Πανηγυρισμοί τέρμα. Δουλειά τώρα και μάλιστα σκληρή, σοβαρή. Μας περιμένουν στη γωνία να αποτύχουμε. Να αποτύχουμε όχι ως ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ως κράτος. Ως έθνος. Άλλο πράγμα να αισθάνεται ευφορία και να ελπίζει για την προοπτική δικαίωσης της ψήφου του ο Έλληνας ψηφοφόρος κι άλλο τα "νταούλια και οι ζουρνάδες". Τέτοια ευτυχώς δεν ακούσαμε (τουλάχιστον σε μεγάλη ένταση). Δείγμα ότι ο Έλληνας δεν αεροβατούσε σ' αυτήν την αναμέτρηση.
Του Γιώργου Παπαδάκη
Ακόμη και στην Κρήτη που αναδείχτηκε σε εκλογικό προπύργιο του ΣΥΡΙΖΑ, τα στελέχη του ομοίως, πέραν της εύλογης ικανοποίησης, δεν προχώρησαν σε θριαμβικές δηλώσεις (παρότι το αποτέλεσμα της κάλπης τους έδινε το δικαίωμα). Η λαϊκή ψήφος δικαιώθηκε στην κάλπη, η δικαίωση της πατρίδας μας όμως αργεί. Δεν είναι 1981 το 2015. Δεν υπάρχουν "Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης" ούτε "πακέτα Ντελόρ" να φέρει στις βαλίτσες του ο νέος κυβερνήτης.
Το αντίθετο. Είναι αμφίβολο αν οι "εταίροι" επιτρέψουν να γεμίσουν οι βαλίτσες του Έλληνα πρωθυπουργού τουλάχιστον με μια προοπτική χαλάρωσης της ασφυκτικής λιτότητας. Βέβαια, υπάρχουν αναλύσεις που λένε πως η κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει το "άλλοθι" ακριβώς για την "ελαφρά - έστω - χαλάρωση" της γερμανικής τακτικής της σκληρής λιτότητας.
Λαμβάνουν ως γνώμονα και την εφαρμογή του σχεδίου στήριξης της ευρωπαϊκής οικονομίας από τον Μάριο Ντράγκι, που τέθηκε σε εφαρμογή, ακριβώς μ' αυτόν το στόχο και ως μοναδική προοπτική επανεκκίνησης της οικονομίας της ευρωζώνης, κόντρα στο βαθύ σχεδιασμό του γερμανικού υπουργείου των Οικονομικών.
Η άλλη "ανάγνωση"
Υπάρχει και η άλλη άποψη, η "καταστροφολογική", που λέει πως μας την "έχουν στημένη". Πως στοχεύοντας τη νέα ελληνική κυβέρνηση και κατ' επέκταση την ίδια τη χώρα, οι "σκληροί" της Ε.Ε. θα στείλουν ωμά το "μήνυμα" στους Ισπανούς και τους Ιταλούς ψηφοφόρους, καταπνίγοντας στη γένεσή του έναν αριστερό "συνασπισμό του Νότου".
Η αλήθεια είναι πως η Αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα θα είναι η μόνη στην Ε.Ε., σχεδόν σαν την "καλαμιά στον κάμπο". Όσο ισχυροί κι αν είναι οι Ισπανοί "Ποντέμος" ή η ιταλική αριστερά, αλλά και οι λιγότερο ισχυρή γαλλική αριστερά και οι Γερμανοί του Die Linke (Ντίε Λίνκε), απέχουν ακόμη από το να κυβερνήσουν. Το δεδομένο όμως δεν είναι ουτοπικό. Πριν από ένα χρόνο, για παράδειγμα, κανείς δε θα μπορούσε να σκεφτεί ότι ένα "νεογέννητο" κόμμα, όπως οι Ισπανοί "κουλτουριάρηδες αριστεροί" του Podemos (που σημαίνει "Μπορούμε"), θα αναδεικνύονταν σε πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής της Ισπανίας με εμφανή την προοπτική να κερδίσουν στις αυτοδιοκητικές εκλογές του Μαΐου και τις βουλευτικές του Νοεμβρίου. Και το αυτό ισχύει και για το Die Linke, που κανείς - πέραν των συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας - δε θα τολμούσαν να σκεφτούν ότι θα συγκροτούσαν την πρώτη κυβέρνηση σε κρατίδιο της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας.
