Το ελληνικό κράτος γεννήθηκε μέσα από ένα μίγμα φιλελεύθερων και συντηρητικών ιδεών. Ήμασταν το πρώτο κράτος, το οποίο αναγνώρισε βασικά δικαιώματά των πολιτών. Τα συντάγματα του 19ου αιώνα υποδεικνύουν πως η Ελλάδα από πολύ νωρίς αντιλήφθηκε την αξία του πολιτικού φιλελευθερισμού μέσα από το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία και την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών. Ήταν, όμως και συντηρητική αφού οι Έλληνες πολίτες ήταν και ορθόδοξοι χριστιανοί και πίστεψαν στο θεσμό της οικογενείας και πατρίδας.
Η θρησκεία, η πατρίδα και η οικογένεια είναι τρεις θεσμοί που συνδέονται αναπόφευκτα με το ελληνικό έθνος. Γι΄αυτό το λόγο, οι ελληνικές δικτατορίες του 2οου αιώνα προσπάθησαν να συνθηματολογήσουν αυτές τις τρεις έννοιες. Ο συντηρητισμός και ο φιλελευθερισμός εναλλάσσονταν στην εξουσία για παραπάνω από 60 χρόνια τον 20ο αιώνα. Όταν, όμως, ο φιλελευθερισμός κυριάρχησε στην πολιτική ζωή, κυρίως μέσα από την ένταξή μας στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια, τότε ο συντηρητισμός ξεκίνησε να χάνει οπαδούς και φίλους. Απομονώθηκε και θεωρήθηκε γραφικός.
Οι εναπομείναντες φίλοι του συντηρητισμού αναθεώρησαν τη στάση τους απέναντι στην εκκλησία και στην οικογένεια, θεωρώντας επίσης γραφικούς τους συγκεκριμένους θεσμούς. Ωστόσο τόνισαν την έννοια της αγάπης της πατρίδας σε σημείο να αυτοπροσδιορίζονται ως υπερπατριώτες. Ο πατριωτισμός όμως δεν ήταν ούτε αγνός ούτε γνήσιος. Και οι υπερπατριώτες αυτοί χωρίστηκαν σε δύο μεγάλα στρατόπεδα: τους εθνικιστές, οι οποίοι προβάλλουν την έννοια του έθνους κάνοντας συχνές αναφορές στο ένδοξο παρελθόν της Ελλάδας. Τόσο το αρχαίο όσο και το νεότερο. Και το δεύτερο στρατόπεδο ήταν οι λεγόμενοι μιλιταριστικοί υπερπατριώτες, δηλαδή εκείνοι που αποκαλούσαν τους πάντες με τον προσβλητικό χαρακτηρισμό «προδότες» και θεωρούσαν πως μόνο εκείνοι είναι σε θέση να αναγνωρίζουν το γνήσιο συμφέρον της χώρας μας. Πολλές φορές, οι τελευταίοι κάνουν αναφορά στο κιτς του πολέμου.
Το πρώτο στρατόπεδο είναι επικίνδυνο για τη δημόσια ζωή, αφού η βία είναι η αγαπημένη τους συνήθεια. Το δεύτερο στρατόπεδο αρχικά δε θεωρήθηκε επικίνδυνο, καθώς είχε λίγους αντιπροσώπους. Στις μέρες μας, όμως, έχει εξαπλωθεί και συνοδεύεται από έλλειψης ιστορικής γνώσης, πράγμα που πρέπει να επισύρει την αφύπνιση όλων των προοδευτικών ανθρώπων.
Κάνει την εμφάνισή του σε ζητήματα υψίστης εθνικής σημασίας για τους ίδιους. Όπως είναι το Μακεδονικό, που στην προσπάθεια να προβάλλουν την ελληνική ταυτότητα αγνοούν ή δε γνωρίζουν άλλους ιστορικούς λόγους. Αλλά, δεν είναι μόνο αυτοί. Είναι και ο πολιτικός κόσμος εκείνος που αυτοπροσδιορίζεται ως ιδεολόγος και πατριώτης αλλά στην πραγματικότητα είναι μη γνήσιος, αναξιόπιστος και απών σε ζητήματα που όντως έχουν εθνική σημασία.
Και τι εννοώ? Εάν κάποιος διαβάσει την αρχαία Ελληνική ιστορία αντικειμενικά χωρίς παρωπιδισμό και δει τα οφέλη που θα έχει η χώρα μας εάν η ΠΓΔΜ μετονομαστεί σε χώρα που θα περιέχει τον όρο Μακεδονία, τότε θα καταλάβει πως είναι γραφικές οι φυσιογνωμίες του Πάνου Καμμένου και όσων στο Κοινοβούλιο κραυγάζουν πως η Μακεδονία είναι μία και μοναδική.
Ο κ. Καμμένος, όμως, απουσίασε την εβδομάδα αυτή. Όταν διεμβολίστηκε σκάφος του Λιμενικού από τουρκική ακταιωρό, η απουσία θεσμικών παραγόντων ήταν ξεκάθαρη. Αυτή είναι η αλήθεια. Οι τεράστιες υλικές ζημιές που προκλήθηκαν στο ελληνικός σκάφος ήταν μια ξεκάθαρη παραβίαση της εθνικής μας κυριαρχίας και των δικαιωμάτων μας στο Αιγαίο. Και, δυστυχώς, πέσαμε στα επικοινωνιακά τεχνάσματα του Ερντογάν, ο οποίος επιθυμούσε να ενισχύσει το αρχηγικό του προφίλ στο εσωτερικό της Τουρκίας και να στρέψει τα βλέμματα στην Ελλάδα.
Εκεί θα επιθυμούσα μια ξεκάθαρη απάντηση του Υπουργείου Άμυνας, η οποία θα αναγκάζει την Τουρκία να αναθεωρήσει τη στάση και τις σκέψεις που έχει στο Αιγαίο. Εντούτοις, γι΄άλλη μια φορά ακολουθούμε πολιτική κατευνασμού, πράγμα δε θα μας φέρει διπλωματικά οφέλη. Όχι, άλλο υπερπατριωτισμό τέτοιου τύπου.
Ο Νίκος Κοσμαδάκης είναι πολιτικός επιστήμονας ([email protected])
