default-image

Μια άλλη άποψη για τη μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων

Κρήτη
Μια άλλη άποψη για τη μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παρέμβαση για το ζήτημα της αναγκαιότητας ή μη λειτουργίας της μονάδας προεπεξεργασίας απορριμμάτων κάνει η μηχανολόγος μηχανικός Μαρία Βασιλάκη (η οποία διετέλεσε διευθύντρια της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων από το Δεκέμβριο του 2009 έως το Μάιο του 2014), με επιστολή της που απευθύνεται προς τον πρόεδρο και τη Διοικούσα Επιτροπή ΤΕΕ/ΤΑΚ.

Στην ανοιχτή επιστολή-παρέμβασή της η κ. Βασιλάκη αναφέρει τα εξής:

«Αξιότιμοι συνάδελφοι

Με την παρούσα επιστολή μου, επιθυμώ να κάνω μια μικρή παρέμβαση στο επίκαιρο και πολυσυζητημένο θέμα που αφορά στη Μονάδα Προεπεξεργασίας Απορριμμάτων και στην αναγκαιότητα της λειτουργίας της.

Και τούτο το θεωρώ υποχρέωσή μου ως μηχανικός, ως μέλος του ΤΕΕ-ΤΑΚ και κυρίως ως πολίτης αυτής της πόλης.

Πολλά ακούγονται τον τελευταίο καιρό ακόμα και από ανθρώπους που δεν έχουν καμία γνώση για τη διαχείριση των απορριμμάτων, για τις τεχνολογίες που σχετίζονται με αυτήν ή ακόμα και για το πώς λειτουργεί η "πολυσυζητημένη" μονάδα ακριβώς δίπλα μας και δυστυχώς πολύ εύκολα η κολοβή γνώση μπορεί να δημιουργήσει λανθασμένες εντυπώσεις.

Κι επειδή από το Δεκέμβριο του 2009 έως το Μάιο 2014, διετέλεσα διευθύντρια λειτουργίας της Μονάδας Προεπεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΠΑ) Ηρακλείου, θεωρώ ότι οφείλω να απαντήσω σε όλες τις ανακρίβειες και μύθους που έχουν αναφερθεί τελευταία, παραθέτοντας στοιχεία σχετικά με τη λειτουργία της μονάδας και εξετάζοντας το θέμα τεχνικά και χωρίς καμία άλλη σκοπιμότητα.

Η "Μονάδα Προεπεξεργασίας Απορριμμάτων" αποτελεί ένα έργο για την επεξεργασία των απορριμμάτων, δραστηριότητα αναγκαία πριν την υγειονομική ταφή των αποβλήτων στο ΧΥΤΑ, που επιβάλλεται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία.

Η κατασκευή της μονάδας στοίχισε περίπου 12,8 εκατομμύρια ευρώ πλέον ΦΠΑ και η λειτουργία της, για τέσσερα έτη, περίπου 7,6 εκατομμύρια ευρώ πλέον ΦΠΑ. Το έργο χρηματοδοτήθηκε πλήρως από το ΕΣΠΑ και το ΠΔΕ και ο πολίτης του Ηρακλείου δεν απαιτήθηκε να δαπανήσει ούτε ένα ευρώ από την τσέπη του ούτε για την κατασκευή αλλά ούτε για τη λειτουργία του.

Η δοκιμαστική λειτουργία της μονάδας ξεκίνησε το Δεκέμβριο 2009 και η κανονική λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2010. Μέχρι το Μάρτιο του 2014, όταν και η μονάδα σταμάτησε να λειτουργεί λόγω λήξης της σύμβασης, το εισερχόμενο προς επεξεργασία φορτίο απορριμμάτων ανερχόταν σε περίπου 5.500 τόνους ανά μήνα. Η δυναμικότητα της εγκατάστασης είναι 75.000 τόνοι σύμμικτων σκουπιδιών ανά έτος.

Η ΜΠΑ αποτελείται από ένα ενιαίο κτίριο με σύγχρονο εξοπλισμό επεξεργασίας απορριμμάτων, εγκατεστημένης ισχύος 1.244 KW, πλήρως αυτοματοποιημένο και σχεδιασμένο ώστε να λειτουργεί και να εξυπηρετεί τον ΕΣΔΑΚ σε 24ωρη βάση, 365 ημέρες το χρόνο.

