“Oruc Reis” (“Ορούτς Ρέις”), άλλο ένα τουρκικό ερευνητικό σκάφος, που ως όρος στα γεωπολιτικά παιχνίδια στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Ελληνοτουρκικά, από τις πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου, μπήκε στη ζωή μας.
Με όρους ιστορίας, ο Ορούτς Ρέις Μπαρμπαρός (1474-1518), από τον οποίο πήρε το όνομά του το τουρκικό ερευνητικό πλοίο “Oruc Reis”, ήταν ελληνο-αλβανικής καταγωγής μπέης του Αλγερίου και Μπεηλέρμπεης της Δυτικής Μεσογείου. Ήταν ο μεγαλύτερος αδερφός του μεγάλου πειρατή και πολέμαρχου Χαϊρεντίν Μπαρμπαρός. Τα αδέλφια γεννήθηκαν στο νησί της Λέσβου από Αλβανό πατέρα, τον Γακούπ Αγά, και Ελληνίδα μητέρα, την Κατερίνα, η οποία ήταν χήρα ορθόδοξου ιερέα του νησιού. Την περίοδο εκείνη, στις ακτές της Μεσογείου ανθούσε η πειρατεία και, αν και αρχικά ξεκίνησαν από το εμπόριο, τα αδέρφια στην πορεία έγιναν πειρατές. Τις πειρατικές τους ικανότητες εκτίμησε ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής (ναι, ναι, ο γνωστός στους περισσότερους - όχι ως ο σουλτάνος της μεγέθυνσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας - αλλά ως πρωταγωνιστής από το σίριαλ του ANT1) και έκανε τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρός οργανωτή του στόλου του και τον Ορούτς κυβερνήτη του Αλγερίου.
Με όρους επικαιρότητας, η κατάληξη μετά από 24 ώρες στα περισσότερα ελληνικά ΜΜΕ ήταν μάλλον πανομοιότυπη: «Λήξη συναγερμού, το “Oruc Reis” αποχώρησε από την ελληνική υφαλοκρηπίδα». Ναι, αλλά πού πήγε; Μα ακριβώς εκεί απ’ όπου ήρθε, στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, για να συνεχίσει τις παράνομες έρευνες, τις πειρατικές και τύπου “Αττίλα 3” σε βάρος όχι μόνο της ΑΟΖ, αλλά και των χωρικών υδάτων της Κύπρου. Οπότε πώς τα ελληνικά ΜΜΕ λένε «λήξη συναγερμού»; Είναι η Κύπρος μακριά; Αυτό έδειξε το “μπες-βγες” του “Oruc Reis”; Μήπως μας είναι αδιάφορη; Ή μήπως όλα είναι θέμα “συνήθειας”; Συνηθίσαμε τις παραβιάσεις στο Αιγαίο. Όταν αποφασίσαμε να μην τις αντιμετωπίσουμε δυναμικά, καταλήξαμε στον εθισμό. Τώρα συνηθίσαμε τις υπερπτήσεις, άσε που, ως πιο “ήπια” ψυχολογικά έκφραση, τη χρησιμοποιούμε πλέον για όλα, και για τις παραβάσεις και για τις παραβιάσεις. Τις παραβιάσεις χωρικών υδάτων; Μάλλον και με αυτές “εθιστήκαμε”. Περάσαμε πλέον στα “σουλάτσα” των τουρκικών ερευνητικών και σύντομα και στα γεωτρύπανα;
Αλλά και εδώ φτάσαμε στα όρια του κωμικοτραγικού. Δυστυχώς σε αυτά τα όρια το “επιτελικό κράτος” εμπλέκει και τις Ένοπλες Δυνάμεις, αφού μετατρέπει το Πεντάγωνο σε “διαρροές” και σχολιασμό τύπου δημοσιογραφικών αναλύσεων και σεναρίων, για το τι πραγματικά συνέβη με το “Oruc Reis”. Η κυβέρνηση, ενδεχομένως στα πλαίσια του κατευνασμού του “απασφαλισμένου” γείτονα και του καθησυχασμού της ελληνικής κοινής γνώμης, επιχειρεί να υποβαθμίσει το γεγονός ότι η Άγκυρα προέβη σε νέες χοντροκομμένες προκλήσεις, αποσκοπώντας πιθανώς να δοκιμάσει για μια ακόμη φορά τα αντανακλαστικά της Αθήνας. Μας είπε λοιπόν ότι η “εισβολή” του τουρκικού ερευνητικού σκάφους “Oruc Reis” σε ελληνικά ύδατα (όχι χωρικά βέβαια) οφείλεται στις... κακές καιρικές συνθήκες, χαρακτηρίζοντάς το ως «συγκυριακό γεγονός».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «οι καιρικές συνθήκες μπορεί να ευθύνονται για το γεγονός ότι το τουρκικό πλοίο “Ορούτς Ρέις” μπήκε στην ελληνική υφαλοκρηπίδα».
