Κωδικοποιώντας τις δημόσιες δηλώσεις των εκπροσώπων της κυβέρνησης αλλά και τις πρόσφατες συνεντεύξεις του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Βαρουφάκη, επιχειρούμε να αναλύσουμε τον σχεδιασμό της Ελλάδας για τις επόμενες ημέρες αλλά και το διεθνές περιβάλλον στο οποίο θα εξελιχθεί η διαπραγμάτευση.
Των Νίκου Κωτσικόπουλου και Κώστα Εφήμερου
Η Ελληνική κυβέρνηση θέλει χρόνο. Αυτό θα είναι το κλειδί των εξελίξεων σε δύο επίπεδα: Από τη μία ο Αλέξης Τσίπρας δε θέλει να διαπραγματεύεται με την πλάτη στον τοίχο και θα επιθυμούσε μια περίοδο ηρεμίας προκειμένου να συντάξει ένα πειστικό αναπτυξιακό πρόγραμμα. Από την άλλη οι πολίτες περιμένουν από την κυβέρνηση να υλοποιήσει τις εξαγγελίες της και θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε αν ο Τσίπρας θα προχωρήσει στα μέτρα του προγράμματος της Θεσσαλονίκης, τα οποία θα μπορούσαν να ερμηνευτούν από τις αγορές ως μονομερείς ενέργειες.
Το βραχυπρόθεσμο δάνειο
Ο Γιάνης Βαρουφάκης θέλει να εξασφαλίσει ένα βραχυπρόθεσμο δάνειο προκειμένου να εξασφαλίσει την ρευστότητα πριν ξεκινήσει επίσημα η διαπραγμάτευση της Ελλάδας με τους πιστωτές της. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να το πάρει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αλλά δεν θα πει όχι και σε άλλες πηγές χρηματοδότησης. Η Ελλάδα όμως θέλει ένα δάνειο εκτός προγράμματος και δεν φαίνεται να συζητάει την επέκταση του υφιστάμενου μνημονίου.
Τις τελευταίες ημέρες διακινείται ένα σενάριο διακοπής της χρηματοδότησης της Ελλάδας από τον ELA, τον μηχανισμό επείγουσας παροχής ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance). Γνωρίζουμε ότι δύο ημέρες πριν από τις εκλογές και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της χώρας προσέφυγαν σε αυτόν προκειμένου να εξασφαλίσουν την απαραίτητη ρευστότητα.
Τα δημοσιεύματα -που διακινούνται περισσότερο από ελληνικά κέντρα, παρά του εξωτερικού (δείτε και παρακάτω)- κάνουν λόγο για την δυνατότητα που έχει ο ELA να αρνηθεί την ρευστότητα στις τράπεζες αφού η έκτακτη χρηματοδότηση για τα ποσά που ζητάει η Ελλάδα πρέπει να περάσουν από το Δ.Σ. της ΕΚΤ. Η αλήθεια είναι ότι σύμφωνα με το άρθρο 14.4 του καταστατικού της ΕΚΤ σε περίπτωση που κάποια κεντρική τράπεζα κράτους-μέλους έχει ένσταση για την χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να γίνει ψηφοφορία και η απόφαση περνάει με πλειοψηφία δύο τρίτων. Αυτό το διαβάζουμε σε αρκετά μέσα που αρέσκονται να κινδυνολογούν, η αλήθεια όμως είναι ότι μια πιο αναλυτική ανάγνωση του συγκεκριμένου άρθρου κάνει σαφές ότι η συγκεκριμένη πλειοψηφία είναι απαραίτητη προκειμένου να διακοπεί η χρηματοδότηση και όχι να δοθεί, πράγμα που απλά σημαίνει ότι θα πρέπει να βρεθούν 17 χώρες που θα θελήσουν να οδηγήσουν στην κατάρρευση το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, και κατ' επέκταση στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.
