Το παρελθόν σου δεν μπορείς να το διαγράψεις

Του Δημήτρη Τυραϊδή*

Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν με σθένος να μην αναμοχλεύουμε το παρελθόν μας, να το ξεχάσουμε, γιατί σε τίποτα δε θα μας ωφελήσει. Αντίθετα, θα φέρουμε στη μνήμη μας αποκαρδιωτικές εικόνες από διάφορα γεγονότα που μας άνοιξαν πληγές στο διάβα της ζωής μας και που μπορεί να “αιμορραγήσουν” ξανά από την αρχή.

Στο πρώτο μου βιβλίο που το περιεχόμενό του είναι με πεζά συγγράμματα και που φέρει τον τίτλο “Διηγήματα του χωριού και της στάνης” στο πίσω εξώφυλλο γράφω:

«Το παρελθόν σου δεν μπορείς να το διαγράψεις. Μπορείς όμως να το παρακάμψεις, διευρύνοντας τους ορίζοντες των ονείρων σου, ατενίζοντας το μέλλον με αισιοδοξία».

Διαβάζοντάς το, πολλοί συμφώνησαν με τη διατύπωσή μου αυτή, άλλοι όμως έχουν αντίθετη γνώμη. Τέλος πάντων.

Είναι αλήθεια όμως ό,τι κι αν έχουμε πράξει στο παρελθόν μας, η σκιά του θα μας ακολουθεί έως ότου κατέβουμε του Άδη τα “σκαλοπάτια”. Γιατί άραγε ο Πλάστης μας φύτεψε στο μυαλό μας τη μνήμη κι ορισμένα γεγονότα δεν μπορούμε να τα ξεχάσουμε ποτέ; Εγώ λέω γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν πρέπει να τα ξεχάσουμε, ώστε να μην επαναλάβουμε τα ίδια σφάλματα που μας στοίχησαν πάρα πολύ ακριβά. Κι ένα άλλο πράγμα που δεν πρέπει να ξεχάσουμε είναι το γιατί οδηγηθήκαμε σε μία όχι ευχάριστη πράξη. Πρέπει να θυμόμαστε τι ήταν εκείνο που μας όπλισε το χέρι, τραυματίζοντας έναν συνάνθρωπό μας. Ήταν θυμός, ήταν εκδίκηση, που αν θυμηθούμε την αιτία αυτού του σφάλματός μας είμαι σίγουρος ότι δε θα επαναλάβουμε το ίδιο λάθος για δεύτερη φορά, γιατί θα έρθει στη μνήμη μας πόσο ακριβά πληρώσαμε τον θυμό μας ή την εκδίκησή μας ή την όποια άλλη αιτία.

Τώρα αν ένας άνθρωπος αρσενικού γένους ή θηλυκού πιστέψει ότι δεν έχει καμιά ελπίδα να επανέλθει στον σωστό δρόμο, γιατί του έχει γίνει πάθος π.χ. το αλκοόλ, κάνει μεγάλο λάθος. Μπορεί να βρει πάλι τον “ίσιο” δρόμο και να ξαναφτιάξει τη ζωή του, επιστρατεύοντας την αστείρευτη, την απεριόριστη δύναμη της θέλησης.

Η δύναμη της θέλησης και “σίδερα λυγίζει” και “δέντρα ξεριζώνει”. Χρειάζεται όμως και τη δική μας βοήθεια και την αμέριστη συμπαράστασή μας για να μπορέσει να απομακρυνθεί από τα σκοτεινά “κατώγεια” της όποιας εξάρτησης ο νέος μας ή ο όποιος άλλος συνάνθρωπός μας. Δεν πρέπει με το πρώτο παραστράτημά του να του υπενθυμίζουμε ποιος ήταν. Δεν ξέρει εκείνος σε ποια κακοτράχαλα μονοπάτια βάδιζε και μάλιστα μέσα στην “κόλαση”; «Ήταν το κλήμα στραβό, το έφαγε κι ο γάιδαρος… Κι άιντε τώρα να ξαναθρέψει σταφύλια», έλεγαν οι γερόντοι στο χωριό μας. Βέβαια, ένας σοβαρός άνθρωπος δε θα ξεστομίσει κακό λόγο για την προσπάθεια που βλέπει ότι ο νέος ή η νέα καταβάλει ώστε να επανέλθει στον ρυθμό μιας φυσιολογικής ζωής, παρακάμπτοντας το παρελθόν του. Δεν είναι όμως όλοι οι άνθρωποι το ίδιο. Ορισμένοι όταν βλέπουν τον διπλανό τους να προκόβει, φωλιάζει το σαράκι της ζήλιας μέσα τους και προσπαθούν να τον επαναφέρουν στο στάδιο που ήταν πριν κι ακόμα πιο κάτω.

