Στην Κρήτη νταήδες και καπετάνιοι υπήρχαν πάντα. Όμως, τον τελευταίο καιρό η κατάσταση μοιάζει να έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Το περιστατικό που έκανε τους πάντες να εξεγερθούν και τις υπνωτισμένες συνειδήσεις να ξυπνήσουν ήταν ο πρόσφατος ξυλοδαρμός μέχρι θανάτου με μαγκούρες του αδικοχαμένου ναυτικού στο Αντισκάρι για μια παρατήρηση. Το δεύτερο σοκ ήρθε όταν, λίγες ημέρες αργότερα, είχαμε νέο περιστατικό ξυλοδαρμού με μαγκούρες, αυτή τη φορά στον Προφήτη Ηλία και, ευτυχώς, όχι με μη ανατρέψιμες για το θύμα σωματικές βλάβες. Και ενώ κάθε νοήμων άνθρωπος αναρωτιέται «σε τι κόσμο μεγαλώνω τα παιδιά μου;», η "Ν. Κρήτη" κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Κινδύνου μεγάλου, καθώς μετά λύπης μας πληροφορούμαστε ότι τα νταηλίκια και τα καπετανιλίκια δεν περιορίζονται μόνο μεταξύ των ενηλίκων, αλλά και των ανηλίκων. Ακόμα και από τις τρυφερές ηλικίες των 12 και 13 χρονών, υπάρχουν μαθητές σε σχολεία της Κρήτης που συμπεριφέρονται ωσάν... ταλιμπάν. Πληθαίνουν οι αναφορές για περιστατικά βίας στα σχολεία, με αποκορύφωμα την πρόσφατη ανατίναξη τοίχου σχολείου της ενδοχώρας της Κρήτης με γκαζάκια από μαθητές!
Εκρηκτικό μείγμα
Οι αρμόδιοι έχουν πληροφορηθεί αρμοδίως ότι στα χέρια διευθυντή γυμνασίου της Κρήτης παραλίγο να "σκάσει" μπουκάλι που περιείχε αντί νερό μίγμα εκρηκτικό. Ωστόσο, αυτό που δε χωράει ο νους του ανθρώπου είναι ότι παιδιά στην προεφηβεία, πρόσφεραν σε ηλικιωμένη χωριού του νησιού να πιει ένα "φάρμακο" για τα αρθριτικά. Το "φάρμακο" είχε μέσα ούρα των μικρών που της το πρόσφεραν!
Και όπλα
Το να βλέπει κανείς ανήλικους μαθητές να κυκλοφορούν θηριώδη 4x4 ή ακόμα και τρακτέρ δεν είναι κάτι ασυνήθιστο στην ενδοχώρα, ενώ δε λείπουν οι αναφορές ακόμα και για ανήλικους μαθητές που οπλοφορούν. Όμως, πόσο φυσιολογικά είναι όλα αυτά; Τι ποσοστό ευθύνης έχει η οικογένεια, το σχολείο, η κοινωνία; Και πόσο συνυπεύθυνοι είναι όλοι όσοι επί χρόνια δε μιλάνε, αλλά ανέχονται συμπεριφορές και φαινόμενα που θεριεύουν, αντί να εξομαλύνονται;
Είναι προφανές ότι δεν είναι γραμμένο στο DNA των παιδιών το να γίνουν "καπετάνιοι". Κάποιοι τους σπρώχνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Κάποιοι τους ενθαρρύνουν. Και πολύ συχνά υπάρχουν ηθικοί αυτουργοί τόσο για τις σημερινές, όσο και για τις αυριανές παραβατικές τους συμπεριφορές. Παιδιά έχουμε υπάρξει όλοι. Και όλοι από λίγο έως πολύ έχουμε κάνει τις σκανδαλιές μας. Η ανάγκη ενός παιδιού να εντυπωσιάσει ή το να είναι ένα παιδί ζωηρό είναι φυσιολογικό πράγμα. Το να περνάει όμως σιγά-σιγά στην παρανομία και συχνά με τους γονείς να επιχαίρουν είναι άλλο...
