Παρενέργειες από υπερβολική δόση... αρωματικών φυτών; Κι όμως. Όσο καλό και να κάνουν στην υγεία του ανθρώπου τα θεραπευτικά βότανα, τα αρωματικά φυτά της Κρήτης, άλλο τόσο κακό μπορούν να κάνουν, αν εμείς... το παρακάνουμε παίρνοντας μεγαλύτερες δόσεις από αυτές που πρέπει για να ωφελήσουμε τον οργανισμό μας.
Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι μέσα σε αυτά τα φυτά εμπεριέχονται ουσίες που χρησιμοποιούνται και στα φάρμακα. Και επομένως, κάθε ουσία που μας θεραπεύει, μπορεί και να μας... αρρωστήσει, αν κάνουμε υπερβολές στη χρήση της!
Μέχρι σήμερα έχουμε συνηθίσει να μιλάμε για τις θεραπευτικές ιδιότητες των αρωματικών φυτών της Κρήτης. Και δεν είναι ούτε λίγες ούτε φυσικά ασήμαντες. Όμως, υπάρχει και η άλλη πλευρά της υπόθεσης, που θα πρέπει να τη γνωρίζουμε και να μην αγνοούμε ποτέ τους κινδύνους που διατρέχουμε αν κάνουμε υπερβολές.
Μάλιστα, για να αναδείξουμε σωστά αυτή την πλευρά, απευθυνθήκαμε στο διατροφολόγο από το Ρέθυμνο, ο οποίος εξάλλου είναι και εκπαιδευτικός σε θέματα διατροφής ως αναπληρωτής καθηγητής στο ΕΕΕΕΚ Ρεθύμνου Χάρη Χαρωνίτη, που θέλησε μέσω της "Ν. Κρήτης" να ενημερώσει την κοινή γνώμη της Κρήτης γύρω από το σοβαρό αυτό ζήτημα.
«Ο Ιπποκράτης και αργότερα ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης μελέτησαν και κατέγραψαν τη θεραπευτική δράση εκατοντάδων βοτάνων. Πάμπολλες τεκμηριωμένες μελέτες έρχονται στις μέρες μας να επιβεβαιώσουν τα οφέλη υγείας πολλών βοτάνων», τόνισε στη "Ν. Κρήτη" ο κ. Χαρωνίτης, αλλά εκτός από τη θεραπευτική τους δράση αναφέρεται και στις παρενέργειες σε αρωματικά φυτά που προκαλούν αποδεδειγμένα τέτοια προβλήματα.
* Φασκόμηλο: «Δε συνιστάται η πόση φασκόμηλου κατά την εγκυμοσύνη ή τον θηλασμό». Κι αυτό διότι το φασκόμηλο μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις στη μήτρα. Σε ό,τι αφορά βέβαια τη θεραπευτική του δράση, ο κ. Χαρωνίτης αναφέρει ότι το φασκόμηλο περιέχει βιοενεργά συστατικά όπως καμφορά (14-37%), άλφα και βήτα καρυοφυλλένιο, ροσμαρινικό οξύ, χλωρογενικό οξύ, διτερπένια και φλαβονοειδή αλλά και την αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη λουτεολίνη. Είναι ευεργετικό για κρυολογήματα, λαρυγγίτιδα και φαρυγγίτιδα.
* Το χαμομήλι αποτελεί βότανο που χρησιμοποιείται πολύ συχνά για τις χαλαρωτικές και αντισηπτικές του ιδιότητες.
Οι επιδράσεις του στο πεπτικό σύστημα είναι ιδιαιτέρως ευεργετικές και καταπραϋντικές (από παλιά είχε χρήση με τη μορφή κομπρέσας για μολύνσεις των ματιών). Φαίνεται με την καθημερινή χρήση να αντιμετωπίζονται φλεγμονές. Αλλά ελέγχεται η αλλεργική του επίδραση σε άτομα με αλλεργική ευαισθησία σε φυτά της οικογένειας Asteraceae/Compositae.
