Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού σήμερα, δεύτερη Πέμπτη του Μάρτη και φέτος συμπίπτει με την Παγκόσμια Ημέρα Γυναικάς και μπλέκεται με αυτή αναδεικνύοντας τη σημασία της υγείας των νεφρών των γυναικών.
Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι «ύπουλη». Τα συμπτώματά της γίνονται αντιληπτά λίγο πριν από το τελικό στάδιο, γεγονός που καθιστά αναγκαίο όσοι είναι πάνω από 40 μια φορά τον χρόνο να υποβάλλονται στις απαραίτητες αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις.
Η ΧΝΝ σύμφωνα με τα στοιχεία αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας, επηρεάζει περίπου 195 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως και σήμερα είναι η 8η κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες, με σχεδόν 600.000 θανάτους κάθε χρόνο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, έχει υπολογίσει ότι ένα στα δέκα άτομα πάσχει από κάποιας μορφής νεφρική βλάβη. Κάθε χρόνο, γίνονται σε όλο τον κόσμο περίπου 250.000 νέες διαγνώσεις Χρόνιας Νεφρικής Νόσου.
Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, η ΧΝΝ είναι πιο πιθανό να αναπτυχθεί στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, με ποσοστό κατά μέσο όρο 14% στις γυναίκες και 12% στους άνδρες. Ωστόσο, ο αριθμός των γυναικών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση είναι χαμηλότερος από των ανδρών.
Ορισμένες ασθένειες που προσβάλουν και τον νεφρό, όπως ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος, πλήττουν συνήθως περισσότερες γυναίκες από ότι άνδρες.
Η συχνότητα της νόσου κυμαίνεται σε 1:500-1000 άτομα του γενικού πληθυσμού με τις γυναίκες να υπερτερούν σαφώς των ανδρών με αναλογία 1:9 και η συνηθέστερη ηλικία εμφάνισης είναι μεταξύ 20-30 ετών.
Η νεφρίτιδα του Λύκου έχει ιδιαίτερη σημασία για τις γυναίκες, αφού τις αφορά περισσότερο και εμφανίζεται στην αναπαραγωγική τους ηλικία. Πρόκειται για μια νεφρική νόσο που προκαλείται από μια αυτοάνοση νόσο, μια διαταραχή κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού προσβάλλει τα ίδια τα κύτταρα του νεφρού.
Η ΧΝΝ επίσης θεωρείται παράγοντας που μπορεί να περιπλέξει την εξέλιξη της εγκυμοσύνης αλλά και αιτία μειωμένης γονιμότητας. Η εγκυμοσύνη σε γυναίκες που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο ΧΝΝ αποτελεί μια πρόκληση, με υψηλά ποσοστά υπερτασικών διαταραχών και πρόωρων γεννήσεων.
Για αυτό τον λόγο και καθίσταται απαραίτητη η έγκαιρη διάγνωση και ο έλεγχος της ΧΝΝ κατά την εγκυμοσύνη αλλά και η παρακολούθηση των γυναικών με ΧΝΝ όχι μόνο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και έπειτα από την κύηση. Από την άποψη αυτή, η εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να αποτελέσει πολύτιμη ευκαιρία για έγκαιρη διάγνωση της ΧΝΝ, επιτρέποντας έτσι τον προγραμματισμό θεραπευτικών παρεμβάσεων. Με την σειρά τους, οι επιπλοκές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη αυξάνουν τον κίνδυνο νεφροπάθειας.
Η προεκλαμψία, ένα σύνδρομο κατά το οποίο ένα ελάττωμα της εμφύτευσης του πλακούντα επηρεάζει τους φυσιολογικούς νεφρούς που προκαλούν υπέρταση και πρωτεϊνουρία, αποτελεί μία από τις 3 κύριες αιτίες της μητρικής θνησιμότητας.
Στη χώρα μας, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Νεφροπαθών Θεσσαλονίκης Χρήστο Καραγκιόζη, οι νεφροπαθείς πριν από το στάδιο της νεφρικής υποκατάστασης, είναι εκατοντάδες χιλιάδες και ίσως αγγίζουν το 1 εκατομμύριο. Τους 10.500 φτάνουν αυτοί που χρειάζεται να υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση και περιτοναϊκή κάθαρση και 3.500 υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση νεφρού.
Σε ότι αφορά τη δωρεά οργάνων, η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα οι νεφροπαθείς να περιμένουν πάνω από δέκα χρόνια για μεταμόσχευση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων για το 2017, ο δείκτης δωρεάς οργάνων ανέρχεται στο θλιβερό 3,7 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Μάλιστα, η τάση βαίνει μειούμενη. Το 2011 και το 2012 ο σχετικός δείκτης κινούνταν στα επίπεδα του 7. Από το 2013 ξεκίνησε να υποχωρεί, με αποτέλεσμα το 2011 να υπάρχουν 79 αξιοποιηθέντες δότες και το 2016 μόλις 51.
Επιμέλεια: Μαίρη Καριωτάκη