Ποιες είναι οι ισορροπίες στη διεθνή σκηνή
Η εκλογή Τσίπρα στην Ελλάδα έχει σε κάθε περίπτωση συνταράξει την Ευρώπη αλλά και τις διεθνείς ισορροπίες. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις: Η πρώτη που προέρχεται από οικονομολόγους και εκφράζεται κυρίως από τον παγκόσμιο ειδικό Τύπο μιλάει για την ανάγκη να ακυρωθεί άμεσα η πολιτική λιτότητας που ασκείται κυρίως από τη Γερμανία. Οικονομολόγοι όπως ο Κρούγκμαν και ο Στίγκλιτς γράφουν σχεδόν καθημερινά υπέρ μιας υποχώρησης της Καγκελαρίας και υπέρ της δημιουργίας ενός νέου αναπτυξιακού σχεδίου που θα χαλαρώσει τον κόμπο στο λαιμό της Ελλάδας και θα λειτουργήσει ως βάση για την ανακούφιση και των άλλων κρατών που ταλαιπωρούνται από τη λιτότητα. Θυμίζουμε ότι η Ελλάδα δεν βρίσκεται στην ίδια θέση με το 2009 και το πιθανότερο είναι να μην προκαλέσει τη κατάρρευση του ευρώ ή του τραπεζικού της συστήματος σε περίπτωση GREXIT (για αυτό φρόντισαν οι κυβερνήσεις μας τα τελευταία χρόνια) αλλά ένα φαινόμενο ντόμινο που θα άγγιζε την Ισπανία, την Γαλλία ή την Ιταλία θα ήταν καθοριστικό για το μέλλον της ευρωζώνης αφού αυτές οι χώρες είναι γνωστές και ως To Big to Fai (πολύ μεγάλες για να αποτύχουν) .
Η δεύτερη προσέγγιση είναι αυτή του «σκληρού παραδείγματος», σύμφωνα με το οποίο η Γερμανία θα επιμείνει όχι μόνο στην λιτότητα αλλά ακόμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση των διαπραγματεύσεων δημιουργώντας προβλήματα στην ενδιάμεση χρηματοδότηση που χρειάζεται ο Αλέξης Τσίπρας τις επόμενες 15 ημέρες. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο οι ελληνικές τράπεζες θα στραγγαλιστούν αφού μια δημόσια άρνηση χρηματοδότησης θα οδηγήσει σε άμεσο bank run. Οι μεγαλύτεροι αναλυτές ωστόσο δεν θεωρούν πολύ πιθανό αυτό το σενάριο αφού η Γερμανία θα φαινόταν να εκβιάζει ευθέως την Ελλάδα και αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο αντιδράσεων σε χώρες όπως η Ισπανία που συνταράσσεται πολιτικά από τους Podemos. Μια επιθετική κίνηση θα μπορούσε να ενδυναμώσει τα κινήματα στις χώρες τις περιφέρειας και να απειλήσουν την εκτός ελέγχου έξαρση του προβλήματος στις χώρες που θέλει με κάθε περίπτωση να προστατεύσει η Ε.Ε.
Η τρίτη προσέγγιση είναι αυτή της ενδιάμεσης λύσης. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο η Ελλάδα και η Ε.Ε. θα τα βρουν αρχικά στην ενδιάμεση ένεση ρευστότητας και θα ξεκινήσουν ένα κύκλο διαπραγματεύσεων για την δημιουργία νέου προγράμματος σωτηρίας που θα περιορίζει τις πολιτικές λιτότητας και θα περιλαμβάνει κάποιες ρήτρες ανάπτυξης. Ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να θυσιάσει κάποια από τα σχέδιά του προκειμένου να μην φανεί ότι η Ευρώπη κάνει πίσω μπροστά στον ατρόμητο Έλληνα πρωθυπουργό και στην τελική θα υπάρξει κάποιος συμβιβασμός.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δημοσιεύματα η Ελλάδα φαίνεται να έχει την στήριξη των ΗΠΑ στην προσπάθειά για την ανατροπή των πολιτικών λιτότητας αλλά υπάρχει εμπλοκή στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων. Επιπλέον η Γαλλία φαίνεται ότι θέλει να δώσει τη ρευστότητα στην Ελλάδα και βλέπει θετικά έναν περιορισμό στα μέτρα λιτότητας γνωρίζοντας ότι κάθε αλλαγή προς αυτή την κατεύθυνση θα την ωφελήσει σε βάθος χρόνου. Η Ιταλία αντίθετα φαίνεται να μην έχει ισχυρή θέση αυτή τη στιγμή και να ακολουθεί την Μέρκελ στην επιθετική της γραμμή παρόλο που διέρχεται την κρίση με απώλειες.
