Συγκλονισμένη και σοκαρισμένη η Κρήτη. Συγκλονισμένο το πανελλήνιο... Σάλος και στο εξωτερικό. Ειδικά στη Ρωσία, τη χώρα του 11χρονου Νικήτα, που δέχτηκε όχι μια και δυο αλλά 20 μαχαιριές. Προφανώς και πρόκειται για μια ασυνήθιστη, ακραία ενέργεια. Ενέργεια εγκληματική. Ενέργεια αρρωστημένη. Προφανώς και μια τόσο ακραία ενέργεια δεν μπορεί να αμαυρώσει άρδην και συλλήβδην ένα κλάδο, όπως είναι ο ξενοδοχειακός-τουριστικός κλάδος του νησιού.
Όμως γεννά ερωτήματα. Ερωτήματα καίρια, αμείλικτα που υπήρχαν και υπάρχουν. Και που έρχονται «καυτά» στην επιφάνεια. Ερωτήματα που δεν πρέπει να τα κρύβουμε κάτω από το χαλί με δικαιολογία την όποια επικοινωνιακή ζημιά για το τουρισμό.
Σίγουρα δεν μπορεί κανείς να ξέρει τι έγινε ή τι γίνεται στο μυαλό του Ολλανδού δράστη που ομολόγησε την ειδεχθή πράξη του. Όμως το παν σε κάθε περίπτωση είναι η πρόληψη. Το κρίσιμο, στον απόηχο του πρωτοφανούς περιστατικού, είναι να αποφύγουμε παρόμοια περιστατικά στο μέλλον. Να προασπίσουμε τα παιδιά και τους ενήλικους πελάτες του τουριστικού μας προϊόντος. Ελέγχοντας αυστηρά όσους απασχολούνται στα ξενοδοχεία της Κρήτης.
Κι εδώ ακριβώς είναι η ουσία... Εδώ τίθενται τα ερωτήματα... Τι συμβαίνει ακριβώς με τους εργαζόμενους στα ξενοδοχεία; Ποιοι ακριβώς δουλεύουν και με ποιες συνθήκες; Πόσοι είναι οι αλλοδαποί; Και, πρώτιστα, διότι δεν είναι θέμα διαχωρισμού ανάμεσα σε αλλοδαπούς και Κρητικούς ή Έλληνες, ποιοι είναι αυτοί οι αλλοδαποί που απασχολούνται; Έχουν χαρτιά; Έχουν προσόντα; Τηρούν τις στοιχειώδεις προδιαγραφές; Ή στο βωμό του χαμηλού εργατικού κόστους μόνο κριτήριο είναι η φθηνή απασχόληση; Δίχως να ενδιαφέρει το ποιος είναι αυτός που πιάνει δουλειά; Από πού έρχεται; Είναι νόμιμος ή παράνομος, και άρα αγνώστων τελείως στοιχείων εδώ;
Διότι δεν είναι μονάχα το ότι απασχολούνται, όπως σημειώνουν οι συνδικαλιστές, πάρα πολλοί αλλοδαποί και μένουν στην ανεργία οι ντόπιοι, ελεγμένοι, με προσόντα, εμπειρία κ.τ.λ. ξενοδοχοϋπάλληλοι.
Κι αυτό ασφαλώς έχει τη δική του σημασία. Όμως ζητούμενο είναι πίσω από τους ψηλούς τοίχους και τους φράχτες των ξενοδοχείων να ξέρουμε ποιοι εργάζονται. Σε ποιους εμπιστεύονται αμέριμνοι - όπως οι γονείς του άτυχου 11χρονου Νικήτα από τη Ρωσία - ντόπιοι και ξένοι πελάτες τα παιδιά τους; Ποιες μπαίνουν ως καμαριέρες στα δωμάτια των πελατών; Ποιοι εξυπηρετούν τον πελάτη;
Ερωτήματα κρίσιμα και αμείλικτα. Διότι η εικόνα που δίνεται από τους συνδικαλιστικούς φορείς είναι αποκαρδιωτική και ανησυχητική. Μιλώντας στη «Ν.Κ.» οι συνδικαλιστές περιγράφουν, και βεβαίως δεν τα λένε για πρώτη φορά αυτά, ένα άναρχο και θολό τοπίο. «Κάθε καρυδιάς καρύδι», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Σωκράτης Βαρδάκης, απασχολείται στα ξενοδοχεία. Σε πολλές περιπτώσεις πρόκειται για τελείως άγνωστα άτομα.
