Οι κακές συνθήκες στράγγισης και αερισμού, η έλλειψη οργανικής ουσίας και η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων στα θερμοκήπια είναι οι σημαντικότερες αιτίες που οδηγούν στο να αυξηθεί ο πληθυσμός των νηματωδών, σκωληκόμορφων φυτοπαθογόνων οργανισμών με αποτέλεσμα σοβαρά προβλήματα στα καλλιεργούμενα φυτά.
Του Δημήτρη Πετράκη
Επιστήμονες (1) αναγνωρίζουν ότι η αντιμετώπισή τους συχνά είναι έως ακατόρθωτη και προϋποθέτει τη χρήση ισχυρών επαφής και διασυστηματικών νηματωδοκτόνων με αποτέλεσμα, πολύ συχνά, την επιβάρυνση των προϊόντων και του περιβάλλοντος και τη συνεπακόλουθη δημιουργία προβλημάτων υγείας των συνανθρώπων μας. Και όμως η ηλιοθέρμανση, η άφθονη οργανική ουσία, η καλή στράγγιση και κυρίως η παρουσία ωφέλιμων μικροοργανισμών στο έδαφος και το ριζικό σύστημα με δράση ενάντια στους νηματώδεις είναι σε θέση να διευθετήσουν το πρόβλημα καλύτερα από τα φυτοφάρμακα.
Στην ιστορία των θερμοκηπίων στη Κρήτη τα νηματωδοκτόνα ήταν και παραμένουν βασικός κρίκος της. Από το 1965, τα νηματωδοκτόνα Nemagon, Fumazon, Telone, Shell D-D Soil Fugament, Di trapex, Vapam, Βρωμιούχο Μεθύλιο, Dazomet, Χλωροπικρίνη, Διχλωροπροπένιο ήταν σε συνεχή διαδικασία έγκρισης κυκλοφορίας και απαγόρευσης μετά από τα προβλήματα που προκαλούσαν. Στο πρώτο θερμοκήπιο στην Ιεράπετρα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ξενόφερτα και μυστικά το πρώτο νηματωδοκτόνο, από τον Ολλανδό γεωπόνο Κούπερ. Οι χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες είναι υποπροϊόντα κλασματικής διάσπασης του πετρελαίου με βιομηχανική πρόσμιξη αλογόνων. Όπως και οι αλογονομένες οργανικές ενώσεις (DDT, Lindane κ.ά), προκαλούν καταστροφή στο οικοσύστημα, στη στρατόσφαιρα, στη γεωργία και στην υγεία.
Καρκινογόνο ή όχι το 1,3 D;
Από τη σύμβαση του Ρότερνταμ η ταξινόμηση του 1,3 D με το σύστημα του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας για το Καρκίνο (ΙARC) είναι 2Β, που σημαίνει πιθανή καρκινογόνος χημική ένωση (2)
Τοξικό, επιβλαβές, επικίνδυνο για το περιβάλλον ή όχι το 1,3 D;
Από τη σελίδα 9 της σύμβασης του Ρότερνταμ αποδεικνύεται ότι το Διχλωροπροπένιο είναι Εύφλεκτο (Flam), Τοξικό(T), Επιβλαβές(Xn), Ερεθιστικό(Xi) και πολύ τοξικό και επικίνδυνο για το περιβάλλον(Ν)
Τα πειράματα, οι περιγραφές ασθενών από τη χρήση διχλωροπροπένιου, ο ρόλος της επιχλωροχυδρίνης, η πρόκληση καρκίνων, τα αναπάντητα ερωτήματα για τη τοξικότητα παραμένουν στην έκθεση της (EPA) - Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος Αμερικής (3)
Για τη σχέση της μακρόχρονης επαγγελματικής χρήσης υποκαπνιστικών φυτοφαρμάκων και νόσου Alzheimer, βλέπε στην εργασία από το Καναδά (4)
Ο ταχύς ρυθμός διάσπασης του διχλωροπροπένιου, σε λίγες εβδομάδες και η απουσία ανίχνευσης του στα προϊόντα και στο έδαφος, είναι ένα από τα επιχειρήματα που εδραίωσαν τη χρήση του(5).
