«Μπορείς να κάνεις τα πάντα με τις ξιφολόγχες, εκτός από το να κάτσεις επάνω τους»... Η φράση αποδίδεται στον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ταλλεϋράνδο (1754-1838).
Στην Ελλάδα όμως, ακούσια ή εκούσια (ιδίως από τις απόψεις κάποιων εγχώριων ελίτ) “πνιγόμαστε σε μια κουταλιά νερό” και συζητάμε ή σεναριολογούμε για τα αυτονόητα, από τις ενέργειες και πράξεις άλλων στα εθνικά θέματα, αποφεύγοντας να μιλήσουμε για το τι κάνουμε ή πρέπει να κάνουμε εμείς...
«Πισώπλατη μαχαιριά»
* Σημείο πρώτο: Αν και έχουμε καταδείξει ότι για τον ΟΗΕ είναι μια συνήθης διαδικασία που δεν υπεισέρχεται στην ουσία των όσων περιγράφονται στο μνημόνιο για τις οριοθετήσεις θαλάσσιων ζωνών μεταξύ κυβερνήσεων Ερντογάν και Σάρατζ, στην Ελλάδα ΜΜΕ επιμένουν να μιλάνε για «πισώπλατη μαχαιριά» του ΟΗΕ, που ετοιμάζεται να προχωρήσει στην ανάρτηση του τουρκολιβυκού “μνημονίου”, αφού, μετά την πρωτοκόλλησή του, έλεγξε νομικά αν έχει συναφθεί από δύο νόμιμες κυβερνήσεις (!) που ως τέτοιες αναγνωρίζονται από τον ΟΗΕ. Αποσιωπούν, αντίθετα, ότι η ανάρτηση, αν και αναμενόμενη, δεν είναι απλή πράξη. Περιλαμβάνεται στις διαδικαστικές πράξεις που προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Άρα, το θέμα δεν είναι το πότε θα γίνει αυτή η ανάρτηση, αλλά, με το που γίνει, αν έχεις εσύ ως Ελλάδα ήδη έτοιμη την αντίδρασή σου. Και όχι μόνο εσύ, αλλά και τα άλλα κράτη της περιοχής, όπως η Αίγυπτος, η Ιταλία ή και το Ισραήλ. Αν δεν αντιδράσουν ομοίως, τότε έχουμε θέμα, και εδώ είναι που θα φανούν και οι περίφημες συμμαχίες... Για να τελειώνει η σπέκουλα με το «πότε» θα αναρτηθεί, για να πάμε στην ουσία, πώς αντιδρούμε με το που αναρτηθεί. Για τους αναγνώστες μας, αναφέρουμε και την ηλεκτρονική διεύθυνση του ΟΗΕ, όπου αναρτώνται οι χάρτες-συμφωνίες των κρατών με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας, “https://www.un.org/Depts/los/LEGISLATIONANDTREATIES/depositpublicity.htm”, ώστε να μπορούν από μόνοι τους να ελέγξουν το πότε...
Χωρίς κόπο...
* Σημείο δεύτερο: Ελληνικά Μέσα αναπαρήγαγαν δήλωση εκπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών σε Έλληνα ανταποκριτή στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με την οποία: «...όσα περιλαμβάνονται στο τουρκολιβυκό “μνημόνιο” και θα αναρτηθούν το επόμενο διάστημα στους ιστοτόπούς του δε σημαίνει ότι υιοθετούνται από τον ΟΗΕ... Η ανάρτησή του σε λίγες ημέρες ή η πρωτοκόλλησή του αργότερα στις ιστοσελίδες του δε συνεπάγεται ότι υιοθετείται από τη Γραμματεία του ΟΗΕ. Επίσης, ο κ. Χακ υπενθύμισε ότι, με βάση τη διαδικασία, όταν οι γεωγραφικές συντεταγμένες - έτσι όπως ορίζονται στο τουρκολιβυκό “μνημόνιο” - πρωτοκολληθούν στην ιστοσελίδα των Ηνωμένων Εθνών, θα συνοδεύονται από τη σχετική αποποίηση των ευθυνών του ΟΗΕ (disclaimers)...».
