Μεγάλη συζήτηση άνοιξε εκ νέου για το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό, με αφορμή τον φράκτη στον Έβρο.
*Γράφει ο Δημήτρης Μάρδας.
Η όλη προσέγγιση όμως του θέματος και η εσωστρέφεια που το χαρακτηρίζει είναι λάθος, καθώς κινείται έξω από τις προβλέψεις της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και τις υποχρεώσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. που απορρέουν από αυτές.
Οι εν λόγω προβλέψεις - ως έκφραση του “δάσους” - είναι ιδιαίτερα σαφείς ως προς τα βάρη και τις ευθύνες που οφείλουν να επωμισθούν τα κράτη-μέλη στο επίμαχο θέμα. Αντί αυτού, πολλοί εταίροι μας, που δεν είναι πύλη εσόδου των μεταναστών-προσφύγων, έμαθαν να “ποιούν την νήσσαν” και συχνά μας κουνούν το δάκτυλό τους!
Αναλυτικότερα, η ΣΛΕΕ, που έχει κυρωθεί απ’ όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., αναφέρεται σε τρία της άρθρα στις πολιτικές σχετικά με το άσυλο και τη μετανάστευση.
Ειδικότερα, ως προς το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, επικουρικής και προσωρινής προστασίας που αναφέρεται στους πρόσφυγες, τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. λαμβάνουν μέτρα που, εκτός των άλλων, σκοπεύουν σε ένα «κοινό σύστημα για την προσωρινή προστασία των εκτοπισμένων προσώπων σε περιπτώσεις μαζικής εισροής (άρθρο 78, παρ. 2γ.).
Επίσης, σύμφωνα με την παράγραφο 2γ του άρθρου 79, το οποίο αναφέρεται στη μετανάστευση και την παράνομη μετανάστευση, τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, λαμβάνουν μέτρα που αφορούν, εκτός των άλλων, τους ακόλουθους τομείς: «Τη λαθρομετανάστευση και παράνομη διαμονή, καθώς και τον επαναπατρισμό των παρανόμως διαμενόντων».
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 80, που μας ενδιαφέρει άμεσα, «οι πολιτικές της Ένωσης που προβλέπονται στο παρόν κεφάλαιο (σχετικό με άσυλο, πρόσφυγες, μετανάστες) και η εφαρμογή τους διέπονται από την αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ των κρατών-μελών, μεταξύ άλλων και στο οικονομικό επίπεδο. Οπότε απαιτείται οι πράξεις της Ένωσης που θεσπίζονται... να περιέχουν κατάλληλα μέτρα για την εφαρμογή της εν λόγω αρχής».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο θεματοφύλακας των Συνθηκών της Ε.Ε., οφείλει να πραγματοποιεί τις απαραίτητες προτάσεις προς το Συμβούλιο των Υπουργών, με σκοπό την πιστή εφαρμογή των προαναφερθέντων. Τα δύο αυτά θεσμικά όργανα έπρεπε από την αρχή της δεκαετίας του 2010 να εφαρμόσουν τις προβλέψεις της Συνθήκης στο επίμαχο θέμα της δίκαιης κατανομής των ευθυνών, κάτι που έως τώρα δεν έχει γίνει για τους πρόσφυγες-μετανάστες της Συρίας και άλλων κρατών αραβικών ή αφρικανικών.
Το γεγονός ότι χρηματοδοτείται το Προσφυγικό στην Ελλάδα από την Ε.Ε. ή διάφορα κράτη-μέλη, αυτό δεν απαλλάσσει από οποιεσδήποτε άλλες ευθύνες τους εταίρους μας ως προς τα βάρη που οφείλουν να επωμιστούν. Το άρθρο 80 είναι σαφέστατο σε αυτό το θέμα.
Πριν δύο έτη, η Επιτροπή και μετά από καθυστέρηση δέκα περίπου ετών με ανακοίνωσή της (κείμενο μη νομικών δεσμεύσεων) επιδιώκει να δώσει κάποιες ιδέες προς συζήτηση! Φυσικά αυτό είναι ανεπαρκές και είναι “στον αέρα”.
Όταν όμως δεν πραγματοποιούνται τα δέοντα και παραβιάζονται οι αρχές που διέπουν τις Συνθήκες της Ε.Ε., τότε τον λόγο τον έχει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο. Έχει την υποχρέωση να παίρνει αποφάσεις με σκοπό τη ρητή εφαρμογή των προβλέψεων των Συνθηκών της Ε.Ε., στην περίπτωση μη εφαρμογής τους σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται.
Ως προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι οποιεσδήποτε αποφάσεις του οφείλουν και αυτές να συνάδουν τόσο με τις βασικές αρχές και αξίες που διέπουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, όσο και με τα ειδικότερα άρθρα των Συνθηκών.
Με τα προαναφερθέντα άρθρα 78-80, τα κράτη-μέλη έχουν εκχωρήσει κύριες αρμοδιότητες που είχαν στο Μεταναστευτικό-Προσφυγικό στην Ε.Ε.
* Ο Δημήτρης Μάρδας είναι υποψήφιος βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