Δε γνωρίζει κανείς από πού βαστάνε. Ποιο είναι το υπόβαθρο. Τι έχουν κάνει στη ζωή τους. Έρχονται, δουλεύουν με χαμηλό μεροκάματο και δίχως πολλές αντιρρήσεις για τις υπερωρίες στη διάρκεια της τουριστικής σεζόν. Δεν έχουν χαρτιά. Δουλεύουν ανασφάλιστοι. Δε γνωρίζει κανείς αν έχουν κάποια ασθένεια. Αν έχουν τυχόν εξαρτήσεις. Η ανασφάλιστη εργασία ζει και βασιλεύει, διαμηνύουν το Εργατικό Κέντρο και το Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων . Παράλληλα με καλυμμένες φόρμουλες, όπως η περίφημη μαθητεία αλλοδαπών, που βεβαίως, όπως επισημαίνουν συνδικαλιστές, μονάχα ως μαθητευόμενοι δεν απασχολούνται. Είτε έρχονται μαζικά, είτε μεμονωμένα, όπως ο Ολλανδός δράστης, για πολλούς από τους αλλοδαπούς που απασχολούνται δε γνωρίζει κανείς τίποτε. Μια ανεξέλεγκτη κατάσταση που ευνοεί ακόμα και ακραία, εγκληματικά φαινόμενα, όπως το χθεσινό.
Βεβαίως το ότι κάποιοι ξενοδόχοι - κι όχι όλοι φυσικά - επιλέγουν να ρισκάρουν την ποιότητα, το προϊόν, τη φήμη τους σε τελική ανάλυση, στο βωμό του κέρδους και της μείωσης του κόστους δεν απαλλάσσει τους υπόλοιπους από την ευθύνη τους. Είτε πρόκειται για τους εργαζόμενους, είτε για τους συνδικαλιστές. Και πρώτα κι πάνω από όλα το κράτος και τον ελεγκτικό μηχανισμό. Αλλά τι να περιμένει πραγματικά κανείς, όταν ο τοπικός ελεγκτικός μηχανισμός δεν έχει τα στοιχειώδη για να κάνει όχι ικανοποιητικά αλλά στοιχειωδώς τη δουλειά του; Όταν δηλαδή η Επιθεώρηση Εργασίας, με τα ελάχιστα άτομα, εδώ δε διαθέτει, όπως καυτηριάζουν σύσσωμοι οι συνδικαλιστές, καν όχημα για να βγαίνει έξω! Για να πηγαίνει στα ξενοδοχεία και να διενεργεί ελέγχους...
Κι εδώ είναι, όπως σημειώνουν και οι εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων φορέων στη «Ν.Κ.», το ζητούμενο. Να υπάρχει έλεγχος. Νομιμότητα. Όχι βεβαίως να «σταυρωθούν» επιχειρηματίες , ο ξενοδοχειακός κλάδος. Ούτε οι ίδιοι οι συνδικαλιστές, ούτε κανείς θα ήθελε να πληγεί η τουριστική οικονομία, από όπου βγάζουν το ψωμί τους χιλιάδες Κρητικοί. Όμως τα προβλήματα, οι στρεβλώσεις, τα κακώς κείμενα θα πρέπει να θίγονται. Διότι αν δεν παρθούν μέτρα και δεν αλλάξουν πράγματα και νοοτροπίες θα είναι μάλλον υποκριτικό για όλους μας στο νησί την επόμενη φορά που θα υπάρξει ανάλογο περιστατικό να κλαίμε και να οδυρόμαστε «έκπληκτοι και σαστισμένοι»!
