Αναρωτιούνται αφελώς κάποιοι γιατί ενδύομαι το κείμενο του Βάρναλη μέσα στο κατακαλόκαιρο. Άκουσα από πολλές μεριές αυτή την απορία. Κυρίως από κολλημένους και από ημιεγράμματους ψευδοσυστημικούληδες ή χλεχλέδες νεοφιλελέδες…
Του Σταμάτη Κραουνάκη*
Αλλά (χαχαχαχα) κι από συναδέλφους της μουσικής, που αυτά δεν τα πολύ κατανοούν. Αυτοί είναι και οι πιο αθώοι, που μου τηλεφωνήσανε να τους βαστήξω θέσεις: «Ρε συ, θέλει να 'ρθει η γυναίκα μου!!»… Κορίτσια μου εσείς αγαπημένα!!!
Γραμμένο τον καιρό του ιδιώνυμου και του Καλπακίου… Όταν μάντρωναν τους αριστερούς φαντάρους σε ειδικό στρατόπεδο… Αντιστοιχία (όχι;) με τις φυλακές Γάμα. Ο Κιμούλης μόνο όταν του το ανάγγειλα, μου είπε: «Σε καταλαβαίνω, κάνεις πράξη».
Όπως εδώ και μήνες κατακτούσα το κείμενο να το κάνω δικό μου για ν' αρχίσω σιγά-σιγά πια να το μιλάω σα φυσική μου κατάσταση, άρχισε η αγαπημένη μου «αλογόμυγα» να ρουφάει ό,τι ζάχαρη της ρίχνανε γύρω-γύρω… Άνθρωποι και ιδέες που έρχονταν να ρίξουνε φως στο άδυτο ασυνείδητο του βαρναλικού Σωκράτη.
Από την Ευγενία Βαμβακά και την αγαπημένη μου Νίκη, που φροντίσαμε τα ρούχα του ήρωα, να 'ναι μαλακά, ελαφριά και ελληνικού πένθους, μαύρο και μπλε, τον Γιώργο που μου έφτιαξε τα παπούτσια του, ξέχειλα δέρματα δεμένα. Ο παππούς του Γιώργου έφτιαχνε τα παπούτσια της Κάλλας…
Βόλτες στο Περιστέρι ξανά και ξανά, μέσα στο λιοπύρι να βρω το βήμα του ήρωά μου…
Μέχρι τον Νίκο Σαραντάκο που τον πέτυχα από τo φεησμπουκ, χάρη στη συντρόφισσα Ελένη Αργυρίου. Ο οποίος Σαραντάκος μού φώτισε λεπτομέρειες και σημεία, σε σχέση με τη γλώσσα: «Κάνεις το σπουδαιότερο πεζό κείμενο της δημοτικής γλώσσας».
Δίπλα μου η θεατρολόγος Ναταλί Μινιωτη, το κάναμε το κείμενο φύλλο και φτερό.
Από την επανάληψη και την εκμάθηση στη θεία λειτουργία. Αυτό γιατί για τους ανόητους είναι ένα αριστερό κείμενο. Για τους Έλληνες είναι ένα μνημείο.
Κανείς κατανοεί ότι η πειθαρχία, και η πίστη αυτή τη στιγμή στην τέχνη, είναι αυτό που μπορεί να κάνει ένας καλλιτέχνης για ν' αποφύγει την οίηση, το κάμωμα και την αναισθησία των καιρών, απ' την μια και την εύκολη εξαγορά της λαϊκής αγανάκτησης, από την άλλη.
Με το κείμενο του μεγάλου αυτού Έλληνα ποιητή, ξαναβρήκα ήσυχα και δυναμικά το ρολόι του προσωπικού μου μηχανισμού, τη δύναμη του ηχείου, το κοντρόλ της αναπνοής. Τη συντροφικότητα της δημιουργίας, με τους συνεργάτες. Όχι ότι αυτό μου 'λειψε ποτέ, αλλά είχαμε πια όλοι «ένα ψυχομέτρι» ακριβείας ν' ανοίξουμε στον κόσμο, τις λέξεις και τα νοήματα, γραμμένα το '31 σαν να γράφτηκαν χτες, Σήμερα, αυτή τη στιγμή.