Όμως, όπως και όλοι οι αλογονομένοι υδρογονάνθρςκες ή αλογονομένες οργανικές ενώσεις τύπου DDT, Lindane κ.ά. είναι μεταλλαξιογόνες, καρκινογόνες και τοξικές ουσίες για την υγεία και το οικοσύστημα. Είναι ουσίες που ενώ διαφημίστηκαν ως επαναστατικές και σωτήριες για τις καλλιέργειες, τη βιομηχανία και την αντιμετώπιση της πείνας, κατέστρεψαν τη γεωργία, την υγεία και το οικοσύστημα και προ πολλού έπρεπε να έχουν αποσυρθεί οριστικά. Η ανθρωπότητα οφείλει να εμποδίσει εκείνους που από το 1900 με υδρόλυση του NaCl (αλάτι) αποθήκευαν το χλώριο στα εργοστάσια μέσα στα αλατοχώραφα τους και με τα κλάσματα του πετρελαίου μετά το 1950 γέμισαν το πλανήτη με τοξικές χλωριωμένες και αλογονομένες ενώσεις.
Πώς κυκλοφορεί;
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης παίρνει τα τελευταία χρόνια κατά παρέκκλιση άδεια κυκλοφορίας στην αγορά για 120 ημέρες, σύμφωνα με το άρθρο 53 του κανονισμού 1107/2009, αν και είναι με πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορευμένο από 18/06/2012. Αυτό γίνεται από τη μια γιατί το σκεύασμα παίρνει άδεια για μια χώρα της Ευρώπης και με την ισχύουσα νομοθεσία γενικεύεται η χρήση του και στις υπόλοιπες και από την άλλη δημιουργείται «αίτηση» μιας Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών προς το Υπουργείο ότι έχει ανάγκη το φυτοφάρμακο ως αναντικατάστατο. Έτσι με τη πίεση των κατασκευαστριών εταιρειών, των συμβούλων επιχειρήσεων και των υψηλών στην ιεραρχία πολιτικών προσώπων, γίνεται αναγκαστικά η εισήγηση, η υπογραφή και η αδειοδότηση προσωρινής κυκλοφορίας κατά παρέκκλιση.
Κυκλοφορεί και λαθραία στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Κρήτη. Χώρες εισόδου η Βουλγαρία, Τουρκία και Κύπρος. Αυτό γίνεται είτε γιατί το βρίσκουν φτηνότερο, είτε γιατί υπάρχει ο περιορισμός των 120 ημερών χρήσης ή γιατί υπάρχουν άλλου τύπου «συνεργασίες» καταστημάτων πώλησης και αλλοδαπών προμηθευτών.
Προϊόντα διάσπασης 1,3 D
Η διάσπαση του μορίου του διχλωροπροπένιου, όπως αναλυτικά περιγράφεται στο κείμενο της σύμβασης του Ρόττερνταμ, δίνει ανάλογα με τη θερμοκρασία, την υγρασία, τις πιέσεις στο έδαφος και την επίδραση του ήλιου διχλωροαιθένιο, ρίζες υδροξυλίου, Μυρμηκικό Χλωρίδιο, Χλωροακεταλδεϋδη, Χλωρακετικό οξύ, Υδροχλώριο, διοξείδιο και Μονοξείδιο του άνθρακα και Μυρμηκικό οξύ. Τα προϊόντα αυτά διασπούν το όζον, παράγουν το τοξικό, μεταλλαξιογόνο και καρκινογόνο βινυλοχλωρίδιο
Τι δε λένε οι κατασκευάστριες εταιρείες
Οι κατασκευάστριες εταιρείες παραδέχονται την ύπαρξη στο τελικό προϊόν και «βρώμικων» χλωριούχων ενώσεων. Έχουν δημόσια ή μέσω συνεργαζόμενων επιχειρήσεων δεσμευτεί ότι σκοπεύουν να το αντικαταστήσουν με άλλη ουσία πιο φιλική στο περιβάλλον και στον άνθρωπο ή με καθαρή εμπορεύσιμη μορφή. Προσπάθησαν με προσφυγές να ακυρώσουν την απόφαση 2007/619/ΕΚ της Επιτροπής, της 20ής Σεπτεμβρίου 2007, σχετικά με τη μη καταχώριση της ουσίας 1, 3 — διχλωροπροπένιο στο παράρτημα I της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου και την ανάκληση των εγκρίσεων για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που περιέχουν την εν λόγω ουσία (6)
H αρμόδια επιτροπή της ΕΕ, στις 20 Ιανουαρίου 2011, σχετικά με τη μη καταχώριση της ουσίας 1,3-διχλωροπροπένιο στο παράρτημα I της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2011) 119] αποφάσισε να παραμείνει εκτός λίστας εγκεκριμένων το διχλωροπροπένιο (7).
