Είναι γεγονός ότι η φετινή τουριστική χρονιά είναι μια από τις καλύτερες της τελευταίας δεκαετίας όσον αφορά τις αφίξεις και τα έσοδα, ωστόσο υπάρχουν και τομείς της βαριάς αυτής βιομηχανίας που δεν έχουν επηρεαστεί θετικά τουλάχιστον στο βαθμό που θα επιθυμούσαμε από το γενικότερο κλίμα εξωστρέφειας που υπάρχει στην τουριστική μας βιομηχανία.
Ο συνεδριακός τουρισμός φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια περιορίζεται κυρίως σε Ρόδο και Αθήνα, με την Κρήτη να παίρνει ένα μικρό μερίδιο και αυτό να αφορά συγκεκριμένα ξενοδοχεία που διαθέτουν τις υποδομές. Με βάση τους αριθμούς, συνάγεται ότι ο συνεδριακός τουρισμός καλύπτει το 3-4% του αριθμού των αφίξεων αλλοδαπών τουριστών διεθνώς και το 6-7% της συνολικής εισροής τουριστικού συναλλάγματος. Σε αρκετές όμως από τις μικρότερες βορειοευρωπαϊκές και σε ορισμένες κεντροευρωπαϊκές χώρες, καθώς και σε πολλές από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και μεγαλουπόλεις, η οικονομική σημασία του συνεδριακού τουρισμού σε σχέση με τον τουριστικό τομέα ως σύνολο φαίνεται να υπερβαίνει αρκετά τους διεθνείς μέσους όρους που προαναφέρθηκαν.
Η Αθήνα ακόμα και στις δύσκολες εποχές καταφέρνει να καλύπτει το 40% των συνεδρίων λόγω των σημαντικών υποδομών που διαθέτει και σε χώρους που βρίσκονται εκτός των ξενοδοχείων. Η Κρήτη τη δεκαετία του '90 είχε κάνει σημαντικά βήματα σε αυτό το κομμάτι, αλλά μετά το 2004 φαίνεται ότι καταγράφει μια σχετική στασιμότητα στα συνέδρια που πραγματοποιούνται στο νησί, σε αντίθεση με τη Ρόδο που εδώ και μια πενταετία έκανε σημαντικά βήματα ως προς αυτό το κομμάτι, χωρίς όμως να καταφέρει ουσιαστική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, μιας και οι πτήσεις σταματούν κάπου εκεί στα μέσα Νοεμβρίου.
Το παράδειγμα της Τουρκίας
Αν ρίξουμε μια ματιά στην απέναντι όχθη του Αιγαίου και συγκεκριμένα στα τουρκικά παραλία, θα διαπιστώσουμε ότι ο συνεδριακός τουρισμός ουσιαστικά αποτελεί το Α και το Ω σε αυτό που λέμε επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, μιας και η Τουρκία εδώ και μια δεκαετία έχει τουρισμό σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Στην Τουρκία η περίοδος των συνέδριων ξεκινά από το Νοέμβριο και φτάνει μέχρι το Μάρτιο, με αποτέλεσμα πολλά ξενοδοχεία σε κάποιες περιπτώσεις να καταγράφουν πληρότητες μέχρι και 80% σε μια περίοδο που οι διακοπές με ήλιο και θάλασσα δεν μπορούν να επιτευχθούν λόγω της καιρικής αστάθειας. Η γειτονική μας χώρα όμως διαθέτει τουλάχιστον 8 δικές της εταιρείες τσάρτερ που έχουν πτήσεις όλο το χρόνο προς περιοχές όπως είναι η Αττάλεια, το Μπόντρουμ και βεβαίως η Σμύρνη. Αυτό από μόνο του είναι ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα, που κάνει την Τουρκία συνεδριακό κόμβο σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Παράλληλα, το χειμώνα τα τουριστικά μέρη της Τουρκίας και λόγω των συνεδρίων δεν παρουσιάζουν την εικόνα ερήμωσης που υπάρχει στα αντίστοιχα τουριστικά θέρετρα της χώρας μας. Μάλιστα, η Τουρκία μέσα από μεγάλες διαφημιστικές καμπάνιες καταφέρνει κάθε χρόνο να προσελκύει συνέδρια με πάνω από 1.000 συμμετέχοντες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται με θετικό πρόσημο για την τοπικά αγορά της κάθε περιοχής.
Τα χαρακτηριστικά
Περίοδος αιχμής για τον ελληνικό συνεδριακό τουρισμό είναι από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, καθώς σε αυτό το διάστημα πραγματοποιείται το 40% των συνεδρίων στη χώρα μας και ακολουθεί η περίοδος Σεπτέμβριος-Οκτώβριος, όπου πραγματοποιείται το 35% των συνεδρίων, ενώ από το Δεκέμβριο έως το Μάρτιο γίνονται συνέδρια, που περιορίζονται όμως στα στενά όρια της ελληνικής πρωτεύουσας.