Μια Ελλάδα που, αν μιλάμε για ορθολογισμό, ας λειτουργήσει επιτέλους όχι ως “δεδομένη” ή “πελάτης”, αλλά ακόμη και απρόβλεπτα, δημιουργικά όμως, έναντι χωρών με κρίσιμα μεγέθη ισχύος στο διεθνές σύστημα και με συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή
Προφανώς στο παιχνίδι των εντυπώσεων μια τέτοια δήλωση παίζει τον ρόλο της. Όμως, αντί για τέτοιο “κόπο”, ωφελιμότερο θα ήταν οι Έλληνες ανταποκριτές να ρωτήσουν για να μάθουμε αν υπάρχουν ήδη στον ΟΗΕ οι αντιδράσεις της Ελλάδας και άλλων χωρών της περιοχής έναντι και απέναντι με τις θαλάσσιες ζώνες της Λιβύης, ως συνορεύοντα παράκτια κράτη μαζί της, σε αντίθεση με την Τουρκία που δεν είναι τίποτα σε αυτά με τη Λιβύη, και πότε θα αναρτηθούν αυτές οι επίσημες αντιδράσεις. Το λέμε αυτό γιατί, χωρίς κόπο, μέρες τώρα θα έπρεπε όλα τα ελληνικά Μέσα να μην αναλώνουν στην ανάρτηση της τουρκολιβυκής συμφωνίας από τον ΟΗΕ τόσο χώρο. Μια ματιά στη σχετική ιστοσελίδα της αρμόδιας διεύθυνσης του ΟΗΕ θα αρκούσε.
Η ανάρτηση/δημοσίευση των επίμαχων συντεταγμένων από την αρμόδια διεύθυνση του ΟΗΕ δεν αποτελεί αυτομάτως και αποδοχή του “σύννομου” τής εν λόγω οριοθέτησης εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών. Ούτε κατά διάνοια. Η ίδια η αρμόδια Διεύθυνση Ωκεάνιων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Division for Ocean Affairs and the Law of the Sea/DOALOS) το υπογραμμίζει, άλλωστε, εμφατικά στην ιστοσελίδα της, όπου διευκρινίζεται ότι «οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται και το υλικό που παρουσιάζεται σε αυτό το site δε συνεπάγονται την έκφραση οιασδήποτε γνώμης εκ μέρους της Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το νομικό καθεστώς οποιασδήποτε χώρας, πόλης, περιφέρειας ή περιοχής ή των Αρχών της, ή σχετικά με την οριοθέτηση των συνόρων ή των ορίων. Η δημοσίευση πληροφοριών σε αυτό το site αναφορικά με τις εξελίξεις που σχετίζονται με το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως απορρέουν από τις ενέργειες και τις αποφάσεις των κρατών, δε συνεπάγεται την αναγνώριση από τα Ηνωμένα Έθνη της ισχύος/εγκυρότητας των εν λόγω ενεργειών και αποφάσεων».
(«The designations employed and the presentation of the material on this site do not imply the expression of any opinion whatsoever on the part of the Secretariat of the United Nations concerning the legal status of any country, territory, city or area or of its authorities, or concerning the delimitation of its frontiers or boundaries. Publication on this site of information concerning developments relating to the law of the sea emanating from actions and decisions taken by States does not imply recognition by the United Nations of the validity of the actions and decisions in question»).