Αλλά να “φορτώνουν” και στο Πεντάγωνο, μέσω διαρροών, ότι εξετάζει ως πολύ πιθανό ένα τέτοιο σενάριο, του καιρού δηλαδή, όταν το “Oruc Reis” παρέμενε 16 ώρες από τη στιγμή που εισήλθε εντός των ελληνικών υδάτων με σταθερή πορεία και καιρό 3-4 μποφόρ στην περιοχή στο μεγαλύτερο μέρος του, αυτό πάει πολύ. Τρεις μέρες μετά, οι ίδιοι και σίγουρα τα επιτελεία των Ενόπλων Δυνάμεων ξέρουν απόλυτα τι έχει συμβεί. Ο ελληνικός λαός, όμως, εξακολουθεί να μένει στα σενάρια, που το κάθε Μέσο επιλέγει με τους δικούς του όρους τηλεθέασης ή σκοπιμότητας. Προφανώς, μετά την απύθμενη εκδοχή Πάγκαλου για τα Ίμια, το 1996, που ευχόταν να φυσήξει αέρας και να πάρει την ελληνική σημαία από αυτά, ο άνεμος, εκτός από σημαίες, “παρασύρει” και “θηρία” -καράβια. Έκανε ή δεν έκανε έρευνες με τα ηχοβολιστικά; Έριξε ή όχι καλώδια; Κατέγραφε ή όχι ελληνικό βυθό, κ.λπ.;
Η πρόκληση του “Ορούτς Ρέις” μπορεί να μην ήταν ακραία, αλλά και η απόλυτη υποβάθμισή της, μόνο και μόνο για λόγους επικοινωνιακού εφησυχασμού, δείχνει φοβικά σύνδρομα απέναντι στις τουρκικές κινήσεις. Η Ελλάδα δεν έχει να φοβηθεί κάτι, και, ως εκ τούτου, η κυβέρνηση οφείλει να ενημερώνει σωστά την κοινή γνώμη και όχι να την παραπληροφορεί.
Το σημείο που βρέθηκε το “παρασυρμένο” από τον άνεμο “Oruc Reis” μόνο τυχαίο που δεν είναι. Βρίσκεται πάνω στο επίμαχο τόξο που όχι απλά αμφισβητεί, αλλά διεκδικεί η Τουρκία: Νησιωτικό Σύμπλεγμα Καστελόριζου (ως τέτοιο δύσκολα δεν έχει πλήρη επήρεια, μεμονωμένα μπορεί να εγείρει θέματα μείωσής της) - Ρόδος, Κάρπαθος, Κάσος, Κρήτη και Κύπρος. Είναι ακριβώς το σημείο που θεωρείται “κόκκινο” και με την πρόσφατη υπογραφή των “μνημονίων” της Τουρκίας με την “κυβέρνηση-μαριονέτα” της Τρίπολης (Λιβύη), αλλά διεθνώς αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ.
Τα όρια της υφαλοκρηπίδας μας
- Ποια είναι τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας μας επισήμως που καταπάτησε το “Oruc Reis”;
Και εδώ ερχόμαστε σε μια αναγκαία υπόμνηση, που αποκαλύπτει πολλά για τις ευθύνες δεκαετιών που έχει η πολιτική εξουσία ως προς την κρατική οντότητα της Ελλάδας και την άσκηση κυριαρχίας και κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Θα προσέξατε ότι, μιλώντας για την «εισβολή του Oruc Reis» στο άρθρο μας, μιλάμε για ελληνικά ύδατα (όχι χωρικά), αποφεύγοντας τίτλους κατά την είσοδο και κατά την έξοδο από αυτά, όπως των κεντρικών ΜΜΕ, του τύπου: «Εντός ή παραμένει ή βγήκε εκτός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας το “Oruc Reis”...». Γιατί δε μιλάμε για την υφαλοκρηπίδα στο άρθρο μας;
Για την πολύ απλή εξήγηση: Μπορεί κάποιος να μας πει ποια είναι τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, επισήμως και με συντεταγμένες, ιδίως ως προς τα εξωτερικά της όρια; Να θυμίσουμε εδώ τι λέει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας για τα όρια της υφαλοκρηπίδας:
«ΜΕΡΟΣ VI ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ
Άρθρο 76 Ορισμός της υφαλοκρηπίδας.. .