Περιλαμβάνει τα ακόλουθα διακριτά τμήματα

• Μονάδα υποδοχής απορριμμάτων, όπου τα απορριμματοφόρα εκφορτώνουν υπό συνθήκες ελεγχόμενης υδροδιάχυσης, ώστε να αποφεύγεται η έκλυση οσμών και σκόνης. Μπορεί να υποδεχθεί 4 απορριμματοφόρα να αδειάζουν συγχρόνως.

• Μονάδα απομείωσης όγκου, όπου τα απορρίμματα διέρχονται σε διάταξη λειοτεμαχιστή και προκύπτει ομοιογενοποίηση του υλικού όσον αφορά την κοκκομετρία του, εξασφαλίζοντας τις συνθήκες επιτάχυνσης της βιοξήρανσης.

• Μονάδα βιοξήρανσης, όπου τα απορρίμματα παραμένουν για 14 ημέρες και επιτυγχάνεται απομείωση της περιεχομένης ποσότητας υγρασίας και η βιολογική σταθεροποίηση του υλικού.

• Μονάδα ανάκτησης μετάλλων και δεματοποίησης, όπου από το εξερχόμενο βιοσταθεροποιημένο υλικό ανακτώνται σιδηρούχα υλικά με τη χρήση μαγνήτη και το τελικό υλικό συμπιέζεται, δεματοποιείται και μεταφέρεται στο ΧΥΤΑ.

• Πέρα από τον εξοπλισμό επεξεργασίας απορριμμάτων, στη μονάδα λειτουργούν συστήματα αντιρρύπανσης, όπως μονάδα αποκονίωσης και βιόφιλτρο (συστήματα εξουδετέρωσης σκόνης και οσμών), τα οποία λειτουργούν συνεχώς, ώστε να τηρούνται οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι της μονάδας.

H διαδικασία της βιολογικής ξήρανσης γίνεται σε κλειστό θάλαμο (χώρος βιοξήρανσης), εντός του οποίου για καθορισμένο χρονικό διάστημα τα απορρίμματα έρχονται σε εξαναγκασμένη επαφή με ρεύμα αέρα. Με τον τρόπο αυτό εξελίσσονται αντιδράσεις αερόβιας αποικοδόμησης του οργανικού κλάσματος.

Ουσιαστικά το εύκολα αποδομήσιμο κλάσμα των απορριμμάτων (ποσοστό 2-5% της συνολικής μάζας των α.σ.α) λειτουργεί ως "καύσιμο" για την επιτάχυνση της διεργασίας της ξήρανσης. Οι αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα απελευθερώνουν θερμότητα, η οποία χρησιμοποιείται για την ξήρανση των απορριμμάτων (παραγωγή υδρατμών). Έτσι, τα υπόλοιπα οργανικά υλικά, μέσω των εξώθερμων αντιδράσεων που λαμβάνουν χώρα, ξηραίνονται.

Παράλληλα, δεδομένου ότι η θερμοκρασία στη μάζα των απορριμμάτων φτάνει τους 60οC,  επιτυγχάνεται η εξουδετέρωση των παθογόνων μικροοργανισμών ενώ απαλείφονται οι ενοχλητικές οσμές που παράγονται από τα απορρίμματα - μεγάλο περιβαλλοντικό όφελος.

Η διεργασία της ξήρανσης εξελίσσεται σε 24ωρη βάση. Ο χρόνος παραμονής των απορριμμάτων είναι περίπου 14 ημέρες, οπότε πια εξάγεται υλικό με υγρασία περίπου 20%. Επιτυγχάνεται έτσι πολύ μεγάλη μείωση υγρασίας εάν ληφθεί υπόψη ότι η υγρασία των εισερχόμενων απορριμμάτων ξεπερνάει, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες, το 60%.

Το υλικό αυτό, αφού προηγουμένως γίνει εξαγωγή των σιδηρούχων μετάλλων, συμπιέζεται και δεματοποιείται. Τα δέματα μεταφέρονται και τοποθετούνται στον ΧΥΤΑ Πέρα Γαλήνων και σκεπάζονται με χώμα.

Ο ισχυρισμός ότι ανακτάται η αρχική υγρασία κατά την παραμονή τους στο ΧΥΤΑ είναι ανυπόστατος, καθώς, εκτός του ότι σκεπάζονται με μη διαπερατό χώμα και ενίοτε με μεμβράνη, η πυκνότητα των δεμάτων είναι μεγαλύτερη του 0,8 tn/m3, γεγονός που δυσχεραίνει την εισροή υδάτων εντός του δέματος.

Αυτό εύκολα αποδεικνύεται από την αύξηση της παραγωγής των στραγγισμάτων στο ΧΥΤΑ Πέρα Γαλήνων όταν τα απόβλητα εισέρχονται ανεπεξέργαστα, όπως σήμερα.