Το “ζουμί”
* Σημείο τρίτο: Το “ζουμί” λοιπόν με την περίφημη ανάρτηση της συμφωνίας Ερντογάν-Σάρατζ στον ΟΗΕ δεν είναι το πότε, αλλά το τι θα συμβεί μετά. Η Άγκυρα έχει διαμηνύσει ότι, μετά την ανάρτηση των συντεταγμένων, θα προχωρήσει σε θαλάσσιες έρευνες για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων στην περιοχή. Πάγια θέση της Ελλάδας είναι ότι η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης είναι παράνομη, καθώς παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας και καθώς “αγνοεί” τελείως τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών. Άρα η Άγκυρα, που ξέρει ότι η ανάρτηση καμία νομική θέση-αποδοχή του ΟΗΕ δεν υπέχει, μας το λέει ήδη, δεν το έχει κρυφό εδώ και τρεις μήνες, ότι θα επιχειρήσει αυτή την ανάρτηση να την εκμεταλλευτεί και πολιτικά και επικοινωνιακά για να προωθήσει τα σχέδιά της. Εμείς, αντί να αναπαράγουμε σκέτα το “πότε” της ανάρτησης, πόσο έτοιμοι είμαστε πρακτικά να “κόψουμε τον βήχα” ώστε αυτή η επικοινωνιακή και πολιτική απόπειρα εκμετάλλευσης από την Τουρκία να μη γίνει σε βάρος των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και της ίδιας της κυριαρχίας μας, αν φτάσουν μέχρι εκεί;
Προσώρας, τα μόνα που βλέπουμε είναι, τη στιγμή που τεχνικά κλιμάκια των ελληνικών και τουρκικών ενόπλων δυνάμεων συζητούν στην Αθήνα για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, οι παραβάσεις-παραβιάσεις του εθνικού μας εναέριου χώρου και υπερπτήσεις στα νησιά μας να συνεχίζονται αμείωτα. Ακόμη χειρότερα στην πρωτεύουσα, οι ελίτ, με “εκδηλώσεις” και συζητήσεις όπως αυτές του ΕΛΙΑΜΕΠ και του Δικτύου της Άννας Διαμαντοπούλου, να εκφέρουν απόψεις ακόμη και νυν κυβερνητικών βουλευτών περί «τουρκικών δικαιωμάτων σε Αιγαίο και νότια της Κρήτης» στη Μεσόγειο (!).
“Αμάσητα”...
* Σημείο τέταρτο: Σχεδόν “αμάσητα καταπίνουμε” την πρόκληση και προπαγάνδα της Τουρκίας, ως αναπαραγωγή τού τι κάνουν, χωρίς ίχνος αναφοράς στο τι πρέπει να κάνουμε εμείς ή δεν κάνουμε. Κάπως έτσι χθες, ο Ερντογάν έλεγε ότι «η θάλασσα στη Μεσόγειο θα θερμανθεί κι άλλο και όλοι καταλαβαίνουν και στον ΟΗΕ - ακόμη και στην Ελλάδα πλέον - ότι, μετά το σύμφωνο με τη Λιβύη, η Τουρκία έχει και λόγο και τα δίκια της στο θέμα...». Προβοκατόρικη ατάκα μεν, αλλά όχι από τυχαία χείλη ειπωμένη...
