Προαιρετικά ανοικτά θα είναι τα μαγαζιά αύριο, πρώτη Κυριακή της τρέχουσας μεγάλης εκπτωτικής περιόδου, με όσους καταναλωτές δεν καλύφθηκαν από τις χριστουγεννιάτικες αγορές τους να εξακολουθούν να βρίσκονται σε ένα διερευνητικό στάδιο. Η αγορά δεν έχει... ζεστάνει ακόμη τόσο, όσο τουλάχιστον ευελπιστούν οι έμποροι, παρά το γεγονός πως οι εκπτώσεις αγγίζουν και το 50% στα περισσότερα καταστήματα.
Την ίδια ώρα, παλιοί έμποροι του Ηρακλείου περιγράφουν την περίοδο των εκπτώσεων πριν λίγες δεκαετίες ως γιορτή, με τον κόσμο να συρρέει και την αγορά να μοιάζει με ένα απέραντο πανηγύρι.
Επρόκειτο, όπως αναφέρει ο κ. Γιάννης Καλυκάκης, που έχει μαγαζί με υφάσματα, για στιγμές δόξας για την τοπική οικονομία, αφού τα εισοδήματα ολοένα και αυξάνονταν.
Από τους παλιότερους εμπόρους επί της Καλοκαιρινού, ίσως και ο τελευταίος που έχει απομείνει, όπως μας λέει, ο κ. Μηνάς Κατσαράκης γνωρίζει όσο ελάχιστοι την τοπική αγορά, καθώς ξεκίνησε να δραστηριοποιείται μόλις από 6 χρονών, όταν από ένα παγκάκι πωλούσε τσιγάρα για να αγοράσει έναν καβρουμά. Ο 84χρονος σήμερα καταστηματάρχης, που εξακολουθεί να διατηρεί με τη γυναίκα του κατάστημα με μαξιλάρια και φανέλες, ανέφερε πως «παλιά κάναμε πραγματικές εκπτώσεις». Σήμερα η κατάσταση είναι τέτοια που, όπως μας λέει, παρά το φιλότιμο του κάθε έμπορου δε γίνονται γενναίες εκπτώσεις. «Πουλάμε για να καλύψουμε το κόστος. Είναι τέτοια η έλλειψη χρημάτων, που δε μας αφήνει και πολλά περιθώρια για να μειώσουμε τις τιμές. Παλιά δε με ρωτούσαν πόσο κάνει το τάδε προϊόν. Αγόραζαν συνεχώς και όταν μάλιστα ήταν περίοδος εκπτώσεων ήταν γιορτή. Δεν είχαμε μέρες προσφορών και συνέρρεε μπουλούκι στις εκπτωτικές περιόδους ο κόσμος. Αγόραζε πράγματα ο κόσμος που δεν ήταν χρήσιμα κάποιες φορές. Γέμιζε στην κυριολεξία τις ντουλάπες του με καινούργια πράγματα, βλέποντας τις αγορές του ως ευκαιρία».
Ανατρέχοντας πίσω στο παρελθόν, η κ. Ευαγγελία Λελεδάκη περιγράφει πως έκανε ο κόσμος ουρές στο ταμείο. «Περίμενε καρτερικά να πληρώσει όσα είχε διαλέξει. Δε ρωτούσε καν πόσο είχαν οι αγορές του και ήταν πολλά τα ρούχα. Βέβαια, εμείς όλο το χρόνο σήμερα κάνουμε προσφορές, ενώ και τώρα οι εκπτώσεις μας είναι με χαμηλές τιμές και καλή ποιότητα», πρόσθεσε.
Όσον αφορά στις εκπτώσεις που γίνονταν τις περασμένες δεκαετίες, γυρίζοντας πίσω το χρόνο η κ. Στέλλα Μαρκάκη θυμάται το εορταστικό κλίμα που συνόδευε την έναρξη της περιόδου των εκπτώσεων και ότι είχαν μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο. Η ίδια τόνισε πως σήμερα έχει αρρωστήσει το εμπόριο. «Όταν υπάρχει εμπόρευμα, όπως παλιά, τα κλασικά μαγαζιά δουλεύουν, ενώ παίζει σημασία η σωστή γραμμή, το καλό το ρούχο και οι καλές τιμές. Ο κόσμος σήμερα ψάχνει την καλή ραφή, μια μεσαία τιμή, καλή ποιότητα και καλό σέρβις. Το τελευταίο, η επικοινωνία δηλαδή με τον πελάτη, είναι πολύ σημαντικό στις μέρες μας». Παράλληλα η κ. Μαρκάκη ανέφερε πως παλιά γίνονταν μεγάλες παραγγελίες, κάτι που δεν ισχύει σήμερα, ενώ αυτοί που κάνουν μόνοι τους τις εισαγωγές έχουν μεγαλύτερα περιθώρια εκπτώσεων από τους εμπόρους που δειγματίζουν. «Παλιά για να κάνεις έκπτωση σε κάποιους κωδικούς ρούχων που δεν τους ξανάφερνες και ήθελες να τους διώξεις και δεν ήταν περίοδος εκπτώσεων έπρεπε να πας στον Εμπορικό Σύλλογο να τους δηλώσεις και να στείλει με τη σειρά του χαρτί στο υπουργείο Εμπορίας», πρόσθεσε. Η κ. Έλλη Ατσαλάκη ανέφερε πως όταν κάνουν οι καταστηματάρχες όλο το χρόνο προσφορές, δε βλέπουν κάποια ιδιαίτερη κίνηση στις εκπτωτικές περιόδους. Από την πλευρά της, η κ. Ευδοξία Λέλεκα θυμάται πως οι εκπτωτικές περίοδοι ήταν μόνο Αύγουστο και Φεβρουάριο παλιά.
