Σε λιγότερο από 24 ώρες οι πρυτανικές Αρχές του Πανεπιστημίου Κρήτης, διά της αναπληρώτριας πρύτανη κ. Ελένης Παπαδάκη, επανέρχονται στην αποκάλυψη της "Ν.Κ." για την υπόθεση του ερευνητικού πρωτοκόλλου αναπληρωτή καθηγητή της Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου, όπου εντελώς κυνικά, για έρευνα γύρω από τη σχιζοφρένεια, στην πρότασή του, μεταξύ όλων των άλλων, προς την Επιτροπή Βιοηθικής και Δεοντολογίας του Πανεπιστημίου, αναφέρει ότι κάθε φοιτητής του Πανεπιστημίου ή του ΤΕΙ που θα μετέχει στην έρευνα, σε σύνολο 1.500 περίπου, δίνοντας αίμα για ανάλυση του DNA του, θα πάρει ένα βαθμό σε μάθημα της αρεσκείας του, αρκεί να έχει πιάσει τη βάση του 5 (!).
Η αναπληρωτής του πρύτανη Ελένη Παπαδάκη στη νέα γραπτή παρέμβασή της αναφέρει:
«Σε συνέχεια του τηλεφωνήματός σας για ενημέρωση από την πλευρά της Πρυτανείας ως προς το πρωτόκολλο "Από την ευαλωτότητα στην πρόδρομη ψυχική νόσο" θα ήθελα να θέσω υπ' όψιν σας τα παρακάτω:
Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι το Πανεπιστήμιο Κρήτης, προκειμένου να διασφαλίσει τις θεμελιώδεις ηθικές αρχές και κανόνες δεοντολογίας στην έρευνα, έχει θεσπίσει, με απόφαση Συγκλήτου, μετά από εισήγηση της παρούσας Πρυτανείας, τον Κώδικα Δεοντολογίας της Έρευνας, τον Κανονισμό Εφαρμογής της και, βέβαια, την αρμόδια Επιτροπή Δεοντολογίας, την οποία εμπιστεύεται απόλυτα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, είναι το πρώτο Πανεπιστήμιο που το έχει πράξει στην Ελλάδα.
Το προαναφερόμενο πρωτόκολλο δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή, καθώς υπολείπονται στάδια έγκρισης τόσο στο Πανεπιστήμιο Κρήτης όσο και στους συνεργαζόμενους φορείς. Η Πρυτανεία και η εν λόγω Επιτροπή εξετάζουν, ως οφείλουν, σύμφωνα με την απόφαση της Συγκλήτου, όλες τις πτυχές του πρωτοκόλλου με γνώμονα τους εθνικούς και διεθνείς κανόνες και πρακτικές δεοντολογίας για την έρευνα.
Καθ. Ελένη Παπαδάκη,
αναπληρώτρια πρύτανη».
Νέα ερωτήματα
Είναι προφανές για τους αναγνώστες μας ότι η απάντηση των πρυτανικών Αρχών όχι μόνο επιβεβαιώνει πλήρως την αποκάλυψή μας, αλλά προσθέτει νέα δεδομένα που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε ήδη να προκαλούν σάλο σε όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα Πανεπιστημίου και ΤΕΙ Κρήτης. Είναι απορίας άξιο - δύο εικοσιτετράωρα μετά την αποκάλυψη του θέματος - ότι η ηγεσία του Πανεπιστημίου, ηθικά και θεσμικά, ακόμη δεν έχει πει ούτε μία λέξη για το γεγονός ότι ένας πανεπιστημιακός της και ερευνητής έχει υποβάλει πρόταση έρευνας υποσχόμενος σε φοιτητές ένα επιπλέον βαθμό σε μάθημα της επιλογής τους, εφόσον δώσουν αίμα για την έρευνα. Τέτοια ανοιχτή πρόταση «συναλλαγής» και εκμαυλισμού φοιτητών σε δημόσιο πανεπιστήμιο, με τόσο επίσημο τρόπο, όχι μόνο λαμβάνει θετική εισήγηση από το μέλος της Επιτροπής Βιοηθικής και Δεοντολογίας του Πανεπιστημίου, η οποία είναι και συνεργάτιδα του αναπληρωτή καθηγητή Ψυχιατρικής, αλλά περνάει και ομόφωνα από την Επιτροπή Βιοηθικής και Δεοντολογίας από όλα τα μέλη της, για τα οποία η Πρυτανεία δηλώνει ότι τα εμπιστεύεται απόλυτα (!).