Ως αποτέλεσμα της στυγνής επιχειρηματικής λογικής χαρακτήρισε το πρωτοφανές περιστατικό του μαχαιρώματος του μικρού αγοριού από τη Ρωσία ο πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ηρακλείου Γιώργος Αρετίνης. «Πρωτοφανές το περιστατικό. Δεν έχει ξαναγίνει. Είναι το αποτέλεσμα δυστυχώς του φτηνού εργατικού δυναμικού. Όλοι θέλουν φτηνό εργατικό δυναμικό χωρίς κανένα έλεγχο. Χωρίς χαρτιά, προσόντα. Ψάχνουν ανιματέρ να ξέρουν μονάχα να χορεύουν και να χοροπηδούν. Ε, ορίστε το αποτέλεσμα. Έλληνες ανιματέρ υπάρχουν. Δε δουλεύει κανείς σε ξενοδοχεία. Δεν τους παίρνουν. Γιατί ο Έλληνας πρέπει και να πληρώνεται και να ασφαλίζεται. Οι ανιματέρ έρχονται βασικά να κάνουν διακοπές. Με την ευκαιρία όμως δουλεύουν κι ως ανιματέρ. Παίρνουν 400 ευρώ, είναι μέσα στο ξενοδοχείο, τρώνε και κοιμούνται εκεί, είναι "βασιλιάδες". Η πλειοψηφία βέβαια ανασφάλιστοι», σημείωσε ο κ. Αρετίνης και πρόσθεσε:
«Ένας Έλληνας για να δουλέψει σε ξενοδοχείο πρέπει να έχει πράσινο βιβλιάριο. Πράγμα που σημαίνει ότι έχει κάνει όλες τις εξετάσεις. Είναι υγιής και καθαρός από ασθένειες, ναρκωτικά κ.τ.λ. Πως έχει λευκό ποινικό μητρώο. Αυτό προβλέπει άλλωστε ρητά η κείμενη νομοθεσία. Οι αλλοδαποί που έρχονται με τα... καράβια δε διαθέτουν τίποτε. Και να θέλουν δηλαδή να βγάλουν δεν προλαβαίνουν για τους 4-5 μήνες που θα κάτσουν να δουλέψουν. Είναι όλοι χωρίς πράσινο βιβλιάριο».
Ο Σωκράτης Βαρδάκης
Καταπέλτης για το σκηνικό απασχόλησης που υπάρχει στα ξενοδοχεία εμφανίστηκε με τη σειρά του και ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Σωκράτης Βαρδάκης, περιγράφοντας μια ανεξέλεγκτη κατάσταση.
«Αυτά είναι τα αποτελέσματα λανθασμένων τακτικών. Όταν οι ξενοδόχοι προσπαθούν να ρίξουν το κόστος και προσλαμβάνουν κάθε καρυδιάς... καρύδι! Όταν χρησιμοποιούν μαθητευόμενους σε κανονικές θέσεις εργασίας. Αν και το φαινόμενο αυτό έχει περιοριστεί σε σχέση με πέρσι. Αυτή είναι η κατάσταση. Υπάρχει μια εργασιακή γαλέρα. Οι άνθρωποι δουλεύουν 11-12 ώρες. Δεν υπάρχει 8ωρο. Όχι μόνο στους αλλοδαπούς, ούτε στους ντόπιους εποχικούς. Όσο για το μεροκάματο; "Ψίχουλα". 18 και 20 ευρώ. Αν μη τι άλλο έχουμε ευθύνη όλοι. Επιχειρηματίες, συνδικαλιστικά όργανα, κράτος, ελεγκτικοί μηχανισμοί. Και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι που δεν καταγγέλλουν, από φόβο βεβαίως, πράγματα... Για φέτος δεν έχουμε ακόμα στοιχεία. Θα δώσω όμως μια εικόνα από πέρσι. Υπήρξε ξενοδοχείο, και το πήραμε χαμπάρι κι εμείς αργά, που χρησιμοποιούσε 70% αλλοδαπούς! Εξ αυτών το 35% είναι ανασφάλιστοι. Αυτό αφορά σε όλα τα πόστα μέσα στα ξενοδοχεία. Από λαντζέρηδες μέχρι καμαριέρες και κηπουρούς... Όπως φαίνεται στη συγκεκριμένη περίπτωση του Ολλανδού, οι εργοδότες έχουν βρει το τέχνασμα του εξωτερικού συνεργάτη. Του ειδικυεόμενου. Τα πράγματα είναι απλά. Το ρισκάρουν. Αν το πιάσει ο έλεγχος, η Επιθεώρηση Εργασίας, τον έπιασε. Όμως, η Επιθεώρηση Εργασίας έχει ελάχιστα άτομα. Ούτε καν όχημα δεν έχουν να βγουν να κάνουν ελέγχους. Οπότε συνήθως δεν πιάνονται ποτέ οι ανασφάλιστοι και δουλεύουν τους 4-5 μήνες. Και μετά, γεια σας», σημείωσε ο κ. Βαρδάκης, συμπληρώνοντας: «Τα προηγούμενα χρόνια οι αλλοδαποί στα ξενοδοχεία ήταν από χώρες της Ε.Ε. Πέρσι και φέτος βλέπουμε να είναι από όλο τον κόσμο. Πακιστάν, Ινδία. Από όπου φανταστεί ο καθείς».
