default-image

Σικελικοί Εσπερινοί και οι ομοιότητες Ανδεγαυού -Στουρνάρα

Απόψεις
Σικελικοί Εσπερινοί και οι ομοιότητες Ανδεγαυού -Στουρνάρα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αν ανατρέξει κανείς στην ιστορία, με ένα πρόσωπο μπορεί  να ταυτίσει τον κ. Στουρνάρα. Μοιάζει με τον Φράγκο βασιλέα Κάρολο Ανδεγαυό που κατέλαβε με παπική συναίνεση το βασίλειο της Σικελίας. Ο καταγόμενος από την Ανατολική Φθιώτιδα τσάρος των οικονομικών, κατόπιν συμφωνίας των  Αντώνη Σαμαρά, Ευάγγελου Βενιζέλου και Φώτη Κουβέλη κατέλαβε το θώκο του πιο σημαντικού υπουργού, σε μια από τις κρισιμότερες στιγμές του έθνους.

Σήμερα ανακοινώνει με ρυθμούς ομαδικών πυρών, φόρους, φόρους , φόρους, σε ότι κινείται, δεν κινείται, αναπνέει ή πετάει… Από τα παιδιά ως τεκμήριο , στα παιδιά με ΑΦΜ, από το όχι άλλα μέτρα, στο «τα λεφτά ή την ζωή σας» με το νέο εφεύρημα για 2,5 εκατομμύρια οφειλέτες στις εφορίες, με την κατάσχεση σε ακίνητα, καταθέσεις, μισθούς και συντάξεις…

Ναι ψέλλισε στο κονκλάβιο των ευρωπαίων ομολόγων του και στην Λαγκάρντ κάτι για το «λάθος»  του ΔΝΤ, αλλά φευ οι «φράγκοι» τον παρέπεμψαν να κάνει ένα Photoshop στο «Λάθος» του Αντώνη Σαμαράκη. Πάντως «λάθος» ομολογημένο από τους «φράγκους» όχι μία φορά αλλά σχεδόν καθημερινά, κάτι μου λέει ότι κρύβει από πίσω του… Μήπως την λείανση του εδάφους για «διόρθωση» του;

Πάντως , ο Γιάννης Στουρνάρας, που σήμερα είναι το «φαβορί» τρόικας, του Σημίτη μέχρι και του Μητσοτάκη, δεν κινείται από μόνος,  αλλά με τις ευλογίας της τριανδρίας που ενοποιεί την κυβέρνηση.

Για όσους δεν γνωρίζουν, ο Ανδεγαυός ήταν εξαιρετικά σκληρός με τους υπηκόους του. Όπως περιγράφει ο Στήβεν Ράνσιμαν στον «Σικελικό Εσπερινό», ο λαός υπέμενε κάθε παράλογη απόφαση αλλά περίμενε μια αφορμή για να αντιδράσει.

Ομοιάζει o Στουρνάρας  με τον Ανδεγαυό  εκπληκτικά και μάλιστα εκτός της συναίνεσης για το «βασίλειο» της ελληνικής οικονομίας, όπως ο Ανδεγαυός  ήθελε μέχρι και το Βυζάντιο, ο Στουρνάρας  δεν διαψεύδει το ενδεχόμενο να ηγηθεί μελλοντικά μίας νέας πολιτικής κίνησης , που θα διαπερνά όλο το «τόξο» των δυνάμεων από την Ν.Δ. μέχρι την ΔΗΜΑΡ…

Εδώ κάπου όμως έρχονται οι «Σικελικοί Εσπερινοί» και η άκρως διδακτική πάντα ιστορία . Προσοχή δεν μιλώ για την όπερα σε 5 πράξεις του Βέρντι, ούτε για το ενδεχόμενο οπερέτας στην ελληνική της εκδοχή . Μιλώ για τα πραγματικά γεγονότα στα οποία με παραλλαγές για την εποχή της , πάτησε και η όπερα του Βέρντι:

