Ανασκόπηση. Στην Αλικαρνασσό. Όχι μόνο ένα... αλλά δύο χρόνια μετά. Συνηθίζεται τέτοιες μέρες. Στο τέλος κάθε έτους. Μια ετήσια αναδρομή σε γεγονότα της χρονιάς που πέρασε. Θα προσπαθήσω κι εγώ να πραγματοποιήσω μια ιδιαίτερη ανασκόπηση. "Αυτοδιοικητική". Της χρονιάς που πέρασε κι όχι μόνο. Κυρίως όμως για τη Νέα Αλικαρνασσό. Γιατί δεν είναι κρυφό μυστικό. Όλοι το γνωρίζουν. Κι όλοι το έχουν καταλάβει τελικά, πλην του κ. δημάρχου. Και το σιγοψιθυρίζουν δοθείσης της ευκαιρίας.
Ναι, είναι αλήθεια. Ο "Καλλικράτης" στη Νέα Αλικαρνασσό φαίνεται να έχει αποτύχει παταγωδώς. Δύο μόλις χρόνια μετά. Όχι πως δεν το περιμέναμε. Το αντίθετο μάλιστα. Ήμασταν σίγουροι και τα γεγονότα αναμενόμενα. Αλλά μάλλον ευελπιστούσαμε πως αυτό που θα συνέβαινε ίσως μπορούσαμε να το αποφύγουμε τελικά. Ή μάλλον διατηρούσαμε κρυφή την ελπίδα πως αργά ή γρήγορα κάτι σημαντικό ίσως προέκυπτε αφενός εξαιτίας της καλής φήμης για τη νέα δημοτική Αρχή και αφετέρου από τις υποσχέσεις του δημάρχου πριν τις δημοτικές εκλογές και λίγο μετά απ' αυτές. Και γι' αυτό, άλλωστε, δικαιωματικά έπρεπε να έχει τον απαιτούμενο χρόνο για να ξεκινήσει το έργο του... Και κάπως έτσι πέρασαν δύο χρόνια!
Προφανώς όμως, η προσδοκία μας αποδείχτηκε φρούδα. Όνειρο απατηλό. Πλήρης αποτυχία; Μάλλον. Τα προβλήματα παρόμοια, κοινά, όπως σε όλους τους νεοϊδρυθέντες καλλικρατικούς δήμους. Γιατί:
- Η περίφημη διοικητική μεταρρύθμιση στην πράξη προκάλεσε σοβαρά προβλήματα και δυσλειτουργίες που καθημερινά αποβαίνουν σε βάρος των πολιτών.
- Το συγκεκριμένο μοντέλο αποτέλεσε τελικά βαρίδι ανάπτυξης για κάθε περιοχή και για τη δική μας.
- Οι περισσότεροι δήμοι της χώρας βρίσκονται σε δεινή οικονομική κατάσταση.
- Βασικές υπηρεσίες όπως η καθαριότητα και οι συντηρήσεις στον αστικό ιστό αλλά και στα χωριά υποβαθμίστηκαν δραματικά.
- Η άμεση σχέση πολίτη-Αυτοδιοίκησης έδωσε τη θέση της στην αποξένωση.
- Απουσιάζουν παντελώς οι τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.
- Τα χωριά μας αλλά και οι περιαστικές περιοχές βιώνουν συνθήκες πρωτοφανούς εγκατάλειψης.
- Τα τοπικά συμβούλια έχουν διακοσμητικό ρόλο. Είναι ανύπαρκτα, χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες, πόρους, διοικητικές υποδομές.
- Ο Δήμος μετατράπηκε σε ένα δυσκίνητο μηχανισμό που έχει πάψει να προσφέρει πλέον υπηρεσίες στον πολίτη ή παρέχει οριακά με πολύ χαμηλή ποιότητα.
- Οι κοινωνικές δομές διαλύθηκαν ή επιεικώς αποδυναμώθηκαν.
- Η αδυναμία του Δήμου να σχεδιάσει και να διαμορφώσει έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό οικονομικής ανάπτυξης σε κάθε περιοχή είναι εμφανής.
- Η έλλειψη του προσωπικού παραείναι ορατή ακόμα και στους πιο μικρούς κι ευέλικτους δήμους.
