Μάταια ρωτούσαν και ξαναρωτούσαν τους ψαράδες στο λιμάνι της Ιεράπετρας πολλοί απληροφόρητοι για τη νέα ευρωπαϊκή αλιευτική πολιτική, εάν και πότε θα φέρουν οι τράτες μαριδάκι... Γιατί απλά οι 14 τράτες που υπήρχαν για περισσότερο από μισό αιώνα στο λιμάνι της Ιεράπετρας και τροφοδοτούσαν με μαριδάκι, γόπα, κουτσομούρα, σουπιές και καλαμάρια όλη σχεδόν την Κρήτη δεν υπάρχουν πλέον! Τις έκοψε ο ευρωπαϊκός νόμος…
Η Ε.Ε. των ισχυρών του Βορρά υποχρέωσε διά νόμου τους "τρατάρηδες" μικρούς παράκτιους αλιείς να διαλύσουν επιδοτούμενοι τα αλιευτικά τους, και να μείνουν άνεργοι, στερώντας το εισόδημα αυτό από τα παιδιά τους, "κόβοντας" ταυτόχρονα εκατοντάδες θέσεις εργασίας από τους νέους που ήθελαν να ζήσουν από την πρωτογενή παραγωγή, δουλεύοντας στις τράτες της οικογένειάς τους.
Η 14η στη σειρά τράτα της Ιεράπετρας, η τελευταία που είχε απομείνει σαν μουσειακό είδος, διαλύθηκε το πρωί στο λιμάνι, από τα βαριά χωματουργικά μηχανήματα, στερώντας από την οικογένεια του καπετάν Σπύρου Δοργιάκη ακόμα και το δικαίωμα να την κρατήσει σαν "λάφυρο" της 67χρονης διαδρομής του στους ψαρότοπους του Λιβυκού Πελάγους, για να μπορεί, τέτοιες χρονιάρες μέρες, τουλάχιστον να τη στολίζει με λαμπιόνια χριστουγεννιάτικα, και να έρχονται στο μυαλό του οι καλές ψαριές της παλιάς εποχής, τότε που από τούτο το σκαρί μεγάλωνε τα παιδιά του και ζούσε τα πληρώματά του.
«Δεν τους έφτανε που αποσύραμε την τράτα μας από το ψάρεμα, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση το ήθελε με αποδείξεις κομμένο και σπασμένο. Δηλαδή διαλυμένο. Ο άντρας μου δεν άντεχε να έρθει στο λιμάνι να δει να καταστρέφεται η ίδια του η ζωή. Είναι κλεισμένος στο σπίτι, γιατί δεν μπορεί να βλέπει την μπουλντόζα να καταστρέφει τον αλιευτικό μας πολιτισμό», μας είπε - και βιάστηκε να απομακρυνθεί βουρκωμένη - η καπετάνισσα κ. Δέσποινα Δοργιάκη.
«Τους ζητήσαμε να μας επιτρέψουν να κρατήσουμε άθικτο αυτό το γερό σκαρί που είναι στη θάλασσα 56 ολόκληρα χρόνια και μας αρνήθηκαν. Θέλαμε να διατηρήσουμε μια καλή ανάμνηση από τον αλιευτικό μας πολιτισμό, και δε μας το επέτρεψαν. Ποιον θα πείραζε, αλήθεια, αν το είχαμε εδώ στο λιμάνι στολισμένο με χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια, όπως κατάφεραν να κάνουν στο λιμάνι του Ηρακλείου οι συνάδελφοί μας, για ένα παρόμοιο σκαρί;», ρωτά ο συνταξιούχος αλιέας κ. Νίκος Γερακιανάκης και δεν είναι ο μόνος που κατέβηκε στο λιμάνι για να "πει" το ύστατο "χαίρε" στο αλιευτικό "Σπυρίδων".
