριτα. Επίσης, την ώρα που ταξιδεύει έχει την ικανότητα να ελέγχει την πορεία του, ενώ βλέπει από αρκετό ύψος εάν υπάρχει στο έδαφος τροφή ή νερό και προσέχοντας πάντα την επίθεση από κάποιο γεράκι. Λίγο πριν το 1930 και λόγω της εξέλιξης των μέσων επικοινωνίας τα περιστέρια πέρασαν από το στρατό στα χέρια των ιδιωτών. Με τη σειρά τους οι τελευταίοι, γνωρίζοντας την ικανότητα που έχουν να γυρίζουν σπίτι από αρκετά μεγάλη απόσταση, οργάνωσαν κάποια πρωταθλήματα. Στην αρχή σε επίπεδο πόλεων και σιγά-σιγά σε επίπεδο κρατών.
Το 1931 έφτασαν σε τέτοιο βαθμό τελειότητας που πραγματικά θα ζήλευε και το πιο καταξιωμένο άθλημα. Δημιουργήθηκαν πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα ακόμη και Ολυμπιάδες. Λόγω της μεγάλης ποικιλίας αγώνων, χωρίστηκαν σε τρεις κατηγορίες, με την πρώτη να περιλαμβάνει αγώνες από 100 έως 350 χιλιόμετρα, τη δεύτερη από 350 έως 550 χιλιόμετρα και την τρίτη από 550 χλμ. και πάνω. Έχουν τρέξει περιστέρια σε αγώνες 2.500 χιλιομέτρων κι έχουν επιστρέψει σε καλό σχετικά χρόνο και μάλιστα με πολύ άσχημο καιρό.
Στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια αυτό το χόμπι άρχισε να αναπτύσσεται κι έχουν δημιουργηθεί πάνω από 15 Σύλλογοι Αθλητικών Περιστεριών και κάθε χρόνο οργανώνονται αγώνες ταχύτητας. Πολλοί ειδικοί, που ασχολούνται σε επιστημονικό επίπεδο, στην προσπάθειά τους να κάνουν το περιστέρι να γυρίσει γρηγορότερα έχουν ανακαλύψει ορισμένα τρικ. Ένα από αυτά μας αναφέρει ο κ. Δημήτρης ότι είναι "της χηρείας".
Λατρεία για το ταίρι τους… Η αγάπη... τους δίνει δύναμη
«Τα περιστέρια, εκτός της αγάπης που έχουν για το σπίτι, έχουν και πολύ μεγάλη αγάπη για το ταίρι τους. Αυτό ορισμένοι το εκμεταλλεύονται προκειμένου να κερδίσουν σε αγώνες. Πριν ξεκινήσουν οι αγώνες παίρνουν από τον περιστεριώνα τα θηλυκά και τα κρύβουν κάπου αλλού που να μην μπορούν να τα δουν τα αρσενικά. Από τις πρώτες κιόλας μέρες του χωρισμού αυτού δημιουργείται μια αλλαγή της ορμονικής ισορροπίας του οργανισμού και παρατηρείται μια αύξηση της δύναμης του αρσενικού. Αυτή η δύναμη είναι και ο βασικός σκοπός της χηρείας. Όταν όμως ο αρσενικός σταλεί σε έναν αγώνα, στην επιστροφή θα βρει τη θηλύκια του και θα του επιτραπεί να έρθει σε επαφή. Ξέρει λοιπόν αυτός ότι στην επιστροφή θα βρει πάντα αυτό που τόσο αγαπάει και είναι αυτό που τον κάνει να θέλει να επιστρέψει».
Οι αγώνες στην Τενερίφη: Θα πετάξουν 2.700 περιστέρια από όλο τον κόσμο
Ο κ. Δημήτρης Φούσκης εκτιμά ότι η συμμετοχή του στους αγώνες της Τενερίφης ισοδυναμεί ηθικά με τους κόπους μιας ζωής. «Ο συγκεκριμένος αγώνας είναι ο σκληρότερος και ο πιο δύσκολος που γίνεται στον κόσμο, οι συμμετοχές είναι από κορυφαίες ράτσες πουλιών από όλο τον πλανήτη και μόνο τα "αλά κρεμ" πιστοποιημένα πουλιά μπορούν να συμμετέχουν, με τις προδιαγραφές και τα πιστοποιητικά να είναι πολύ αυστηρά», αναφέρει.
Στο αγώνα αυτό θα πετάξουν 2.700 περιστέρια από όλο τον κόσμο, τα καλύτερα στο είδος τους, με την παγκόσμια κοινότητα που ασχολείται με το σπορ αυτό να συγκεντρώνεται εκεί. Τα πουλιά του κ. Δημήτρη θα συναγωνιστούν με όλα τα υπόλοιπα στις μέρες των αγώνων. Ο ίδιος στο προσωπικό του προφίλ ως συμμετέχων έχει μια φωτογραφία του με την κρητική φορεσιά του, ενώ σαν μουσικό θέμα ακούγεται ο Εθνικός Ύμνος της χώρας μας. Ήδη έχουν ξεκινήσει εδώ και αρκετές ημέρες οι κοινές προπονήσεις των πουλιών στην περιοχή του αγώνα και με βάση την πληροφόρηση που έχει ο συναγωνισμός είναι πολύ δύσκολος.
Αριστερά ο "Ερωτόκριτος" και δεξιά ο "Μίνως"Οι δυσκολίες για να μπορέσουν τα πουλιά να φτάσουν στην περιοχή ήταν μεγάλες, όμως με τη θέληση και την επιμονή όλα μπορούν να ξεπεραστούν. Οι αγώνες αυτοί είναι μια ευκαιρία ώστε όλες οι χώρες που συμμετέχουν - και είναι πάρα πολλές από όλο τον κόσμο - έστω με μια μόνο ελληνική συμμετοχή, να καταλάβουν ότι η δουλειά που γίνεται στον Άγιο Νικόλαο από τον ίδιο είναι επίμονη και αποτελεσματική, καθώς τα συγκεκριμένα πουλιά που συμμετέχουν είναι ό,τι πιο καθαρό σαν ράτσα υπάρχει. 220.000 ευρώ θα μοιραστούν στους νικητές των κατηγοριών, ενώ οι τρεις πρώτοι θα πάρουν και από ένα αυτοκίνητο και πολλά άλλα δώρα χορηγών.
«Δε συμμετέχω αποκλειστικά για τα έπαθλα, αλίμονο, άλλωστε όλα τα έξοδα που έχω κάνει έως τώρα μεγαλώνοντας τόσο καλές ράτσες δεν υπολογίζονται με χρήματα. Θέλω να κερδίσουμε για να φανούμε σαν χώρα και να διαφημιστούμε και σαν περιοχή», κατέληξε ο κ. Δημήτρης Φούσκης.
Ιωάννα Βλαχάκη
