Αναμένονται περιορισμοί στην ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων και στις αναλήψεις, ενώ υπολογίζεται πως οι τράπεζες θα χρειαστούν νέα κεφάλαια, με την ενδεχόμενη χρησιμοποίηση των καταθέσεων - τα ομόλογα και το γερμανικό χρηματιστήριο.
Εισαγωγικά, για εκείνο το χρονικό διάστημα που συνεχίζεται το μαρτύριο της σταγόνας στην Ελλάδα, με τον απίστευτο ερασιτεχνισμό που χαρακτηρίζει την κυβέρνηση της, όπως η πρόσφατη μελέτη του υπουργού οικονομικών, ο οποίος τοποθετεί την ανάπτυξη χαμηλότερα από την τρόικα (στο 0,1% έναντι 1% της κομισιόν και 0,5% της ομάδας των Βρυξελών - πηγή), είναι δύσκολο να αναφερθεί κανείς στο ελληνικό χρηματιστήριο - περιοριζόμενος ίσως στις μετοχές εκείνων των εταιριών που προσφέρουν υψηλά μερίσματα (όπως ο ΟΠΑΠ) ή σε αυτές της πραγματικής οικονομίας με σχετικά καλές προοπτικές (ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, Μυτιληναίος, Jumbo, Intralot κλπ.), έτσι ώστε να αποφεύγονται οι τράπεζες.
Άλλωστε, όταν ο Economist χαρακτηρίζει καταστροφικές τις πρώτες εκατό ημέρες της νέας κυβέρνησης (πηγή) ή η Τράπεζα της Ελλάδας θεωρεί πως έχει πλέον χρεοκοπήσει η Ελλάδα, γνωρίζοντας πως οι συνέπειες της χρεοκοπίας είναι καταστροφικές για τις τράπεζες, δεν μπορεί παρά να το λαμβάνει κανείς σοβαρά υπ' όψιν του.
Εύλογα δε αναμένονται περιορισμοί στην ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων και στις αναλήψεις - ενώ υπολογίζεται πως οι τράπεζες θα χρειαστούν νέα κεφάλαια για να μην χρεοκοπήσουν λόγω των επισφαλειών, καθώς επίσης των αυξημένων εκροών, όπου δεν είναι καθόλου απίθανο να χρησιμοποιηθούν οι καταθέσεις, όπως στο παράδειγμα της Κύπρου.
Το σημαντικότερο πάντως για την Ελλάδα δεν είναι τόσο η υπογραφή ή μη μίας νέας συμφωνίας, η οποία θα διαιωνίσει τη μιζέρια, όσο μία καθαρή λύση - ακόμη και αν είναι εξαιρετικά επώδυνη, όπως η χρεοκοπία ή/και η έξοδος από την Ευρωζώνη (άρθρο).
Φυσικά εάν υπάρξει συμφωνία, το ελληνικό χρηματιστήριο θα ακολουθήσει αρχικά μία έντονη ανοδική πορεία, περιορισμένης διάρκειας, με οδηγό της τράπεζες - ενώ στην αντίθετη περίπτωση θα καταρρεύσει, ξανά με τις τράπεζες στην πρώτη γραμμή.
Πρόκειται βέβαια για υποκειμενικές υποθέσεις, οι οποίες δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση επενδυτικές συμβουλές - όπως επίσης τα παρακάτω, τα οποία αφορούν τα ομόλογα και τις ευρωπαϊκές μετοχές, κυρίως όμως τις γερμανικές.
Τα ομόλογα
Η φούσκα στις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων φαίνεται πως έχει σπάσει - αφού η τάση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, μετά από μία μεγάλη περίοδο συνεχούς καθοδικής πορείας, άλλαξε ξαφνικά.
Οι αποδόσεις των γερμανικών δεκαετών εκτοξεύθηκαν μέσα σε λίγες ημέρες από το 0,15% σε περισσότερο από 0,70% - κάτι που τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχει συμβεί μόλις δύο φορές (γράφημα). Οι τιμές των δεκαετών με κουπόνι (επιτόκιο) 0,5% κατέρρευσαν από το 104% στο 99% της ονομαστικής τους αξίας - ενώ κάτι ανάλογο συνέβη και με τα ελβετικά ομόλογα, τα οποία από αρνητικά έφτασαν στο +0,2% την προηγούμενη Πέμπτη.
