Γράφει η Κική Τζωρτζακάκη
Η αγένεια και η έλλειψη σεβασμού προς την προσωπικότητα του άλλου βρίσκεται μέσα στην καθημερινότητα όλων μας. Η αγένεια, σε εμάς τους Έλληνες τουλάχιστον, είναι τρόπος ζωής. Υπάρχει μέσα στην οικογένεια, το σχολείο, τους δρόμους, τις υπηρεσίες, τα καταστήματα, τις καθημερινές μας επαφές και συναλλαγές. Αν θέλουμε να έχουμε μια εικόνα της αγενούς κοινωνίας μας ας δούμε μερικά ελληνικά σήριαλ στην τηλεόραση. Το σήριαλ είναι μια διογκωμένη και μεταμφιεσμένη ίσως, εικόνα της καθημερινής ζωής. Εκεί λοιπόν η αγένεια βασιλεύει. Όλοι φωνάζουν, ωρύονται, κακομιλούν, βρίζονται. Το ίδιο περίπου συμβαίνει στις περισσότερες οικογένειες, με το πρόσχημα της οικειότητας. Αγαπιόμαστε φυσικά, αλλά κανείς δεν μας έμαθε ότι ο λεπτός, ο όμορφος, ο διακριτικός τρόπος συμπεριφοράς βελτιώνει την καθημερινότητα, ελαττώνει το στρες και τον εκνευρισμό, διευκολύνει τις ανθρώπινες σχέσεις. Διαφορετικά θα αντιδράσει το παιδί που θα του κακομιλήσω και διαφορετικά όταν του φερθώ με τρόπο πολιτισμένο.
Άλλο αυθόρμητοι και άλλοι άξεστοι…
Είμαστε κληρονόμοι ενός από τους αρχαιότερους πολιτισμούς της υφηλίου, αλλά πρέπει να παραδεχτούμε ότι πολιτισμένους τρόπους δεν έχουμε. Θεωρούμε ότι αυθορμητισμός και φυσικότητα σημαίνει να φερόμαστε με παρορμητικό και άξεστο τρόπο. Μιλάμε χωρίς να σκεφτούμε προηγουμένως, με αποτέλεσμα να πληγώνουμε τους άλλους, να τους δυσαρεστούμε, να δυσκολεύουμε τις σχέσεις μας και τις συναλλαγές μας. Η κυριότερη αιτία αυτής της αγενούς συμπεριφοράς είναι το γεγονός ότι κανένας δεν μας έμαθε από τότε που ήμαστε μικρά παιδιά τι σημαίνει σεβασμός του άλλου και πως συμπεριφέρεται ο άνθρωπος που έχει λεπτότητα και ευγένεια. Βλέπουμε ότι όσα παιδιά διδάσκονται από το σπίτι τους κυρίως, να φέρονται πολιτισμένα μπορούν να διεκδικούν, να υποστηρίζουν τη γνώμη τους, να διεκπεραιώνουν με επιτυχία τις υποθέσεις τους, χωρίς να παρεκκλίνουν από τους καλούς τρόπους.
Το «περιβόλι» της αγένειας
Οι δημόσιες υπηρεσίες είναι το «περιβόλι» της αγένειας. Πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι φέρονται σα να συναγωνίζονται για το ποιος από όλους θα φερθεί με μεγαλύτερη απρέπεια και έλλειψη ευγένειας και ποιος θα ταλαιπωρήσει περισσότερο τους άτυχους πολίτες που τους έχουν ανάγκη. Το αντιλαμβάνονται άραγε; Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι και διάφερες μεγάλες εταιρίες, καταστήματα και τράπεζες, εκπαιδεύουν τους υπαλλήλους τους να φέρονται στους συναλλασσόμενους μαζί τους με ευγένεια και λεπτότητα. Τι ωραία που τα καταφέρνουν! Όλοι οι υπάλληλοι ακολουθούν τη μέθοδο της ευγένειας που διδάχτηκαν και μοιάζουν με όαση μέσα στη γενικευμένη αγένεια.
Η ευγένεια είναι ο πιο ασφαλής και ανώδυνος τρόπος να ανακουφιστούμε από την πίεση και το στρες, που υποχρεωτικά βιώνουμε όλοι. Φανταστείτε πόσο πιο ανάλαφρη θα γινόταν η ζωή μας αν ξεκινούσε η μέρα μας μέσα στην ευγένεια. Με ευγένεια ξυπνάμε, με χαμόγελο ετοιμαζόμαστε, με λεπτότητα υπενθυμίζουμε στα παιδιά μας ότι δεν θέλουμε να αργήσουμε, με όμορφο τρόπο αποχαιρετούμε το σύντροφο μας. Ο οδηγός σταματά στη διάβαση, μας κάνει νόημα να περάσουμε, παρά το μποτιλιάρισμα κανείς δε μας βρίζει ούτε μας μουτζώνει και στη δουλειά μας όλοι απαντάνε με καλή διάθεση στην καλημέρα μας. Το πρόγραμμα μας εξακολουθεί να είναι βαρύ και η μέρα μας κουραστική. Όμως πόσο πιο εύκολα μας φαίνονται όλα, αφού έχουμε απαλλαγεί από το βάρος κακών και άξεστων τρόπων, της αγένειας, του σαρκασμού, των υπονοούμενων, του απότομου και αδιάφορου τρόπου.
Τα παιδιά μας, ο «καθρέπτης» της συμπεριφοράς μας
Δυστυχώς όταν εμείς είμαστε αγενείς, απότομοι και άξεστοι, τα παιδιά μας γίνονται ο καθρέπτης μας, αντιγράφουν με απόλυτη ακρίβεια κάθε πτυχή της αρνητικής συμπεριφοράς μας. Εμείς δεν έχουμε επίγνωση του τρόπου μας, όταν δούμε την αγένεια στη συμπεριφορά τους οργιζόμαστε και αναρωτιόμαστε που έμαθαν να φέρονται έτσι σε εμάς, τους γονείς τους. Τους απαγορεύουμε να μας φέρονται με απρέπεια και ασέβεια και δεν κατανοούμε ότι τα παιδιά αντιγράφουν τη δική μας συμπεριφορά, όπως βεβαίως και τη συμπεριφορά των δασκάλων τους. Επομένως η έκπληξη μας έχει έρεισμα. Αν εμβαθύνουμε θα δώσουμε απάντηση στο ερώτημα μας. Το πρόβλημα είναι πως εμείς οι παρορμητικοί και οπαδοί του «άντε μωρέ, δεν πειράζει» θα μπορέσουμε να αναθρέψουμε ευγενικά παιδιά, που σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους. Η αλλαγή θα πρέπει να ξεκινήσει από τον εαυτό μας . Αν συνειδητοποιήσουμε τον αγενή και εγωιστικό τρόπο μας και προσπαθήσουμε να τον αλλάξουμε, τότε το παράδειγμα μας θα το μιμηθούν και τα παιδιά μας, οπότε η θετική αλλαγή θα εγκατασταθεί αβίαστα και απλά στην οικογένεια μας.
