Η Παγκόσμια ημέρα του Νοσηλευτή/τριας στις 12 Μαΐου σηματοδοτούν ότι η νοσηλευτική έχει περάσει μέσα στους αιώνες ως μια συνεχώς εξελισσόμενη επιστήμη.
Της Μαρίζας Λαμπράκη*
Το 1860 η Florence Nightingale δημιούργησε την πρώτη νοσηλευτική σχολή στο νοσοκομείο Saint Thomas της Αγγλίας αναδεικνύοντας την τέχνη σε επιστήμη ενώ το 1899 δημιουργήθηκε το Διεθνές συμβούλιο νοσηλευτών ICN. Ομοίως στις ΗΠΑ το Teachers College στο Columbia University είναι το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα που οι νοσηλευτές λαμβάνουν μέρος στις αποφάσεων και προωθούν την έρευνα ενώ το 1920 αποκτούν τον πρώτο μεταπτυχιακό τίτλος ειδίκευσης και το 1930 τον πρώτο διδακτορικό τίτλο. Η ιστορία διδάσκει πολλά για την θέληση, την δύναμη και τους αγώνες τον νοσηλευτών να βρουν την θέση που τους αρμόζει στο στερέωμα του συστήματος υγείας.
Στις 12 Μαΐου του 2022 ο εορτασμός της ημέρας του νοσηλευτή/ τριας ήταν διαφορετικός για μένα καθώς βρέθηκα στην Πορτογαλία εκπροσωπώντας την Ελλάδα στο ΗOPE Exchange Programme.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα μετεκπαίδευσης διοργανώνεται από το European Hospital and Healthcare Federation με κύριο σκοπό την ενίσχυση της οργάνωσης και της λειτουργίας των νοσοκομειακών και υγειονομικών υπηρεσιών και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας των πολιτών με ομοιόμορφα υψηλό επίπεδο νοσοκομειακής περίθαλψης εντός των ορίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ένα απαιτητικό πρόγραμμα αναφερόμενο στο National Health System (NHS) της χώρας με αφετηρία το Πανεπιστημιακό κέντρο SANTA MARIA στην Λισαβόνα που ολοκληρώθηκε με την Πανευρωπαϊκή συνδιάσκεψη HOPE AGORA 2022 στις Βρυξέλλες.
Η αποτίμηση αυτού του προγράμματος είναι ότι ένα καλό Εθνικό Συστήματος Υγείας εξαρτάται από τον αντίκτυπο που έχει τόσο στους παρόχους όσο και στους χρήστες των υπηρεσιών του.
Το National Health System (NHS) της Πορτογαλίας είναι ένα ισχυρό δημόσιο σύστημα υγείας με ανεπτυγμένη ΠΦΥ (πρότυπα κέντρα υγείας) και ενδεδειγμένη διασύνδεση με την Δευτεροβάθμια και τριτοβάθμιας περίθαλψης αλλά και ισχυρό Home Care και του Hospital at Home.
Στις εργασίες που είχαμε την τιμή να παρουσιάσουμε τόσο στο HOPE AGORA στην Διημερίδα της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος και στο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναισθησιολογία και Εντατικής Ιατρικής αναφερθήκαμε εκτενώς στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και αναδείξαμε τις πρότυπες πρακτικές που αφορούν το HOME CARE και το HOSPITAL AT HOME. Κάποιες από τις πρακτικές είναι :
- H Σαφής διάκριση δημόσιων και ιδιωτικών δομές υγείας.
- H Ενιαία ηλεκτρονική πλατφόρμα για τα ραντεβού ανά βαρύτητα περιστατικού.
- Η Χρήση τερματικών μηχανημάτων για έκδοση εισιτηρίων.
- Η ταυτοποίηση (βραχιολάκια) με χρωματική ακολουθία κατά (Manchester) και η χρήση ηλεκτρονικού πίνακα (video wall) για τον χρόνο αναμονής εξέτασης στο ΤΕΠ
- Η χρήση ειδικού τάπητα απορρόφησης των κραδασμών και ηχομόνωσης στο ΤΕΠ.
- Τα Πρότυπα Κέντρα Υγείας.
- Οι ΠΦΥ με χοροθεραπεία και φυσιοθεραπεία.
- Η βραβευμένη από την UNESCO τράπεζα γάλακτος για την δωρεά του αποθέματος του μητρικού θηλασμού σε άπορες οικογένειες.
- Η ανάπτυξη ομάδων παρακολούθηση νοσηλευόμενων ασθενών κατ΄οίκον και ασθενών με χρόνια νοσήματα.
- Η κατ’ οίκον παρακολούθηση της υπνικής άπνοιας.