Το “Oruc Reis”
* Σημείο πέμπτο: Η Άγκυρα από χθες το πρωί διέρρευσε στον απόλυτα ελεγχόμενο Τύπο από τον Ερντογάν, όπως η περίφημη “Yeni Şafak”, ότι η Άγκυρα είναι έτοιμη να στείλει νοτιοανατολικά της Κρήτης, προκειμένου να ξεκινήσει έρευνες για φυσικό αέριο, το “Oruc Reis”, μετά την “πρόβα” στα 107 μίλια νότια του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελόριζου, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, που όμως τα εξωτερικά της όρια εμείς δεν τα έχουμε ακόμη καθορίσει (!). Προφανώς μετά την “εξήγησή” μας, ότι άνεμοι με διεύθυνση από βορειοδυτικά το παρέσυραν δυτικά και για να στρίψει ήθελε πάνω από «5 ώρες», η Τουρκία λέει να δοκιμάσει το “ανεμολόγιο” και νότια της Κρήτης... Ακόμη πιο αξιοπερίεργο είναι ότι στο ίδιο δημοσίευμα-διαρροή, και με χάρτη παρακαλώ πολύ, αναφέρεται ότι οι τουρκικές έρευνες θα γίνουν νοτιοανατολικά της Κρήτης, στο τεμάχιο 15, αμέσως μετά την ανάρτηση της συμφωνίας Ερντογάν-Σάρατζ στο Τμήμα Ωκεανογραφικών Υποθέσεων και Διεθνούς Δικαίου των Η.Ε. Η “Yeni Şafak” αναφέρει ότι «η Ελλάδα το 2014 είχε προκηρύξει διαγωνισμό αδειοδότησης των οικοπέδων 15 και 20». Υποστηρίζει ότι «το μισό από το τεμάχιο 15 ανήκει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα» (!) και πως «η Ελλάδα προσπάθησε να θέσει υπό κατοχή της μια θαλάσσια περιοχή 39 χιλιάδων τ. χλμ. στην ΑΟΖ της Λιβύης». Ποιο τεμάχιο ονομάζει Νο 15 η τουρκική εφημερίδα; Μα αυτό που εμείς ως Ελλάδα αριθμήσαμε ως Νο15 σε αρχικό διαγωνισμό θαλασσοτεμαχίων, με βάση τον περίφημο νόμο Μανιάτη, που είναι ψηφισμένος στην ελληνική Βουλή από το 2011, και η Τουρκία θυμάται το 2020 (κάπως αργά αντανακλαστικά έχει εδώ) ότι έχει ένα θέμα... Αλλά προσέξτε: Τη δική μας αρίθμηση θαλασσοτεμαχίων επικαλείται, άρα εμμέσως πλην σαφώς, χωρίς να το καταλάβει, αποδέχεται, και εμείς αυτό το αφήνουμε ασχολίαστο στην Ελλάδα! Ουσιαστικά εδώ μιλάμε για μία από τις 6 οριοθετήσεις ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας που έχει να κάνει η Ελλάδα: αυτή με τη Λιβύη, με την οποία κανονικά η Τουρκία δεν έχει καμία νοητή θαλάσσιων ζωνών σχέση, εκτός του εξωφρενικού “μνημονίου”. Για την Ελλάδα, το κρίσιμο σημείο εν προκειμένω είναι ότι η Λιβύη, σε αντίθεση με την Ελλάδα, δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της UNCLOS ΙΙΙ, με αποτέλεσμα οι διμερείς σχέσεις των δύο χωρών στο πεδίο του Δικαίου της Θάλασσας να διέπονται από τους κανόνες του εθιμικού δικαίου. Επίσης, η Λιβύη αντιτίθεται στην πάγια αρχή της UNCLOS III για την πλήρη επήρεια των νησιών στην οριοθέτηση της ΑΟΖ [4]. Άρα με κυρίαρχη τη Γαύδο, αλλά όχι μόνο αυτή, η Λιβύη παγίως δεν αναγνωρίζει επήρεια στα νησιά.