- Οι φόροι και τα δημοτικά τέλη στις περισσότερες περιπτώσεις όχι μόνο δε μειώθηκαν, αλλά αυξήθηκαν δραματικά προκαλώντας τη δυσφορία των δημοτών.
Όλοι το έχουν καταλάβει τελικά, πλην του κ. δημάρχου. Που επιμένει βέβαια σε μια ήδη ξεπερασμένη παλιομοδίτικη συνταγή με ένα προγραμματικό σχεδιασμό άτολμο, συντηρητικό και καθαρά αντιαναπτυξιακό.
Περιγράφω, με σύντομη διάθεση, τις υποσχέσεις για τη συνέχιση παλιών ή την έναρξη νέων έργων στην Αλικαρνασσό, με αναδρομή σε αιτήματα που χρονίζουν:
- Η πρώτη δήλωση για ένα ανοιχτό θέατρο δίπλα στη θάλασσα στον παραλιακό. Τότε, όλους μας ξάφνιασε ευχάριστα! Τελικά μάς έμεινε το αγνάντεμα της φουρτουνιασμένης θάλασσας, η υπέροχη θέα προς την Ντία και μια ναυαγισμένη ελπίδα θεατρικής παιδείας σε μια αυλαία που έκλεισε πριν καν ανοίξει.
- Ο παραλιακός δρόμος σταμάτησε. Ήταν το όνειρό μας να φτάσει έως τον Καρτερό. Πριν τον "Καλλικράτη" είχε ήδη υλοποιηθεί ο μισός δρόμος με αμέτρητες δυσκολίες. Κι όμως στη συνέχεια και μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει ούτε ένα μέτρο.
- Η διάνοιξη της οδού Σεφέρη. Σχεδόν έτοιμη. Πολυαναμενόμενη. Με ισχυρή διαβεβαίωση από τη νέα δημοτική Αρχή. Πολλάκις. Και πολυδιαφημισμένη στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Μέχρι σήμερα όμως ούτε σπιθαμή έργου. Γιατί;
- Η ανάπλαση των Θαλασσινών και της ευρύτερης περιοχής. Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα. Περιμένει ακόμα τις μπουλντόζες που θα βάλουν μπροστά το έργο.
- Το Κέντρο Εκπαίδευσης και Πολιτισμού στην παλιά κοινότητα. Ναι, απομακρύναμε γρήγορα από τις παλιές κτηριακές εγκαταστάσεις τους συλλόγους επειδή το έργο θα άρχιζε άμεσα, με την κατεδάφιση του κτηρίου. Τελικά το παλιό κτήριο παραμένει ακόμη εκεί, για να μας θυμίζει τη ματαιοδοξία του ανθρώπινου σχεδιασμού σε καιρό ύφεσης.
- Για τα τοπικά διαμερίσματα δε συζητώ. Εγκαταλειμμένα. Στη μοίρα τους. Είχε πει δημόσια ο δήμαρχος πριν από πολύ καιρό: «Σε δεκαπέντε μέρες θα έρθω στον Καρτερό για να συζητήσω μαζί σας τα προβλήματα του τόπου». Τόσοι μήνες πέρασαν κι ακόμα... Και στην Καλλιθέα, την Πρασά... Άσε καλύτερα. Ούτε λόγος! Ξεχασμένα χωριά!
- Η προσπάθεια ενοποίησης σε ένα δήμο της απαράδεκτα διχοτομημένης περιοχής του Καρτερού, η οποία μέχρι σήμερα ανήκει σε δύο όμορους δήμους, αποτελεί ακόμη όνειρο μακρινό για τους κατοίκους της.
- Οι συγκροτημένες και συγκεντρωμένες υπηρεσίες του πρώην δήμου Αλικαρνασσού έδωσαν τη θέση τους στα ανεβοκατεβάσματα και τις μετακινήσεις των δημοτών από την Αλικαρνασσό στο κέντρο του Ηρακλείου και αντίστροφα. Λες και είναι εύκολο για κάποιον ηλικιωμένο να διανύει καθημερινά τόσα χιλιόμετρα για να εξυπηρετηθεί...
- Το ΚΑΠΗ αποδυναμώθηκε. Στην Άνω Αλικαρνασσό έκλεισε. Το παραθαλάσσιο Μπότσια υπολειτουργεί.