Παρ' όλα αυτά..
Α. - Οι κατασκευάστριες εταιρείες δεν αποκαλύπτουν ότι στο εμπορεύσιμο προϊόν συνυπάρχει και η τοξική και καρκινογόνος ουσία επιχλωροχυδρίνη, που εξασφαλίζει τη συμπεριφορά κατά την απελευθέρωση της βασικής δραστικής ουσίας. Για το λόγο αυτό είναι άγνωστη η τοξικότητα του τελικού προϊόντος, παρά τις μελέτες που έχουν γίνει
Πριν την απαγορευτική απόφαση στις 18/06/2012 της σύμβασης του Ρότερνταμ για το διχλωροπροπένιο η κατασκευάστρια εταιρεία Dow Chemicals είχε κάνει μελέτες για τη τοξικότητα του 1,3 D σε ζώα στα ερευνητικά της εργαστήρια. Οι μελέτες χρησιμοποιήθηκαν για συγκριτική μελέτη σε συμφωνία με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
1. -Στη 1η μελέτη (8), περιγράφεται αναλυτικά η οξειδωτική δράση του διχλωροπροπένιου και η δυνατότητα καρκινογένεσης του
2. -Στη 2η μελέτη (9), επιβεβαιώνεται η οξειδωτική δράση του και η οξειδωτική βλάβη που προκαλεί στη γλουταθειόνη, καθώς και την απρόβλεπτη παρουσία και άλλων ενώσεων χωρίς να αιτιολογείται επαρκώς ο μηχανισμός σχηματισμού τους.
3. -.Στη 3η μελέτη (10), αποδεικνύεται η ασταθής συμπεριφορά του διχλωροπροπένιου στο έδαφος, η καρκινογόνος δράση του σε πειραματόζωα, οι μεταλλάξεις σε γονίδια που αποδόθηκαν στη μη καθαρότητα του προϊόντος καθώς και ότι η κατασκευάστρια εταιρεία δεν παρουσίασε μελέτες τοξικότητας της συνυπάρχουσας στο τελικό προϊόν επιχλωροχυδρίνης, γνωστής καρκινογόνου ουσίας που προστίθεται για να προκαλέσει μεγαλύτερη διάχυση του 1,3 D κατά την εφαρμογή του στο έδαφος.
Η ίδια η κατασκευάστρια εταιρεία, από το 2001, αναγνωρίζει ότι χρειάζεται παραπέρα έρευνα για τις παρατηρηθείσες μεταλλάξεις και καρκινογένεση (γονιδιακή τοξικότητα) στα πειράματα in vitro και in vivo.
Β. - Δεν αναφέρουν ότι η χρήση νηματωδοκτόνων φονεύει μαζί με τους ζώντες φυτοπαθογόνους νηματώδεις και όλους τους παρακάτω οργανισμούς:
Γεωσκώληκες: 100 κιλά/στρέμμα, Αρθρόποδα: 100 κιλά/στρέμμα,. Πρωτόζωα:15 κιλά/στρέμμα, Μύκητες: 270 κιλά/στρέμμα, Βακτηρίδια:170 κιλά/στρέμμα , με ολέθριες συνέπειες στο κύκλο του άνθρακα στο έδαφος, στην ανάπτυξη και άμυνα των φυτών από εξόντωση των μικροοργανισμών του εδάφους που είναι χρήσιμοι στη παραγωγή οξυγόνου και ενζύμων (Πρωτεάσες, λιπάσες, χιτινάσες, εστεράσες, και αφυδρογονάση) , στην ανακύκλωση στοιχείων, στη τροφική αλυσίδα της ριζόσφαιρας, στη διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών και ανάπτυξης των φυτών. αυξάνουν τον άνθρακα στο έδαφος και την εξαρτώμενη από τη ποσότητα του άνθρακα παραγωγή μυκήτων (πολύ διοξείδιο και χαμηλό οξυγόνο), στη παραγωγή αντιβιοτικών, στην άμυνα των φυτών και στη βιοποικιλότητα.
