Στροφή στις βιβλιοθήκες και στο δανειστικό βιβλίο έκαναν οι Ηρακλειώτες τα χρόνια της κρίσης. Εξού και γιατί ο αριθμός των επισκεπτών στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Ηρακλειώτες, και όχι μόνο, οδηγούνται εκεί για να δανειστούν ένα βιβλίο, χαρακτηρίζοντας τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη «όαση πολιτισμού», αφού στα ράφια της μπορούν να βρουν όποιο βιβλίο επιθυμούν, αλλά και πολύτιμο αρχειακό υλικό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Βιβλιοθήκης το 2013, ο δανεισμός για όλο το έτος ανήλθε στις 35.000 βιβλία (μέχρι τέλος Οκτώβρη ήταν 32.194). Έγινε καταγραφή και ταξινόμηση 528 καινούργιων βιβλίων και εξυπηρετήθηκαν συνολικά 6.000 άτομα (ερευνητές, μελετητές, αναγνώστες, φοιτητές, μαθητές). Οι ενεργοί χρήστες της βιβλιοθήκης άγγιξαν τις 16.464, με την καθημερινή μέση επισκεψιμότητά της να φτάνει τα 200 άτομα. Επίσης, καθ' όλο το έτος το χώρο επισκέφτηκαν 32 σχολεία, ενώ εκτυπώθηκαν 9.000 σελίδες φωτοτυπιών για το αναγνωστικό κοινό.
Το 2014, μέχρι και τις 22 Οκτωβρίου, από το χώρο της Βικελαίας Βιβλιοθήκης στην περιοχή του Αγίου Ματθαίου ο δανεισμός βιβλίων άγγιξε τις 29.000. Στην καταγραφή καινούργιων βιβλίων σημειώνεται μια μείωση, καθώς και εδώ παρατηρείται έλλειψη κονδυλίων, οπότε και ταξινομήθηκαν μόνο 250 νέα βιβλία. Σημαντική όμως πρέπει να πούμε πως είναι για τον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης με βιβλία η στήριξη των πολιτών, συγγραφέων αλλά και φορέων, που με τις δωρεές τους ανανεώνουν το υλικό.
Επίσης, σημειώνεται μια αυξητική τάση των ενεργών χρηστών της βιβλιοθήκης, που έφτασαν τις 17.078 (στοιχεία μέχρι τις 22 Οκτωβρίου), ενώ η καθημερινή επισκεψιμότητα παραμένει στα ίδια επίπεδα, αν και κυμαίνεται ανάλογα τη χρονική περίοδο και τις αναγνωστικές ανάγκες του κόσμου.
Στις πρώτες θέσεις επιλογής των αναγνωστών, σύμφωνα με το δανειστικό ενδιαφέρον που καταγράφεται στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, είναι τα λογοτεχνικά βιβλία (μυθιστορήματα, ξένα αλλά και ελληνικά). Έπονται τα παιδαγωγικά και τα βιβλία με θέματα ψυχολογίας, τα ιστορικά, τα οικονομικά και τα κοινωνιολογικά.
Αναφορικά με τις κατηγορίες χρηστών της βιβλιοθήκης, πρώτοι σε επισκεψιμότητα είναι οι φοιτητές, ακολουθούν οι μαθητές (δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο), οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι, ενώ τελευταία σημαντική αύξηση παρουσιάζουν και οι άνεργοι, οι οποίοι, αφού δεν έχουν εργασία, φαίνεται ότι στρέφονται στο διάβασμα.
Σπουδαία αρχεία
Σημειώνεται πως αυτή τη στιγμή η Βικελαία είναι χωρισμένη στα τρία. Στο παράρτημά της στην περιοχή του Αγίου Ματθαίου, δίπλα από το Υγειονομικό Ηρακλείου, όπου υπάρχουν τα τμήματα: των Εφημερίδων-Περιοδικών, Αναγνωστηρίου και μη δανειζόμενων βιβλίων, και Καταλογογράφησης, καθώς επίσης το παιδικό και το δανειστικό τμήμα. Στη Χορτατσών και Κυδωνίας λειτουργούν τα τμήματα: Αρχείων, που είναι από τα σημαντικότερα κομμάτια της Βικελαίας Βιβλιοθήκης, αφού εκεί φυλάσσεται αρχειακό υλικό από το 12ο αιώνα. Το Οπτικοακουστικό τμήμα, η Γραμματεία, όπως και το τμήμα των Εκδόσεων, όπου γίνεται ο σχεδιασμός και συνερχόταν η Επιτροπή Εποπτείας. Επίσης, στο τμήμα της Χορτατσών μπορεί κανείς να βρει, μεταξύ άλλων, το Τούρκικο και το Βενετσιάνικο Αρχείο.