Η νίκη της Αριστεράς στην Ελλάδα τους δίνει μεν μια σοβαρή ηθική ενίσχυση, όχι όμως ουσίας. Τουλάχιστον όχι ακόμα. Πρακτικά όμως οι εξελίξεις τρέχουν.
Το "μέτωπο του Βορρά"
Απέναντι στην "αριστερά του Νότου", που δεν έχει ακόμη μετασχηματιστεί σε κυβερνητικό μέτωπο για να έχει ισχύ στα όργανα της Ευρώπης, υπάρχει το "μέτωπο του Βορρά", στο οποίο ηγείται βεβαίως ο γερμανικός κυβερνητικός συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών και ακολουθούν με ελάχιστες ή ανύπαρκτες αποκλίσεις στον κοινωνικό-οικονομικό σχεδιασμό, οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Ολλανδίας, της Δανίας, της Αυστρίας, της Σουηδίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου, της Σλοβακίας, της Λετονίας. Αλλά και κατεξοχήν οι κυβερνήσεις της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας. Με τις τρεις τελευταίες μάλιστα να εμφανίζονται ενισχυμένες μετά τη δική τους καλύτερη "προσαρμογή" στα μνημόνια από τα οποία επίσημα, αλλά όχι στην πράξη, έχουν εξέλθει (Ιρλανδία, Πορτογαλία) ή σε όρους μνημονίου (Ισπανία).
Η πρώτη αντίδραση
Στο πλαίσιο ακριβώς αυτό εντάσσεται η πρώτη επίσημη γερμανική αντίδραση από την "καρδιά" της ευρωοικονομίας. Είναι η δήλωση του προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Βάιτμαν: «Η βοήθεια (προς της Ελλάδα) θα συνεχιστεί, μόνο αν τηρούνται οι συμφωνίες». Το μήνυμα είναι σαφές. Δε χρειάζεται επεξηγήσεις. Και είναι όσο αναμενόταν ωμό. Ακριβώς στο ίδιο πνεύμα με το οποίο αντιμετωπίστηκε η ελληνική κυβέρνηση το Δεκέμβριο - γεγονός που προκάλεσε και την πρόωρη εκλογική αναμέτρηση. Πώς "μεταφράζεται" με απλό τρόπο; Δεν μπαίνει θέμα στήριξης από "εταίρους και συμμάχους". Τέτοιοι δεν υπάρχουν στο πλαίσιο της Ε.Ε. αν δεν τηρούνται συγκεκριμένοι κανόνες. Κι αυτοί οι κανόνες επιδέχονται πολλές ερμηνείες και αυτούς ακριβώς αμφισβητεί η "αριστερά του Νότου" με μοναδικό εκπρόσωπό της, για την ώρα, την εν δυνάμει κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Όλα αυτά δεν είναι τίποτα περισσότερο από την περιγραφή του "τοίχους" που καλείται να διαρρήξει ή τουλάχιστον να κάνει πιο "ελαστικό" η νέα ελληνική κυβέρνηση. Είναι ενθαρρυντικά τα πρωτοσέλιδα μεγάλης μερίδας του ευρωπαϊκού Τύπου, που εκφράζουν ακριβώς την προοπτική της "ελαστικοποίησης" της σκληρής λιτότητας. Και τα συγχαρητήρια του Γερμανού προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς.
Και τώρα ενότητα: Ιστορική ευθύνη από όλα τα κόμματα
Το αν η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα δρομολογήσει, όπως εκτιμούσε σύσσωμος ο ευρωπαϊκός Τύπος ακόμη και πριν την προκήρυξη των εκλογών, εξελίξεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, μένει να φανεί αν είναι διακαής πόθος των λυγισμένων από τη λιτότητα Ευρωπαίων ή μια ρεαλιστική προοπτική. Σ' αυτό το πλαίσιο, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ προσλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερο χαρακτήρα ιστορικής ευθύνης, όπως επίσης όλων των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, που οφείλουν να σταθούν δικαίως κριτικά, αλλά, πρώτιστα, εθνικά υπεύθυνα απέναντι στη νέα πραγματικότητα, πέρα από μικροκομματικές προκαταλήψεις.
