Γράφει ο Αντώνης Γκορτζής, Πρόεδρος Επιχειρηματικής Ηθικής
Ως Επιχειρηματική Ηθική νοείται η εφαρμογή στην επιχειρηματική συμπεριφορά των γενικών αρχών περί ηθικής, με σκοπό τη δημιουργική εξισορρόπηση και σύνθεση προτύπων, συμπεριφορών και σχέσεων μεταξύ της επιχείρησης, των μετόχων, των εργαζομένων, του πολίτη, του πελάτη, του καταναλωτή και του γενικότερου κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιείται μια επιχείρηση ή ένας οργανισμός.
Το ήθος της επιχείρησης το συνθέτουν μικρές διαφορετικές έννοιες όπως η αξιοπιστία, η διαφάνεια, η αξιοκρατία, η πειθαρχία, η ευελιξία, το αίσθημα ευθύνης, η ποιότητα κ.α. αλλά και ο τρόπος με τον οποίο οι έννοιες αυτές υλοποιούνται.
Θα μπορούσαμε λοιπόν να περιγράψουμε το ήθος μιας επιχείρησης σαν ένα σύνολο κανόνων ευθύνης, ελέγχου, διαφάνειας, σύνεσης, συνεργασίας, συνέπειας και συνέχειας σε όλα τα επίπεδα από την κερδοφορία της και την ποιότητα των προϊόντων αι υπηρεσιών της αλλά και από το ήθος και τον επαγγελματισμό των Διευθυντικών στελεχών και των εργαζομένων σε αυτή γενικότερα.
Συνεπώς σήμερα το επιχειρηματικό ήθος πρέπει να βρίσκεται σε επίπεδα ανώτερα των καθαρά νομικών υποχρεώσεων και συγκεκριμένα στο επίπεδο των ολοένα αυξανόμενων απαιτήσεων της κοινωνίας, άρα να εκφράζεται με ελεύθερες επιλογές πολιτικής και πρωτοβουλιών της ίδιας της επιχείρησης.
Επιτρέψτε μου εδώ μερικούς προβληματισμούς όσον αφορά τα εμπόδια σε μια ευρέως διαδεδομένη κουλτούρα επιχειρηματικής ηθικής.
Πιστεύω ότι τρεις είναι οι κατηγορίες προβλημάτων :
Α. Οι σύγχρονες ιδεολογίες στάθηκαν εμπόδιο στην άνθηση και επικράτηση του επιχειρηματικού ήθους. Επιδίωξη του κέρδους με καταπάτηση του κοινωνικού συμφέροντος δεν αποτελεί ηθική συμπεριφορά. Η μεγιστοποίηση του κέρδους με τη συρρίκνωση των θέσεων εργασίας είναι ένα μεγάλο ηθικό και κοινωνικό πρόβλημα της εποχής.
Β. Το σύστημα των προσωπικών αξιών διαβρώνεται με γοργό ρυθμό ενώ τα ατομικά και συλλογικά πρότυπα συμπεριφοράς σπανίζουν.
Γ. Το επιχειρηματικό ήθος επηρεάζει τον ανταγωνισμό και μειώνει την ανταγωνιστικότητα.
Πόσες επιχειρήσεις συμμορφώνονται με το νόμο περί υγιεινής και ασφάλειας εργαζομένων;
Η επιχειρηματική ηθική αφορά τόσο τα πρόσωπα, όσο και τους επιχειρηματικούς οργανισμούς αγγίζοντας κάθε μορφή δράσης και έκφρασής τους ως φυσική επιλογή και όχι απαραίτητα ως υποχρέωση που υπαγορεύεται από νομικούς κανόνες.
Τα τελευταία χρόνια πολλές εταιρίες έχουν ευαισθητοποιηθεί σε υψηλό επίπεδο , ιδιαίτερα στο προσωπικό και ελπίζω ότι αυτό να γίνει ακόμα πιο δυναμικά. Σήμερα η παγκόσμια κρίση επιβάλει πιο γρήγορες κινήσεις στον χώρο της επιχειρηματικής ηθικής και της κοινωνικής υπευθυνότητας.
Μέσα από τον καθορισμό συγκεκριμένων αρχών επιχειρηματικής συμπεριφοράς, προτύπων και κανόνων που μετασχηματίζουν το σύνολο της εταιρικής πολιτικής και λειτουργούν ως σημεία αναφοράς ή κώδικες.
Τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από την εφαρμογή των αρχών της Επιχειρηματικής Ηθικής στο εργασιακό περιβάλλον είναι τα ακόλουθα.
- Οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης και κατανόησης με το σύνολο των κοινωνικών εταίρων
- Ενίσχυση της πιστότητας των πελατών
- Υποστήριξη και συναίνεση των υπαλλήλων και άλλων ομάδων κοινού προς την υλοποίηση της επιχειρηματικής στρατηγικής
- Διατήρηση και ενίσχυση εταιρικής φήμης
- Υποστήριξη της επιχείρησης σε συνθήκες κρίσης
- Κατανόηση και ενίσχυση των θετικών μηνυμάτων από τους εκπροσώπους του Τύπου
- Οι υπάλληλοι και οι συνεργάτες λειτουργούν ως ενισχυτές των θετικών μηνυμάτων της εταιρείας και ως πρεσβευτές της
Τα κρίσιμα βήματα για την εφαρμογή της Επιχειρηματικής Ηθικής στο εργασιακό και επιχειρηματικό περιβάλλον είναι
- Ανάλυση περιβάλλοντος
- Μελέτη και προσαρμογή των αρχών της επιχειρηματικής ηθικής στην εταιρική κουλτούρα
- Σύνδεση των αρχών της επιχειρηματικής συμπεριφοράς με τις εταιρικές αξίες
- Διάχυση, διάδοση, επεξήγηση, κατανόηση, αποδοχή και εφαρμογή των αρχών της επιχειρηματικής συμπεριφοράς
- Μηχανισμός και διαδικασίες ελέγχου και βελτιστοποίησης της εφαρμογής των αρχών της επιχειρηματικής συμπεριφοράς
- Δέσμευση στην τήρηση των αρχών της Επιχειρηματικής Συμπεριφοράς
Για την ορθή επίτευξη των στόχων το Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ηθικής στην Ελλάδα ,προχώρησε πρόσφατα στην δημιουργία ενός πρωτοποριακού μοντέλου με το όνομα EBEN GR ΡΜΕ Model, το οποίο αποτελείταιαπό τα δύο ίσως πιο σημαντικά κομμάτια της σύγχρονης επιχειρηματικής ζωής και Αριστείας, την Εταιρική διακυβέρνηση και την Εταιρική κοινωνική υπευθυνότητα.