Τα ελληνικά "κέντρα"
Τις τελευταίες ώρες υπάρχει μια διαρροή σχετικά με έκτακτο Eurogroup. Σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία και τις επικοινωνίες δεν προγραμματίζεται κάτι τέτοιο. Άλλωστε όπως λένε οι άνθρωποι στις Βρυξέλλες ο χρόνος κυλάει πιεστικά για την Ελλάδα και όχι για την Ένωση. Σημασία έχει όμως ότι οι ίδιοι αποδίδουν την διαρροή αυτής της ανύπαρκτης είδησης σε κέντρα των Αθηνών που θέλουν να φέρουν σε δύσκολη θέση τον Αλέξη Τσίπρα. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο η διαρροή ξεκίνησε προκειμένου να ενταθούν τα σενάρια διακοπής χρηματοδότησης από τον ELA μετά και τις δηλώσεις του αντιπροέδρου της ΕΚΤ, που πριν δύο ημέρες ανέφερε ότι ο μηχανισμός ρευστότητας θα παρέχει τα απαραίτητα κεφάλαια στις ελληνικές τράπεζες. Μετά και τις δηλώσεις Ντράγκι τρεις ημέρες πριν τις εκλογές με τις οποίες επιβεβαίωσε την αγορά των ελληνικών ομολόγων μέχρι και τις 28 Φεβρουαρίου ήταν σαφές ότι ο μόνος τρόπος να αλλάξει την απόφασή του και να ζητήσει την διακοπή της χρηματοδότησης θα ήταν μια αλλαγή στην Ευρώπη. Για να υπάρξει όμως αυτή η αλλαγή θα έπρεπε πρώτα να προηγηθεί Eurogroup… και για αυτό ξεκίνησε αυτή η είδηση, ως μοχλός πίεσης και προσάναμμά για την παραγωγή τρομοκρατικών αναλύσεων.
Σε αυτές τις δύσκολες ώρες οι εχθροί της ελληνικής κυβέρνησης δεν εδρεύουν μόνο στο εξωτερικό.
Το θέμα της δημοκρατίας
Εκτός από τα οικονομικά στοιχεία τα οποία συζητάμε όλοι αυτές τις ημέρες υπάρχει και μια παράμετρος που δεν της δίνουμε μεγάλη σημασία. Έχει να κάνει με τις ίδιες τις δημοκρατικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον αντίχτυπου που θα είχε το πνίξιμο της ελληνικής οικονομίας.
Μπορεί στην Ελλάδα να έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια την σκληρή πλευρά των ευρωπαίων και να μην εναποθέτουμε τις ελπίδες μας σε δημοκρατικά και άλλα ιδεώδη αλλά στην πολιτική όλα τα στοιχεία συμπλέκονται μεταξύ τους. Γιατί μπορεί η Άνγκελα Μέρκελ να μην ενδιαφέρεται στην πραγματικότητα για οποιαδήποτε τέτοιου είδους αξία αλλά αυτό δεν συμβαίνει απαραίτητα και στα επικοινωνιακά τους επιτελεία. Σε περίπτωση που η Ελλάδα οδηγηθεί με βίαιο τρόπο στο GREXIT επιτρέποντας στον Αλέξη Τσίπρα να μιλάει για εκβιασμό την ώρα που ζητάει απλά αξιοπρέπεια για το λαό του και άρση των πολιτικών λιτότητας οι επιπτώσεις στην κοινή γνώμη των χωρών της περιφέρειας μπορεί να είναι καθοριστική.
Στην Ευρώπη ο σκεπτικισμός μεγαλώνει κάθε χρόνο και προς τις δύο κατευθύνσεις. Εκτός από την άνοδο του Αλέξη Τσίπρα και το τσουνάμι των Podemos στην άλλη όχθη ανέρχονται δυνάμεις όπως της Λεπέν και οι ηγέτες της Ευρώπης πρέπει να βρουν μια ισορροπία αν δεν θέλουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να καταρρεύσει εκ των έσω εξαιτίας τους. Μπορεί λοιπόν τα δημοκρατικά ιδεώδη να μην τους ενδιαφέρουν στην ουσία ωστόσο αν δεν βρεθούν οι επικοινωνιακοί μηχανισμοί που θα τα προτάξουν ως καθημερινές τους αξίες ίσως η επόμενη ημέρα της Ευρώπης να είναι ιδιαίτερα προβληματική.
Πηγή: thepressproject.gr