- Η υπόσχεση για μετεγκατάσταση του οικισμού των Ρομά, για εξεύρεση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης για τους συνανθρώπους μας που ζουν σε άθλιες συνθήκες, με παράλληλη απελευθέρωση της δημοτικής περιουσίας, μάλλον ξεχάστηκε νωρίς.
- Και η καθαριότητα είναι σίγουρα μισή αρχοντιά αρκεί να καθαρίζουν οι γειτόνισσες τις γειτονιές κι όχι οι υπηρεσίες του Δήμου.
- Η πολυδιαφημισμένη ανάπλαση της Ικάρου από την Ηροδότου έως το αεροδρόμιο έπρεπε ήδη να έχει ξεκινήσει. Μάλλον ακόμη σχεδιάζεται.
- Η ανάπλαση του οικισμού Καπάζουρνα αγνοείται.
- Οι απαλλοτριώσεις χώρων πρασίνου όπως εκείνο το μοναδικό οικόπεδο στη λεωφόρο Ικάρου αργούν υπερβολικά ή μήπως ματαιώθηκαν;
- Το σχέδιο πόλης και για την Άνω Αλικαρνασσό θα μπορούσε να έχει πλέον οριστικοποιηθεί. Αλήθεια, σε ποιο στάδιο βρίσκεται;
- Η αποφασισμένη από τη Δημοτική Ενότητα δύο χρόνια πριν μεταφορά της λαϊκής αγοράς σε ιδιόκτητο οικόπεδο του Δήμου, με τη δημιουργία εγκαταστάσεων, ακόμη να ξεκινήσει.
- Ακόμα να ξεκινήσει από τη δημοτική Αρχή και σε συνεργασία με την Ενότητα, την Εκκλησία και άλλους φορείς το Οίκημα Βοήθειας κι αλληλεγγύης που θα παρέχει καθημερινά φαγητό στους άπορους συνδημότες μας που υποφέρουν εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης. Από τις πρώτες αποφάσεις της Ενότητας. Αλήθεια, πότε θα λειτουργήσει; Όταν θα έχει τελειώσει η ύφεση;
- Το Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής, ένα στολίδι μοναδικό για την πόλη μας, πραγματική διαφήμιση για την πολύτιμη εκπαιδευτική του προσφορά, ακόμη παραμένει κλειστό και ρημάζουν οι εγκαταστάσεις του δίπλα στη θάλασσα.
- Οι πολιτιστικοί σύλλογοι της ευρύτερης περιοχής πλέον έχασαν την οικονομική δημοτική στήριξη και συμπαράσταση στις δράσεις τους.
- Τα σχολεία συντηρούνται οριακά και απλά προστίθενται στις αυλές τους προκατασκευασμένες μεταλλικές αίθουσες, λες και βρισκόμαστε σε σεισμόπληκτη περιοχή αντί για μια νέα χωροταξική κατανομή με την ανέγερση και λειτουργία νέων σχολείων.
- Και το δημοτικό γήπεδο του Ηροδότου, που απαιτεί ένα τόσο, μα τόσο εύκολο έργο, εξακολουθεί να παραμένει ακόμη χωρίς χορτάρι.
- Τα καταστήματα κλείνουν το ένα μετά το άλλο, η οικοδομή καταρρέει εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης, η ανεργία βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών και ο σημερινός Δήμος, αντί να προσφέρει κίνητρα για τη δημιουργία κι εγκατάσταση νέων επιχειρήσεων προκειμένου να αναπτυχθεί η περιοχή μας και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, αντίθετα ακολουθεί μια καθαρά αντιαναπτυξιακή πολιτική και αυξάνει τους φόρους και τα δημοτικά τέλη στις οικίες και στα καταστήματα οδηγώντας την τοπική κοινωνία σε ύφεση και μαρασμό.
- Και η απαρίθμηση θα μπορούσε να συνεχιστεί, αλλά θα τονίσω μόνο το κυριότερο γεγονός: Μειώθηκε εμφανώς και σε σημαντικά μεγάλο βαθμό η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει πλέον στους δημότες ο Δήμος Ηρακλείου, συγκρινόμενος με την πριν από τον "Καλλικράτη" εποχή στον πρώην Δήμο Αλικαρνασσού.