Αντί της βιολογικής μεθόδου εξόντωσης των νηματωδών από μύκητες και βακτηρίδια του εδάφους, σε συνδυασμό με την ηλιοαπολύμανση, η συστηματική χρήση νηματωδοκτόνων προκαλεί πλήρη καταστροφή των οργανισμών του εδάφους και επηρεάζει δυσμενώς την ικανότητα του προς θρέψη, άμυνα και παραγωγή των φυτών.
Γ. - Αποσιωπούν ότι η εξολόθρευση των ζώντων νηματωδών, αφήνει ανεπηρέαστα τα ισχυρά κελύφη των αυγών των νηματωδών, που έχοντας έναυσμα εκκόλαψης την αύξηση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα θα δώσουν μέχρι το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου και με μηχανισμούς βιοανάδρασης 3-4 νέες γενιές νηματωδών, με υπερπαραγωγή νέων αυγών. Η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στο έδαφος, δεν προέρχεται από τη αποδόμηση χουμικών ουσιών ή από φύκια, όπως επικαλέστηκε ο πρώην υπουργός ΥΠΑΑΤ κ. Καρασμάνης τον Οκτώβρη 2014. Πρώτον, γιατί δεν χρησιμοποιούνται τέτοια οργανικά πρόσθετα στα θερμοκήπια της Κρήτης και δεύτερον, γιατί η πρώτη και κύρια μεταφυτευτική αιτία παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα είναι η αποσύνθεση των νεκρών μικροοργανισμών από την δράση του 1,3 D και από τα προϊόντα διάσπασης του νηματωδοκτόνου. Αυτό σημαίνει ότι αν στην επόμενη καλλιέργεια, που ο πληθυσμός νηματωδών θα είναι μεγαλύτερος, δεν χρησιμοποιηθεί νηματωδοκτόνο ο παραγωγός είναι καταδικασμένος. Αυτό είναι εξάρτηση του παραγωγού και ομηρία, χωρίς να επιτρέπει την εφαρμογή εναλλακτικών μορφών όπως βιολογικές μέθοδες με μύκητες ή βακτηρίδια που καταστρέφουν τους νηματώδεις ή με ηλιο-απολύμανση. Αν υπάρξει φωνή αμφισβήτησης, η απάντηση είναι ότι θα κερδίσουν οι ανταγωνίστριες χώρες.
Δ. - Παρόμοια ήταν και τα συμπεράσματα της διαφήμισης του νέου νηματωδοκτόνου Velum της Bayer στο 16ο Πανελλήνιο Εντομολογικό Συνέδριο, στις 22/10/2015 στο Ηράκλειο, μιας οργανικής ουσίας με 5 φθόρια και 1 χλώριο, που εκτός της ζημιάς στο οικοσύστημα από τα παραγόμενα οξείδια αλογόνων, καταστρέφει και τους ωφέλιμους μικροοργανισμούς, όπως παραδέχτηκε η επίσημος αντιπρόσωπος της εταιρείας σε ερώτηση συνέδρου. Αναστέλλει την αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων στα μιτοχόνδρια όσων οργανισμών εκτεθούν, βλάβη που προκαλεί θανατηφόρες επιπτώσεις σε όλους τους οργανισμούς, χωρίς στοιχεία για υπολείμματα φθορίου στα παραγόμενα προϊόντα.
Η χρήση δεκάδων νηματωδοκτόνων στα θερμοκήπια της Κρήτης και αλλού, τα τελευταία 50 χρόνια όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα, όχι μόνο αυξήθηκε η ανθεκτικότητα των νηματωδών, αλλά και ερημώθηκε το έδαφος από πολύτιμους και ωφέλιμους μικροοργανισμούς και επιδεινώθηκε σταθερά η υγεία των παραγωγών και η κλιματική αλλαγή.