Κι εδώ ας αναφερθεί πως η συμβολή της μονάδας στην περιβαλλοντική βελτίωση του ΧΥΤΑ Πέρα Γαλήνων δε θα πρέπει να αμφισβητείται και να παραβλέπεται.

Η μονάδα κατά την τετραετή λειτουργία της επεξεργάστηκε, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, 279.662,90 tn απορριμμάτων και ανέκτησε 4.865,57 tn σιδηρούχων μετάλλων.

ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΑ (tn)

ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ (tn)

ΣΙΔΕΡΑ (tn)

ΕΤΟΣ 2009

ΕΤΟΣ 2010

ΕΤΟΣ 2011

ΕΤΟΣ 2012

ΕΤΟΣ 2013

ΕΤΟΣ 2014

ΣΥΝΟΛΟ

Λαμβάνοντας στοιχεία από τον ανωτέρω πίνακα διαπιστώνεται ότι η μείωση μάζας ανέρχεται σε ποσοστό 37%, ποσοστό πολύ μεγάλο για να μην θεωρηθεί σημαντικό.

Συνυπολογίζοντας τη συμπίεση των εξερχόμενων απορριμμάτων (πάνω από 0,8 tn/m3) εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την εξοικονόμηση χώρου στο ΧΥΤΑ. Αυτό αποτελεί πολύ μεγάλο όφελος για τον τόπο μας, καθώς όλοι γνωρίζουμε το τεράστιο πρόβλημα χώρου και, επιπλέον, έχει ήδη επιφέρει όφελος ίσο περίπου με το κόστος κατασκευής ενός νέου κυττάρου.  

Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει, επίσης, ότι στο ΧΥΤΑ κατέληξαν μόνο 175.925,780 tn απορριμμάτων από τους 279.662,90 tn που εισήλθαν στη μονάδα, διαφορά 103.737,12 tn

Εξετάζοντας το οικονομικό όφελος του Δήμου από την παραπάνω μείωση προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:

• Εξοικονόμηση λόγω μεταφοράς

Αν θεωρήσουμε ότι το κόστος μεταφοράς των απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ Πέρα Γαλήνων είναι 14 €/tn, υπολογίζεται όφελος 103.737,12 tn * 14 €/tn = 1.452.319,68€

(Το κόστος μεταφοράς βασίζεται στο βάρος και όχι στον όγκο, καθώς ένα πλήρες όγκου φορτίο υπερβαίνει κατά πολύ το επιτρεπόμενο ωφέλιμο φορτίο του οποιαδήποτε οχήματος)

• Εξοικονόμηση λόγω χρέωσης εισόδου στον ΧΥΤΑ  

Το κόστος χρέωσης του Δήμου στο ΧΥΤΑ  Πέρα Γαλήνων είναι 19 €/tn και συνεπώς υπολογίζεται όφελος 103.737,12 tn * 19 €/tn = 1.971.005,28€

Επιπροσθέτως, είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί η συστηματική και ενδελεχής περιβαλλοντική παρακολούθηση, που γινόταν με την αυστηρή επίβλεψη του ΕΣΔΑΚ και από εξειδικευμένο εργαστήριο ή εκπαιδευτικά ιδρύματα, σε τακτική βάση, σύμφωνα με το εγκεκριμένο σχέδιο παρακολούθησης αλλά και όποτε αυτό απαιτούνταν από τις συνθήκες.

Συντάσσονταν μηνιαίες, τριμηνιαίες και ετήσιες εκθέσεις όπου καταγράφονταν τα αποτελέσματα και προέκυπταν τα συμπεράσματα. Οι εκθέσεις αυτές υπογράφονταν από μηχανικούς και υποβάλλονταν στον ΕΣΔΑΚ.

Επισημαίνονται τα κυριότερα :

• Μείωση υγρασίας στο 20%

• Μείωση των οσμών κατά 98% (απόδοση βιόφιλτρου)

• Συγκέντρωση σκόνης σύμφωνα με τα επιτρεπτά όρια

• Εκπομπή θορύβου σύμφωνα με τα επιτρεπτά όρια

Διαπιστώνεται πως από τη λειτουργία της μονάδας δεν επιβαρύνεται το περιβάλλον.

Αξίζει ακόμα, να ξεκαθαριστεί το θέμα αναφορικά με την καύση.