Όλοι το έχουν καταλάβει τελικά, πλην του κ. δημάρχου. Το βλέπουμε κι εμείς καθημερινά. Ας είναι. Θα το διαχειριστούμε και αυτό σαν ένα τεράστιο αυτοδιοικητικό όραμα που απότομα ξεφούσκωσε όπως ένα παιδικό χρωματιστό μπαλόνι.
Καλά, θα πει κάποιος. Δηλαδή, τίποτα σημαντικό δε συνέβη στον τόπο, στο χρόνο που πέρασε; Να μας θυμίζει τελικά την αλλαγή του πρόσφατου παρελθόντος με την απαρχή του καλλικρατικού μέλλοντος;
Πράγματι. Συνέβησαν τρεις σημαντικές αλλαγές, οι οποίες όχι μόνο δε σηματοδοτούν κάποια πρόοδο, αλλά αναδεικνύουν και τονίζουν κυρίως τη σαφή διαφοροποίηση της επιθυμίας των κατοίκων και των εκλεγμένων συμβούλων της Δημοτικής Ενότητας - οι οποίοι τελικά δεν εισακούγονται - με τις αδικαιολόγητες πράξεις της νέας δημοτικής Αρχής:
1. Πριν η πόλη μας φημιζόταν για τους μεγάλους δρόμους οι οποίοι στένεψαν με την αποτυχημένη φιλοσοφία ανάπλασης των Μαυσώλου, Διδούς και Αρτεμισίας, αλλοιώνοντας το βασικότερο χαρακτηριστικό του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αλικαρνασσού, που είναι οι ευρύχωροι δρόμοι. Ειδικά από την Αρτεμισίας δεν περνά πλέον ούτε το λεωφορείο.
2. Ο Δήμος Ηρακλείου κληρονόμησε από τον πρώην Δήμο Αλικαρνασσού τεράστια ακίνητη περιουσία. Ζητήσαμε από τον ίδιο το δήμαρχο, άμεσα, ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό, με τις προτάσεις αξιοποίησης της περιουσίας αυτής, πριν φυσικά κάποιο οικόπεδο πωληθεί ή παραχωρηθεί χωρίς τη συναίνεση της Δημοτικής Ενότητας. Δυστυχώς, ακόμη περιμένουμε!
3. Πριν οι δημότες πλήρωναν πολύ χαμηλά δημοτικά τέλη. Σήμερα αυξήθηκαν κι αυτά με τεράστια ποσοστά αύξησης. Δυστυχώς! Σε βάρος του οικογενειακού προϋπολογισμού. Η παλιά εύκολη συνταγή. Φόροι, φόροι, φόροι...
Ελπίδα για νέο ξεκίνημα
Αλλά κάπου στο μέλλον υπάρχει και μια αχτίδα αισιοδοξίας. Και το εννοώ πραγματικά. Γιατί, συμπερασματικά, ο "Καλλικράτης" φαίνεται να οδηγείται σε αποτυχία.
Κι η "αποτυχία" συμπεριλαμβάνει από τη μια πλευρά το γεγονός πως είναι ίσως η τελευταία νομοθετική εφαρμογή μιας πεπαλαιωμένης αυτοδιοικητικής αντίληψης για τη δυνατότητα αποτελεσματικής διοίκησης τεράστιων σε έκταση δήμων, την πλήρη αποδιοργάνωση της οποίας αντιλαμβανόμαστε καθημερινά όλοι μας, μοντέλο που και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει απορρίψει προ πολλού.
Κυρίως όμως αναδεικνύει το όραμα και την ελπίδα για ένα νέο ξεκίνημα, για μια νέα μεταρρυθμιστική πολιτική παρέμβαση και στην Αλικαρνασσό, σύμφωνα με την επιθυμία των ταλαιπωρημένων δημοτών, δηλαδή για ένα νέο ρεαλιστικό αυτοδιοικητικό σχεδιασμό τώρα που όλα αλλάζουν.
Για εμάς θα είναι μια νέα αρχή και θα αγωνιστούμε γι' αυτό, αρκεί πολύ απλά να περιέχει τις λέξεις: Νέα Αλικαρνασσός, τοπικές κοινωνίες και ανάπτυξη.
Του Αντώνη Περισυνάκη
Συμβούλου στη Δημοτική Ενότητα Νέας Αλικαρνασσού