Ε. -Δεν αναφέρουν ότι το διχλωροπροπένιο όπως και όλες οι αλογονομένες ουσίες είναι τροφή (πηγή άνθρακα) σε συγκεκριμένους μικροοργανισμούς που επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα του εδάφους και την άμυνα των φυτών. Το 1,3 D για παράδειγμα βιοαποικοδομείται με ανθεκτικότητα από τη Pseudomonas pavonaceae 170, σύμφωνα με τους Poelarends et al. 2000a. Σε μελέτη του ΕΜΠ (11), αναφέρεται ότι οι μικροοργανισμοί εδάφους αντιδρούν γονιδιακά με τη βοήθεια οριζόντιων γονιδιακών μετατροπών για να εξασφαλίσουν την επιβίωσης τους, μηχανισμός που εμπλέκεται στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας στα φάρμακα και στην αύξηση των μολυσματικών ασθενειών (12).
ΣΤ. - Αποσιωπούν ότι για να πετύχουν τα προγράμματα τους πιέζουν πολιτικά (13) για εγκρίσεις και αδειοδοτήσεις, ότι προκαλούν ρυθμιστικές διατάξεις ή κοινές υπουργικές αποφάσεις που εξυπηρετούν τις πωλήσεις τους και σε αντάλλαγμα προχωρούν σε δωρεές για κοινωφελή έργα σε διάφορες οργανώσεις, σε αθλητικές δραστηριότητες, ή σε χρηματοδοτήσεις ευαίσθητων τομέων του δημόσιου τομέα από «μη κερδοσκοπικές» πρωτοβουλίες ή παρέχουν χρυσές χορηγίες σε επιστημονικά συνέδρια και χρηματοδότηση με απ' ευθείας αναθέσεις ερευνητικών εργασιών, προς όφελος τους, σε έλληνες επιστήμονες του δημόσιου τομέα (14)
Πρόσφατα, από τον ηλεκτρονικό τύπο έγινε γνωστό ότι ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σε ρόλο dealer είχε συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου με το πρόεδρο της Dow Chemical Company, Andrew Liveris, ομογενή και πρόεδρο της «Ηellenic Initiative" Ηλεκτρονική Έκδοση enet.gr, 14:43 Τετάρτη 25 Ιουνίου 2014
Η πρωτοβουλία αυτή χρηματοδότησε το 2015 «μη κερδοσκοπικά» ευαίσθητο τομέα του Ελληνικού Δημόσιου (Νοσοκομείο Κρήτης), με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Ενώ ο ίδιος ο πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Ηellenic Initiative, έχει τοποθετηθεί ότι οι «μη κερδοσκοπικού τύπου» χρηματοδοτήσεις είναι μέρος του Marketing των πολυεθνικών (15), ενώ είναι γνωστός ο ρόλος της συνεπικουρίας των Λόμπι στις πιο επιθετικές μορφές προώθησης προγραμμάτων μεγάλων εταιρειών, παραμένουμε ακόμα στη λογική της ψωροκώσταινας και στην επαιτεία «ότι έχετε καλοσύνη»
Παλαιότερες δημοσιεύσεις για το 1,3 D
Εκτός από τα δημοσιεύματα της εφημερίδας Νέα Κρήτη το 2014, υπάρχουν και πολλά άλλα άρθρα στον ελληνικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο (16)
Τελικά
Η Νέα Κρήτη δεν έχει διαφορές με καμιά εταιρεία και δεν κάνει στείρα αντιπαράθεση. Προσπαθεί με τα δημοσιεύματα, με τεκμηριωμένα στοιχεία να δείξει ότι πέρα από την υποχρέωση να ενημερώσει τον αγροτικό κόσμο κύρια, αλλά και τους πολίτες γενικότερα για τις βλαβερές συνέπειες της χρήσης του διχλωροπροπένιου, να σταθεί κοντά στο κόπο και τον αγώνα των αγροτών για καλή και καθαρή σοδειά, να αναδείξει τους δικούς μας επιστήμονες και τα εργαστήρια τους στη θετική παρέμβαση τους προς όφελος των αγροτών και των πολιτών και να βοηθήσει το αρμόδιο υπουργείο να βρει τη καλύτερη λύση.