Νόμος Μανιάτη
* Σημείο έκτο: Αυτό όμως που δείχνει να προσπερνά και η Τουρκία και η κυβέρνηση Σάρατζ είναι τον Νόμο 4001/2011, γνωστό ως νόμο Μανιάτη, που, σύμφωνα και με τον ίδιο και με τον άλλοτε ΥΠ.ΕΞ. Ευάγγελο Βενιζέλο, είναι ο μόνος για τον οποίο έχουν σταλεί στίγματα, όρια και χάρτες στον ΟΗΕ. Ο συγκεκριμένος νόμος τροποποίησε τον Ν. 2321/95, που στο άρθρο 2 λέει ότι η κήρυξη υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα. Ο Νόμος 4001/2011, με τις τελευταίες αλλαγές από τον Νόμο 4647/2019, αναφέρει:
«1) Η παράγραφος 1 του άρθρου 2 του Ν. 2289/1995 αντικαθίσταται ως εξής:
“1. Το δικαίωμα αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων που υπάρχουν στις χερσαίες, στις υπολίμνιες και υποθαλάσσιες περιοχές, στις οποίες η Ελληνική Δημοκρατία ασκεί αντιστοίχως κυριαρχία ή κυριαρχικά δικαιώματα σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως κυρώθηκε με τον Ν. 2321/1995, ανήκει αποκλειστικά στο Δημόσιο και η άσκησή του αφορά πάντοτε τη δημόσια ωφέλεια. Η διαχείριση για λογαριασμό του Δημοσίου των δικαιωμάτων της παραγράφου αυτής ασκείται από την ΕΔΕΥ Α.Ε. Ως “υποθαλάσσιες περιοχές” νοούνται ο βυθός και το υπέδαφος των εσωτερικών υδάτων, της αιγιαλίτιδας ζώνης, της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (αφ’ ης κηρυχθεί) μέχρι την απόσταση των 200 ν.μ. από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (αφ’ ης κηρυχθεί) είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης (τόσο ηπειρωτικών όσο και νησιωτικών) από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης”.
Άρθρο 14, “Συνδυασμός μεθόδων για τον καθορισμό γραμμών βάσεων”: Το παράκτιο κράτος δύναται να καθορίσει γραμμές βάσεως χρησιμοποιώντας εναλλακτικά οποιαδήποτε από τις μεθόδους που προβλέπονται στα παραπάνω άρθρα, προκειμένου να εξυπηρετήσει διαφορετικές συνθήκες.
Άρθρο 15, “Οριοθέτηση της χωρικής θάλασσας μεταξύ κρατών με έναντι κείμενες ή προσκείμενες ακτές”: Στην περίπτωση που οι ακτές δύο κρατών κείνται έναντι αλλήλων ή συνορεύουν, κανένα από τα δύο κράτη δε δικαιούται, ελλείψει αντιθέτου συμφωνίας μεταξύ τους, να εκτείνει τη χωρική του θάλασσα πέραν της μέσης γραμμής της οποίας όλα τα σημεία βρίσκονται σε ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσεως, από τις οποίες μετράται το εύρος της χωρικής θάλασσας καθενός από τα δύο κράτη. Η παραπάνω διάταξη δεν εφαρμόζεται, όμως, όπου λόγω ιστορικού τίτλου ή άλλων ειδικών περιστάσεων παρίσταται ανάγκη να οριοθετηθούν οι χωρικές θάλασσες των δύο κρατών κατά διαφορετικό τρόπο.
Άρθρο 16, “Ναυτικοί χάρτες και πίνακες γεωγραφικών συντεταγμένων”:
- Οι γραμμές βάσεως για τη μέτρηση του εύρους της χωρικής θάλασσας που καθορίζονται σύμφωνα με τα άρθρα 7, 9 και 10 ή τα όρια που προκύπτουν απ' αυτές, καθώς και οι γραμμές οριοθέτησης που χαράσσονται σύμφωνα με τα άρθρα 12 και 15, εμφαίνονται σε ναυτικούς χάρτες υπό κλίμακα ή κλίμακες επαρκείς για τη διακρίβωση της θέσης τους. Εναλλακτικά, μπορεί να υποκατασταθούν από πίνακα γεωγραφικών συντεταγμένων των σημείων αυτών, με συγκεκριμένο προσδιορισμό του γεωδαιτικού συστήματος.
- Το παράκτιο κράτος προσδίδει τη δέουσα δημοσιότητα σ' αυτούς τους ναυτικούς χάρτες ή πίνακες γεωγραφικών συντεταγμένων και καταθέτει αντίγραφο κάθε τέτοιου ναυτικού χάρτη ή πίνακα στον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών».
