Χαρμόσυνα μαντάτα για εκατοντάδες δανειολήπτες που βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού, αδυνατώντας να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, έρχονται μέσω των τραπεζών που αναζητούν μεθόδους αντιμετώπισης των "κόκκινων" δανείων και απεγκλωβισμού των πολιτών από το αδιέξοδο αυτό. Ο στόχος είναι να μπορέσουν να βγουν κάποια (όσο το δυνατόν περισσότερα) από αυτά τα δάνεια από τα "κόκκινα" και να μπουν σε τροχιά εξυπηρέτησης, έστω και με δυσμενέστερους όρους για τις τράπεζες.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι λύσεις που ήδη δοκιμάζονται σε επιλεγμένα δάνεια (κυρίως τα "υψηλότατου κινδύνου", που είναι μη εξυπηρετούμενα για πολλούς μήνες και ο δανειολήπτης δε διαθέτει ακίνητη περιουσία) περιλαμβάνουν ακόμη και δραστικό "κούρεμα" του δανείου. Ωστόσο, αυτό είναι μια δοκιμαστική πρακτική που αφορά σε πολύ συγκεκριμένου "προφίλ" δάνεια και όχι στα συνήθη ενυπόθηκα και με εγγυητή.
Τα σχέδια
Οι λύσεις που εξετάζουν οι τράπεζες μπαίνουν, βεβαίως, υπό την αίρεση της τρόικας. Tα "κόκκινα" δάνεια αποτελούν μεγάλη πληγή τόσο για τις τράπεζες όσο και για όλη την κοινωνία, η οποία βάλλεται από δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη. Βασιζόμενα σε οικονομικά μοντέλα που δεν αφήνουν εκτός τον κοινωνικό παράγοντα, ήδη τα τραπεζικά στελέχη μιλούν για νέους τύπους ρυθμίσεων, που θα επιτρέψουν σε ιδιώτες να ξαναμπούν στην κατανάλωση, αλλά και σε επιχειρήσεις να επιβιώσουν. Μάλιστα, οι τράπεζες θα πρέπει μέχρι το τέλος Νοεμβρίου να έχουν υποβάλει σχέδιο στην Τράπεζα της Ελλάδος για τους τεχνικούς τρόπους μέσω των οποίων θα αντιμετωπίσουν τη διαχείριση των NPL's ("κόκκινα" δάνεια).
Αναλυτικότερα, η αντιμετώπιση του θέματος διενεργείται σε δύο επίπεδα: Ένα τεχνικό και ένα ουσιαστικό. Σχετικά μάλιστα με το δεύτερο, οι τράπεζες διεξάγουν συζήτηση με τις αρμόδιες Αρχές και την τρόικα, προκειμένου να διαμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται από εδώ και στο εξής οι ρυθμίσεις, ώστε να επιτρέψουν στα πιστωτικά ιδρύματα έναν ορθολογικό προγραμματισμό τόσο για τα παρελθόντα δάνεια, όσο και για τις νέες χορηγήσεις.
Πλειστηριασμοί
Στη συζήτηση εντάσσεται και το θέμα των πλειστηριασμών, το οποίο έθεσε η τρόικα με δεδομένο πως η ισχύς του προστατευτικού πλαισίου λήγει στο τέλος του τρέχοντος έτους, οπότε και αναμένεται να δημιουργηθεί ένα νέο θεσμικό πλαίσιο. Πάντως, ως φαίνεται, οι τράπεζες δεν επιθυμούν τους πλειστηριασμούς, αφού γνωρίζουν πολύ καλά πως θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχειριστούν ένα μεγάλο όγκο ακινήτων σε μία υπό κατάρρευση αγορά και με ένα αβέβαιο φορολογικό πλαίσιο.
«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετά επισφαλή επιχειρηματικά δάνεια. Στην περίπτωση αυτή λοιπόν υπάρχουν δυο λύσεις: Αυτή της ρύθμισης που αφορά την επιμήκυνση των δανείων με χαμηλότερη δόση και μείωση των επιτοκίων και αυτή της αναδιάρθρωσης του χρέους και της λειτουργίας τους στις περιπτώσεις των επιχειρήσεων ώστε να μπορέσουν με αυτόν τον τρόπο να συνεχίσουν να είναι βιώσιμες. Άρα η έννοια του καθυστερημένου δανείου αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα την περίπτωση», είπε ο πρόεδρος της Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδας (ΕΣΤΕ) και αντιπρόεδρος της Παγκρήτιας Τράπεζας κ. Νίκος Μυρτάκης.
Τα στεγαστικά
Αναφορικά με τα στεγαστικά δάνεια, παρά το ότι η τρόικα συνεχίζει να πιέζει, φαίνεται να γίνονται προσπάθειες προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο σωτηρίας των χαμηλοεισοδηματιών και μια δικλίδα προστασίας όσον αφορά την πρώτη κατοικία στις περιπτώσεις εκείνων που εκ των πραγμάτων αδυνατούν να αποπληρώσουν.
«Ελπίζουμε ότι οι διοικούντες θα σκύψουν στα προβλήματα του απλού καταναλωτή και δε θα ρευστοποιήσουν τις κατοικίες των απλών δανειοληπτών που έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση.