Καλούνται οι βουλευτές και τους Ευρωβουλευτές μας, οι εκπρόσωποι των αγροτών, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, να ζητήσουμε από τον Υπουργό ΥΠΑΑΤ για άλλη μια φορά να πάρει θέση στο θέμα, αφού δεσμεύτηκε δημόσια στις 10/6/2015 ότι θα καταργήσει οριστικά τη κυκλοφορία ενός απαγορευμένου νηματωδοκτόνου.
Καλούνται όλοι οι αρμόδιοι να είναι πιο προσεκτικοί στις εγκρίσεις κυκλοφορίας νέων νηματωδοκτόνων που μπορεί να είναι τοξικά στην υγεία και στο περιβάλλον και να αφήνουν τοξικά ή επιβλαβή υπολείμματα στα παραγόμενα τρόφιμα, όπως ενδέχεται να προκαλεί το νέο νηματωδοκτόνο Velum της Bayer.
Είναι καιρός, όπως έχει θεσμοθετηθεί σε πολλές χώρες του κόσμου να υπάρχουν εμπειρογνώμονες επιστήμονες από φορείς υγείας και περιβάλλοντος πριν αποφασίζεται η αδειοδότηση κυκλοφορίας ή η χρήση τοξικών και βλαβερών για το περιβάλλον και την υγεία χημικών ουσιών.
1.- http://www.agronews.gr/winetrails/arthro/127423/zodano-edafos-eurosta-kai-ugii-premna/
2. - http://en.wikipedia.org/wiki/1,3-Dichloropropene
3. - ΕPA, για το 1,3 D (GAS No. 542-75-6), http://www.epa.gov/iris/toxreviews/0224tr.pdf
4. - Manitoba Canada αρ. 138, που δημοσιεύθηκε το 2001 στο. Int J.epidemiol. 2001; 30(3):590-7. http://action.psr.org/site/DocServer/chap7_0926.pdf?docID=5924 .
5. - Πρόγραμμα του ΕΘΙΑΓΕ για τα υπόγεια ύδατα Τυμπακίου Ν. Ηρακλείου και Ιεράπετρας Ν. Λασιθίου, 29.02.2008. http://www.paseges.gr/el/news/Programma-toy-ETHIAGE-gia-ta-ypogeia-ydata)
6. - eur-lex.europa.eu,
http://www.linguee.de/deutsch-griechisch/uebersetzung/begehren.html
7. - http://gr.vlex.com/vid/2011-1-3-i-x00a0-241942166
8. - Chem Res Toxicol. 2000 Nov;13(11):1096-102.Mechanistic aspects of the metabolism of 1,3-dichloropropene in rats and mice.Bartels MJ1, Brzak KA, Mendrala AL, Stott WT.-Health and Environmental Research Laboratory, 1803 Building, The Dow Chemical Company, Midland, Michigan 48674, USA. [email protected], http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11087431
9. - Xenobiotica. 2004 Feb; 34(2):193-213. Pharmacokinetics and metabolism of 14C-1,3-dichloropropene in the Fischer 344 rat and the B6C3F1 mouse. Bartels MJ1, Hansen SC, Thornton CM, Brzak KA, Mendrala AL, Dietz FK, Kastl PJ. Health and Environmental Research & Consulting Department, The Dow Chemical Co., Midland, MI 48674, USA. [email protected], http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14985147
10. - Rev Environ Contam Toxicol. 2001;168:1-42.Mammalian toxicity of 1,3-dichloropropene.Stott WT1, Gollapudi BB, Rao KS. Toxicology & Environmental Research and Consulting, The Dow Chemical Company, Midland, MI 48674, USA. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12882226
11. - Βιοαποικοδόμηση χλωριωμένων και αλειφατικών υδρογονανθράκων, σελ.7,8,13 και 71 http://dspace.lib.ntua.gr/bitstream/123456789/7039/3/tranous_resistance.pdf
12. -Polar Microbiology: The Ecology, Biodiversity and Bioremediation Potential. Asim K. Bej,Jackie Aislabie,Ronald M. Atlas. .2008, σελ : 181, 189 και 193
13. -
14. - Εργασίες Ελλήνων επιστημόνων του δημόσιου τομέα, με απ'ευθείας ανάθεση από πολυεθνικές εταιρείες
Susceptibility οf tomato borer Tuta absoluta to Cyazypyr® and Methomyl. Σκοπός του έργου του ΕΘΙΑΓΕ είναι η μελέτη με ανάθεση της ευαισθησίας Tuta absoluta σε εντομοκτόνο Cyazypyr® και Methomyl σε σχέση με τα εντομοκτόνα αναφοράς indoxacarb και rynaxapyr της εταιρείας Du Pont που χρηματοδότησε τη μελέτη το 2012 με 26. 904.25 Ευρώ.