Μέγας Κοροϊδευτής ο ήρωας Σωκράτης του Βάρναλη. Κοντά μου μισό χρόνο (ή από πάντα…), με περίμενε στη γωνία να τον ενδυθώ στην πιο δύσκολη ώρα. Με την ελευθερία την απόλυτη: «Αφού πεθαίνω, μαλάκες, θα τα ακούσετε τώρα όλα»!
Όσοι αναρωτήθηκαν «τι τα θέλει αυτά τώρα, γιατί δεν πάει μια βόλτα τα τραγούδια του», ας μεταφράζουν τη ζωή τους όπως έχουν συνηθίσει. Εκείνοι που αναζητάνε δυνάμεις για την καινούργια άνυδρη και σκοτεινή εποχή της ανθρώπινης ύπαρξης, θα με καταλάβουν.
Γι' αυτούς, εμάς, το κάνω. «Τα τυφλά κινήματα της ψυχής, άμα πιάσεις να τα κάνεις προστάγματα της λογικής, πάει, τα σκότωσες».
Υστερόγραφο (1): Ο Ένκε Φεζολλάρι, ο Άρης Βλάχος, η Μαρίνα Κανελλοπούλου, η Σπείρα και η Ελένη Συροπούλου, ήταν μαζί, με ήλιο, στο νεκροταφείο του Κεραμεικού. Φωτογράφησε ο Πρίφτης ένα μεσημέρι… Μεγάλο μάθημα. Για πάντα.
Υστερόγραφο (2): «Η "Απολογία" γράφτηκε στα 1931 σαν ένα είδος διαμαρτυρίας ενάντια στην τοτεσινή «δημοκρατία» του ιδιωνύμου, του Καλπακιού και των διαφόρων στρατιωτικών κινημάτων, που είχανε κατακουρελιάσει τις συνταγματικές ελευθερίες του πολίτη κι είχανε διαφθείρει ολάκερο το δημόσιο βίο της χώρας και προετοιμάσει τη διχτατορία της 4ης Αυγούστου. Η τυραννία αυτής της μαύρης εποχής κι αργότερα των δυο ξενικών κατοχών ίσαμε σήμερα, κάνουνε τη σάτιρα της "Απολογίας" τόσο επίκαιρη τώρα, όσο ήτανε και τον καιρό που γράφτηκε. Μερικοί νομίσανε, πως με τούτο το έργο "υβρίζεται" η αρχαία Ελλάδα και ο μεγάλος φιλόσοφος, ο Σωκράτης. Λάθος. Με το πρόσχημα της αρχαίας Ελλάδας και της σωκρατικής φιλοσοφίας σατιρίζεται η σημερινή αντιδραστική Ελλάδα κ' η "κοινή γνώμη" του κοπαδιού, των "προδομένων Ελλήνων" (όπως θα 'λεγε ο Σολωμός) που η κυρίαρχη τάξη τους τυφλώνει τόσο πιτήδεια, ώστε αν μη μπορούνε να βλέπουνε και να κατανοούνε την πραγματικότητα. Όσο για το Σωκράτη, νομίζω, πως "αθωώνεται" κάνοντάς τον ν' αναγνωρίζει στο τέλος της ζωής του τις ζημιές της ιδεαλιστικής του φιλοσοφίας (…)» (Από τον ΠΡΟΛΟΓΟ του Κώστα Βάρναλη, στην τρίτη έκδοση της «Αληθινής απολογίας του Σωκράτη), εκδόσεις "Κέδρος")
(Σημείωση Ημεροδρόμου: Η παράσταση «Η αληθινή απολογία του Σωκράτη», ανεβαίνει στο Ίδρυμα "Μιχάλη Κακογιάννη", στην Πειραιώς, από την Πέμπτη 10 Ιουλίου και για λίγες μέρες. Σχετικά με το έργο του Κώστα Βάρναλη και την παράσταση μπορείτε να διαβάσετε εδώ. )
*Ο Σταμάτης Κραουνάκης γράφει για τον Ημεροδρόμο (imerodromos.gr)