Σε ποιες ακριβώς θεμελιώδεις ηθικές αρχές και κανόνες δεοντολογίας υπόκεινται οι προτάσεις προς τους φοιτητές να δώσουν αίμα για να πάρουν βαθμό; Ομοίως, σε ποιες αρχές ηθικής και δεοντολογίας η εισηγήτρια, και μάλιστα θετικά, είναι υφισταμένη του πανεπιστημιακού που υπέβαλε την πρόταση, έχει κάνει το διδακτορικό της σε αυτόν, συνεργάζεται για χρόνια μαζί του και, αν δεν κάνουμε λάθος, θα είναι και βασικός συνεργάτης σε αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα;
Μας απαντάει η κ. Παπαδάκη ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή, καθώς υπολείπονται στάδια έγκρισης τόσο στο Πανεπιστήμιο Κρήτης όσο και στους συνεργαζόμενους φορείς.
Κανονικά και μόνο με την αποκάλυψη ότι μέσα στην πρόταση υπάρχει η κυνική «συναλλαγή δώστε αίμα για ένα βαθμό» - που πέρα από την ηθική για ένα ακαδημαϊκό δάσκαλο προς φοιτητές, δημιουργεί θέμα ισονομίας για όλους τους άλλους φοιτητές - θα έπρεπε χθες κιόλας να έχει ανακληθεί.
Δε μας διαφωτίζει, ωστόσο: οι επιτροπές ηθικής των συνεργαζόμενων φορέων, όπως φαίνονται στην πρόταση του αναπληρωτή καθηγητή Ψυχιατρικής, δηλαδή του ΙΤΕ, του ΠΑΓΝΗ, του ΤΕΙ και του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης, έχουν εγκρίνει την πρόταση;
Κυρίως, όμως, αποφεύγετε επιμελώς να μας πείτε: η Επιτροπή Βιοηθικής και Δεοντολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, την οποία η Πρυτανεία εμπιστεύεται απόλυτα, έχει εγκρίνει και μάλιστα ομόφωνα αυτό το ερευνητικό πρωτόκολλο; Εφόσον το έχει πράξει, σας ικανοποιεί το γεγονός, είναι ηθικό και δεοντολογικό, ότι, μεταξύ άλλων, έχει εγκρίνει μία πρόταση που ο φοιτητής με λίγο αίμα θα παίρνει έναν επιπλέον βαθμό;
Είναι ηθικό και δεοντολογικό να δηλώνεται στην πρόταση ότι θα εξασφαλιστεί έγκριση από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για τη λήψη γενετικού υλικού 2.000 ατόμων σε ομαδική μορφή; Πώς θα γίνει αυτό; Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, για τόσο «ευαίσθητες» προσωπικές πληροφορίες, άδεια δίνει ατομικά και με αυτοπρόσωπη παρουσία του ατόμου, βάσει των πολύ αυστηρών οδηγιών και δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ελληνικής νομοθεσίας. Η υπόθεση δε χρήζει και δικαστικής εγκρίσεως;
Γνωρίζετε αν ήδη οι βασικοί υπεύθυνοι του προγράμματος απευθύνονται σε ασθενείς πέραν αυτών του νοσοκομείου Παπαγεωργίου που αναφέρετε στην πρόταση, που πέρασε από την Επιτροπή σας, μέσω ιδιωτών ψυχιάτρων και στο Ηράκλειο; Αν ναι, δε σημαίνει ότι το πρόγραμμα ήδη τρέχει (προφανώς εν αγνοία σας), ενώ εσείς μας πληροφορείτε ότι το πρόγραμμα δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή;
Γνωρίζετε, τέλος, αν, σε ένα πρόγραμμα που υποστηρίζετε ότι ακόμη δεν εφαρμόζεται, γίνονται από τους υπεύθυνους του προγράμματος ήδη ραντεβού αξιολόγησης υποψηφίων προς παρατήρηση ανθρώπων στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης στις Βούτες, σε ώρες που εξυπηρετούν τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα; Τέτοιες διεργασίες αφορούν, τελικά, ένα πρόγραμμα που δεν εφαρμόζεται;
Εν αναμονή των καθ' ύλην αρμοδίων, ζητούνται εξηγήσεις
Επειδή ουσιαστικά αντιλαμβανόμαστε ότι η κ. Παπαδάκη δεν είναι γνώστης του θέματος και ουσιαστικά ως θεσμικό πρόσωπο στο Πανεπιστήμιο είναι η μόνη (και προς τιμήν της) που ανέλαβε στοιχειωδώς να δώσει κάποιες απαντήσεις στην κοινή γνώμη, που έμεινε άναυδη από τις αποκαλύψεις, αναμένουμε με ενδιαφέρον για να φιλοξενήσουμε τις απόψεις των καθ' ύλην αρμοδίων για το θέμα. Γιατί το Πανεπιστήμιο Κρήτης, που για την κοινωνία του νησιού μας είναι από τις κορωνίδες των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της χώρας, με παγκόσμια εμβέλεια, κύρος και προσφορά, δεν αξίζει ερευνητικές προτάσεις όπου «με λίγο αίμα εξασφαλίζεις ένα βαθμό ως φοιτητής σε μάθημα της αρεσκείας σου».
Του Γιώργου Σαχίνη
