Η μεταφορά νερού από την Τουρκία και η ανάπτυξη της κατεχόμενης περιοχής θα εξουδετερώσει την ελληνοκυπριακή θέση πως τον πρώτο λόγο στις περιουσίες έχουν οι ιδιοκτήτες.
Του Κώστα Βενιζέλου
Αυτή είναι η επιδίωξη της τουρκικής πλευράς, όπως προκύπτει από απόρρητο έγγραφο, που ετοιμάσθηκε μετά την απόφαση της Άγκυρας για το λεγόμενο έργο του αιώνα. Με βάση τη θέση που διατυπώνεται, με το νερό θα αλλάξουν οι αξίες των περιουσιών και θα αποκτήσει πλεονέκτημα ο σημερινός χρήστης. Παράλληλα, προβλέπεται γενικότερα ανάπτυξη της οικονομίας των κατεχομένων και ειδικότερα της γεωργίας και του τουρισμού.
Ο εκ των συμβούλων του τότε κατοχικού ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου, Serden Hoca, σε απόρρητο σημείωμα του (Σεπτέμβριος 2011), το οποίο συντάχθηκε με τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων, υποστήριξε πως το θέμα του νερού μπορεί να αξιοποιηθεί και στις συζητήσεις για το Κυπριακό και ιδιαίτερα στο περιουσιακό. Μέσα από το σημείωμα προκύπτει πως επιχειρείται να αξιοποιηθεί το κεφάλαιο του νερού και στο διαπραγματευτικό τραπέζι για το Κυπριακό. Κι αυτό υπό την έννοια πως με τη μεταφορά του νερού και τον εμπλουτισμό των υπόγειων στρωμάτων νερού, θα ενισχυθεί η θέση της τουρκικής πλευράς πως ο σημερινός χρήστης των περιουσιών και όχι ο νόμιμος ιδιοκτήτης έχει περισσότερα δικαιώματα.
Πληροφορίες για τη στάση των Ηνωμένων Εθνών δεν υπάρχουν, πλην μιας αναφοράς από εμπειρογνώμονα του Διεθνούς Οργανισμού, τον Frederick Brusberg, ο οποίος φέρεται να έχει πει σε Τ/κ αξιωματούχους πως θα εξασφάλιζε έγκριση από την Παγκόσμια Τράπεζα για ένα τέτοιο σχέδιο και έτσι θα καταστούσε αδύνατη την απόρριψη της πρότασης από τους Ε/Κ. Μέσα από το απόρρητο σημείωμα της τουρκικής πλευράς καταγράφονται τα εξής, που έχουν ιδιαίτερη σημασία ως προς τις προθέσεις τους.
Πρώτο, καταγράφεται μια παραδοχή πως το πιο αδύνατο και το πιο προβληματικό θέμα για την τουρκική πλευρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων σε ότι αφορά το περιουσιακό, είναι τα τεμάχια γης που δόθηκαν σε Τούρκους εκ Τουρκίας ( έποικους) και Τ/κ που δεν εγκατέλειψαν γη στο νότο. Τα τεμάχια αυτά είναι κυρίως μη αρδευόμενα. Με το πιο πάνω σχέδιο(σημ: της μεταφοράς νερού), θα αλλάξει, αναφέρεται στο έγγραφο, ο χαρακτήρας ενός σημαντικού αριθμού των τεμαχίων αυτών. Δηλαδή, από μη αρδευόμενα «θα τα καταστήσουμε αρδευόμενα και έτσι θα μπορέσουμε να αυξήσουμε και την αξία τους».
Δεύτερο, υποδεικνύεται πως «το νερό που θα μεταφέρεται από την Τουρκία, αποτελεί μια σημαντική αξία. Σε μια ξηρή χώρα όπως η Κύπρος, το νερό είναι πιο πολύτιμο και από τα λεφτά….Γι αυτό το λόγο, κατά την καταβολή αποζημιώσεων και την οικονομική ανάπτυξη μετά τη λύση, θα έχει μια πολύ σημαντική συμβολή τόσο άμεσο όσο και έμμεσα».
Τρίτο, σημειώνεται πως ο τουρισμός- η βασική κινητήριος δύναμη της οικονομίας του νησιού- θα καταστεί πιο ανταγωνιστικός λόγω της πληθώρας φθηνών γεωργικών προϊόντων, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Αττάλειας.
Τέταρτο, στις εργασίες που θα γίνουν συντονισμένα με το Property Development Corporation( τουρκική πρόταση η σύστασή του), θα μπορέσουν να δημιουργηθούν νέες περιοχές ανάπτυξης. Έτσι, σημαντικός αριθμός τεμαχίων γης θα αλλάξουν χαρακτήρα και θα καταστούν περιοχές πρόσφορες για ανάπτυξη. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της αξίας τους.
