Στον πυρήνα του ενδιαφέροντος αλλά και των δράσεων των Δήμων της χώρας βρίσκεται ασφαλώς το ζήτημα της Κοινωνικής Πολιτικής γενικότερα, και της Υγείας ειδικότερα. Διότι σήμερα περισσότερο από ποτέ στο παρελθόν, σε συνθήκες υποχώρησης των κεντρικών μηχανισμών του κράτους και αδυναμίας τους να υποστηρίξουν βασικά δικαιώματα και ανάγκες των πολιτών, αναδεικνύεται η μεγάλη βαρύτητα του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Της Αθηνάς Σπανάκη - Κοχιαδάκη
Όσον αφορά την Υγεία, πρωταρχικός σκοπός του Δήμου οφείλει να είναι η διατήρηση της υγείας των δημοτών του, δηλαδή η προώθηση υγιών συμπεριφορών (αγωγής υγείας), η έγκαιρη αναγνώριση των απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων (προληπτική ιατρική) και η καταπολέμηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που επηρεάζουν αρνητικά την υγεία.
Οι δημοτικές Αρχές έχουν λοιπόν ένα σημαντικό διακύβευμα: να κάνουν την πρόληψη πραγματικότητα. Να κινητοποιήσουν τους πολίτες με μαζικές εκστρατείες ενημέρωσης. Να καταγράφουν και να μετρούν τους προσυμπτωματικούς ελέγχους. Να γνωρίζουν τα ύποπτα περιστατικά (με την προηγούμενη συναίνεση του πολίτη) και να τα καθοδηγούν με παραπομπή στο θεράποντα ιατρό τους και σε πιο ειδικές εξετάσεις.
Πιο συγκεκριμένα, οι Δήμοι θα πρέπει να προσφέρουν στους δημότες κατά κύριο λόγο:
1. Ενημέρωση και συμβουλευτική καθοδήγηση για την πρόληψη των νοσημάτων βάσει τεκμηριωμένων οδηγιών,
2. Προσανατολισμό για τις προσφερόμενες υπηρεσίες Υγείας στα όρια του Δήμου, αλλά και έξω από αυτά, ανάλογα με τα προσωπικά προβλήματα υγείας του καθενός,
3. Διοργάνωση προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου για την εξέταση του γενικού πληθυσμού και την ανίχνευση φαινομενικά υγιών πολιτών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρά νοσήματα,
4. Διαρκή εκτίμηση του κινδύνου για την υγεία με απλό τρόπο για την ενημέρωση του κοινού σε σχέση με τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το διαβήτη, την υπέρταση, τον καρκίνο, την οστεοπόρωση, τα αυτοάνοσα νοσήματα, και παράλληλα την προώθηση των περιστατικών ύποπτων ευρημάτων σε υπηρεσίες και δομές υγείας εξειδικευμένου ελέγχου.
Όσον αφορά την πρωτοβάθμια περίθαλψη είναι γεγονός ότι το κράτος τα τελευταία έτη έχει κάνει σημαντικά βήματα με τη νομοθέτηση μέτρων για τους ανασφάλιστους συμπολίτες μας.
Έτσι, στο συγκεκριμένο πεδίο οι Δήμοι θα πρέπει να παίξουν σημαντικό ρόλο συμπληρωματικά προς την κρατική μέριμνα. Ο σύγχρονος Δήμος οφείλει να δημιουργήσει τα κατάλληλα δίκτυα, οφείλει να κινητοποιήσει τους αναγκαίους πόρους, ώστε οι πραγματικά ευρισκόμενοι σε αδυναμία να έχουν τη δυνατότητα προστασίας και θεραπείας της υγείας τους, πάντοτε συμπληρωματικά με το κράτος.
Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί ο Δήμος να κινηθεί προς τη δημιουργία δικτύων παρόχων Υγείας με συμμετοχή τόσο από το Δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Τα δίκτυα αυτά μπορούν να δημιουργούνται σε τοπικό επίπεδο, όπου όμως οι συνθήκες το επιτρέπουν θα είναι αποτελεσματικότερη η δημιουργία τους σε περιφερειακό επίπεδο. Οι πάροχοι Υγείας θα καλούνται να προσφέρουν δωρεάν ορισμένες βασικές υπηρεσίες στους άπορους και ανασφάλιστους πολίτες, με αντάλλαγμα τη συμμετοχή τους σε ένα δημόσιο κατάλογο μέσα από τον οποίο θα προσκαλείται ολόκληρος ο πληθυσμός να επιλέξει αυτόν που θα κάνει τις προληπτικές του εξετάσεις, οι οποίες θα αποζημιώνονται κανονικά από τον ΕΟΠΥΥ ή από ιδιωτικά προγράμματα.
Επιπλέον, ο Δήμος θα μπορούσε να παίξει ρόλο στην αντιμετώπιση απλών περιστατικών πρώτων βοηθειών μέσα από μια κεντρική δομή δημοτικού ιατρείου και την ενημέρωση των πολιτών στη βασική υποστήριξη ζωής ώστε να σωθεί μια ζωή τη στιγμή μιας επείγουσας θανατηφόρας κατάστασης.
Η δημιουργία και η ανάπτυξη προγράμματος Νοσηλευτικής Φροντίδας στο Σπίτι για ηλικιωμένους και αναξιοπαθούντες είναι μια άλλη παράμετρος όπου ο Δήμος θα μπορούσε να παίξει ρόλο.
Τη δημιουργία αυτού του προγράμματος τη θεωρώ βασική, διότι δεν υπάρχει και δεν προβλέπεται να δημιουργηθεί άμεσα από το δημόσιο τομέα (ΠΕΔΥ κ.τ.λ.).
Η δημιουργία του θα είναι πρωτοποριακή, διότι, σε συνεργασία με τα τμήματα Νοσηλευτικής των ΤΕΙ και το Τμήμα Ιατρικής, θα προσφέρει νοσηλευτική φροντίδα σε δημότες μας, οι οποίοι είτε είναι χρόνιοι πάσχοντες με οίκοι νοσηλεία είτε είναι μετεγχειρητικοί κατακεκλιμένοι ασθενείς.
Μέσα από αυτό το τρίπτυχο των δράσεων σε τοπικό επίπεδο, θα μπορούσε να επιτευχθεί η παράταση του προσδόκιμου ζωής (η οποία σήμερα παραμένει σχεδόν στάσιμη στη χώρα μας), η απόδοση στους δημότες περισσότερων ποιοτικών ετών ζωής, αλλά και ο αναγκαίος εξορθολογισμός των πόρων που προκύπτει από τη μείωση πολυδάπανων και εξοντωτικών για τον άνθρωπο θεραπειών.