Το υπάρχον νομικό καθεστώς και κυρίως ο νόμος Κατσέλη προσφέρει αρκετή προστασία στους δανειολήπτες που δεν είναι ενήμεροι, τα λεγόμενα "κόκκινα δάνεια", ενώ υπάρχουν και διαδικασίες και άλλη νομολογία που μπορεί να βοηθήσει τους δανειολήπτες. Επειδή όμως πρόκειται για ένα νομικό κυκεώνα, καλό θα είναι οι δανειολήπτες να συμβουλεύονται τους πιστοποιημένους Οργανισμούς, όπως την Ένωση Καταναλωτών Ηρακλείου, είτε κάποιο δικηγόρο που θα τους ενημερώσει σχετικά και με τα δικαιώματά τους και το πώς μπορούν να αντισταθούν απέναντι στη λαίλαπα των πλειστηριασμών και της οικονομικής κρίσης», δήλωσε σχετικά ο πρόεδρος της Ένωσης Καταναλωτών Ηρακλείου Νίκος Τζανάκης, εκφράζοντας την αισιοδοξία του για την αντιμετώπιση του προβλήματος, συμβουλεύοντας παράλληλα τους καταναλωτές να ενημερώνονται για τη νομοθεσία.
Γενναιόδωρες ρυθμίσεις
Και επειδή τρόικα και ΔNT εκτιμούν πως δεν πρέπει να στηριχτούν οι επιχειρήσεις οι οποίες, παρά τα χρέη τους, τις φορολογικές και άλλες εκκρεμότητές τους, συνεχίζουν να υφίστανται, ξεχνώντας τις υποχρεώσεις τους, έναντι των εταιρειών εκείνων που προσπαθούν να πληρώνουν έστω και λίγο-λίγο τα χρέη τους και παλεύουν με νύχια και με δόντια να κρατηθούν στη ζωή, οι εταιρείες της δεύτερης κατηγορίας θα είναι εκείνες που θα στηριχτούν με ρυθμίσεις αρκετά γενναιόδωρες και πιθανόν στη φάση της ανάκαμψής τους και με νέες χορηγήσεις. Όσον αφορά τους ιδιώτες, η φιλοσοφία είναι μάλλον αντίθετη και αυτό, διότι οι τράπεζες δεν έχουν κανέναν λόγο να κρατούν για πάντα όμηρο έναν ιδιώτη ο οποίος αποδεδειγμένα δεν έχει να αποπληρώσει τα χρέη του.
Η ΕΚΤ
Παράλληλα όμως οι τράπεζες επιχειρούν να αντιμετωπίσουν και τεχνικά το όλο θέμα, καθώς ο τρόπος καταγραφής των «κόκκινων» δανείων αποτελεί επιταγή της Ευρωπαϊκής Kεντρικής Tράπεζας, ώστε να μην υπάρχουν διαφορές σε όλες τις τράπεζες της E.E. και η αποτύπωση να είναι από μόνη της μία πραγματικότητα. Έτσι, θεωρητικά θα αναπτύξουν είτε ως ξεχωριστή διεύθυνση είτε ως ξεχωριστή τράπεζα στους ομίλους τους, έναν φορέα που θα διαχειρίζεται τα «κόκκινα» δάνεια.
Συγχρόνως συζητούν με ξένα funds την πώληση χαρτοφυλακίων «κόκκινων» δανείων, αν και μέχρι τώρα τα destress funds δίνουν εξαιρετικά μικρά ποσά για μία τέτοια αγορά, στοιχείο που θα υποχρεώσει τις τράπεζες να λάβουν περαιτέρω προβλέψεις απομειώνοντας τα ίδια κεφάλαιά τους. Aυτός άλλωστε παραμένει και ο λόγος που οι συγκεκριμένες συζητήσεις δεν τελεσφορούν.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η χώρα μας είναι πολύ μπροστά στον τομέα καταγραφής των δανείων, αφού μόνον στα τεστ αντοχής των συστημικών τραπεζών από την Black Rock οι κωδικοί βάσει των οποίων έγινε η καταγραφή όλων των δανείων αριθμούν τους 200, με πλήθος λεπτομερειών στην περιγραφή του εκάστοτε δανείου.
Βιώσιμες επιχειρήσεις
Tο μοντέλο που έχει «πέσει» στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων διέπεται από τις εξής «αρχές»: Όσον αφορά τα επιχειρηματικά δάνεια, η σκέψη που υπάρχει προβλέπει ένα νέο είδος ρυθμίσεων που θα καλύπτουν όσες επιχειρήσεις μπορούν να παραμείνουν βιώσιμες, ενώ θα αφήνουν πίσω εκείνες που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές.
Ειδική διαχείριση συζητιέται και όσον αφορά μη ενήμερα δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων οι οποίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα λόγω κρίσης, ωστόσο μπορούν να εξευρεθούν κεφάλαια για τις δραστηριότητές τους. Έτσι, στις περιπτώσεις που οι βασικοί μέτοχοι θελήσουν να χρηματοδοτήσουν τη νέα προσπάθεια με πιθανές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ή άλλα εργαλεία, οι τράπεζες θα μπορέσουν να στηρίξουν τις επιχειρήσεις αυτές. Σε διαφορετική περίπτωση οι τράπεζες, έχοντας τα ενέχυρα των επιχειρήσεων αυτών, θα διερευνήσουν το ενδιαφέρον άλλων πιθανότατα διεθνών επενδυτών και στη συνέχεια θα στηρίξουν τα νέα σχήματα.
Της Μαρίας Αντωνογιαννάκη