Από τις αθώες πλάκες του παρελθόντος, στις παραβατικές
«Κύριε, κύριε, πετάξτε το τώρα αυτό το μπουκάλι που κρατάτε γιατί θα εκραγεί!». Ακόμη ηχούν τα λόγια μιας μαθήτριας στα αφτιά του διευθυντή γυμνασίου της Κρήτης, που πριν από λίγο καιρό έπιασε να απομακρύνει από την πίσω αυλή του σχολείου ένα μπουκάλι νερού που περιείχε τελικά υδροχλωρικό οξύ και αλουμινόχαρτο! Το εκρηκτικό μείγμα αυτό βρισκόταν και σε άλλο ένα μπουκάλι, το οποίο μόλις είχε σκάσει λίγο νωρίτερα, πριν προλάβει να χτυπήσει το κουδούνι για την πρώτη ώρα του μαθήματος.
Ο διευθυντής ίσα που πρόλαβε να το πετάξει σε διπλανό χωράφι πριν αυτό εκραγεί. Δύο ημέρες νωρίτερα και πάλι στην αυλή του ίδιου σχολείου έσκασε ένα γκαζάκι, το οποίο ήταν τυλιγμένο σε τσουβάλι και του είχαν δώσει φωτιά! Μάλιστα, στο εν λόγω σχολείο βρέθηκε και η Σήμανση για αποτυπώματα, αφού ειδοποιήθηκε Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής.
Η παραβατική συμπεριφορά ορισμένων μαθητών της Κρήτης, όμως, δεν περιορίζεται εντός του σχολικού χώρου. Επεκτείνεται συχνά και εκτός αυτού, αφού υπάρχουν πολλές σχετικές καταγγελίες, επίσημες και ανεπίσημες. Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για μικροκλοπές, για διατάραξη της οικιακής ειρήνης (π.χ. να χτυπούν επανειλημμένως κουδούνια σπιτιών) και άλλες παραβατικές συμπεριφορές, που δεν καλύπτονται από το ελαφρυντικό της εφηβικής ηλικίας...
Παθόντες, με τους οποίους ήρθε σε επαφή η "Ν.Κ.", ανέφεραν πως θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους οι γονείς, αλλά και άλλοι φορείς, κάνοντας παράλληλα λόγο για ανάγκη μιας «πραγματικής σταυροφορίας», προκειμένου «να σώσουμε οτιδήποτε, αν σώζεται».
Γιατί είναι πραγματικά μεγάλη πρόκληση να προσπαθείς να "σώσεις" μια κοινωνία, της οποίας τα νεότερα μέλη θεωρούν μαγκιά να πείσουν μια γιαγιά να πιει τα κάτουρά τους ως... φάρμακο.
«Συνήθως, τα παιδιά αυτά δεν έχουν καλή πορεία»...
Για παραβατική συμπεριφορά μίλησε ο κλινικός ψυχολόγος Νίκος Παπανικολάου, κάνοντας λόγο για μικρές ομάδες παιδιών, φαινόμενο που έχει εμφανιστεί στην Κρήτη εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά και στην ενδοχώρα, όπου λειτουργούσαν υπό το καθεστώς της ομάδας με συγκεκριμένες δομές και κανόνες.Βέβαια, σε σχέση με την Αθήνα ή την Αμερική - στην τελευταία ολόκληρες συνοικίες λειτουργούν με τέτοιο τρόπο - στην Κρήτη ακόμη, όπως τόνισε, τα φαινόμενα αυτά είναι μεμονωμένα, ενώ μιλάμε για μικρές ομάδες παιδιών. «Είναι 3 έως 5 παιδιά, τα οποία λειτουργούν κάτω από κάποιον αρχηγό. Από 'κει και πέρα, αυτή η παραβατική συμπεριφορά, η οποία ξεκινά στην προεφηβική και εφηβική ηλικία συνήθως, δεν έχει καλή πορεία. Μιλούμε για παραβατική συμπεριφορά και η οποία μπορεί να εξελιχθεί και σε πιο ακραίες συμπεριφορές αργότερα».