Συνεκμετάλλευση
* Σημείο έβδομο: Όλα αυτά μας λένε ότι θα τα κάνουν οι Τούρκοι νότια-νοτιοανατολικά της Κρήτης, ακριβώς δίπλα στα θαλασσοτεμάχια που τέλη 2020 με αρχές 2021 ξεκινούν οι έρευνες της κοινοπραξίας Total-Exxon-ΕΛ.ΠΕ., μετά από διεθνή διαγωνισμό που έκανε η Ελλάδα. Μήπως η Τουρκία “αποκαλύπτει άθελά της” ότι η συνεκμετάλλευση και συνδιαχείριση, που έτσι άκριτα εμφανίζονται θιασώτες της και στην Ελλάδα, στο όνομα της “λογικής αποφυγής σύγκρουσης”, αντί να προετοιμάζουν τη χώρα για ικανότητα “αποτροπής και ισοδύναμου πλήγματος”, ξεκινάει τελικά όχι από τα νότια του Αρχιπελάγους του Αιγαίου (λέγε με σύμπλεγμα Καστελόριζου π.χ.) αλλά από τα νότια της Κρήτης; Αχ, αυτή η Κρήτη, ποτέ το βαθύ κράτος στην Τουρκία δεν το “κατάπιε” με τη μεγαλόνησο...
Η διαρροή
* Σημείο όγδοο: Η διαρροή της Άγκυρας στη “Yeni Şafak” αναφέρει επιπλέον: «Επομένως, με την ανάρτηση στα Η.Ε. των συντεταγμένων των δυτικών συνόρων των τουρκικών θαλάσσιων ζωνών δικαιοδοσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, το σχέδιο να περάσει ο αγωγός φυσικού αερίου από το Ισραήλ μέσω της Κύπρου και της Κρήτης πέφτει στο κενό, και ο EastMed θα καταλήξει στα σκουπίδια, καθώς πλέον για οποιοδήποτε έργο στην περιοχή γύρω από την Κρήτη θα απαιτείται πρώτα η άδεια της Τουρκίας και της Λιβύης» (!). Προφανώς τα περί άδειας, που θα πρέπει να ζητηθεί πέριξ της Κρήτης από την Τουρκία, καλόν είναι η Ελλάδα να τα απαντήσει εμφατικά... Και μόνο στο να διανοηθεί η Τουρκία κάτι τέτοιο, τι έχει να συμβεί. Ωστόσο, ακόμη και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, που όταν το θυμάται η Τουρκία το επικαλείται, καλόν είναι κάποιος από την Ελλάδα, αντί για χαζοκουβέντες περί “Χάγης” ή “συνεκμετάλλευσης”, να το θυμίσει:
Η Τουρκία, όπως όλα τα παράκτια κράτη, δεν έχει δικαίωμα να εμποδίζει την τοποθέτηση ή συντήρηση υποβρύχιων καλωδίων και αγωγών στην υφαλοκρηπίδα της ή ΑΟΖ της. Συνεπώς, ακόμη και στις παράνομα διεκδικούμενες περιοχές ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα από την Τουρκία (ακόμη και αν συνέβαινε να τις κερδίσει από μια διεθνή δικαστική απόφαση), δε δικαιούται η γειτονική χώρα να εμποδίσει π.χ. τον EastMed να διέλθει (άρθρο 79.2 της Σύμβασης). Μπορεί μόνο, αφού το αιτιολογήσει βέβαια, να ζητήσει να ερωτηθεί για τη χάραξη της πορείας ενός αγωγού, όχι όμως ενός καλωδίου. Προφανώς θα πρόκειται για μικρές μόνο μετατοπίσεις της πορείας ενός αγωγού, ώστε να μη συμπίπτει ή εμπλέκεται με υπάρχοντες άλλους αγωγούς, τεχνητά νησιά ή εγκαταστάσεις στην υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Και βεβαίως, η όποια κακόβουλη και καταχρηστική τέτοια απαίτηση θα μπορεί να ελεγχθεί με προσφυγή του θιγομένου κράτους (π.χ. Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ) στα διεθνή δικαστήρια. Άρα - και κάτι επιπλέον για να το γνωρίζουμε - δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν κοινά θαλάσσια σύνορα της κυπριακής με την ελληνική υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ, για να μπορεί να περάσουν υποθαλάσσιοι αγωγοί ή καλώδια από Κύπρο-Ισραήλ-Αίγυπτο κ.λπ. προς την ελληνική υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Βεβαίως και θα είναι προτιμότερο και επωφελές... Αλλά, κι αν δεν επιτευχθεί, δε θα επιφέρει ανήκεστο βλάβη στα ελληνικά συμφέροντα. Απλώς θα δώσει στην Τουρκία προσωρινή δυνατότητα κωλυσιεργίας.