Προφανώς λοιπόν είχε δίκιο ο γνωστός ειδικός της αγοράς αμερικανικών ομολόγων κ. Bill Gross, όταν δήλωνε στα τέλη Απριλίου ότι, οι ανοιχτές πωλήσεις των γερμανικών ομολόγων (τοποθέτηση στην πτώση), θα ήταν το εγχείρημα της ζωής του - όπως πολλοί άλλοι επενδυτές, οι οποίοι φαίνεται πως από κοινού «επιτίθενται» στα ευρωπαϊκά ομόλογα, με στόχο την αποκόμιση υψηλών κερδών (άρθρο).
Τα χρηματιστήρια
Από την άλλη πλευρά, ενώ τα χρηματιστήρια ακολούθησαν αρχικά καθοδική πορεία, επηρεασμένα από την πτώση των ομολόγων, στη συνέχεια άλλαξαν κατεύθυνση - με το γερμανικό δείκτη DAX να παρουσιάζει άνοδο 2,8% την Παρασκευή, συνεχίζοντας το ράλι των περασμένων μηνών. Φυσικά οι περισσότεροι επενδυτές δεν είναι πλέον τόσο ήρεμοι σε αυτά τα επίπεδα - αν και θεωρείται πως η άνοδος αιτιολογείται από τους εξής παράγοντες:
(α) Χαμηλό επίπεδο επιτοκίων: Τόσο οι ευρωπαϊκοί, όσο και οι αμερικανικοί δείκτες, ωφελούνται σημαντικά από τα «εξτρεμιστικά» χαμηλά επιτόκια - επειδή αφενός μεν οι επενδυτές έχουν στη διάθεση τους φθηνά χρήματα, αφετέρου οι επιχειρήσεις διατηρούν πολύ χαμηλά το κόστος δανεισμού τους.
Με δεδομένο δε το ότι, η Fed δεν φάνηκε πρόθυμη να αυξήσει τα βασικά επιτόκια, προβληματισμένη προφανώς από την αναπάντεχη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας, είναι σε κάθε περίπτωση απίθανη η μαζική άνοδος τους.
Εκτός αυτού η Fed, υποχρεωμένη να λαμβάνει υπ' όψιν της τη διεθνή κατάσταση της οικονομίας, γνωρίζει πως τυχόν μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων θα ζημίωναν σε σημαντικό βαθμό τις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες αγορές - αφού οι επενδυτές θα απέσυραν τα δολάρια τους από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, μεταφέροντας τα πίσω στις Η.Π.Α.
Κάτι τέτοιο θα είχε σοβαρότατες συνέπειες τόσο για τις ξένες χώρες, λόγω των εκροών συναλλάγματος (μείωση του ρυθμού ανάπτυξης, αθετήσεις πληρωμών κλπ.), όσο και για την ίδια (αύξηση του πληθωρισμού από τις μεγάλες εισροές δολαρίων κοκ.) - οπότε δεν είναι εύκολο να αποφασιστεί.
Ακόμη όμως και να συμβεί, οι αυξήσεις των επιτοκίων θα είναι πολύ περιορισμένες - ενώ, με βάση την ιστορική εμπειρία, οι πρώτες μικρές αυξήσεις των βασικών επιτοκίων οδηγούν τις τιμές των αμερικανικών μετοχών προς τα επάνω, επειδή οι επενδυτές συμπεραίνουν πως ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας επανέρχεται. Όταν όμως οι αμερικανικοί δείκτες είναι ανοδικοί, τότε ακολουθούν την τάση και οι ευρωπαϊκοί - ειδικά ο DAX.
(β) Οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου: Ουσιαστικά οι τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί στο ήμισυ, σχετικά με το προηγούμενο καλοκαίρι - γεγονός που ωφελεί κυρίως τις βιομηχανίες επεξεργασίας πετρελαίου, όλες όσες έχουν μεγάλο ενεργειακό κόστος, καθώς επίσης τις μεταφορές.
Επίσης όμως τους καταναλωτές, οι οποίοι δαπανούν λιγότερα για βενζίνη, έχοντας έτσι περισσότερα χρήματα για να ξοδέψουν. Αυτό αυξάνει με τη σειρά του τη ζήτηση, αφού οι αποταμιεύσεις είναι ασύμφορες στα σημερινά χαμηλά επίπεδα των επιτοκίων - οπότε το τζίρο, καθώς επίσης τα κέρδη των επιχειρήσεων.