Στο έγγραφο σημειώνεται πως με βάση τους σχεδιασμούς αυτούς, θα ενισχυθεί η θέση της τ/κ πλευράς για επίλυση του περιουσιακού στη βάση κριτηρίων και «θα αποτελέσουν ένα ακόμη πλήγμα στη θέση της ε/κ πλευράς ότι τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχει ο ιδιοκτήτης της περιουσίας».
Πέμπτο, με βάση μελέτη εμπειρογνωμόνων, το νερό που θα μεταφέρεται από την Τουρκία θα ανεβάσει το ΑΕΠ πέραν του 10%.
Στηρίζονται στη Μόρφου, φοβούνται αποξήρανση
ΜΕ βάση την έρευνα των εμπειρογνωμόνων, στα κατεχόμενα υπάρχουν 1.400.000 στρέμματα γεωργικά τεμάχια. Από αυτά, περίπου τα 926.000 καλλιεργούνται. Οι υδάτινοι πόροι εξασφαλίζονται σε μεγάλο βαθμό από τα υπόγεια στρώματα της κατεχόμενης Μόρφου.
«Συνεπώς, σε περίπτωση που τα υπόγεια στρώματα τα περιοχής καταστούν υπερβολικά αλμυρά ή αποξηρανθούν, θα προκληθεί σοβαρό κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα», αναφέρεται. Οι εμπειρογνώμονες υπενθυμίζουν πως αποξήρανση υπήρξε στην περιοχή της Αμμοχώστου. Σημειώνεται δε και το εξής: Αυτή η περιοχή στην οποία μέχρι το 1973 διοργανωνόταν το φεστιβάλ πορτοκαλιού, δυστυχώς, λόγω της αποξήρανσης του υπόγειου στρώματος, υπέστη σοβαρό πλήγμα.
Επιστολή προς Γ.Γ. ΟΗΕ με καταγγελίες για ενσωμάτωση κατεχομένων
Η Λευκωσία αντέδρασε στο έργο μεταφοράς νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα, με επιστολή-παρέμβαση προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μπαν Κι Μουν, στις αρχές του 2014.
Σε επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ημερομηνίας 31 Ιανουαρίου 2014, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου στη Νέα Υόρκη, Νίκος Αιμιλίου, κατάγγειλε την τουρκική ενέργεια.
Στην επιστολή, που είχε σταλεί καθώς η Άγκυρα είχε εξαγγείλει έναρξη της μεταφοράς του νερού τον Μάρτιο του 2014( αναβλήθηκε καθώς δεν ήταν έτοιμοι), τονίζεται πως το έργο συνιστά παραβίαση ψηφισμάτων του Διεθνούς Οργανισμού και διεθνών συμφωνιών και συμβάσεων κλπ. Σημειώνεται, επίσης, ότι με βάση δημόσιες τοποθετήσεις Τούρκων αξιωματούχων, η μεταφορά του νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα με αγωγό αποτελεί ενσωμάτωση.
Ο τότε Τούρκος υπουργός Εξωτερικών και σημερινός Πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, μιλώντας στην επιτροπή προϋπολογισμού της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης για το έργο, ανέφερε πως «η Τουρκία κάνει ένα στρατηγικό βήμα στην περιοχή και η Κύπρος, στην πράξη, θα ενωθεί με την Τουρκία μέσω αγωγού» (πρακτορείο ΤΑΚ 7 Νοεμβρίου 2012). Στην επιστολή προς τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, αναφέρεται επίσης πως σε ομιλία του στις 30 Μαρτίου 2013, σε τελετή στην (κατεχόμενη), Κύπρο, ο Υπουργός Δασών και Υδάτων της Τουρκίας, Βεϋσέλ Έρογλου, χαρακτήρισε το έργο ως «τον ομφάλιο λώρο που συνδέει την Κύπρο με την μητέρα πατρίδα»(εννοεί την Τουρκία).
Στην επιστολή, σημειώνεται πως η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, διαμαρτύρεται έντονα για την τουρκική ενέργεια και ζητήθηκε η βοήθεια του Γενικού Γραμματέα για να σταλεί ισχυρό μήνυμα προς την Άγκυρα να απέχει από τη δημιουργία νέων τετελεσμένων επί του εδάφους, που εμβαθύνουν τη διχοτόμηση του νησιού. Οι πολιτικές αυτές, που υποστηρίζονται από προκλητικές δηλώσεις και τελετές, σημειώνεται στην επιστολή, υπονομεύουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο κοινοτήτων και τις τρέχουσες προσπάθειες για τη δημιουργία θετικού κλίματος για επανέναρξη διαπραγματεύσεων. Σημειώνεται πως ένα μήνα μετά υπήρξε η συμφωνία Αναστασιάδη- Έρογλου.
Πηγή: mignatiou.com