Η ΑΟΖ
* Σημείο ένατο: Η ΑΟΖ δεν εξισώνεται με την αιγιαλίτιδα ζώνη από άποψη εξουσιών και νομικού χαρακτήρα. Η ΑΟΖ, ταυτόχρονα, είναι μια ζώνη που δεν ανήκει ούτε στα διεθνή ύδατα (ανοιχτή θάλασσα). Έχει δικό της ιδιότυπο, ενδιάμεσο καθεστώς (sui generis - υβριδικό), που είναι διακριτό τόσο από την αιγιαλίτιδα ζώνη (ζώνη πλήρους κυριαρχίας με εξαίρεση μόνο το δικαίωμα αβλαβούς διέλευσης) όσο και από την ανοιχτή θάλασσα που είναι κοινόχρηστη περιοχή ισότιμη για όλα τα κράτη. Στην ΑΟΖ ωστόσο, κυρίαρχα είναι τα οικονομικά δικαιώματα (οικονομική κυριαρχία) του κράτους, και για αυτό οι ελευθερίες της ανοικτής θάλασσας δεν πρέπει να συγκρούονται ή να εμποδίζουν κάποιο από αυτά, και έτσι η ΑΟΖ ανήκει στις ζώνες εθνικής δικαιοδοσίας. Πάντως, συνυπάρχουν οι ελευθερίες όλων των κρατών για ναυσιπλοΐα, υπερπτήσεις και τοποθέτηση αγωγών και καλωδίων.
Το σύμπλεγμα Καστελόριζου
* Σημείο δέκατο: Η στάση της Τουρκίας στο σύμπλεγμα Καστελόριζου, την ώρα που στη Βόρεια Συρία έχει “πάγο” προσώρας για το Ιντλίμπ από τη Ρωσία και τον Άσαντ να προελαύνει, τους Κούρδους σε ετοιμότητα, το χάος στη Λιβύη για τον “εκλεκτό” της, Σάρατζ, που συγκρατείται με πολύ κόπο, και την τουρκική οικονομία με τη λίρα της σε πίεση, καθώς και η μεταφορά προσφύγων-μεταναστών στη Στρογγύλη συνοδεία τουρκικών ακταιωρών και η επάνοδος στη συνέχεια για «διάσωση», που όμως πέρασε στο ελληνικό Λιμενικό και Στρατό, που έσπευσαν έγκαιρα, αποκαλύπτουν πολλά. Αυτό στα υπόψη μας για το τι μπορεί να δημιουργήσει, αν η Ελλάδα πάψει ακόμη και τις “στημένες” ροές προσφύγων-μεταναστών να τις διασώζει και να ασκεί το κυριαρχικό της δικαίωμα «έρευνας και διάσωσης». Αν το συμβάν δεν είναι η πλέον απτή απόδειξη ότι χρειάζονται σκληρά αποτρεπτικά μέτρα, τότε τι άλλο πρέπει να συμβεί, πριν τους δούμε για “έρευνες” και νότια της Κρήτης; Μήπως πλέον, μέσω των “διαύλων επικοινωνίας” που τόσο μας ζάλισαν τις προηγούμενες ημέρες επικοινωνιακά, αντί για δημόσιες σχέσεις, ήρθε η ώρα για ένα σαφές μήνυμα; Αντί περιορισμένου “θερμού επεισοδίου” που μπορεί να υπολογίζουν, ώστε να μας σύρουν σε “τραπέζια διαπραγματεύσεων” με φόντο “τετελεσμένα” για όλα που διεκδικούν, να καταλάβουν ότι κινδυνεύουν να έχουν το άνοιγμα ενός νέου γενικευμένου - και μάλιστα από χώρα οργανωμένη σε επίπεδο ενόπλων δυνάμεων - στρατιωτικού μετώπου, σε μια περιοχή που οι εχθροί γεωπολιτικά αυξάνονται για την Τουρκία. Μια Ελλάδα, που, αν μιλάμε για ορθολογισμό, ας λειτουργήσει επιτέλους όχι ως “δεδομένη” ή “πελάτης”, αλλά ακόμη και απρόβλεπτα, δημιουργικά όμως, έναντι χωρών με κρίσιμα μεγέθη ισχύος στο διεθνές σύστημα και με συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή. Συμφέροντα που δε θα μας μετατρέψουν σε “μπροστινό” για τον “καημό ή το μερτικό άλλων”, αλλά κρίσιμο παράγοντα προς ενίσχυση του εθνικού μας συμφέροντος και κυριαρχίας.
Παναγιώτης Ηφαίστου: «Υπό την επήρεια ανυπόστατων... ιδεολογημάτων»
Αντί επιλόγου, σας παραπέμπω στη σκέψη ενός από τους κατά τεκμήριο κορυφαίους στοχαστές της Διεθνούς και Δημόσιας Στρατηγικής, Στρατηγικής Βάθους και Ανάλυσης, του Παναγιώτη Ήφαιστου: «...Επειδή τα πιο πάνω και πολλά άλλα “ροκανίζονται” εάν και όταν το πολιτικό σύστημα και μεγάλο μέρος των πολιτών, υπό την επήρεια ανυπόστατων... ιδεολογημάτων, κλίνουν προς την άποψη ότι το κράτος είναι περιττό και ότι η κρατική κυριαρχία είναι παρωχημένη έννοια, “ροκανίζονται” όταν επίσης οι πολίτες οδηγούνται να θεωρούν το εθνικό συμφέρον ως “εθνικό συμφέρον της Μαριωρής” ή ιδιοτροπία Ελλήνων φανατικών, και ότι ο πλανήτης πλέον είναι ένα μεγάλο εθνομηδενισμένο καζάνι μέσα στο οποίο θα πρέπει να πηδήξουν όλοι οι Έλληνες, θυμίζω κάτι το αντικειμενικό: ότι, για όλες τις κοινωνίες, το κράτος τους είναι ιερό και έσχατη λογική και ότι δεν είναι υποκειμενικό ή αξιολογικό εάν θεωρήσεις δεδομένο, πραγματικό και αληθινό ότι είναι ο θεσμός εθνικής ασφάλειας, ευταξίας, ευημερίας και συλλογικής ελευθερίας των πολιτών όλων των εθνικά ανεξάρτητων κοινωνιών. Ο κλασικός πολιτισμός και η κλασική πολιτική σκέψη μάς κληρονόμησε το αξίωμα ότι η ανεξαρτησία της Πολιτείας είναι υπεράνω υποκειμενισμών και αξιολογήσεων και έσχατης λογικής, και ότι αποτελεί προϋπόθεση ελεύθερης και αυτεξούσιας απόλαυσης της ιδιοσυστασίας κάθε κοινωνίας».