Η βίαιη συμπεριφορά, όπως είπε ο κ. Παπανικολάου, έχει να κάνει με καταστάσεις, οι οποίες έχουν να κάνουν με συχνές διακοπές της οικογενειακής ζωής, ενώ σχετίζεται και με παραβατικές συμπεριφορές των ίδιων των γονέων, που πολλές φορές αντιγράφονται από τα παιδιά. «Αυτή είναι μια κατάσταση που ξεκινά από την ηλικία της εφηβείας ή προεφηβείας και συνεχίζει δυστυχώς και σε μεγαλύτερες ηλικίες», επισήμανε.
«Οι γονείς να είναι κοντά στα παιδιά τους και στο σχολείο
Η θλιβερή πραγματικότητα δε θα μπορούσε να μην έχει τεθεί υπόψη του περιφερειακού διευθυντή Εκπαίδευσης Κρήτης κ. Απόστολο Κλινάκη, που με στοχευμένες παρεμβάσεις προσπαθεί να επαναφέρει την ομαλότητα στις περιοχές που υπάρχει πρόβλημα.
Όπως λέει, «εμείς πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις παρεμβαίνουμε με εκπαιδευτικούς, ακόμη και με ψυχολόγο, και με την υπεύθυνη του συμβουλευτικού σταθμού νέων, αλλά και με το σχολικό σύμβουλο της περιοχής. Γίνονται συναντήσεις με το Σύλλογο Διδασκόντων και το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων. Συμβουλέψαμε και τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, τους καθοδηγήσαμε, ώστε να βοηθήσουμε να επανέλθει η ομαλότητα. Εμείς αυτό που συμβουλεύουμε και τους γονείς είναι να είναι κοντά στα παιδιά τους και στο σχολείο. Να τα στηρίζουν σε κάθε προσπάθεια που κάνουν, δημιουργώντας εκείνες τις προϋποθέσεις που θα ομαλοποιούν και θα κοινωνικοποιούν καλύτερα τα παιδιά. Το σχολείο είναι για να ενώνει, για να δημιουργεί εκείνες τις συνθήκες κοινωνικοποίησης και λειτουργίες σε επίπεδο ενότητας».
Ο κ. Κλινάκης ανέφερε πως η Πολιτεία προσπαθεί να αντιμετωπίζει εγκαίρως τέτοια φαινόμενα, με γνωστούς, αλλά και νέους θεσμούς, όπως είναι το παρατηρητήριο για τη σχολική βία, που δημιουργήθηκε πρόσφατα. «Έχουμε ορίσει σε κάθε σχολική μονάδα της Κρήτης έναν υπεύθυνο που ασχολείται με τη σχολική βία, καταγράφουμε τα γεγονότα αυτά και παρεμβαίνουμε με τις δομές τις οποίες έχουμε», επισήμανε και συνέχισε: «Πάντα οι παρεμβάσεις μας έχουν να κάνουν με τις συμβουλές και την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών, αλλά και των γονιών, για το πόσο κοντά πρέπει να είναι στα παιδιά τους και πώς να τα συμβουλεύουν και πώς να είναι σε μια συνεργασία αρωγοί και συμπαραστάτες στην προσπάθεια που κάνει το σχολείο να δημιουργήσει μια καλύτερη κοινωνία και αυριανούς πολίτες που θα είναι χρήσιμοι στην κοινωνία και θα ζουν αρμονικά».
Ελένη Σταυρουλάκη - Ιωάννα Βλαχάκη