9. Το παράκτιο κράτος καταθέτει στον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών χάρτες και σχετικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων και γεωδαιτικών στοιχείων, που περιγράφουν μόνιμα τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας του. Ο γενικός γραμματέας δίνει τη δέουσα δημοσιότητα σ' αυτά.
10. Οι διατάξεις αυτού του άρθρου δε θίγουν το θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές».
Με εξαίρεση τον Θεόδωρο Καρυώτη, “πατέρα της ελληνικής ΑΟΖ”, και μερικούς ακόμη επιστήμονες, οι περισσότεροι για δύο δεκαετίες τουλάχιστον αγνοούσαν την ΑΟΖ, αλλά την υφαλοκρηπίδα την ξέραμε με κάθε λεπτομέρεια. Βασική αιτία; Η “παραδοξότητα”, ενώ εμείς έχουμε υπογράψει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, δε μιλάμε για ΑΟΖ, αλλά παρακολουθούμε κατά πόδας την Τουρκία που δεν το έχει υπογράψει και μιλούσε μόνο για υφαλοκρηπίδα μεταξύ μας και με την Κύπρο, που δεν την αναγνωρίζει σε αυτήν και στα νησιά μας! Αφού λοιπόν την ξέρουμε τόσο καλά την υφαλοκρηπίδα, μπορεί κάποιος να μας εξηγήσει γιατί κυβέρνηση, εγχώριοι αναλυτές και ελληνικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι το “Oruc Reis” παραβίασε την ελληνική υφαλοκρηπίδα; Το ωραίο είναι πως οι περισσότεροι εξ αυτών έσπευσαν να στηλιτεύσουν με ειρωνικά σχόλια τη μόνη επίσημη ανακοίνωση του επιτελείου του ΥΠΕΘΑ, επειδή οι “έξυπνοι” διέκριναν, λέει, σε αυτήν αναφορά στο ελληνικό FIR και ενώ μιλάμε για «εισβολή» σε θαλάσσιο χώρο!!! Ευτυχώς, σπεύδουμε να σας πούμε εμείς, που στο Ελληνικό Πεντάγωνο υπάρχουν στελέχη που απέδειξαν ότι γνωρίζουν τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και εξέδωσαν τη σωστή ανακοίνωση, που έλεγε: «Γνωρίζεται ότι το ερευνητικό τουρκικό σκάφος “Oruc Reis” τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 2020 κινήθηκε με δυτικές πορείες εκτός δηλωθείσας περιοχής Navtex και ευρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του ελληνικού FIR...».
Τι έγινε λοιπόν, δεν έχουμε υφαλοκρηπίδα; Ασφαλώς. Το θέμα όμως που αναδεικνύει η εν λόγω ανακοίνωση, αλλά και το τι λέει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας στο άρθρο 76, που ήδη σας παραθέσαμε, είναι άλλο: Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος “Oruc Reis” βρισκόταν παράνομα στο οικόπεδο 4 της κυπριακής ΑΟΖ και αποχώρησε από αυτό κατευθυνόμενο βορειοανατολικά.
Έτσι εντοπίστηκε στα 128 ναυτικά μίλια από το σύμπλεγμα Καστελόριζου και 292 ν.μ. από το ανατολικό άκρο της Κρήτης. Βρισκόταν, δηλαδή, αναμφίβολα μέσα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, αλλά πώς μπορείς να το αποδείξεις εφόσον δεν έχεις καταθέσει χάρτες και γεωγραφικές συντεταγμένες; Αυτό, αν καταλάβατε καλά, είναι το μεγάλο θέμα που έχει προκύψει από την “εισβολή” του “Oruc Reis”!!!