«Στα δύο πρώτα ήδη υπάρχει ομάδα καθηγητών και επιστημόνων, όπου μεταφράζουν τα διάφορα σημαντικά έγγραφα που υπάρχουν. Έτσι ανέρχονται στο φως στοιχεία τα οποία έχουν σχέση με το βενετικό Ηράκλειο, το Ηράκλειο επί Τουρκοκρατίας, και την πολιορκία του Χάνδακα. Και μάλιστα τώρα είμαστε σε θέση να πούμε ότι θα εκδοθεί και ένα βιβλίο με την πολιορκία της Φορτέτσας, που έχει σχέση με την πολιορκία του Μεγάλου Κάστρου», μας είπε ο προϊστάμενος της Βικελαίας Βιβλιοθήκης και συγγραφέας Δημήτρης Σάββας, περιγράφοντας το τι μπορεί να βρει ο ενδιαφερόμενος όταν επισκεφτεί τη βιβλιοθήκη. Ο ίδιος πρόσθεσε: «Υπάρχει επίσης το αρχείο του Δήμου Ηρακλείου, το αρχείο της Κρητικής Πολιτείας, μικροαρχειακές συλλογές, το αρχείο του Μελέτιου Μεταξάκη, αρχεία που έχουν σχέση με την Εθνική Αντίσταση, την περίοδο της Δικτατορίας και το αρχείο του συνταγματάρχη Νάθενα. Αρχεία από τα οποία μπορεί ο ερευνητής να αντλήσει στοιχεία, που έχουν σχέση με την ιστορία και του νησιού και της πόλης».
ΔΙΑΣΚΟΡΠΙΣΜΕΝΗ... Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
Περιμένοντας... το "Αχτάρικα"
«Στην περιοχή του Αγίου Ματθαίου βρισκόμαστε από το Γενάρη του 2006. Μεταφερθήκαμε για να γίνει η δομική ενίσχυση του κτηρίου "Αχτάρικα". Αυτή τη στιγμή είμαστε διασκορπισμένοι και διατηρούμε επίσης και έναν αποθηκευτικό χώρο στη λεωφόρο Εθνικής Αντιστάσεως. Ωστόσο, όλα αυτά τα τμήματα, συν τα βιβλία που βρίσκονται στον αποθηκευτικό χώρο της Εθνικής Αντιστάσεως, θα μεταφερθούν στο κτήριο "Αχτάρικα" μόλις ολοκληρωθούν οι εκεί εργασίες. Αυτό που περιμένουμε είναι να γίνει ο διαγωνισμός για τον εξοπλισμό της Βικελαίας Βιβλιοθήκης», ανέφερε ο κ. Δημήτρης Σάββας αναφορικά με το πότε θα είναι και πάλι σε θέση η Βικελαία να λειτουργεί με απόλυτη συνοχή.
Πάντως, καθημερινά το χώρο επισκέπτονται σχολεία, των οποίων οι μαθητές ξεναγούνται στο χώρο, κάνουν διάφορες εργασίες και παράλληλα ενημερώνονται σχετικά για τη βιβλιοθήκη. Παράλληλα όμως επισκέπτονται τη Βικελαία και πάρα πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι αφενός μεν χρησιμοποιούν το αναγνωστήριο με βιβλία της βιβλιοθήκης ή δικά τους.
«Επίσης έχουμε και πολλούς φοιτητές που έρχονται και διαβάζουν, διότι το περιβάλλον είναι κατάλληλο. Υπάρχουν άνθρωποι που μένουν στη βιβλιοθήκη για να διαβάσουν 2, 3 και 4 ώρες. Μπορώ να πω ότι η κρίση μάς έχει κάνει καλό. Ο κόσμος αδυνατεί να αγοράσει το βιβλίο και έτσι το δανείζεται. Μας ζητάνε καθημερινά να γίνει εμπλουτισμός με νεότερες εκδόσεις. Και αυτό γίνεται, αν και έχουμε περικοπές στον προϋπολογισμό. Σίγουρα ένα μεγάλο ποσοστό αναγνωστών έχει στραφεί στο διαδίκτυο, αλλά δεν μπορούμε να πούμε πως τα παιδιά δεν ενδιαφέρονται για το βιβλίο. Σήμερα βιώνουμε μια κρίση οικονομική, όπως λένε. Θεωρώ όμως πως είναι κρίση πολιτισμική, πολιτιστική, πνευματική, αξιών, ηθών, εθίμων και παραδόσεων. Θα πρέπει λοιπόν η Πολιτεία να ενισχύσει όλες αυτές τις έννοιες. Να τις διατηρήσει και να δώσει εκεί το βάρος, διότι, αν είχαμε επάρκεια σε όλα αυτά, δε θα φτάναμε στο σημείο που έχουμε φτάσει. Γι' αυτό λέμε πως το βιβλίο, η μόρφωση, η παιδεία αποτελούν τους κύριους συντελεστές που θα μας βγάλουν από αυτήν την κρίση και τις περιπέτειες», είπε ο κ. Σάββας.
ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ...
«Το βιβλίο έχει άλλη... αίγλη»
Οι περισσότεροι χρήστες πάντα, όπως λένε οι υπεύθυνοι της βιβλιοθήκης, είναι συνεπείς και καλοπροαίρετοι. Σημειώνονται κατά καιρούς απώλειες δανειζόμενων βιβλίων, αλλά, όπως μας λέει ο κ. Σάββας, είναι ελάχιστες. Ο ίδιος πάντως επισημαίνει πως όσα χρόνια και αν περάσουν, όσο και αν η τεχνολογία εξελιχθεί, «ο θεσμός της βιβλιοθήκης θα διατηρηθεί. Έχει άλλη αίγλη το να έρθεις και να πιάσεις το βιβλίο στο χέρι σου για να το διαβάσεις. Όπως και το πρωί δεν μπορώ να διανοηθώ ότι θα πάρω τον καφέ μου και θα καθίσω μπροστά από τον υπολογιστή για να μάθω τις ειδήσεις. Θα προτιμούσα να έχω την εφημερίδα».
Σημειώνεται πως το ωράριο λειτουργίας της Βιβλιοθήκης από τον Οκτώβριο έως τον Ιούνιο είναι καθημερινά από Δευτέρα έως Παρασκευή, από τις 8 το πρωί έως τις 2:30 το μεσημέρι. Και επιπλέον Δευτέρα και Τετάρτη, 5 με 8 το βράδυ. Επίσης, όσοι θέλουν μπορούν να βγάλουν κάρτα και να γίνουν μέλος της Βικελαίας, με πληροφορίες γι' αυτό να δίνονται είτε με την παρουσία του χρήση στη βιβλιοθήκη, είτε με email στο [email protected], είτε στον ιστότοπο www.vikelaia.gr.
ΟΑΣΗ
«Θεωρώ ότι η Βικελαία είναι μια όαση πολιτισμού. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που ζούμε πρέπει να διαβάζουμε. Η γνώση είναι το μόνο "όπλο" που έχουμε. Πρέπει να διασκεδάζουμε μέσα από το βιβλίο. Εδώ μπορεί να βρει κανείς όλα τα είδη βιβλίου και είμαστε πάρα πολύ ικανοποιημένοι που υπάρχει. Είναι μια πνευματική και ψυχική ανάταση. Το βιβλίο είναι οξυγόνο. Θέλουμε περισσότερα βιβλία και περισσότερες ώρες λειτουργίας τα απογεύματα».
Νίκη Βεργου, φιλόλογος, δεινή αναγνώστρια
ΠΟΙΚΙΛΙΑ
«Υπάρχει πολύ μεγάλη ποικιλία και είναι όλα τακτοποιημένα. Βρίσκω πάντα αυτό που θέλω, γι' αυτό και επισκέπτομαι συχνά τη Βικελαία. Η κρίση μάς έστρεψε στη βιβλιοθήκη και παίρνω παράδειγμα από εμένα, που επιλέγω να δανείζομαι βιβλίο απ' ότι να το αγοράζω. Προτιμώ μυθιστορήματα και λογοτεχνία. Το βιβλίο μου δίνει απίστευτες γνώσεις. Και παράλληλα με ξεκουράζει. Τώρα τα τελευταία 2-3 χρόνια έχω στραφεί στο βιβλίο. Δεν μπορώ χωρίς αυτό, θέλω πάντα να υπάρχει στο σπίτι μου».
Γεωργία Μπομπολάκη
ΗΣΥΧΙΑ
«Διάβαζα και παλιά, αλλά τώρα τελευταία πιο εντατικά. Μυθιστόρημα, για να ξεφεύγω από την καθημερινότητα. Δεν ήξερα ότι λειτουργούσε δανειστική βιβλιοθήκη. Αναζητώ με την ησυχία μου το βιβλίο που θέλω. Οι εποχές μας έχουν απομονώσει λίγο, αλλά με το βιβλίο ξεφεύγουμε από την πραγματικότητα, που είναι οδυνηρή. Μου αρέσει να κρατάω το βιβλίο στα χέρια μου περισσότερο από το να το διαβάσω μέσα από το διαδίκτυο».
Μαρία Μπομπολάκη
Ρεπορτάζ:
Μαρία Αντωνογιαννάκη