Σικελικoί Εσπερινοί (ιταλ. Vespri Siciliani) ήταν η ονομασία της επανάστασης των Σικελών το 1282 μ.Χ. ενάντια στο καθεστώς του Καρόλου Ανδεγαυού, Φράγκου βασιλέα ο οποίος με παπική συναίνεση είχε καταλάβει το Βασίλειο της Σικελίας δεκατέσσερα χρόνια πριν, το 1268, και εμφανιζόταν ως ο επίδοξος κατακτητής του Βυζαντίου. Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος σε συνεργασία με τον Πέτρο Γ΄ της Αραγονίας πιστεύεται ότι αναμείχθηκαν στον ξεσηκωμό του λαού, και τελικά η Σικελία πέρασε υπό αραγονικό έλεγχο, χωρίς βέβαια να υποτιμηθεί η διάθεση των ίδιων των Σικελών να διώξουν τους καταπιεστές τους.

Η επανάσταση ονομάστηκε έτσι γιατί ξεκίνησε κατά τη διάρκεια των Εσπερινών της Μεγάλης Δευτέρας, στις 30 Μαρτίου 1282. Ήταν η απαρχή του Πολέμου των Εσπερινών που κράτησε για 20 χρόνια, μέχρι δηλαδή το 1302. Η ανταρσία, όπως προαναφέρθηκε, ξεκίνησε τη Μεγάλη Δευτέρα του 1282 από την εκκλησία της Αγίας Τριάδος, που τότε βρισκόταν λίγο έξω από το Παλέρμο, και διαδόθηκε στο νησί. Επί έξι εβδομάδες σφαγιάζονταν Γάλλοι στρατιώτες και κάτοικοι.

Τα περιστατικά που οδήγησαν, ως αφορμές και όχι ως αίτια, στην ένοπλη αντι-ανδεγαυική εξέγερση δεν εξακριβώνονται πλήρως. Οι σχετικές βέβαια εισηγήσεις παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες. Μονάχα ένα χωριό με το όνομα Σπερλίγκα προστάτεψε Γάλλους στρατιώτες στο τοπικό κάστρο από ψαμμίτη.

Στις μέρες μας αυτό το «χωριό» θα μπορούσαν να είναι τα Βόρεια Προάστια της Αττικής, εκεί που μέσα σε περίκλειστες βίλες και ιδιωτικούς στρατούς , ζουν σε έναν άλλο κόσμο διαφορετικό από αυτόν που βιώνουν οι περισσότεροι Έλληνες.

Σύμφωνα με τον επιφανή βυζαντινολόγο Στήβεν Ράνσιμαν, οι ντόπιοι Σικελοί στο ναό της Αγ. Τριάδος ασχολούνταν με την εορταστική περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδας, όταν Γάλλοι αξιωματούχοι πέρασαν από εκεί για να λάβουν μέρος στην εορτή και άρχισαν να πίνουν. Ένας λοχίας, ονόματι Ντρουέ, έσυρε μια νεαρή παντρεμένη γυναίκα από το πλήθος, την οποία παρενόχλησε. Αμέσως ο σύζυγός της επιτέθηκε στον Ντρουέ, πληγώνοντάς τον θανάσιμα με ένα μαχαίρι. Μόλις οι υπόλοιποι Γάλλοι επιχείρησαν να εκδικηθούν το σύντροφό τους, το σικελικό πλήθος κινήθηκε εναντίον τους, σκοτώνοντάς τους όλους. Εκείνη τη στιγμή στην πόλη άρχισαν να χτυπούν οι καμπάνες, σημαίνοντας τον Εσπερινό της Μ. Δευτέρας. Ας αφήσουμε τον Ράνσιμαν να αποδώσει την ατμόσφαιρα του βραδιού εκείνου:

«Στον ήχο της καμπάνας αγγελιοφόροι διέτρεξαν την πόλη καλώντας τους άντρες του Παλέρμο να ξεσηκωθούν ενάντια στον καταπιεστή. Ευθύς οι δρόμοι γέμισαν με οργισμένους κατοίκους, που κραύγαζαν «Moranu li Francisi» (στα Σικελικά σημαίνει "Θάνατος στους Γάλλους"). Κάθε παρευρισκόμενος Γάλλος χτυπήθηκε. Ξεχύθηκαν στα πανδοχεία όπου σύχναζαν Γάλλοι και στα σπίτια όπου κατοικούσαν, χωρίς να ξεχωρίζουν άντρες, γυναίκες ή παιδιά. Σικελές κοπέλες που είχαν νυμφευθεί Γάλλους πέθαναν μαζί με τους συζύγους τους. Οι διαδηλωτές διέρρηξαν τα μοναστήρια των Δομινικανών και των Φραγκισκανών· και όλες οι ξένες μοναχές σύρθηκαν έξω και τις διέταξαν να προφέρουν τη λέξη «ciciri», φθόγγους που οι Γαλλόφωνοι αδυνατούν να προφέρουν. Όσες αποτύγχαναν σ' αυτό το τεστ, σκοτώνονταν... Μέχρι το επόμενο πρωί σχεδόν δύο χιλιάδες Γάλλοι -άνδρες και γυναίκες- κείτονταν νεκροί· και οι στασιαστές είχαν τον απόλυτο έλεγχο της πόλης»…  

Άμεσα επακόλουθα

Αφού εξελέγησαν ηγέτες της επανάστασης, εστάλησαν αγγελιοφόροι κατά μήκος και πλάτος της νήσου για να καλέσουν τους στασιαστές σε άμεση δράση, προτού ο καταπιεστής οργανώσει επαρκή αντίσταση. Πήρε σχεδόν ένα δεκαπενθήμερο οι επαναστάτες να αποκτήσουν τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της Σικελίας, ενώ συνολικά χρειάστηκαν έξι εβδομάδες ώστε να ελέγχεται πλήρως το νησί. Αξιομνημόνευτη η εξαίρεση της Μεσσήνης, δεδομένης της καλής της οχύρωσης και του ότι η δεσπόζουσα οικογένεια, οι Ρίζο, παρέμεινε πιστή στον Κάρολο. Όμως στις 28 Απριλίου κι αυτή είχε υποκύψει σε ανοιχτή εξέγερση, την ώρα που η πρώτη ενέργεια των νησιωτών ήταν να κάψουν το στόλο του Καρόλου που βρισκόταν στο λιμάνι.

Η επανάσταση αυτή ήταν αποφασιστικής σημασίας για το Βυζάντιο, που διάνυε κρίσιμη περίοδο μετά την πρόσφατη ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης (1261). Πλέον ο θανάσιμος δυτικός κίνδυνος από τους Ανδεγαυούς του Καρόλου εξανεμίστηκε. Ο Κάρολος σχεδίαζε την εκ νέου κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης με θρησκευτικές προφάσεις, διότι δεν είχε πραγματοποιηθεί η συνομολογημένη ένωση των Εκκλησιών από τη σύνοδο της Λυόν (1274), διαπραγμάτευση του Μιχαήλ που συνάντησε σφοδρότατες αντιδράσεις στον ορθόδοξο πληθυσμό. Με τη Σικελική όμως επανάσταση το βασίλειο του Καρόλου αποδυναμώθηκε, μετά και το θάνατο του τελευταίου (1284).

Τώρα τι θα κρατήσετε ιστορικά, την θα επιλέξετε ως όπερα και τι ως οπερέτα στις μέρες μας είναι άλλο θέμα, αλλά να θυμάστε πως ο «Σικελικός Εσπερινός» τότε έσωσε δια της «ατόπου απαγωγής» και το Βυζάντιο…

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News