Δεν έχουμε ποτέ δηλώσει επίσημα τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας μας!!!
Η Αθήνα δεν έχει ανακοινώσει ποτέ επισήμως πού αρχίζει και πού τελειώνει η ελληνική υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο. Λένε κάποιοι ότι η λύση θα ήταν μία οριοθέτηση με την Αίγυπτο (που αποδεικνύεται σύνθετη) ή με την Κύπρο. Εάν μας ενδιαφέρουν οι εντυπώσεις, πράγματι μπορούμε να προχωρήσουμε σε επίσημη οριοθέτηση με την Κύπρο. Εάν μας ενδιαφέρει η ουσία - δηλαδή να δηλώσουμε διεθνώς τα ακριβή όρια της υφαλοκρηπίδας μας στην περιοχή - καλυπτόμαστε πλήρως από την κατάθεση των σχετικών συντεταγμένων στην αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ. Επιπλέον, εάν καταθέσει και η Κύπρος τις δικές της συντεταγμένες για την κυπριακή ΑΟΖ, που θα συμπίπτουν με τις ελληνικές, θα έχουμε έμμεση πλην σαφέστατη οριοθέτηση μεταξύ των δύο κρατών. Αυτό δεν πρόκειται να αποτρέψει την τουρκική επιθετικότητα. Θα καταστήσει, όμως, γνωστό σε ξένες εταιρείες που δουλεύουν για λογαριασμό της τουρκικής κυβέρνησης ότι στις συγκεκριμένες περιοχές πρέπει να παίρνουν άδεια από την Ελλάδα.
Ο πρώτος που έκανε αυτή την επισήμανση πριν τρία χρόνια, μέσα από την εκπομπή “Αντιθέσεις” της “ΚΡΗΤΗ TV”, ήταν ο καθηγητής τότε του Διεθνούς Δικαίου στο Πάντειο, Άγγελος Συρίγος, και σημερινός βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος. Είναι απορίας άξιο που ο πρωθυπουργός, ο Έλληνας ΥΠ.ΕΞ. ή ο ΥΠΕΘΑ δεν τον συμβουλεύονται (εκτός αν γίνεται και δεν το ξέρουμε για λόγους που οφείλουμε να μην ξέρουμε) και προτιμούν τις αναλύσεις του γνωστού ΕΛΙΑΜΕΠ, που τόσα χρόνια μας έχουν οδηγήσει με τον κατευνασμό σε αυτά που βλέπουμε από τους απέναντι.
Για δεκαετίες τώρα δε δημοσιεύουμε χάρτες και δε δείχνουμε γεωγραφικές συντεταγμένες, σε αντίθεση με την Τουρκία, που παράγει δεκάδες εξωφρενικούς χάρτες και καταθέτει στον ΟΗΕ γεωγραφικές συντεταγμένες.
Και όπως είπε πρόσφατα στις “Αντιθέσεις” ο κορυφαίους καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, πρώην μόνιμος πρέσβης στο Συμβούλιο της Ευρώπης και από τους λίγους Έλληνες νομικούς που έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης: «Οι χάρτες, όσο εξωφρενικοί κι αν είναι, δημιουργούν θέμα. Στο Διεθνές Δίκαιο το “εθιμικό” παράγει αποτέλεσμα. Όταν ο ένας ρίχνει “βροχή” από χάρτες για χρόνια κι ο άλλος σχεδόν τίποτα, “χτίζεται” θέμα, όσο κι αν νομίζουμε ότι δεν είναι έτσι. Η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην κατάθεση γεωγραφικών συντεταγμένων και χαρτών».
Νομίζουμε ότι έτσι γίνεται κατανοητό πως αυτά θα αφορούν όλο το εύρος των θαλάσσιων ζωνών της Ελλάδος, περιλαμβανομένων και των ακτών του νησιωτικού συμπλέγματος Καστελόριζου, Ρόδου, Καρπάθου, Κάσου και Κρήτης στην επίμαχη περιοχή. Άρα και επέκταση των χωρικών μας υδάτων ενιαία, άπαξ, μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια, που είναι δικό μας δικαίωμα μη διαπραγματεύσιμο, με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Θα ήταν επίσης χρήσιμη ενδεχομένως η παράλληλη κατάθεση συντεταγμένων από την Κύπρο, που θα αφορούσαν μόνο στο σημείο που εφάπτονται η ελληνική υφαλοκρηπίδα και η κυπριακή ΑΟΖ λόγω της παρουσίας της Στρογγύλης, από το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου.