Το ΠΑΜΕ
Να συνετιστούν οι εργοδότες, και κυρίως να κάνει αισθητή την παρουσία το κράτος ζήτησε από την πλευρά του το μέλος της γραμματείας του ΠΑΜΕ Ηρακλείου και μέλος του Δ.Σ. του ΕΚΗ Γιάννης Γωνιανάκης, ο οποίος τόνισε στη «Ν.Κ.»: Πρόκειται για ένα απίστευτο, πρωτοφανές περιστατικό. Ασφαλώς και είναι μια ενέργεια ασυνήθιστη, μεμονωμένη. Όμως με την ευκαιρία αναδεικνύονται κάποια πράγματα. Όπως η απουσία ελεγκτικών μηχανισμών. Οργιάζει η εργοδοτική τρομοκρατία, ειδικότερα σε καιρούς κρίσης. Και η εργοδοσία οργιάζει όχι μόνο στον τουρισμό, αλλά σε πολλούς κλάδους. Το θέμα είναι εδώ και χρόνια, με όλες τις κυβερνήσεις, πως τα χέρια τους είναι δεμένα στην Επιθεώρηση Εργασίας»...
Ο περιφερειάρχης
Σοβαρότητα και υπευθυνότητα από κάθε εμπλεκόμενο για να προασπιστεί η ποιότητα του τουριστικού προϊόντος και η εικόνα του νησιού ζήτησε ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης. Ο ίδιος σημείωσε ότι στον ελεγκτικό τομέα της εργασίας δεν έχει αρμοδιότητα παρέμβασης. Ωστόσο, όπως τόνισε, η Περιφέρεια έχει ασκήσει πιέσεις για τη διενέργεια ελέγχων. Ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει την ανάγκη να απασχολούνται ντόπιοι αντί για αλλοδαπούς στα ξενοδοχεία...
Οι ξενοδόχοι
«Όχι στο... στρουθοκαμηλισμό, αλλά χαμηλούς τόνους», ήταν το μήνυμα που θέλησε να στείλει με φόντο το περιστατικό ο ξενοδόχος και μέλος της Ένωσης Ξενοδόχων Ν. Ηρακλείου Γιάννης Οικονόμου, επισημαίνοντας στη «Ν.Κ.»: Είμαστε σοκαρισμένοι, συντετριμμένοι. Συμπαραστεκόμαστε με κάθε τρόπο στην οικογένεια. Ευτυχώς το παιδί φαίνεται να ξεπερνά τον άμεσο κίνδυνο. Είναι ένα μεμονωμένο, ασυνήθιστο, σπάνιο για τα δικά μας δεδομένα γεγονός. Το θετικό είναι ότι ως Πολιτεία, ως χώρα, δείξαμε από την πρώτη στιγμή ένα υπεύθυνο, σοβαρό και ανθρώπινο πρόσωπο. Είναι σημαντικό για να μπορέσουμε να επουλώσουμε τις πληγές της οικογένειας και για να προστατεύσουμε την εικόνα του νησιού μας και της χώρας μας. Από εκεί και πέρα, ως Ένωση Ξενοδόχων είναι προφανές ότι καταδικάζουμε οποιαδήποτε ενέργεια ή φαινόμενα παρανομίας. Η κατάσταση δεν είναι ρόδινη ασφαλώς. Υπάρχουν και στρεβλές νοοτροπίες. Η δική μας προτροπή είναι να τηρούνται οι νόμοι και να υπάρχει έλεγχος. Όμως εμείς δεν είμαστε Αστυνομία να επιβάλλουμε πράγματα. Ούτε πρέπει να γενικεύουμε καταστάσεις από ένα μεμονωμένο, δυστυχές γεγονός».
Σύσταση του Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων
Με αφορμή την επίθεση Ολλανδού ανιματέρ στο 11χρονο αγόρι από τη Ρωσία, ο Σύνδεσμός Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Γραφείων Κρήτης προχώρησε σε μια μεστή όσο όμως και βαρύνουσα παρέμβαση. Σε σχετική σε ανακοίνωσή του διαβεβαιώνει τους επισκέπτες ότι η Κρήτη εξακολουθεί να είναι από τους ασφαλέστερους προορισμούς του κόσμου και οι Κρητικοί από τους πιο φιλόξενους λαούς. Ταυτόχρονα όμως, στέλνει και ένα μήνυμα προς τον τοπικό ξενοδοχειακό κλάδο, σημειώνοντας με νόημα στην ανακοίνωση: «Επιπρόσθετα, ζητάμε από όλους τους ανθρώπους του τουρισμού και ιδιαίτερα τους ξενοδόχους να προσέχουν στην επιλογή των εργαζομένων που προσλαμβάνουν κυρίως από το εξωτερικό, προκειμένου να αποφύγουμε στο μέλλον τέτοιου είδους καταστάσεις».
Του Μπάμπη Σαββίδη
