Σε προηγούμενα σημειώματα από αυτές τις στήλες της “Ν.Κ.” αλλά και σχετικά άρθρα είχα ήδη σημειώσει τη “στροφή” της ελληνικής κοινωνίας σε λιγότερο “κοινωνικές” και “δημόσιες” λογικές και σε περισσότερο “ιδιωτικές” και “ατομικιστικές”.
*Γράφει ο Γιώργος Ψαρουλάκης.
Είναι μια παράλληλη πορεία με τη συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, μετά το “σοκ και δέος” της εποχής των μνημονίων και των όσων ακολούθησαν.
Οι λεγόμενες “νεοφιλελεύθερες” λογικές, που αποτελούν το “ευαγγέλιο” ακόμη και των μαζών σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, αλλά που στην ηπειρωτική Ευρώπη ουδέποτε ήταν δημοφιλείς, κερδίζουν πλέον σταθερά έδαφος στην Ελλάδα, κάτι που είδαμε στις εκλογές της 21ης Μαΐου. Όπου τα θέματα που η αντιπολίτευση επέλεξε να αναδείξει, όπως λ.χ. η τραγωδία στα Τέμπη, η υποχώρηση του δημόσιου χαρακτήρα στην Υγεία και την Παιδεία, οι θεσμικές εκτροπές της κυβέρνησης, όλα αυτά άφησαν παγερά αδιάφορη την κοινή γνώμη, που υπερψήφισε μαζικά την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, δίνοντας ένα σαφές μήνυμα, ότι η ανθρωποφαγική και μισάνθρωπη “νεοφιλελεύθερη λογική” (του παραλόγου) γίνεται “κτήμα” της ελληνικής κοινωνίας.
Η ελληνική κοινωνία ήταν πάντα μια κοινωνία υψηλής αλληλεγγύης, κάτι που ήταν πολύ πιο προφανές στην επαρχία, κι όχι στην “αλλοτριωμένη” πρωτεύουσα. Ωστόσο, η πλειοψηφία των Ελλήνων, πλέον, δε νοιάζεται για το δημόσιο, το “κοινό”, τον συνάνθρωπο. Νοιάζεται για το προσωπικό, το ιδιωτικό, άντε μέχρι τα όρια της (στενής) οικογένειας. Τίποτε περισσότερο. Η κοινωνία μας εξελίσσεται σε μια ξεκάθαρα ανθρωποφαγική κοινωνία, με μισανθρωπικά ιδεολογήματα να αρχίζουν να κυριαρχούν, σιωπηρά επί του παρόντος, αλλά σύντομα... και “φωναχτά”. Βεβαίως, όχι... εντελώς σιωπηλά.
Ο μισάνθρωπος της χρονιάς
Στη σύγχρονη κοινωνία, δεν υπάρχουν ανθρώπινες ζωές. Υπάρχουν λογιστικά φύλλα, αναλύσεις κόστους-οφέλους, τεχνοκρατικά πράματα, ρε παιδί μου.
Αυτός ο απάνθρωπος τρόπος σκέψης, που είναι στο επίκεντρο της σύγχρονης οικονομικής λογικής, πλέον βρίσκει “περάσματα” στο κέντρο του πολιτικού διαλόγου. Ο καθηγητής Ιατρικής και υποψήφιος βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στην Εύβοια, Σπύρος Πνευματικός, δε “μάσησε τα λόγια του” όταν ρωτήθηκε πώς θα εξοικονομηθούν πόροι για να... λειτουργεί με λιγότερα το ΕΣΥ. Τι πρότεινε; Να γίνεται διαλογή ασθενών και συγκεκριμένα καρκινοπαθών, στη λογική της αναλογίας “κόστους-οφέλους” (cost benefit ratio). Δηλαδή, οι τερματικά καρκινοπαθείς να μη λαμβάνουν φροντίδα, να αφήνονται να πεθαίνουν, για να εξοικονομούνται πόροι για τους λοιπούς. Μια πρόταση που χαρακτήρισε μάλιστα «ανθρώπινη»!
