Η μηχανή ανάβει. Οι ερπύστριες στρέφονται. Το τανκ σπάει την πύλη, και μπαίνει μέσα στο Πολυτεχνείο. Μέσα στον πανικό και τις κοσμογονικές, ιστορικές όσο και δραματικές στιγμές που ακολουθούν, και τις οποίες τιμάμε σήμερα, κατά την 41η επέτειο του Πολυτεχνείου, υπάρχει ένας αφανής ήρωας...
Ο φωτογράφος Αριστοτέλης Σαρρηκώστας. Ο άνθρωπος που κατέγραψε την ιστορία των ιστορικών γεγονότων του Πολυτεχνείου. Ο μοναδικός φωτογράφος που απαθανάτισε με το φωτογραφικό φακό του τη στιγμή της εισόδου του τανκ. Μια φωτογραφία-ντοκουμέντο που, μαζί με το φιλμάκι των μόλις 35 δευτερολέπτων του Ολλανδού οπερατέρ Άλμπερτ Κουράντ, αποτέλεσαν τα αδιάσειστα ντοκουμέντα για τη διάψευση των αρχικών δηλώσεων της Αστυνομίας ότι «στο Πολυτεχνείο δε συνέβη το παραμικρό».
Σήμερα, 41 χρόνια μετά τα ιστορικά γεγονότα κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, που σήμανε και την αντίστροφη μέτρηση για την πτώση της Χούντας στη χώρα μας, ο αφανής ήρωας, ο φωτογράφος Αριστοτέλης Σαρρηκώστας, προσφέρει τη δυνατότητα σε καθένα από μας να ταξιδέψουν νοερά πίσω στο χρόνο. Και στην "καρδιά" των γεγονότων όπου γράφτηκε η ιστορία. Μέσα από την ξεχωριστή έκθεση φωτογραφίας για την 41η επέτειο του Πολυτεχνείου, που διοργανώνει ο Δήμος Γλυφάδας από 15 έως και τις 24 Νοεμβρίου στο παλαιό Δημαρχείο...
Μέσα από τις 100 σπάνιες φωτογραφίες-ντοκουμέντα χαρίζει, ωστόσο, ένα ευρύτερο ταξίδι στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, από το 1961 μέχρι και τη μεταπολίτευση.
Μεταξύ των περίπου 100 φωτογραφιών που εκτίθενται συγκαταλέγονται φωτογραφίες από τη βασιλική οικογένεια, την αποστασία, την επταετία, τις δύο εξεγέρσεις στη Νομική, τη σύλληψη Παναγούλη μετά την απόπειρα δολοφονίας Παπαδόπουλου, την άφιξη και την ορκωμοσία Καραμανλή.
Η έκθεση επικεντρώνεται, βεβαίως, περισσότερο στις ημέρες της εξέγερσης του Πολυτεχνείο. Μέσα από ανέκδοτες ως σήμερα φωτογραφίες ξετυλίγεται όλο το κουβάρι της εξέγερσης. Της εξέγερσης που ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου του 1973 και επρόκειτο να αποτελέσει την κορύφωση των αντιδικτατορικών εκδηλώσεων.
Το πρωί εκείνης της ημέρας οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στο προαύλιο του Πολυτεχνείου και αποφάσισαν την κήρυξη αποχής από τα μαθήματα, με αίτημα να γίνουν εκλογές για τους φοιτητικούς συλλόγους το Δεκέμβριο του ίδιου έτους και όχι στα τέλη του επόμενου χρόνου, όπως είχε ανακοινώσει το καθεστώς.
Όσο περνούσε η μέρα άρχισαν να μαζεύονται ολοένα και περισσότεροι φοιτητές στο Πολυτεχνείο, αλλά και άλλοι που πληροφορήθηκαν το νέο. Η αστυνομία προσπάθησε αλλά δεν πέτυχε να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου. Το απόγευμα πάρθηκε η απόφαση για κατάληψη του Πολυτεχνείου. Οι πόρτες έκλεισαν και από τότε άρχισε η οργάνωση της εξέγερσης. Το πρώτο βήμα ήταν η εκλογή Συντονιστικής Επιτροπής, στην οποία μετείχαν 22 φοιτητές και 2 εργάτες, με σκοπό να καθοδηγήσει τον αγώνα. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν επιτροπές σε όλες τις σχολές για να οργανώσουν την κατάληψη και την επικοινωνία με την ελληνική κοινωνία.
Για το σκοπό αυτό άρχισε να λειτουργεί ένας ραδιοφωνικός σταθμός, αρχικά στο κτήριο του Χημικού και αργότερα στο κτήριο των Μηχανολόγων, με εκφωνητές τη Μαρία Δαμανάκη και τον Δημήτρη Παπαχρήστου. Επιπλέον, στο Πολυτεχνείο εγκαταστάθηκαν πολύγραφοι, που δούλευαν μέρα-νύχτα, για να πληροφορούν τους φοιτητές και τον υπόλοιπο κόσμο για τις αποφάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής και των φοιτητικών συνελεύσεων. Συγκροτήθηκαν συνεργεία φοιτητών, που έγραφαν συνθήματα σε πλακάτ, σε τοίχους, στα τρόλεϊ, στα λεωφορεία και στα ταξί, για να τα γνωρίσουν όλοι οι Αθηναίοι.
Στις 16 Νοεμβρίου μεγάλες αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν εναντίον του πλήθους που ήταν συγκεντρωμένο έξω από το Πολυτεχνείο, με γκλομπ, δακρυγόνα και σφαίρες ντουμ-ντουμ.
Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος όταν διαπίστωσε ότι η Αστυνομία αδυνατούσε να εισέλθει στο Πολυτεχνείο, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το στρατό.
Τρία άρματα μάχης κατέβηκαν από του Γουδή προς το Πολυτεχνείο. Τα δύο στάθμευσαν στις οδούς Τοσίτσα και Στουρνάρα, αποκλείοντας τις πλαϊνές πύλες του ιδρύματος και το άλλο έλαβε θέση απέναντι από την κεντρική πύλη. Η Συντονιστική Επιτροπή των φοιτητών ζήτησε διαπραγματεύσεις, αλλά το αίτημά τους απορρίφθηκε.
Η στιγμή της εισβολής...
Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου το άρμα που βρισκόταν απέναντι από την κεντρική πύλη έλαβε εντολή να εισβάλει. Έπεσε πάνω στην πύλη και την έριξε, παρασέρνοντας στο διάβα του μία κοπέλα που ήταν σκαρφαλωμένη στον περίβολο κρατώντας την ελληνική σημαία.
Οι μοίρες των ΛΟΚ, μαζί με ομάδες - μυστικών και μη - αστυνομικών, εισέβαλαν στο Πολυτεχνείο και κυνήγησαν τους φοιτητές, οι οποίοι πηδώντας από τα κάγκελα προσπάθησαν να διαφύγουν στους γύρω δρόμους.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Αστυνομίας, στις 17 Νοεμβρίου συνελήφθησαν 840 άτομα.
Όμως, μετά τη Μεταπολίτευση, αξιωματικοί της Αστυνομίας, ανακρινόμενοι, ανέφεραν ότι οι συλληφθέντες ξεπέρασαν τα 2.400 άτομα. Οι νεκροί επισήμως ανήλθαν σε 34 άτομα.
Του Μπάμπη Σαββίδη