«Εκείνοι που πήραν τις αποφάσεις να κόψουν από 2012 και να αποσύρουν από τη θάλασσα τις τράτες και τις βιντζότρατες, βλέπουν σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, ότι τα αλιεύματα συνεχίζουν να μειώνονται και δεν έφταιγαν αυτά τα αλιευτικά εργαλεία που κάποτε ζούσαν τόσες οικογένειες ψαράδων, δίνοντας το δικαίωμα στα φτωχά λαϊκά στρώματα να μπορούν να τρώνε το μαριδάκι και τη γόπα που έχουν χαρακτηριστεί τα ψάρια του φτωχού. Ήρθα σήμερα να αποχαιρετήσω στα 78 μου την τελευταία τράτα που είχε μείνει στην Ιεράπετρα. Όταν διέλυσαν και το δικό μου σκάφος δεν είχα τη δύναμη να κατεβώ στο λιμάνι. Δεν μπορούσα να αντέξω το θέαμα της καταστροφής ενός κομματιού από τη ζωή μου», μας είπε ο καπετάν Γιάννης Κουγιουμουτζάκης (Χαλκίτης).
«Συνεχίζει και εφαρμόζεται μια εγκληματική αλιευτική πολιτική, που δεν έχει κανένα αποτέλεσμα ως προς την προστασία του βυθού και δεν οδηγεί σε αύξηση των αλιευμάτων. Εδώ στην Ιεράπετρα διαλύθηκαν 14 τράτες, οι οικογένειες των ψαράδων γέμισαν ανέργους, και τα ψαρομανάβικα δεν έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες των καταναλωτών που ζητούν καθημερινά αυτά τα φτηνά λαϊκά ψάρια, τη γόπα και το μαριδάκι. Μας οδηγούν μεθοδικά στα ψάρια των ιχθυοτροφείων για να προστατέψουν δήθεν το βυθό, χωρίς να έχουν πετύχει τίποτα», πρόσθεσε ο αλιέας κ. Νεκτάριος Κουγιουμουτζάκης.
Με πόνο ψυχής παρακολούθησαν οι περισσότεροι ηλικιωμένοι ψαράδες τη διάλυση του αλιευτικού "Σπυρίδων".
«Ραγίζει η καρδιά σου. Να βλέπεις ένα σκάφος με το οποίο έχεις κάνει τόσα ταξίδια, ενώ έχει ακόμα 100 χρόνια ζωής, να σου επιβάλουν να το καταστρέψεις με το ζόρι. Λυπάμαι πάρα πολύ», μας είπε ο ηλικιωμένος ψαράς κ. Νίκος Δογραμματζάκης.
Και οι νέοι ψαράδες όμως δεν έμειναν ασυγκίνητοι.
«Εγώ δούλεψα σαν ναύτης σε αυτό το σκάφος. Είναι άδικο αυτό που γίνεται. Δεν έπρεπε να το καταστρέψουν. Μπορούσε να ζήσει ακόμα πολλές οικογένειες», μας λέει ο νεαρός Μανόλης Καπετανάκης, προσπαθώντας να συγκρατήσει τους λυγμούς του.
«Οι αποφάσεις αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ισχυρών. Η παράκτια αλιεία έχει μπει στο στόχαστρο και το κυνηγητό που δεχόμαστε τα τελευταία χρόνια είναι ανελέητο. Καταστρέφουν τους επαγγελματίες ψαράδες και δεν αντιδρά κανείς. Από τη μια οι απαγορεύσεις τους και από την άλλη τα λαγόψαρα μάς οδηγούν στον αφανισμό», μας είπε ο πρόεδρος των Επαγγελματιών Αλιέων Ιεράπετρας κ. Λάμπης Τζαράκης.
Οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις βιντζότρατες, στο πλαίσιο των μέτρων εμπλουτισμού, προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης των αλιευτικών πόρων, εφαρμόζονται σε όλη την Ελλάδα χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος με τους αλιείς που αντιδρούν.
Έχει τεθεί σε ισχύ ευρωπαϊκή οδηγία σύμφωνα με την οποία οι τράτες δεν μπορούν να ψαρεύουν σε απόσταση μικρότερη των 3 ναυτικών μιλίων από την ακτή ή σε βάθος 50 μέτρων, σε περίπτωση που το βάθος αυτό συναντάται σε μικρότερη απόσταση.
Από το επιχειρησιακό πρόγραμμα "Αλιεία 2007-2013" επιδοτήθηκε κατά 140% έως το 2012 και έως 120% μετά το 2012 η παύση της αλιευτικής δραστηριότητας για τις βιντζότρατες.
Νίκος Πετάσης