Τι ακριβώς είπε
Να δούμε και ακριβώς τα λόγια του, όπως τα είπε σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ 100,3: «Ένας καρκινοπαθής τελικού σταδίου δεν είναι υποχρεωτικό... δε θα τα καταφέρει, δεν έχει καλή πρόγνωση, πρέπει κάποια στιγμή να τραβήξουμε μια γραμμή. Γιατί; Γιατί είναι πάρα πολύ δύσκολο να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στα έξοδα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση των συνανθρώπων» και στη συνέχεια παρουσίασε το παράδειγμα της Αμερικής, όπου γίνεται, όπως είπε, cost benefit ratio...
Το απολύτως τραγικό δεν είναι ότι όλοι διαφωνούμε με αυτήν τη μισάνθρωπη λογική. Είναι ότι πλέον υπάρχουν πολλοί που συμφωνούν. Βεβαίως κι εκείνοι, όταν ο χάρος θα χτυπήσει τη δική τους πόρτα και θα είναι ένας δικός τους άνθρωπος ή και οι ίδιοι, που θα τους αρνηθούν περίθαλψη στο «Project νέο ΕΣΥ» (τα λόγια του πρωθυπουργού, όταν μιλούσε για τις προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης που θα σχηματίσει μετά τις 25 τρέχοντος), που φιλοδοξεί να δημιουργήσει η Ν.Δ., θα κλαίνε και θα οδύρονται. Αλλά θα είναι πολύ, πολύ αργά...
Λυπηρό που πεθαίνουν, αλλά... εμείς πήραμε 41%
Με τη σειρά του, ο Γιώργος Κουμουτσάκος (αυτός δεν είναι απλώς υποψήφιος, αλλά εκλεγμένος βουλευτής της Ν.Δ.) εκστόμισε κάτι... τρομακτικό. Δεν ήταν τόσο ειλικρινής όσο ο Πνευματικός, αλλά... εξίσου ανατριχιαστικός.
Σε μία συνέντευξή του για τις ελλείψεις, τις παθογένειες και τα προβλήματα του ΕΣΥ που ανέδειξαν με τον πλέον τραγικό τρόπο οι θάνατοι δύο γυναικών έπειτα από καθυστέρηση ασθενοφόρου, ο Γιώργος Κουμουτσάκος, ούτε λίγο ούτε πολύ, παρέπεμψε στο... εκλογικό αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου!
Πάντως, αναφερόμενος στους θανάτους της 64χρονης γυναίκας στην Κω σε καρότσα φορτηγού και στον θάνατο της 19χρονης εγκύου στη Νέα Μάκρη (δεν είχε γίνει ακόμη γνωστός ο θάνατος της τουρίστριας), δήλωσε: «Και τα δύο γεγονότα συγκλονιστικά. Πονάνε και θυμώνουν. Το ερώτημα είναι τι έφταιξε και τι μπορεί να γίνει. Η ιστορία υποβάθμισης του ΕΣΥ είναι μεγάλη, είναι δεκαετιών.
Δεν αφορά τα τελευταία χρόνια. Αλλά αυτό δεν το λέω για να βγάλουμε έξω τις δικές μας ευθύνες, άλλωστε τις έχουμε αναλάβει. Ο πρωθυπουργός είπε ότι πρώτα απ’ όλα το ΕΣΥ θα είναι πρώτη του προτεραιότητα στην από εδώ και πέρα πορεία της κυβέρνησης».
Όταν η δημοσιογράφος Νίκη Λυμπεράκη επέμεινε ότι δεν μπορεί να είναι απάντηση ότι το πρόβλημα στο ΕΣΥ είναι διαχρονικό κι ότι σε 48 ώρες πέθαναν άνθρωποι περιμένοντας ασθενοφόρο, ο Γ. Κουμουτσάκος έκρινε ότι «αυτά έχουν ήδη κριθεί»:
«Υπάρχει όμως μια κατατεθειμένη λαϊκή αποδοχή της τάξεως του 40% πριν δέκα μέρες. Αυτά έχουν κριθεί. Ήταν μέσα στον απολογισμό που καταθέσαμε πριν την 21η Μαΐου και οδήγησε στο αποτέλεσμα που οδήγησε. Κι αυτό θα πρέπει να συνεκτιμάται έτσι;», είπε χαρακτηριστικά.