Στην Ελλάδα τα μεγαλύτερα συνέδρια που πραγματοποιούνται δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα 500 με 1.000 άτομα και η διεξαγωγή τους αφορά τουλάχιστον 2 μέρες. Οι καλά γνωρίζοντες από τουρισμό τονίζουν ότι, αν δεν υπάρξει μια ουσιαστική διαφημιστική καμπάνια αλλά και αεροδρόμια ενεργά με διεθνείς πτήσεις όλο το χρόνο, δεν μπορεί να γίνει το παραμικρό, την ώρα που μια ανάσα από τη χώρα μας υπάρχουν οι απόλυτες υποδομές συνεδριακού τουρισμού.
Στην Κρήτη κατά το παρελθόν έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά συνέδρια, μέσα από τα οποία προέκυψαν σημαντικές επιστημονικές ανακοινώσεις. Εδώ βέβαια η διαφήμιση είναι δωρεάν, μιας και οι δημοσιογράφοι που συμμετέχουν στις εργασίες συνεδρίων κάνουν αναφορά στα επιτεύγματα αλλά και στη δυναμική της Κρήτης. Στο νησί μας υπάρχουν τουλάχιστον 5 ξενοδοχειακές μονάδες που διαθέτουν τις υποδομές, οι οποίες όμως δεν είναι αρκετές για να επιτύχουμε μια συνολική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
Μάλιστα, αν κάναμε βήματα ως προς αυτόν τον τομέα, τα συνέδρια μαζί με τις σχολικές εκδρομές θα έθεταν τις βάσεις ουσιαστικά για τον ετήσιο τουρισμό. Η περίοδος που "καίει" την Κρήτη είναι από το Νοέμβριο που σταματούν οι πτήσεις τσάρτερ μέχρι και το Μάρτιο, που ξεκινούν ξανά. Αν λοιπόν καταφέρναμε να προσελκύσουμε τουλάχιστον τρεις αεροπορικές εταιρείες που θα διατηρούσαν τις πτήσεις τους και το χειμώνα, ίσως να είχαμε θέσει τις βάσεις γι' αυτό που λέμε τουρισμό όλο το χρόνο.
Πάντως, είναι θετικό ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των συνεδρίων που πραγματοποιούνται στην Κρήτη αφορούν την Ιατρική, κάνοντας το νησί μας έναν επιστημονικό κόμβο ανακοινώσεων. Σε κάθε περίπτωση έχουμε καταφέρει ελάχιστα όσον αφορά στο συνεδριακό τουρισμό, με την Τουρκία να χαμογελά πονηρά μιας και μπορεί να καυχιέται για τους δείκτες των αφίξεων από το συγκεκριμένο κομμάτι της τουριστικής της βιομηχανίας.
Πάντως, όλοι πιστεύουν ότι, αν το Ηράκλειο, ως μεγάλο αστικό κέντρο της χώρας, αποκτήσει τις υποδομές ενός αυτονόμου συνεδριακού χώρου, ίσως να μπορούσε να προσελκύσει και τη λεγόμενη "νεκρή" περίοδο (Δεκέμβριο-Μάρτιο) σημαντικά συνέδρια, θέτοντας έτσι τις βάσεις για να ανοίξει ο κύκλος του συνεδριακού τουρισμού με τα αστικά χαρακτηριστικά του Ηρακλείου.
Το μικρό συνεδριακό θαύμα
Παρόμοια είναι τα χαρακτηριστικά του συνεδριακού τουρισμού και στην Κύπρο. Βέβαια, το νησί της Αφροδίτης διαθέτει υπερσύγχρονα συνεδριακά κέντρα σε μεγάλες πόλεις, όπως είναι η Λεμεσός και η Λάρνακα, που συγκεντρώνουν και ένα μεγάλο ποσοστό των ξενοδοχειακών μονάδων.
Επίσης η ετήσια αεροπορική σύνδεση της Κύπρου με πολλά σημεία της Ευρώπης είναι ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας για τη Μεγαλόνησο, που εδώ και χρόνια μπορεί να υπερηφανεύεται για τουρισμό όλο το χρόνο. Ωστόσο, και η Κύπρος τα τελευταία χρόνια χάνει έδαφος σε αυτό το κομμάτι λόγω της ανταγωνιστικής Τουρκίας, που έχει αναδειχθεί ως ο απόλυτος κυρίαρχος του συνεδριακού τουρισμού στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Του Μάνου Δασκαλάκη