Η διεργασία της βιοξήρανσης μπορεί να παράγει υλικό, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, που να έχει μια σημαντική θερμογόνο δύναμη μεγαλύτερη από 15.000 Kj/Kg. Επειδή όμως στη χώρα μας δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις καύσης και απ' όσο όλοι γνωρίζουμε, κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται στον περιφερειακό σχεδιασμό, το υλικό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο μόνο σε αδειοδοτημένες μονάδες τσιμεντοβιομηχανίας σε άλλα μέρη της Ελλάδας και στην Κύπρο (ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ, ΤΙΤΑΝ, ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΚΥΠΡΟΥ).

Αυτό όμως δε σημαίνει πως η μονάδα πρέπει να παύσει να λειτουργεί.

Άλλωστε, οποιαδήποτε μελλοντική επιλογή εξέλιξης της μονάδας σε μονάδα μηχανικής διαλογής για την ανάκτηση των ανακυκλώσιμων μπορεί να επιτευχθεί ενσωματώνοντας, συμπληρώνοντας και χρησιμοποιώντας την ήδη υπάρχουσα εγκατάσταση.

Να σημειωθεί, επίσης, πως στη μονάδα εκτός από τον επικεφαλής λειτουργίας απασχολούνταν ακόμα 11 άτομα, συμπεριλαμβανομένων μηχανικών για την περιβαλλοντική παρακολούθηση, τη συντήρηση του εξοπλισμού και την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων-στόχων της μονάδας, αλλά και τεχνικών ειδικοτήτων όπως χειριστές μηχανημάτων και τεχνίτες, οι οποίοι διατηρούσαν σε λειτουργική κατάσταση τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και συντελούσαν στην εύρυθμη και καλή λειτουργία της εγκατάστασης. Το προσωπικό αυτό είναι το πλέον εξειδικευμένο σε μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, καθώς η εγκατάσταση του Ηρακλείου είναι η πιο πρόσφατα κατασκευασμένη στην Ελλάδα και ως εκ τούτου περιλαμβάνει τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό. Η ομάδα των εργαζομένων παρακολουθούσε τα συστήματα ελέγχου, αντιρρύπανσης και περιβαλλοντικού ελέγχου της μονάδας καθημερινά. Εκπαιδεύτηκε καθ' όλο το χρονικό διάστημα της δοκιμαστικής λειτουργίας του έργου και βρισκόταν σε καθημερινή επικοινωνία με την πάροχο της τεχνολογίας, την εταιρία ECODECO. Η εταιρεία που ήταν υπεύθυνη για την λειτουργία και τη διαχείριση της μονάδας πλήρωνε 3,0 €/tn εισερχόμενου φορτίου στη μονάδα, για να έχει τη γνώση και τη τεχνική υποστήριξη της ECODECO.

Σε εμάς που δουλέψαμε στο έργο είναι απόλυτα σαφές ότι δεν μπορεί οποιοσδήποτε απλά να γυρίσει ένα κλειδί και να λειτουργήσει η μονάδα.

Σε μας που δουλέψαμε στο έργο είναι απορίας άξιον πώς η αναγκαιότητα της εμπειρίας για την καλή λειτουργία της μονάδας θεωρείται από κάποιους φωτογραφικός όρος.

Θεωρώ κρίμα μια τόσο σύγχρονη εγκατάσταση, που στοίχισε τόσα χρήματα και που πραγματικά επιφέρει οφέλη για την τοπική κοινωνία, να είναι εγκατεστημένη στη γειτονιά μας και να είναι και να παραμένει ανεκμετάλλευτη.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία και άλλα, που θα ήταν ίσως χρήσιμα για την αξιολόγηση της μονάδας, είναι διαθέσιμα και από την εταιρεία που το λειτουργούσε και από τον ΕΣΔΑΚ, καθώς πρόκειται για δημόσια έγγραφα.

Με την παρούσα παρακαλώ το ΤΕΕ-TAK, ως  συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας, να εξετάσει όλα τα τεχνικά στοιχεία όσον αφορά στην αποτελεσματικά και στη χρησιμότητα της μονάδας και να λάβει σαφή επιστημονική, τεχνική θέση για τη λειτουργία και την αξιοποίησή της.

Εγώ προσωπικά είμαι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση ή συζήτηση.

Ευελπιστώ πως η αίτησή μου θα ληφθεί σοβαρά υπόψη.

Με τιμή, Μαρία Βασιλάκη, μηχανολόγος-μηχανικός».

Σημειώνεται ότι η επιστολή κοινοποιείται στο δήμαρχο και το Δ.Σ. του Δήμου Ηρακλείου και στον Ε.Σ.Δ.Α.Κ.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News