Ναι, προσωπικά (και δε μου συμβαίνει αυτό συχνά) έμεινα άφωνος με αυτήν την απάντηση. Βεβαίως σε κάποιο επίπεδο... δεν έχει άδικο.
Δεν “κρύβεται”
Η Νέα Δημοκρατία στην πραγματικότητα δεν έχει κρύψει ούτε τις στοχεύσεις, ούτε την ξεκάθαρα ταξική της τοποθέτηση. Πέραν των ανοησιών που λέγονται “στο πόδι” για λαϊκή κατανάλωση και για τις εντυπώσεις, άμα κάτσεις να διαβάσεις τα προγράμματα της Ν.Δ. είναι πολύ ξεκάθαρα για ποιους δουλεύει. Όχι φυσικά τη δήθεν “μεσαία τάξη” των μεροκαματιάρηδων που μεγαλοπιάνονται, αλλά για τις ανώτερες τάξεις, συμπεριλαμβανομένης της πραγματικής “μεσαίας τάξης”, που ωστόσο είναι μόλις το 10% του πληθυσμού της χώρας.
Και επίσης δεν έχει κρύψει τη διάθεσή της να μπάσει τους ιδιώτες στα πάντα, να προσφέρει επιχειρηματικές ευκαιρίες σε όλους τους τομείς της δραστηριότητας του Δημοσίου και να καταστήσει τα πάντα εμπορεύσιμα αγαθά (βασικά το νερό μόνο έχει μείνει στα χέρια αυτοδιοικητικών φορέων και αυτό... ήδη ετοιμάζεται για ιδιωτικοποίηση, με τον τελευταίο νόμο που ψήφισε ως κυβέρνηση η Ν.Δ. πριν κλείσει η Βουλή για τις εκλογές).
Η Υγεία είναι ένας τομέας όπου παίζουν... τρελά λεφτά. Όλες οι κυβερνήσεις από το 1989 και μετά υποχρηματοδοτούν, υποστελεχώνουν και υποβαθμίζουν το ΕΣΥ. Και όλες από το 1995 και μετά “μπάζουν” ιδιώτες στο ΕΣΥ. Άλλες περισσότερο, άλλες λιγότερο. Φυσικά από το 2010 και μετά το ΕΣΥ και γενικότερα η Δημόσια Υγεία έχει... υποφέρει. Πολύ. Η πανδημία και οι απαιτήσεις της (ΜΟΝΟ ένα δημόσιο Σύστημα Υγείας μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την πανδημία) καθυστέρησαν την πλήρη άλωση της δημόσιας Υγείας από τους ιδιώτες, αλλά πλέον... δεν υπάρχει COVID που να απειλεί, η Ν.Δ. πήρε 41%, οπότε θα δούμε μια πρωτοφανή ολομέτωπη επίθεση στον δημόσιο χαρακτήρα της Υγείας τα επόμενα 4 χρόνια.
Ναι, δε φαίνεται να ενδιαφέρεται ο κόσμος γι’ αυτό. Πιο πολύ ενδιαφέρουν τα pass και η αίσθηση “κανονικότητας” και “σταθερότητας” που αποπνέει η Ν.Δ.
Αλλά με δεδομένο ότι η κοινωνία μετατοπίζεται προς τα δεξιά στην πολιτική σκέψη και προς το νεοφιλελεύθερο στην οικονομική αντίληψη, δεν μπορούμε παρά να καταθέσουμε αυτά τα ολίγα που περιέχονται στο παρόν σημείωμα. Διότι το ΕΣΥ, όπως και η δημόσια Παιδεία, είναι τεράστιες κατακτήσεις του ελληνικού λαού. Και βρίσκονται... στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ζώντας πλέον με δανεικό χρόνο.
Στο χέρι του ελληνικού λαού είναι να μη μετατραπούμε σε μια κοινωνία πλήρως και εξ ολοκλήρου ανθρωποφαγική, όπως είναι η αμερικάνικη. Με ολόκληρες κοινωνικές ομάδες αποκλεισμένες, με στεγανά αδιαπέραστα, με ταξικό προσανατολισμό, με αποκλειστική αξία το κέρδος των ολίγων.
Μπορούμε να περιφρουρήσουμε έστω αυτά τα ολίγα που μας έχουν απομείνει;