(γ) Το αδύναμο ευρώ: Η πτώση της ισοτιμίας του ευρώ, πόσο μάλλον σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές της ενέργειας, βοηθάει σε μεγάλο βαθμό τις γερμανικές επιχειρήσεις, ιδίως δε τις εξαγωγικές - οι οποίες «παράγουν» το 50% του ΑΕΠ της χώρας. Τα γερμανικά, καθώς επίσης τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά προϊόντα, είναι κατά 20% φθηνότερα στις παγκόσμιες αγορές, συγκριτικά με το προηγούμενο έτος - ενώ έχει αυξηθεί ανάλογα η ανταγωνιστικότητα της γερμανικής βιομηχανίας κατασκευής αυτοκινήτων και μηχανών.
Το 2014 οι γερμανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις είχαν ρεκόρ τζίρου - κάτι που θα συνεχιστεί και το 2015, όπου υπολογίζεται πως οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα αυξήσουν τα κέρδη τους τουλάχιστον κατά 1 δις €. Οι κίνδυνοι μείωσης της ζήτησης της Κίνας, η οποία αποτελεί τη σημαντικότερη εξαγωγική αγορά της Γερμανίας, δεν φαίνονται μεγάλοι - ενώ το γεγονός ότι, η ευρωπαϊκή οικονομία αναπτύσσεται με μικρότερο ρυθμό από ότι η αμερικανική, θα διατηρήσει το ευρώ σε χαμηλά επίπεδα.
Τυχόν χρεοκοπία δε της Ελλάδας εντός ή εκτός της Ευρωζώνης, η οποία δεν θεωρείται καθόλου απίθανη, αν και θα αυξήσει σημαντικά τα επιτόκια δανεισμού των χωρών της περιφέρειας (ομόλογα), θα πιέσει ακόμη περισσότερο το ευρώ - βοηθώντας ανάλογα τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Εάν δε τελικά αυξηθούν τα αμερικανικά επιτόκια, το ευρώ θα υποτιμηθεί ακόμη περισσότερο.
(δ) Οι δείκτες της οικονομίας: Λόγω της χαμηλής τιμής του πετρελαίου, καθώς επίσης του αδύναμου ευρώ, οι ευρωπαϊκοί δείκτες έχουν καλυτερεύσει - με τις προβλέψεις ανάπτυξης της γερμανικής οικονομίας να αναθεωρούνται προς τα πάνω, από το 1,2% στο 2,1%.
(ε) Το πακέτο ποσοτικής διευκόλυνσης της ΕΚΤ: Η κεντρική τράπεζα θα αγοράζει ομόλογα των ευρωπαϊκών χωρών έως το 2016, περί τα 60 δις € σε μηνιαία βάση (1,14 τρις € συνολικά). Παρά τις αυξήσεις λοιπόν που παρουσιάστηκαν την τελευταία εβδομάδα, οι τιμές των ομολόγων θα πιεστούν ξανά προς τα κάτω - ενώ θα διοχετευθούν μεγάλες ποσότητες χρημάτων στα χρηματιστήρια, επειδή τα ποσά αυτά δεν καταλήγουν τελικά στην πραγματική οικονομία.
Ως εκ τούτου, θα ωφεληθούν κυρίως οι υγιείς βιομηχανικές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα αυτές που προσφέρουν υψηλά μερίσματα - αφού οι επενδυτές θα τις προτιμήσουν, επειδή οι αποδόσεις τους (μερίσματα προς τιμή μετοχής) είναι υψηλότερες, από τα επιτόκια καταθέσεων.
Οφείλουμε να σημειώσουμε βέβαια πως οι ποσοτικές διευκολύνσεις των κεντρικών τραπεζών (άρθρο) δεν ωφελούν καθόλου τα νοικοκυριά και τους εργαζομένους, όπως τουλάχιστον συμπεραίνεται από το πείραμα της Ιαπωνίας, στο γράφημα που ακολουθεί - σύμφωνα με το οποίο το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών της χώρας μειώνεται, μετά το κάθε πακέτο (QE).
Επομένως, κάποια στιγμή οι εργαζόμενοι θα επαναστατήσουν, αντιστεκόμενοι στη ληστεία τους - οπότε ο νεοφιλελευθερισμός θα αυτοκαταστραφεί, έχοντας αποδειχθεί άπληστος και αχόρταγος.