Εξάλλου, τα περισσότερα βότανα είναι διουρητικά. Και αυτό σημαίνει συχνοουρία στον άνθρωπο που θα κάνει υπερβολική χρήση.
* Τσάι του βουνού: Το τσάι του βουνού ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών φυτών, εμπεριέχει τρεις φυτοχηµικές οµάδες με ιδιαίτερα σημαντική δράση. Αυτά είναι τα φλαβονοειδή, διτερπένια και κάποια πτητικά συστατικά.
Οι ουσίες αυτές μπορούν να δράσουν σαν αντιφλεγμονώδεις αλλά και σαν ισχυρά αντιοξειδωτικά.
Κάποιες μελέτες υποδεικνύουν προληπτικά οφέλη που προκύπτουν από το τσάι του βουνού έναντι του ενδεχομένου εμφάνισης καταρράκτη (Tomas - Barberan et al 1986), θρόμβων (Villar et al 1985) και υπέρτασης (Paya et al 1985 - Κωνσταντίνος Ξένος).
Το τσάι του βουνού δε φαίνεται να παρουσιάζει διεγερτική δράση και μπορεί να καταναλωθεί και βράδυ χωρίς να επηρεάσει τον ύπνο.
Βέβαια υπάρχουν και αρωματικά χωρίς αναφορές για αρνητικές επιδράσεις σε μεγάλες ποσότητες. Για παράδειγμα η εχινάτσεα.
* Η εχινάτσεα βοηθάει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Περιέχει την εχινακίνη που καταπολεμά τα βακτήρια σαν φυσικό αντιβιοτικό (όπως στις στρεπτοκοκκικές και σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις). Μελέτες δείχνουν τη συνεργιστική δράση της με σκεύασμα σκόρδου στην αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος.
* Το κλασικό τσάι: Βασικά συστατικά των διαφόρων ειδών τσαγιού είναι οι κατεχίνες, η καφεΐνη, η θεανίνη και το βουτυρικό οξύ. Οι κατεχίνες αποτελούν ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες και ανευρίσκονται σε μεγαλύτερα ποσά στο πράσινο και στο λευκό τσάι από ό,τι στο μαύρο. Από τις κατεχίνες που γνωρίζουμε έως σήμερα, η επιγαλλοκατεχίνη ασκεί την πιο έντονη αντιοξειδωτική δράση με πολλαπλάσια δράση ακόμα και από τις αντιοξειδωτικές βιταμίνες Ε και C.
ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΔΙΚΤΑΜΟΣ
Ο αντιμικροβιακός έρωντας
* Ο δίκταμος ή έρωντας, που φύεται μόνο στην Κρήτη και δίνει ένα εξαιρετικό άρωμα αλλά είναι και ένα τονωτικό ρόφημα. Τα κυριότερα συστατικά του αιθέριου ελαίου του δίκταμου είναι η καρβακρόλη (πανίσχυρη αντιμικροβιακή ουσία που τη συναντάμε ακόμη στη ρίγανη και στο θυμάρι), η θυμόλη και η πουλεγκιόνη. Οι ουσίες αυτές έχουν ισχυρές αντισηπτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες. Ο δίκταµος χρησιµοποιείται παραδοσιακά ως επουλωτικό ρόφημα και τελευταία επιβεβαιώθηκε η δράση του κατά του έλκους του στοµάχου µε πειράµατα που έγιναν σε στελέχη ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (Helicobacter pylori). (Πηγή iatrosnet.gr -Κωνσταντίνος Ξένος).
Ο κ. Χαρωνίτης έχει πάρει τα στοιχεία αυτά επίσης από τη Βοτανοθεραπεία-Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Θεραπευτικών Φυτών: Andrew Chevallier- Εκδόσεις Δομική, 2000, «Βότανα, όλα για την Υγεία»: Ιωάννης Ν. Αυγουστής, MD phD.
Του Χριστόφορου Παπαδάκη