Εσύ νέε μου-νέα μου, μην τους αφουγκράζεσαι αυτούς τους ζηλόφθονες ανθρώπους. Προχώρα μπροστά. Βέβαια θα συναντήσεις “κάστρα” στον δρόμο για την ισορροπημένη ζωή που επιδιώκεις να διανύσεις και θα νομίζεις ότι είναι απόρθητα και ίσως σκεφτείς ότι δεν έχεις δυνάμεις να τα γκρεμίσεις. Έχεις δυνάμεις, νέε μου. Η δύναμη της ψυχής είναι πιο καλά “δομημένη” από τα τείχη του κάστρου.

Επιπλέον δε, πολλοί απ’ τους παλιούς “φίλους” σου ίσως σε χλευάσουν για τη σταδιακή απομάκρυνσή σου από τα στέκια τους. Ίσως σε πούνε “δειλό”. Εσύ μην τους ακούς. Προχώρα μπροστά. Πολλοί απ’ αυτούς θα σε πλησιάσουν και θα προσπαθήσουν, όπως τότε, στην αρχή της “κόλασης”, που σ’ έσπρωξαν και μπήκες μέσα και “αργοκαιγόσουνα”, να σε ξαναρίξουν πάλι στη “φωτιά”. Με τον ίδιο τρόπο θα αρχίσουν, νέε-νέα μου, όπως στην αρχή, σιγά-σιγά. Μπορεί να σε απειλήσουν κιόλας... μη φοβηθείς. Τα σκουλήκια τον μισούνε τον ήλιο.

Διάβασα, δεν ξέρω πότε, ότι ένας νεαρός που ήταν φυλακή, δε γνωρίζω για ποια κακή πράξη του φυλακίστηκε, είδε το φως του ήλιου, τον περίλαμπρο ήλιο της ζωής μέσα από το κελί του και είπε ότι θα κάνει τα αδύνατα δυνατά όταν βγει έξω να χορτάσει τη ζεστασιά του κι αυτό έκανε. Διάβαζε μέσα στο κελί του και έδωσε στις Πανελλήνιες Εξετάσεις, δεν ξέρω σε ποιον κλάδο και σε ποιο πανεπιστήμιο. Να είσαι σίγουρος ότι αυτός ο νέος θα ζήσει την υπόλοιπη ζωή του και ως επιστήμονας αλλά και ως άνθρωπος-υπόδειγμα, γιατί παράκαμψε το παρελθόν του. Πολλοί θα του θυμίζουν ποιος ήταν, όχι για τίποτε άλλο αλλά γιατί θα τον ζηλεύουν. Δυστυχώς έτσι είναι πλασμένος ο άνθρωπος, άλλοι έχουν πολύ δυνατή διορατικότητα κι αποφεύγουν τις παγίδες που τους έχουνε στημένες διάφοροι αδίστακτοι εκμεταλλευτές, ενώ άλλοι είναι ευκολόπιστοι και παρασύρονται στα μονοπάτια της παρανομίας πολύ εύκολα.

Κανένας δε γεννιέται μήτε ναρκομανής, μήτε αλκοολικός, μήτε παιδεραστής. Άλλοι του είδους τούς παρέσυραν και τους έκαναν θύματά τους. Αν όμως παραμέριζαν από το μονοπάτι της παρανομίας για να επανέλθουν στον ίσιο δρόμο της ζωής, τον δύσκολο βέβαια, αλλά τον δρόμο της αρετής, δε θα υπήρχαν σήμερα εξαρτημένοι άνθρωποι και μήτε θα υποχρεωνότανε η Πολιτεία να χτίζει φυλακές για να τους απομακρύνει από τη φυσιολογική ζωή. Θα μου πείτε ότι είναι πολύ αισιόδοξο αυτό που γράφω, ναι, αλλά δεν είναι αδύνατον να το πετύχουμε.

Τέλος, δεν είναι λίγοι συνάνθρωποί μας που σε κάποιες στιγμές ψυχικής έντασης, ειδικότερα του θηλυκού γένους, λένε «ω και να μπορούσα να γύριζα το χρόνο πίσω» ή «στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα». Δε γυρίζει πίσω, κοπέλα μου, ο χρόνος, αιώνια θα προχωράει μπροστά. Εκείνο που πρέπει να κάνεις - λέω εγώ τώρα - είναι να μη μείνεις εσύ στάσιμη σε κάποιο σημείο του χρόνου και δεν προχωράς μπροστά. Αυτό είναι το μεγαλύτερο σφάλμα που θα κάνεις. Δεν μπορείς να ζεις με το παρελθόν, πρέπει να προχωράς “χαράζοντας” μια καινούργια στράτα, γιατί, όπως λέω στην αρχή του άρθρου μου, δεν μπορείς να το διαγράψεις το παρελθόν σου, όσο ζεις θα σε ακολουθάει. Μη θλίβεσαι για τα όνειρα που δεν μπόρεσες να πραγματοποιήσεις. “Πλέξε” άλλα στον “αργαλειό” της ζωής.

* Ο Δημήτρης Κ. Τυραϊδής είναι συγγραφέας-ποιητής μέλος της Παγκοσμίου Ενώσεως Ελλήνων Λογοτεχνών, μέλος των Πνευματικών Δημιουργών νομού Χανίων και άλλων πολλών πολιτιστικών συλλόγων.