Όπως τόνισε, επίσης, μιλώντας στη "Νέα Κρήτη", ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ηρακλείου κ. Μανόλης Κουμαντάκης, η εκπτωτική περίοδος σήμερα έχει ουσιαστικά εκφυλιστεί. Ο ίδιος υπενθυμίζει πως παλιά οι εκπτωτικές περίοδοι ήταν δύο. Η μια ήταν στο τέλος της χειμερινής σεζόν και η άλλη στο τέλος του καλοκαιριού, και διαρκούσαν μόλις 15 ημέρες έκαστη. Στη συνέχεια οι δύο εκπτωτικές περίοδοι έγιναν μήνας και σήμερα διαρκούν 45 μέρες έκαστη.
Με τον καινούργιο νόμο του 2012 ισχύουν τώρα συν δύο ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι. Του Μαΐου και του Νοεμβρίου και από το νόμο του 2009 υπάρχει η δυνατότητα όλο τον υπόλοιπο χρόνο οι επιχειρήσεις να προβαίνουν και σε δεκαήμερα προσφορών. «Αυτό έχει χαλάσει τη φιλοσοφία και το χαρακτήρα της εκπτωτικής περιόδου και αυτό οφείλεται στη μεγάλη οικονομική κρίση στην οποία έχουμε περιέλθει από το 2008 και μετά», προσθέτει. Ο κ. Κουμαντάκης παραδέχεται πως παλιά όντως ήταν «ένα πανηγύρι», γιατί, όπως τονίζει, στο τέλος κάθε εποχής, φθινόπωρο-χειμώνα και άνοιξη -καλοκαίρι, έβγαζαν οι έμποροι όσα δεν είχαν πωληθεί, κάνοντας "βαρβάτες" εκπτώσεις, μιας και τα εμπορεύματα τότε που προμηθεύονταν οι έμποροι ήταν μεγάλα. «Σήμερα τα πράγματα έχουν εκφυλιστεί, ενώ είμαστε σε μια περίοδο που ανασυντάσσεται και αναδιοργανώνεται το λιανικό εμπόριο στα καινούργια δεδομένα».
Διστακτικοί οι πελάτες - Στον "πάγο" λόγων εκλογών
Όσον αφορά στις τωρινές εκπτώσεις, μέχρι τώρα, όπως τόνισε ο κ. Κουμαντάκης, «βρίσκεται το καταναλωτικό κοινό σε ένα στάδιο διερευνητικό για όσους δεν κάλυψαν τις ανάγκες τους την περίοδο των εορτών. Τα καταστήματα κάνουν έως 50% έκπτωση στα εμπορεύματά τους». Όπως ο ίδιος σημειώνει παράλληλα, η προεκλογική περίοδος έχει επηρεάσει αρνητικά τις αγορές του κόσμου. «Υπάρχει αβεβαιότητα σε όλους τους τομείς, πόσω μάλλον στις αγορές του κόσμου από το πενιχρό του εισόδημα». Αύριο, που είναι η πρώτη Κυριακή της μεγάλης εκπτωτικής αυτής περιόδου, θα είναι προαιρετικά ανοικτά τα μαγαζιά, με βάση το νόμο του 2012.
Τι είπαν πολίτες και έμποροι στη "Νέα Κρήτη"
«Επρόκειτο για μια γιορτή. Ήταν στιγμές δόξας για την τοπική οικονομία οι εκπτώσεις, αφού τα εισοδήματα ολοένα και αυξάνονταν».
Γιάννης Καλυκάκης
«Παλιά όταν ήταν περίοδος εκπτώσεων ήταν γιορτή. Δεν είχαμε μέρες προσφορών και συνέρρεε μπουλούκι στις εκπτωτικές περιόδους ο κόσμος».
Μηνάς Κατσαράκης
«Παλιά όντως οι εκπτώσεις ήταν "ένα πανηγύρι". Έβγαζαν οι έμποροι όσα δεν είχαν πωληθεί, κάνοντας "βαρβάτες" εκπτώσεις και τα εμπορεύματα τότε ήταν μεγάλα».
Μανόλης Κουμαντάκης
«Ο κόσμος παλιά έκανε ουρές στο ταμείο. Περίμενε καρτερικά να πληρώσει όσα είχε διαλέξει. Δε ρωτούσε καν πόσο είχαν οι αγορές του».
Ευαγγελία Λελεδάκη
Της Ιωάννας Βλαχάκη