Επίκεντρο του μοντέλου είναι ο Standard Corporate Code που αναφέρεται σε διεθνώς αποδεκτούς κανόνες ή αρχές και ο οποίος διαχέεται μέσω του Εταιρικού Κώδικα Ηθικής και του Εταιρικού Κώδικα Συμπεριφοράς.
Θέλω εδώ να αναφερθώ στον κώδικα των επιχειρηματικών αρχών που πρέπει να υπάρχουν σε μια εταιρία.
- Εταιρικές αξίες – συμπεριφορά στο προσωπικό και τους συνεργάτες
Η εταιρίας διευθύνει τις επιχειρήσεις της με τιμιότητα, με ακεραιότητα και με σεβασμό προς το προσωπικό της και τους συνεργάτες της.
- Συμμόρφωση με τη νομοθεσία
Οι εταιρίες πρέπει να συμμορφώνονται με τους νόμους και τους κανονισμούς των χωρών στις οποίες λειτουργούν.
- Εργαζόμενοι, το μοναδικό κριτήριο για την εξέλιξη αποτελεί η απόδοση του καθενός
Οι εταιρίες πρέπει να προσλαμβάνουν, απασχολούν και προάγουν εργαζόμενους με μοναδικό κριτήριο τα προσόντα και τις ικανότητες που απαιτούνται για την εκτέλεση της εργασίας που τους ανατίθεται. Η εταιρία δεσμεύεται να παρέχει ασφαλείς και υγιεινές συνθήκες εργασίας σε όλους τους εργαζόμενους σε παγκόσμιο επίπεδο.
- Σύγκρουση συμφερόντων
Η εταιρία απαιτεί από τους εργαζομένους σε αυτήν να αποφεύγουν προσωπικές δραστηριότητες και οικονομικά ενδιαφέροντα που ενδέχεται να προκαλέσουν σύγκρουση με το αντικείμενο της εργασίας τους.
- Δημόσιες Δραστηριότητες
Η εταιρία δεν υποστηρίζει πολιτικά κόμματα και δεν συνεισφέρει οικονομικούς πόρους σε ομάδες των οποίων οι δραστηριότητες εκτιμάται ότι προωθούν κομματικά συμφέροντα.
- Διασφάλιση Ποιότητας
Η εταιρίας δεσμεύεται να προμηθεύει προϊόντα τα οποία προσφέρουν σταθερά υψηλή ποιότητα και είναι ασφαλή για τη χρήση την οποία προορίζονται.
- Ανταγωνισμός
Η εταιρία πιστεύει το σθεναρό αλλά θεμιτό ανταγωνισμό και υποστηρίζει την ανάπτυξη των κατάλληλων νόμων περί ανταγωνισμού..
- Αξιοπιστία των οικονομικών αναφορών
Τα λογιστικά αρχεία της εταιρίας όπως και τα υποστηρικτικά έγγραφα πρέπει να περιγράφουν και να αντικατοπτρίζουν ακριβώς τις συναλλαγές.
- Δωροδοκίες
Η εταιρία δεν δίνει ούτε λαμβάνει δώρα με σκοπό να διατηρήσει ή να ξεκινήσει δραστηριότητες ή να έχει οικονομικά οφέλη.
- Εφαρμογή
Αυτός ο κώδικας πρέπει να εφαρμόζεται .
- Τήρηση του κώδικα αρχών
Είναι ευθύνη του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρίας να διασφαλίσει ότι οι Αρχές που εμπεριέχονται σε αυτόν τον κώδικα κατανοούνται και ακολουθούνται από το Προσωπικό. Μια ανεξάρτητη Υπηρεσία Εσωτερικών Ελεγκτών βοηθά το Διοικητικό Συμβούλιο να παρακολουθεί την τήρηση του Κώδικα.
Σήμερα είναι μοναδική ευκαιρία ,το Ελληνικό κράτος να συνεργαστεί με τα Ινστιτούτα Επιχειρηματικής Ηθικής ,Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας και την διαφάνεια για την ανάπτυξη μιας πιο υγιούς κοινωνίας ,τουλάχιστον για το μέλλον.
Η επιχείρηση, η οποιαδήποτε επιχείρηση , οπουδήποτε και να βρίσκεται και ασχέτως μεγέθους η βιομηχανικού κλάδου, έχει πια γίνει ουσιαστικότατο μέρος του κοινωνικού ιστού .
Θα πρέπει να σας θυμίσω ότι σε κράτη που η επιχειρηματική ηθική είναι υψηλά έχουν και την πιο υγειά οικονομία στον κόσμο.
Επιβάλλεται λοιπόν να μελετήσουμε τη φιλοσοφία και την ηθική της και να την βοηθήσουμε.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: UNSPLASH