Βιοδοκιμές σε προνύμφες με τα εντομοκτόνα indoxacarb, rynaxypyr και Cyazypyr® σε πληθυσμούς που συλλέχτηκαν στη Κρήτη. Μελέτη με ανάθεση του ΕΘΙΑΓΕ 2012-2013, που χρηματοδοτήθηκε από την εταιρεία Du Pont με 13.110 Ευρώ.
Δημιουργία και αξιολόγηση υβριδίων αγγουριάς για αντοχή τους στη σήψη των ριζών και των στελεχών τους από το μύκητα Fusarium oxysporum
f. sp. radicis cucumerinum. Μελέτη με ανάθεση του ΕΘΙΑΓΕ 2011-2012 σε θερμοκήπια στο Γούδουρα Σητείας που χρηματοδοτήθηκε από τη Monsanto με το ποσό των 29.704,5 Ευρώ. Με βάση τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας η Monsanto σχεδιάζει διασταυρώσεις γενοτύπων που να παραχθούν εμπορικά υβρίδια ανθεκτικά στο παθογόνο μύκητα
15. - «'Οταν η Dow Hellas είχε το 2013 κέρδη 3,5 εκατ. ευρώ, http://www.kathimerini.gr/773582/article/oikonomia/epixeirhseis/dow-ellas-kerdh-sta-35-ek-eyrw-to-2013, τι είναι τα 230.000 ευρώ για μια «μη κερδοσκοπική χρηματοδότηση»; Όπως είναι γνωστό, τα 230.000 ευρώ δόθηκαν το 2015 στη Καρδιοχειρουργική κλινική του ΠΑΓΝΗ από τη Hellenic Initiative, που ιδρυτής της είναι ο Andrew Liveris, πρόεδρος της Dow. H εταιρεία δραστηριοποιείται εκτός των άλλων και με ιατρικά μηχανήματα και συσκευές, μέσω συνεργασίας με τις εταιρείες Advance Carsdiovascular Systems Incorporated, και Hybritech Ιnc,»
16. - Παλαιότερες δημοσιεύσεις για το 1,3 D
1. -Άρθρο Ελευθεροτυπίας 25/10/2010, από τον πρώην πρόεδρο του ΕΦΕΤ δρ. Νίκο Κατσαρό: «Πολύ επικίνδυνο εντομοκτόνο το διχλωροπροπένιο»
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=217082
2. - Επιστολή του βουλευτή Γιάννη Πλακιωτάκη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχετικά με την χρήση του καπνογόνου εδάφους 1,3-διχλωροπροπένιο. Δημοσιεύθηκε : 11 Ιούνιος 2012
3. -Δημοσίευση 22/10/2010. Skai.gr. «Μετέφερε επικίνδυνα τοξικά με το πλοίο της γραμμής. Σύλληψη οδηγού φορτηγού ο οποίος μετέφερε με το πλοίο της γραμμής βαρέλια με το τοξικό υλικό διχλωροπροπένιο συνολικού βάρους 20 τόνων». http://www.skai.gr/news/environment/article/154800/metefere-epikindyna-toxika-me-to-ploio-/
4. -Ερώτηση της Δημοκρατικής αριστεράς ( Ψαριανός) στη Βουλή 11/7/2013
http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c0d5184d-7550-4265-8e0b-078e1bc7375a/8142858.pdf
5. - GREENPEACE και 1,3 D. Οι εξαιρέσεις βλάπτουν σοβαρά την υγεία. http://www.greenpeace.org/greece/el/news/118508/118517/2013/ioulios/pectisides-2/