- Η κατ’ οίκον αποστολή της φαρμακευτικής αγωγής σε ανοσοκατασταλμένους και ηλικιωμένους ασθενείς
- Η καθολική ψηφιακή προτυποποίηση του φακέλου του ασθενή.
- Η καθολική εφαρμογή ταυτοποίησης των νοσηλευόμενων με (βραχιολάκια).
- Η ενιαία κωδικοποίησης αναλώσιμων υγειονομικών υλικών σε όλα τα νοσοκομεία.
- Η ειδική σήμανση στα φάρμακα .
- Το σύστημα ελέγχου για την είσοδο στους χώρους εργασίας με ταυτοποίηση αποτυπώματος ή face control.
- Τα προγραμμάτων εκπαίδευσης και συμβουλευτικής
- Η εκπόνηση πρότυπων ερευνητικών προγραμμάτων.
Η αποδοτικότητα και της αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας έγκειται στην καθολική εφαρμογή και η συμμόρφωση.
Η Επιστήμη εξελίσσεται καθώς οι ανάγκες στην υγειονομική περίθαλψη γίνονται περισσότερο πολύπλοκες. Όμως ο ανθρώπινος παράγοντας συνεχίζει να υπάρχει στους χώρους των υπηρεσιών υγείας τόσο ως πάροχος όσο και ως χρήστης- ασθενής. Τα νοσοκομεία είναι πολύπλοκοι οργανισμοί καθώς καλούνται να διαχειριστούν συνεχείς προκλήσεις. Το κλειδί για την ανάπτυξη νέων μοντέλων περίθαλψης που θα οδηγούν σε μείωση των εμποδίων, των λαθών και του κόστους και αύξηση της ικανοποίησης των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας είναι η αλλαγή της δομής περίθαλψης πρωτίστως μέσα από την δημιουργία διεπιστημονικών/ διεπαγγελματικών ομάδων υγείας.
Η πρόταση μας αφορά αφενός την ισχυροποίηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ και αφετέρου την αλλαγή της δομής φροντίδας υγείας η οποία θα πρέπει να έχει ως αφετηρία την διεπαγγελματική εκπαίδευση. Η δημιουργία ισχυρών διεπαγγελματικών ομάδων ενισχύεται από την αλλαγή των γνώσεων, στάσεων και δεξιοτήτων ώστε οι επαγγελματίες υγείας να οδηγηθούν σε προηγμένες διεπαγγελματικές γνώσεις για την ισχυροποίησης της ομάδας εργασίας που θα δημιουργήσουν για να είναι σε θέση να συμπεριλάβουν και την γνώμη του ασθενή στα θεραπευτικά τους πλάνα.
Θα πρέπει να υπάρξουν οι απαραίτητες θεσμικές αλλαγές που θα προάγουν την διεπαγγελματική μάθηση και να χαράζουν νέες κατεύθυνσης ευνοϊκότερών περιβαλλόντων εργασίας που θα προάγουν την δημιουργία τέτοιων ομάδων εργασίας εντός των χώρων της υγειονομικής περίθαλψης που θα προωθεί τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ των μελών της, θα αυξάνει τα καλύτερα κλινικά αποτελέσματα στην φροντίδα του ασθενή, θα διαχειρίζονται τις αλλαγές, και θα προσφέρει μέσα από συλλογικές δεξιότητες την βελτιστοποίηση της ικανότητας των παρόχων υγείας.
Η αποτελεσματική ομαδική εργασία είναι μια σημαντική αρμοδιότητα που αυξάνει την λειτουργικότητα και την ικανοποίηση του ασθενή, μειώνει τις επιπτώσεις της νόσου, και το χρόνο νοσηλείας, μειώνει το άγχος και την εξουθένωση των επαγγελματιών υγείας και δρα θετικά στην ποιότητα ζωής αμφοτέρων. Η ισχυροποίηση των αποτελεσμάτων ενός συστήματος υγείας στο μέλλον θα πρέπει να περνάει μέσα από χάραξη πολιτικών υγείας που θα λαμβάνουν υπόψη την δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος τόσο εκπαιδευτικού όσο και επαγγελματικού που να ευνοεί την δημιουργία και την ανάπτυξη της διεπαγγελματικής ομάδας υγείας.
* Η κ. Μαρίζα Λαμπράκη είναι προϊσταμένη ΜΕΘ/ΜΕΘ COVID ΓΝΑΝ, υπεύθυνη Γραφείου Ποιότητας και Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης MPH, MSc Bioethics ΑΣΠΑΙΤΕ-ΕΠΠΑΙΚ, εξ. κοινοτικής κ. οικογενειακής Νοσηλευτικής - εξ. Ειδικής Αγωγής.