Δεν ήταν ένα απλό “τεστ”
Νομίζουμε λοιπόν πως το “Oruc Reis” δεν τεστάρισε απλά την ελληνική αντίδραση ή και τα μέσα έρευνάς του κατά την πλεύση του στις συγκεκριμένες θαλάσσιες ζώνες, αλλά αποπειράθηκε να κάνει και μια “άγουρη” καταγραφή στην πράξη της τουρκο-λιβυκής παράνομης συμφωνίας. Το σημείο “όλως τυχαίως” ήταν μέσα σε μια περιοχή με “ειδική σημασία”: Είναι η στενή θαλάσσια λωρίδα που, σύμφωνα με το παράνομο “μνημόνιο” που υπέγραψαν οι Τούρκοι με την “κυβέρνηση της Τρίπολης”, ενώνει τις θαλάσσιες ζώνες της Τουρκίας και της Λιβύης, ασφαλώς στερώντας παράνομα το δικαίωμα σε θαλάσσιες ζώνες σε νησιά όπως η Κρήτη, για την οποία η Τουρκία έφτασε να μιλάει για μη ύπαρξη υφαλοκρηπίδας!
Ας σκεφτούμε από τώρα πως η επόμενη κίνηση με το “Oruc Reis” ή κάποιο άλλο σκάφος μπορεί να είναι η πλεύση και τι θα σήμαινε αυτό, σε περιοχή νότια Κρήτης; Κι αν προχωρούσε προς τη Λιβύη, τότε οι Τούρκοι θα μας ενημέρωναν ότι κινούνται με βάση τη συμφωνία με τη «νόμιμη κυβέρνηση» της Λιβύης;
Ας είμαστε λοιπόν, χωρίς αυταπάτες και μετεωρολογικές ερμηνείες, βέβαιοι πως ο Ερντογάν δοκιμάζει τις ελληνικές αντιδράσεις, προετοιμαζόμενος να κάνει το βήμα που έχει προαναγγείλει. Ο ίδιος ο Ερντογάν, άλλωστε, το λέει δημόσια, δεν το κρύβει, αποδίδει «ζωτική σημασία» για την Τουρκία στην ιδιοποίηση των ενεργειακών πόρων της θαλάσσιας περιοχής από την Κύπρο μέχρι το Καστελόριζο και την Κρήτη.
Το “μοντέλο” με την “εισβολή” στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου ο “διεθνής παράγοντας” στην πράξη έκανε το “κορόιδο” και μόνο “λόγια παχιά”, πέτυχε για την ώρα για τον Ερντογάν. Μην απορήσετε αν τα τετελεσμένα που δημιουργεί με τη στρατιωτική του παρουσία εκεί ως “Αττίλας 3” επιχειρήσει, τηρουμένων των αναλογιών, να εφαρμόσει και στο τόξο-σύμπλεγμα Καστελόριζο-Ρόδος- Κάρπαθος- Κάσος- Κρήτη.
Είναι στην πραγματικότητα λοιπόν το ηχηρό τέλος στις αυταπάτες στην Ελλάδα, όσων για δεκαετίες τις καλλιέργησαν, ότι «ο κατευνασμός μάς εξασφαλίζει χρόνο και ειρήνη» ή είναι το «άλλοθι» για μια νέα «διαπραγμάτευση» διμερής ή και με μεσολαβητή ή και με διαιτησία ή και με δικαστήριο διεθνές;
Αλλά τότε να έχουμε υπόψη μας, καμία κυβέρνηση δε θα την παρασύρει ο “άνεμος” σε ένα τέτοιο μονοπάτι, όσα μποφόρ μετά κι αν επικαλεστεί ή και ριπές με ταχύτητα ρεκόρ του ανέμου. Το υποτιθέμενο τότε “απάγκιο” δε θα είναι παρά η “σκηνή” του παζαριού όπου οι “πειρατές” θα βγάζουν σε πλειοδοσία “λάφυρα” από την κυριαρχία της χώρας, καν κυριαρχικών δικαιωμάτων...