Στην Ιαπωνία βέβαια ο δείκτης του χρηματιστηρίου μάλλον θα συνεχίσει να αυξάνεται, αφενός μεν λόγω της συνεχούς επέκτασης της ποσότητας χρήματος, αφετέρου λόγω των τοποθετήσεων σε μετοχές, εκ μέρους των ασφαλιστικών εταιριών και των συνταξιοδοτικών ταμείων της χώρας - ενώ το γεν θα συνεχίσει την πτωτική του πορεία επειδή η κεντρική τράπεζα, η οποία κατέχει σχεδόν το 50% του δυσθεώρητου ιαπωνικού χρέους, θα αναγκασθεί κάποια στιγμή να παγώσει ένα μεγάλο μέρος του, μετατρέποντας το σε αμιγές πληθωριστικό χρήμα.
(στ) Τα κέρδη των επιχειρήσεων: Με βάση την πολιτική λιτότητας που ακολουθείται στην Ευρώπη, μειώνονται συνεχώς οι μισθοί των εργαζομένων (ανάλυση) - οπότε αυξάνονται η ανταγωνιστικότητα και τα κέρδη των επιχειρήσεων. Ταυτόχρονα, δημιουργούνται νέες επενδυτικές ευκαιρίες στις υπερχρεωμένες χώρες, αφενός μεν λόγω των ιδιωτικοποιήσεων που τους επιβάλλονται, αφετέρου εξ αιτίας της πτώσης των τιμών των παγίων, καθώς επίσης των επιχειρήσεων τους.
Λογικά λοιπόν οι μετοχές των μεγάλων εταιριών ακολουθούν ανοδική πορεία, η οποία αιτιολογείται τόσο από τη σημερινή τους κατάσταση, όσο και από τις προοπτικές τους - ενώ οι κεφαλαιοποιήσεις των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων είναι μικρότερες, από αυτές των αμερικανικών (γράφημα), έχοντας ανάλογες προοπτικές ανόδου.
Στο προηγούμενο γράφημα συγκρίνονται οι κεφαλαιοποιήσεις ορισμένων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων με τη χρηματιστηριακή αξία αμερικανικών επιχειρήσεων - όπου, για παράδειγμα, με τη σημερινή χρηματιστηριακή αξία της Apple, αγοράζει κανείς όλες της επιχειρήσεις της Ισπανίας, ενώ με αυτήν της MasterCard τις εταιρείες της πάμφθηνης Αυστρίας.
(ζ) Η τιμή προς κέρδη του DAX (P/E): Με βάση τα προβλεπόμενα κέρδη του 2015, ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 15, ενώ οι μερισματικές αποδόσεις στο 2,3%. Με το συγκεκριμένο κριτήριο, οι γερμανικές επιχειρήσεις είναι φθηνότερες από τις αντίστοιχες αμερικανικές (21,13 και 1,98% ο S&P 500 - πηγή) ή ελβετικές - οπότε έχουν σημαντικά περιθώρια ανόδου.
Οι υπερβολές (φούσκες) στις αγορές φαίνεται πως θα συνεχιστούν, παρά τους κινδύνους ενός ξαφνικού, παγκοσμίου κραχ - ενώ δεν μπορεί κανένας να προβλέψει υπεύθυνα τι ακριβώς θα συνέβαινε μετά από μία ελληνική χρεοκοπία, ειδικά εάν η χώρα εγκατέλειπε το ευρώ. Μπορεί βέβαια να χρεοκοπήσει προηγουμένως το Πουέρτο Ρίκο, η Ουκρανία ή η Βενεζουέλα - κάτι που όμως δεν θα είχε ανάλογες συνέπειες για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όσο η χρεοκοπία της Ελλάδας (αμέσως μετά της Ουκρανίας).
Σε κάθε περίπτωση, οφείλει να είναι κανείς πάρα πολύ προσεκτικός και σε επιφυλακή - όπως συμβαίνει πάντοτε σε τέτοιες κρίσιμες εποχές, κατά τις οποίες αυξάνονται σημαντικά οι διακυμάνσεις, λόγω του ύψους των τιμών, καθώς επίσης της υφιστάμενης αβεβαιότητας. Πρέπει επίσης να λαμβάνει επί πλέον πολύ σοβαρά υπ' όψιν του τις γεωπολιτικές εξελίξεις - οι οποίες επηρεάζουν τα πάντα και ειδικά τις τιμές της ενέργειας.
Πηγή: Analyst
